Thế giới hôm nay: 20/07/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Bộ quốc phòng Nga tuyên bố tất cả tàu đi đến các cảng Biển Đen của Ukraine đều sẽ bị coi là “tàu chở hàng hóa quân sự tiềm năng,” bắt đầu từ nửa đêm ngày thứ Năm. Trước đó Ukraine cho biết các cuộc tấn công của Nga vào cảng Odessa và Chornomorsk ở miền nam Ukraine đã phá hủy 60.000 tấn ngũ cốc. Giá lúa mì tương lai tăng hơn 8% vào thứ Tư. Hôm thứ Hai, Nga đã rút khỏi thỏa thuận cho phép Ukraine xuất khẩu ngũ cốc qua Biển Đen.

Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ không dự hội nghị thượng đỉnh BRICS tại Johannesburg vào tháng 8, theo nước chủ nhà Nam Phi. Nếu ông Putin tham dự, Nam Phi có nghĩa vụ phải bắt giữ ông vì là một bên ký kết của Tòa án Hình sự Quốc tế ICC (tòa đã ban hành lệnh bắt giữ tổng thống Nga vào tháng Ba). Tổng thống Cyril Ramaphosa hôm thứ Ba đã yêu cầu ICC cho phép không bắt giữ ông Putin. Continue reading “Thế giới hôm nay: 20/07/2023”

Thế giới hôm nay: 19/07/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Donald Trump cho biết ông nhận được một lá thư từ bộ tư pháp Mỹ nói ông là “mục tiêu” của cuộc điều tra về những nỗ lực lật ngược kết quả bầu cử 2020. Thông thường bộ sẽ gửi thư trước khi công bố bản cáo trạng; bản thân ông Trump cũng từng nhận thư trước khi có bản cáo trạng liên bang về xử lý sai tài liệu mật. Cựu tổng thống đang đối mặt với một số cuộc điều tra hình sự và các vụ kiện dân sự.

Bộ Tư lệnh Liên Hợp Quốc (UNC), cơ quan chịu trách nhiệm duy trì hiệp định đình chiến ở Triều Tiên, thông báo một binh sĩ Mỹ đã bị Triều Tiên giam giữ sau khi vượt biên trái phép vào nước này. Được biết người này đang đi thăm Khu vực An ninh Chung, một phần của khu phi quân sự nơi các lực lượng UNC tương tác với các đối tác Bắc Triều Tiên. Continue reading “Thế giới hôm nay: 19/07/2023”

Thế giới hôm nay: 18/07/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Vụ nổ ngày hôm qua trên cầu Kerch nối Crimea với Nga đã khiến hai người thiệt mạng. Video trên mạng xã hội cũng cho thấy thiệt hại đáng kể cho cấu trúc của cây cầu. Một nguồn tin Ukraine nói với AFP rằng lực lượng an ninh và hải quân Ukraine đã thực hiện vụ tấn công bằng tàu không người lái. Là đường nối trực tiếp duy nhất giữa Nga và bán đảo bị sáp nhập từ năm 2014, cầu Kerch đang bị tạm dừng lưu thông.

Nga cho biết sẽ rút khỏi thỏa thuận cho phép Ukraine xuất khẩu ngũ cốc qua các cảng ở Biển Đen. Thỏa thuận ban đầu, được trung gian bởi Liên Hợp Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng 7 năm 2022, đã giúp kiểm soát giá lương thực toàn cầu. Người phát ngôn của Điện Kremlin nói sẽ “quay trở lại” với thỏa thuận nếu các yêu cầu của Nga được đáp ứng. Nga nói quyết định này không liên quan đến vụ tấn công cầu Kerch. Continue reading “Thế giới hôm nay: 18/07/2023”

Thế giới hôm nay: 17/07/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

EUTunisia hoàn tất một thỏa thuận trị giá 1 tỷ euro (1,1 tỷ USD), trong đó có 105 triệu euro dành cho hợp tác chống nạn buôn người. Hiện ngày càng có nhiều người di cư đến từ hoặc quá cảnh quốc gia Bắc Phi này để đến châu Âu. Thủ tướng Ý Giorgia Meloni, người trực tiếp tham dự đàm phán ở Tunisia, đã ca ngợi thỏa thuận như một “mô hình” cho quan hệ EU-Bắc Phi. Thoả thuận cũng bao gồm các khoản vay cho nền kinh tế đang khủng hoảng của Tunisia.

