Thế giới hôm nay: 20/02/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nói nước ông “rất lo ngại” về khả năng Trung Quốc cung cấp vũ khí cho Nga ở Ukraine. Ông Blinken cho biết ông đã cảnh báo Vương Nghị, người đồng cấp Trung Quốc, rằng bất kỳ sự hỗ trợ nào sẽ gây ra “hậu quả nghiêm trọng.” Hai lãnh đạo vừa gặp nhau tại Hội nghị An ninh Munich. Đây là cuộc gặp trực tiếp đầu tiên giữa các quan chức cấp cao của cả hai nước kể từ khi Mỹ bắn hạ khinh khí cầu do thám của Trung Quốc hồi đầu tháng. Trước đó, ông Vương đã mô tả phản ứng của Mỹ là “cuồng loạn và vô lý.”

Thổ Nhĩ Kỳ sẽ khép lại các hoạt động cứu hộ vào Chủ nhật, gần hai tuần sau trận động đất kinh hoàng xảy ra ở các tỉnh đông nam nước này và Syria. Số người chết đã vượt quá 46.000, bên cạnh nhiều người còn mất tích. WHO nói có khoảng 26 triệu người cần được cứu trợ. Riêng ở Thổ Nhĩ Kỳ có khoảng 345.000 căn hộ bị phá hủy. Continue reading “Thế giới hôm nay: 20/02/2023”

Thế giới hôm nay: 17/02/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Một thẩm phán đã công bố một phần trong báo cáo của đại bồi thẩm đoàn về sự can thiệp của cựu tổng thống Donald Trump vào công tác hậu bầu cử năm 2020 ở Georgia. Chưa rõ nó có dẫn đến cáo trạng hay không, nhưng các thành viên bồi thẩm đoàn tin rằng một số nhân chứng có thể đã phạm tội khai man. Tòa án kết luận không có gian lận ở bang này trong cuộc bầu cử 2020 và kết quả không nên bị đảo ngược, dù ông Trump tuyên bố ngược lại. Hiện Trump đang đối mặt với một số cuộc điều tra pháp lý.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói sẽ không nhường đất cho Nga nếu hai bên tiến tới thỏa thuận hòa bình. Trước đó, tổng thống Belarus Alexander Lukashenko đã nói sẽ chỉ tham chiến nếu bị tấn công trước, đồng thời nhấn mạnh rằng nước ông không “muốn chiến tranh.” Ông Lukashenko, một đồng minh của tổng thống Vladimir Putin, cho biết sẽ cho phép quân đội Nga tiến vào Ukraine thông qua Belarus một lần nữa nếu cần thiết. Hai nhà lãnh đạo sẽ gặp nhau ở Moscow vào thứ Sáu. Continue reading “Thế giới hôm nay: 17/02/2023”

Thế giới hôm nay: 16/02/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Thủ hiến Scotland Nicola Sturgeon từ chức sau 8 năm cầm quyền. Bà Sturgeon, người cũng sẽ từ chức lãnh đạo Đảng Quốc gia Scotland, quyết liệt ủng hộ Scotland độc lập. Nhưng hồi tháng 11 chính phủ bà đã thất bại khi Tòa án Tối cao Anh phán quyết bác bỏ trưng cầu dân ý lần hai. Bà Sturgeon nói quyết định từ chức không đến từ “những áp lực ngắn hạn,” mà vì công việc quá áp lực.

Doanh số bán lẻ của Mỹ trong tháng 1 tăng 3% so với tháng trước, mức tăng lớn nhất kể từ tháng 3 năm 2021. Sau khi giảm hai tháng liên tiếp, chi tiêu tiêu dùng đã tăng ở hầu hết các lĩnh vực, dù phần nào do ảnh hưởng của lạm phát. Vì vậy, số liệu này vừa là tin tốt cho các nhà bán lẻ Mỹ vừa cho thấy áp lực lạm phát vẫn còn. Nó có thể thuyết phục Cục Dự trữ Liên bang tiếp tục tăng lãi suất. Continue reading “Thế giới hôm nay: 16/02/2023”

Thế giới hôm nay: 10/02/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Số người chết vì động đất hôm thứ Hai ở Thổ Nhĩ Kỳ và Syria đã vượt quá 20.000. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan thừa nhận công tác phản ứng của chính phủ ông còn khiếm khuyết. Người dân đã phàn nàn rằng các đội cứu hộ tỏ ra thiếu chuyên môn, thiếu thiết bị phù hợp, và chậm trễ, dù nhiều người còn đang mắc kẹt dưới đống đổ nát.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã đến Brussels để phát biểu trước Nghị viện Châu Âu. Trong bài nói của mình, ông cảm ơn các lãnh đạo châu Âu vì sự ủng hộ của họ và nhắc lại mong muốn gia nhập khối của Ukraine. Trong chuyến đi bất ngờ trước đó tới London và Paris hôm thứ Tư, ông Zelensky đã lặp lại lời kêu gọi phương Tây viện trợ máy bay chiến đấu. Cho đến nay các đồng minh phương Tây vẫn từ chối gửi máy bay. Continue reading “Thế giới hôm nay: 10/02/2023”