Sóng nhiệt bất thường tiếp tục được ghi nhận trên khắp thế giới. Có khoảng một phần ba dân số Mỹ đã được cảnh báo về nhiệt độ nguy hiểm. Các nhà khí tượng học dự đoán nhiệt độ vào tuần tới ở Ý có thể tăng lên 49°C, mức nóng nhất từng được ghi nhận ở châu Âu. Nhật Bản và Trung Quốc cũng đưa ra cảnh báo nắng nóng, trong khi Hàn Quốc nỗ lực giải cứu các nạn nhân bị mắc kẹt sau mưa lớn. Continue reading “Thế giới hôm nay: 17/07/2023”

Thế giới hôm nay: 13/07/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Nhóm các nước giàu G7 đã công bố thêm đảm bảo an ninh cho Ukraine tại cuộc họp thượng đỉnh ở Vilnius, Litva. Cam kết sẽ cung cấp vũ khí và huấn luyện cho các lực lượng vũ trang Ukraine trong những năm tới, đồng thời chia sẻ thông tin tình báo. Người phát ngôn Điện Kremlin lên án thỏa thuận này, nói rằng nó đe doạ an ninh của Nga. Hôm thứ Ba, các lãnh đạo NATO đã từ chối lời kêu gọi của tổng thống Volodymyr Zelensky về thời gian biểu cho Ukraine gia nhập liên minh, và nước ông sẽ không thể trở thành thành viên cho đến khi “các đồng minh đồng ý và có đủ các điều kiện.”

Lạm phát ở Mỹ đã giảm xuống mức 3% theo năm trong tháng 6, giảm một điểm phần trăm so với một tháng trước đó; đánh bại dự đoán 3,1% của thị trường. Lạm phát cơ bản (không tính chi phí thực phẩm và nhiên liệu) giảm từ 5,3% trong tháng 6 xuống 4,8%. Cục Dự trữ Liên bang dự kiến ​​sẽ tiếp tục tăng lãi suất vào cuối tháng này, sau lần tạm ngưng của tháng trước. Continue reading “Thế giới hôm nay: 13/07/2023”

Thế giới hôm nay: 08/07/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cho biết liên minh đang “theo dõi chặt chẽ” nơi ở của thủ lĩnh Wagner Yevgeny Prigozhin và đội quân của ông ta. Ông xác nhận Prigozhin đã “di chuyển thường xuyên.” Trước đó, tổng thống Belarus Alexander Lukashenko nói ông Prigozhin đang ở St Petersburg chứ không phải Belarus. Ông Prigozhin đã không xuất hiện trước công chúng kể từ cuộc nổi dậy chống lại giới lãnh đạo Nga hôm 24 tháng 6. Ông chấp nhận cho dừng hành quân để đổi lấy lệnh ân xá cho binh lính của mình và lưu vong đến Belarus.

Meta khai trương mạng Threads, đối thủ cạnh tranh của Twitter, tại hơn 100 quốc gia. Có khoảng 10 triệu người dùng đăng ký ngay trong bảy giờ đầu tiên công bố. Song Threads vẫn chưa ra mắt ở EU vì Meta lo ngại ứng dụng này có thể vi phạm các quy định riêng tư của EU. Trong một bài đăng trên Threads, CEO Mark Zuckerberg đã giới thiệu mạng xã hội mới như một giải pháp thay thế “thân thiện” cho Twitter. Continue reading “Thế giới hôm nay: 08/07/2023”

Thế giới hôm nay: 06/07/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hợp Quốc cho biết họ không quan sát thấy “dấu hiệu có thể nhìn thấy được của mìn hoặc chất nổ” trong những tuần gần đây tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia ở Ukraine, song nhấn mạnh họ muốn được tiếp cận để xác nhận trực tiếp. Trước đó, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã cáo buộc Nga đặt “các vật thể giống chất nổ” trên nóc của nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu này. Nga kiểm soát nhà máy từ tháng 2 năm 2022.

“Hầu hết tất cả” các lãnh đạo của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ cho rằng cần tiếp tục thắt chặt trong năm 2023, theo biên bản cuộc họp giữa tháng 6 vừa được công bố hôm thứ Tư. Tháng trước, ngân hàng trung ương Mỹ đã giữ nguyên lãi suất ở mức 5-5,25%. Mười hai trong số 18 nhà hoạch định chính sách nói họ mong đợi ít nhất hai lần tăng nữa trong năm nay. Cuộc họp tiếp theo của Fed sẽ diễn ra vào cuối tháng 7. Continue reading “Thế giới hôm nay: 06/07/2023”

Thế giới hôm nay: 04/07/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Dùng máy bay không người lái và máy ủi bọc thép, quân đội Israel tiếp tục tấn công một trại tị nạn ở thành phố Jenin — một trong những cuộc xâm nhập lớn nhất vào Bờ Tây trong 20 năm qua. Có ít nhất tám người thiệt mạng và hơn 50 người bị thương kể từ đầu ngày thứ Hai, theo các quan chức Palestine. Quân đội Israel cho biết họ đang nhắm mục tiêu vào “cơ sở hạ tầng khủng bố” của nhóm dân quân Tiểu đoàn Jenin. Khu vực này đã chứng kiến bạo lực bùng phát trong những tháng gần đây. Ngoại trưởng Israel cho biết không có kế hoạch mở rộng chiến dịch ra khắp Bờ Tây.

Một lính cứu hỏa 24 tuổi thiệt mạng khi chiến đấu với ngọn lửa do bạo loạn ở Paris gây ra. Hiện bạo lực có giảm bớt, khi cảnh sát chỉ bắt giữ 157 người vào Chủ nhật, giảm so với 719 của đêm trước đó. Tổng thống Emmanuel Macron đã yêu cầu các bộ trưởng “làm mọi thứ có thể để thiết lập lại trật tự và khôi phục ổn định.” Bạo loạn bùng nổ sau vụ cảnh sát giết hại thiếu niên Nahel M ở Paris hôm 27 tháng 6. Continue reading “Thế giới hôm nay: 04/07/2023”

Thế giới hôm nay: 03/07/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Thủ tướng Pháp Elisabeth Borne cảnh báo những kẻ bạo loạn rằng chính phủ sẽ “không bỏ qua cho bất kỳ hành vi bạo lực nào.” Tuyên bố được bà đưa ra trong chuyến thăm L’Hay-les-Roses ở phía nam Paris, nơi mà vào sáng sớm Chủ nhật, nhà riêng của thị trưởng đã bị phóng hỏa. Có ít nhất 486 người bị bắt vào đêm thứ năm của bạo loạn. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã hoãn chuyến thăm cấp nhà nước ba ngày tới Đức. Bạo lực bùng phát sau vụ cảnh sát sát hại thiếu niên Nahel M ở ngoại ô Paris hôm 27 tháng 6.

Ba Lan sẽ bố trí thêm 500 cảnh sát dọc biên giới với Belarus trong bối cảnh người di cư vượt biên gia tăng, bên cạnh các lo ngại an ninh xoay quanh nhóm lính đánh thuê Wagner. Thủ lĩnh Wagner Yevgeny Prigozhin, người lãnh đạo một cuộc binh biến ở Nga hôm 24 tháng 6, đã bị trục xuất tới Belarus. Còn nhớ vào năm 2021, nhà độc tài Alexander Lukashenko của Belarus từng bị buộc tội nhập khẩu người di cư và giục họ vượt biên nhằm gây bất ổn cho EU. Continue reading “Thế giới hôm nay: 03/07/2023”