Thế giới hôm nay: 09/02/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nhiều lần kêu gọi phương Tây viện trợ máy bay chiến đấu khi phát biểu trước Quốc hội Anh. Các đồng minh phương Tây của Ukraine cho đến nay đã từ chối gửi máy bay phản lực, dù Anh hứa đào tạo phi công cho Ukraine. Ông Zelensky cũng đã gặp thủ tướng Anh Rishi Sunak và Vua Charles III trong chuyến thăm bất ngờ tới London. Sau đó ông sẽ tới Paris để gặp tổng thống Pháp Emmanuel Macron và thủ tướng Đức Olaf Scholz.

Số người chết do động đất lớn ở Thổ Nhĩ Kỳ và Syria hôm thứ Hai đã vượt qua con số 11.000 và chắc chắn còn tăng hơn nữa. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã đến thăm các tỉnh bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi thảm họa. Mỹ, Trung Quốc và các quốc gia trên khắp châu Á và châu Âu đã cử chuyên gia đến hỗ trợ cứu hộ. Continue reading “Thế giới hôm nay: 09/02/2023”

Thế giới hôm nay: 08/02/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp kéo dài 3 tháng tại 10 tỉnh bị ảnh hưởng bởi động đất lớn ở miền nam nước này và nước láng giềng Syria. Động đất hôm thứ Hai đã khiến ít nhất 5.100 người thiệt mạng, nhưng Tổ chức Y tế Thế giới cho rằng số ca tử vong có thể sẽ lên tới 20.000 người. Tâm chấn ban đầu nằm gần thành phố Gaziantep của Thổ Nhĩ Kỳ và đạt cường độ 7,8 độ, mạnh nhất trong khu vực kể từ động đất Istanbul năm 1999 khiến hơn 17.000 người thiệt mạng.

Nga đang dồn quân lực để chuẩn bị mở đợt tiến công mới ở miền đông Ukraine, theo thống đốc vùng Luhansk. Ukraine từ lâu đã cảnh báo về một chiến dịch mới của Nga. Nhưng bộ quốc phòng Anh cho rằng Nga có thể đã thử tổ chức tiến công, nhưng rồi phải bỏ dở vì thiếu “đạn dược và các đơn vị cơ động.” Continue reading “Thế giới hôm nay: 08/02/2023”

Thế giới hôm nay: 07/02/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Động đất lớn ở miền nam Thổ Nhĩ KỳSyria đã khiến hơn 2.300 người thiệt mạng và làm nhiều người khác bị kẹt dưới đống đổ nát. Tâm chấn ban đầu nằm gần thành phố Gaziantep của Thổ Nhĩ Kỳ và mạnh 7,8 độ. Một dư chấn có cường độ tương tự ập đến chỉ vài giờ sau ở khu vực phía bắc. Đây là những trận động đất mạnh nhất trong khu vực kể từ động đất 1999 ở gần Istanbul khiến hơn 17.000 người thiệt mạng.

Hồng Kông bắt đầu mở phiên tòa xử các chính trị gia đối lập và các nhà vận động dân chủ. Bốn mươi bảy người, bao gồm các nhà hoạt động nổi tiếng như Joshua Wong, bị buộc tội tổ chức một vòng bầu cử sơ bộ để xác định ứng viên cho cuộc bầu cử lập pháp năm 2020. Đây là vụ việc lớn nhất được đưa ra xử theo luật an ninh quốc gia hà khắc của lãnh thổ. Các vụ bắt giữ đã xóa sạch mọi tiếng nói đối lập trong hội đồng lập pháp của Hồng Kông. Continue reading “Thế giới hôm nay: 07/02/2023”