Thế giới hôm nay: 30/06/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tòa án Tối cao Hoa Kỳ phán quyết việc các trường đại học xem xét chủng tộc trong tuyển sinh — vốn ưu đãi các ứng viên da đen, gốc Nam Mỹ và người Mỹ bản địa — là vi hiến. Trong phán quyết với tỉ lệ 6-3, các thẩm phán bảo thủ đã đứng về phía nguyên đơn, bên cho rằng chính sách trên tại Harvard và Đại học Bắc Carolina phân biệt đối xử với người da trắng và người châu Á. Kể từ giờ các trường đại học sẽ không thể đặt hạn ngạch chính thức, nhưng vẫn có thể xem chủng tộc là một yếu tố để có được cộng đồng sinh viên đa dạng.

Sĩ quan cảnh sát Pháp bắn chết một thiếu niên và gây ra biểu tình rầm rộ đã bị bắt và bị buộc tội cố ý giết người. Tổng thống Emmanuel Macron kêu gọi bình tĩnh khi hàng nghìn người tuần hành qua Nanterre, ngoại ô Paris. Trước đó, cảnh sát đã bắt giữ 180 người chỉ trong một đêm bạo loạn; nhiều ô tô bị đốt cháy, các cửa hàng bị lục soát và các tòa thị chính bị tấn công trên khắp nước Pháp. Continue reading “Thế giới hôm nay: 30/06/2023”

Thế giới hôm nay: 29/06/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Yevgeny Prigozhin, chỉ huy của nhóm lính đánh thuê Wagner, lên kế hoạch bắt cóc các tướng lĩnh hàng đầu của Nga từ đầu cuộc binh biến, theo lời một quan chức phương Tây nói với Wall Street Journal. Nguồn tin nói tình báo FSB đã phát hiện ra âm mưu của Prigozhin và buộc ông ta phải nổi dậy sớm hơn kế hoạch. Prigozhin hiện được cho là đang ở Belarus.

Khói từ các đám cháy rừng ở Canada phủ đen bầu trời Ontario, Quebec và vùng Trung Tây nước Mỹ, chưa đầy ba tuần sau đám khói mù tương tự ở vùng đông bắc nước Mỹ. Hôm thứ Tư, bốn trong số năm thành phố trên thế giới có chất lượng không khí tệ nhất là Chicago, Detroit, Minneapolis và Toronto. Trong khi đó, miền Nam nước Mỹ cảm nhận rõ tác động nóng lên của biến đổi khí hậu. Dallas, Texas, hiện có nhiệt độ cao nhất lên tới 38°C. Continue reading “Thế giới hôm nay: 29/06/2023”

Thế giới hôm nay: 28/06/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko xác nhận thủ lĩnh Wagner Yevgeny Prigozhin đã đến nước ông. Ông Lukashenko, người giúp chấm dứt cuộc binh biến ngắn ngủi của Wagner, nói các chiến binh của công ty có thể mang lại cho nước ông những kiến thức mới về “vũ khí” và “chiến thuật.” Trong khi đó, tổng thống Vladimir Putin cho biết Nga đã trả Wagner 1 tỷ đô la chỉ trong năm qua. Hôm thứ Hai, ông Putin đã đề nghị binh sĩ của nhóm lựa chọn giữa ký hợp đồng với bộ quốc phòng Nga, về nước, hoặc tham gia cùng ông Prigozhin ở Belarus.

Phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới, thủ tướng Trung Quốc Lý Cường đã chỉ trích những nỗ lực của “một số người ở phương Tây” nhằm “giảm rủi ro” cho quan hệ kinh tế của họ với nước ông. Thay vào đó, ông Lý nói các nền kinh tế nên “cùng nhau phát triển.” Sau khi Nga xâm lược Ukraine, châu Âu nói riêng đã trở nên thận trọng hơn về sự phụ thuộc kinh tế vào các đối thủ địa chính trị khác, đặc biệt là Trung Quốc. Continue reading “Thế giới hôm nay: 28/06/2023”