Thế giới hôm nay: 06/02/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Mỹ bắn hạ chiếc khinh khí cầu do thám của Trung Quốc trên không phận Mỹ ở Đại Tây Dương, theo Lầu Năm Góc. Chính phủ Trung Quốc đáp trả bằng tuyên bố đanh thép cáo buộc chính quyền Biden “vi phạm nghiêm trọng các công ước quốc tế.” Hôm thứ Sáu, ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã hoãn chuyến đi dự kiến tới Trung Quốc sau khi Lầu Năm Góc phát hiện khinh khí cầu bay qua các địa điểm quân sự nhạy cảm.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói các điều kiện ở mặt trận phía đông đang trở nên khắc nghiệt hơn khi giao tranh leo thang ở Bakhmut, Vuhledar và Lyman, ba thành phố tranh chấp ở tỉnh Donetsk. Trong khi đó, bộ trưởng quốc phòng Oleksii Reznikov nói các tên lửa tầm xa mới do nước ngoài cung cấp sẽ không được dùng để tấn công lãnh thổ Nga. Hôm thứ Sáu Mỹ đã hứa viện trợ một loại tên lửa có thể tăng gấp đôi phạm vi tấn công của Ukraine. Continue reading “Thế giới hôm nay: 06/02/2023”

Thế giới hôm nay: 03/02/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen đã đến Kyiv để gặp tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky về khả năng đưa nước ông gia nhập EU. Trước đó Nga đã đẩy mạnh tấn công miền đông Ukraine. Ông Zelensky cho biết tình hình ở phía đông “khó khăn hơn” khi quân Nga tiến gần thành phố Bakhmut. Song quân đội Ukraine ở đây tự tin có thể cầm chân kẻ địch.

Ngân hàng Trung ương châu Âu đã tăng 0,5 điểm phần trăm để đưa lãi suất đạt 2,5%, đồng thời báo hiệu mức tăng tương tự vào tháng 3. Lạm phát ở khu vực đồng tiền chung châu Âu đã chậm lại do chi phí năng lượng giảm, dù vẫn ở mức cao 8,5%. Ngân hàng Trung ương Anh cũng tăng lãi suất với mức tương tự, từ 3,5% lên 4%, nhưng cho biết có thể giảm đà tăng. Continue reading “Thế giới hôm nay: 03/02/2023”

Thế giới hôm nay: 02/02/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Adani Enterprises, công ty chủ đạo trong số các mã niêm yết của Tập đoàn Adani, vừa hủy đợt bán cổ phiếu 2,4 tỷ đô la đã đăng ký. Các giám đốc của công ty đổ lỗi cho “biến động thị trường” và cho biết quyết định này được đưa ra để “bảo vệ [nhà đầu tư] khỏi bất kỳ tổn thất tài chính tiềm ẩn nào.” Cổ phiếu của Adani, vốn kinh doanh từ xi măng đến truyền thông, giảm 28% hôm thứ Tư. Tập đoàn Adani đã mất 92 tỷ đô la giá trị thị trường kể từ khi Hindenburg Research tố cáo đế chế kinh doanh này là một trò lừa bịp khổng lồ.

An ninh Ukraine đã khám nhà của Ihor Kolomoisky, tỷ phú và là người từng bảo trợ cho tổng thống Volodymyr Zelensky, như một phần của chiến dịch chống tham nhũng. Lực lượng an ninh cũng nhắm vào nhà của Arsen Avakov, cựu bộ trưởng nội vụ. Ông Avakov cho biết ông bị khám xét liên quan đến các thương vụ mua trực thăng – một trong số đó đã rơi và giết chết người kế nhiệm của ông – thời ông còn tại nhiệm. Continue reading “Thế giới hôm nay: 02/02/2023”

Thế giới hôm nay: 01/02/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Người biểu tình Pháp đã làm tê liệt giao thông công cộng và khiến các trường học phải đóng cửa nhằm phản đối nỗ lực cải cách lương hưu mới đây của tổng thống Emmanuel Macron. Ông Macron muốn tăng tuổi nghỉ hưu tối thiểu, vốn đã thấp bất thường, từ 62 lên 64. Nhưng người dân không ủng hộ, khi có hơn một triệu người tham gia cuộc biểu tình trước đó vào ngày 19 tháng 1, bên cạnh tỉ lệ 68% người Pháp không đồng ý cải cách.

Tổng thống Joe Biden nói Mỹ sẽ không gửi máy bay chiến đấu F-16 tới Ukraine, bất chấp lời kêu gọi của giới chức Ukraine. Đức cũng đã loại trừ khả năng cung cấp máy bay. Nhưng tổng thống Pháp Emmanuel Macron lại cho biết “mọi khả năng đều được tính tới” khi nói đến hỗ trợ quân sự. Trong khi đó, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói Nga đã bắt đầu “cuộc trả thù lớn” ở miền đông Ukraine. Continue reading “Thế giới hôm nay: 01/02/2023”

Thế giới hôm nay: 31/01/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken kêu gọi người Palestine và Israel xuống thang căng thẳng giữa “làn sóng bạo lực khủng khiếp” khi ông hạ cánh xuống Tel Aviv  hôm thứ Hai. Một loạt các vụ chết người gần đây, bao gồm vụ tấn công bằng súng vào một giáo đường ở Đông Jerusalem và cuộc đột kích của Israel ở Bờ Tây, đã làm dấy lên lo ngại leo thang xung đột.

Ba Lan thông báo tăng chi tiêu quốc phòng lên 4% GDP trong năm nay, từ mức 2,4% của năm 2022. Đây sẽ là con số cao nhất trong số các thành viên NATO. Việc Nga xâm lược Ukraine đã khiến Ba Lan lo lắng. Nước này gần đây ký một thỏa thuận trị giá 1,4 tỷ USD để mua lô xe tăng Abrams thứ hai từ Mỹ. Continue reading “Thế giới hôm nay: 31/01/2023”

Thế giới hôm nay: 30/01/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Thủ tướng Anh Rishi Sunak đã bãi nhiệm Nadhim Zahawi, chủ tịch Đảng Bảo thủ cầm quyền, vì “vi phạm nghiêm trọng quy định đạo đức dành cho cấp bộ trưởng.” Ông Zahawi, người vào năm ngoái từng có thời gian ngắn làm bộ trưởng tài chính, thừa nhận có thỏa thuận với chính quyền về khoản thuế ông chưa nộp— được cho là lên tới 5 triệu bảng Anh (6,2 triệu USD), bao gồm cả tiền phạt. Ông nói đây chỉ là lỗi “bất cẩn và không cố ý.”

Thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu hứa sẽ “đẩy mạnh các cơ sở định cư” và “đòi nợ từ những kẻ khủng bố” sau vụ bắn chết bảy người gần một giáo đường Do Thái ở Jerusalem hôm thứ Sáu. Hôm thứ Năm, quân đội Israel đã giết chết 9 người Palestine trong một cuộc đột kích vào trại tị nạn Jenin ở Bờ Tây. Đến hôm thứ Bảy vừa qua, một cậu bé Palestine 13 tuổi đã bắn bị thương hai người Israel. Continue reading “Thế giới hôm nay: 30/01/2023”

Thế giới hôm nay: 27/01/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius nói 14 xe tăng Leopard mà nước này hứa viện trợ cho Ukraine sẽ đến vào “cuối tháng 3, đầu tháng 4.” Mỹ cũng đang gửi 31 xe tăng Abrams. Tổng thống Joe Biden đã công bố gói viện trợ 400 triệu đô la gồm tám phương tiện thu hồi M88 có thể kéo Abrams. Động thái của Đức – được đưa ra sau nhiều cân nhắc kỹ lưỡng – cho phép Ba Lan và các nước khác viện trợ Leopard do Đức sản xuất. Ukraine hiện đang hy vọng phương Tây cung cấp máy bay chiến đấu, nhưng thủ tướng Đức Olaf Scholz nói khả năng này sẽ không xảy ra. Trong khi đó, Nga không kích ồ ạt Ukraine vào giờ cao điểm buổi sáng.

Kinh tế Mỹ đạt tốc độ tăng trưởng năm 2,9% trong quý 4 năm 2022, giảm từ mức 3,2% của quý 3, theo số liệu ban đầu của Bộ Thương mại Hoa Kỳ. Nền kinh tế lớn nhất thế giới đã đánh bại dự đoán của thị trường dù lãi suất tăng làm ảnh hưởng hoạt động kinh doanh. Dù thế, suy thoái vẫn có thể đến trong nửa cuối năm nay. Continue reading “Thế giới hôm nay: 27/01/2023”

Thế giới hôm nay: 26/01/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Chính quyền Biden tuyên bố gửi 31 xe tăng Abrams tới Ukraine, ngay sau khi Đức viện trợ 14 xe tăng Leopard. Tổng thống Joe Biden cũng công bố một gói 400 triệu đô la bao gồm tám phương tiện thu hồi M88 để kéo xe tăng Abrams. Động thái của Đức – được đưa ra sau nhiều cân nhắc kỹ lưỡng – cho phép Ba Lan và các nước khác viện trợ Leopard do Đức sản xuất.

Một tòa án ở Moscow đã giữ nguyên lệnh của Bộ Tư pháp Nga là giải thể Moscow Helsinki Group, đánh dấu động thái mới nhất trong cuộc đàn áp xã hội dân sự không dừng của chính phủ. Các thẩm phán cho rằng tổ chức nhân đạo này đã vi phạm quy định pháp lý vì hoạt động bên ngoài khu vực địa lý của mình. Vốn được thành lập từ năm 1976 để giám sát các hành vi lạm dụng nhân quyền của Liên Xô, đây là tổ chức nhân quyền lâu đời nhất ở Nga. Continue reading “Thế giới hôm nay: 26/01/2023”