Thế giới hôm nay: 27/06/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Trong một bài phát biểu ngắn trên truyền hình, tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết những người lính đánh thuê Wagner nếu không muốn gia nhập quân đội Nga có thể cùng lãnh đạo Yevgeny Prigozhin đến Belarus. Trước đó ông Prigozhin cũng đăng thông điệp đầu tiên của mình kể từ khi ngừng cuộc nổi dậy ngắn ngủi. Trong đoạn băng ghi âm dài 11 phút, ông Prigozhin nói mục đích của cuộc binh biến không phải để “lật đổ hệ thống lãnh đạo của Nga” mà là để “tránh cho Wagner bị hủy diệt.” Ông nói thêm rằng đội quân của ông vẫn chưa ký hợp đồng với bộ quốc phòng Nga.

Kết quả sơ bộ của cuộc bầu cử tổng thống Guatemala cho thấy Sandra Torres, lãnh đạo của đảng UNE trung tả, và Bernardo Arévalo, đại diện của Phong trào Hạt giống cánh tả, đang cùng dẫn đầu. Vòng bầu cử thứ hai sẽ diễn ra vào ngày 20 tháng 8. Chuỗi sự kiện đã tạo ra nhiều tranh cãi khi ứng viên dẫn đầu Carlos Pineda bị các cơ quan bầu cử cấm tranh cử. Continue reading “Thế giới hôm nay: 27/06/2023”

Thế giới hôm nay: 26/06/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết hôm Chủ nhật rằng cuộc nổi dậy thất bại của nhóm lính đánh thuê Wagner đã tạo ra một “thách thức trực tiếp” cho tổng thống Nga Vladimir Putin. Cho đến hôm thứ Bảy, Wagner đang trên đường hành quân vào Moscow trước khi đột ngột quay đầu. Điều kiện mà Điện Kremlin phải chấp thuận là bỏ cáo buộc hình sự đối với Yevgeny Prigozhin, lãnh đạo của Wagner, và cho phép ông rời Nga đến Belarus. Ông Blinken nói sự việc “cho thấy những rạn nứt thực sự” trong chế độ của Putin, đồng thời dự đoán tình hình hỗn loạn có thể tạo ra “lợi thế” cho Ukraine trong cuộc phản công của họ.

Đảng Dân chủ Mới bảo thủ có vẻ sẽ giành được đa số rõ ràng trong cuộc tổng tuyển cử Hy Lạp hôm Chủ nhật. Đây là lần thứ hai người Hy Lạp đi bỏ phiếu kể từ tháng 5. Tháng trước, Đảng Dân chủ Mới do Kyriakos Mitsotakis lãnh đạo đã đánh bại đảng cánh tả Syriza với cách biệt 20 điểm phần trăm, nhưng không giành được đa số. Continue reading “Thế giới hôm nay: 26/06/2023”

Thế giới hôm nay: 23/06/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Thủ tướng Đức Olaf Scholz cho biết nước ông sẽ đáp ứng mục tiêu chi tiêu của NATO vào năm tới bằng cách nâng chi tiêu quốc phòng lên 2% GDP. Ông nói với các nhà lập pháp rằng khoản tăng này sẽ giúp quân đội “cuối cùng cũng nhận được trang thiết bị cần thiết.” Trong bài phát biểu trước quốc hội, ông Scholz hứa đảm bảo an ninh cho Ukraine, nhưng nói việc Kyiv gia nhập NATO sẽ không sớm xảy ra. Ông cũng kêu gọi tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan “dọn đường” cho Thụy Điển gia nhập NATO.

Tuần duyên Hoa Kỳ đã thông báo về “vụ nổ thảm khốc” của chiếc tàu lặn bị mất tích ở Bắc Đại Tây Dương vào Chủ nhật. Tất cả năm hành khách đều thiệt mạng. Một phương tiện điều khiển từ xa đã tìm thấy các mảnh vỡ của tàu Titan cách xác tàu Titanic khoảng 500 mét. Chưa rõ thời điểm chiếc tàu lặn phát nổ vì không có phao thuỷ âm nào bắt được tín hiệu của nó. Continue reading “Thế giới hôm nay: 23/06/2023”