45 đời tổng thống Hoa Kỳ: Donald J. Trump – Tổng thống thứ 45

Tác giả: William A. Degregorio

HỌ VÀ TÊN:

Donald John Trump. Người chú của ông là Donald G. Trump, một kỹ sư điện, nhà phát minh và nhà vật lý, giảng dạy ở Viện Công nghệ Massachusetts (M.I.T).

MÔ TẢ NGOẠI HÌNH:

Năm 2017, Trump được ghi nhận có chiều cao 1m88 và cân nặng 107kg, được cho là thừa cân theo một số biểu đồ chiều cao cân nặng chuẩn. Sau này, chiều cao của ông được điều chỉnh thành 1m90. Có vẻ ông đã nhuộm da, nên nước da có màu vàng cam, và màu mái tóc cũng vậy khi chải lật. Khi còn trai trẻ, ông được tờ New York Times mô tả là có “sức thu hút”. Continue reading “45 đời tổng thống Hoa Kỳ: Donald J. Trump – Tổng thống thứ 45”

David Lloyd George: Thủ tướng Anh mang tư tưởng cải cách

Nguồn: Historic figures, BBC

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

David Lloyd George (1863 – 1945) là một trong những bộ trưởng Anh có tư duy cải cách vĩ đại nhất thế kỷ 20, đồng thời ông giữ chức thủ tướng từ năm 1916 đến 1922.

David Lloyd George sinh ngày 17/01/1863 tại Manchester và là con trai của một hiệu trưởng. Cha của George mất khi ông còn nhỏ và mẹ đã đưa ông tới xứ Wales để nuôi dạy. Sau đó, ông đã trở thành một người Wales theo chủ nghĩa dân tộc trọn đời.

Ông được chứng nhận đủ điều kiện làm luật sư, sau đó được bầu làm nghị sĩ Đảng Tự do đại diện cho Caernarvon vào năm 1890 và giữ vị trí này tới năm 1945. George nhanh chóng nổi tiếng bởi tư duy cấp tiến song cũng tạo ra tai tiếng khi phản đối Chiến tranh Boer. Continue reading “David Lloyd George: Thủ tướng Anh mang tư tưởng cải cách”

Martin Lee và giấc mơ dân chủ dang dở cho Hồng Kông

Nguồn: John Lyons, “The Rise and Fall of Martin Lee and His Dream of a Democratic Hong Kong”, WSJ, 15/11/2020.

Người dịch: Nguyễn Thanh Hải

Sự đàn áp ngày càng tăng của Bắc Kinh đánh dấu thời điểm thoái trào trong cuộc đấu tranh của luật sư Martin Lee cho tương lai Hồng Kông.

Vào một đêm mưa năm 1997 khi Vương quốc Anh chuyển giao Hồng Kông cho Trung Quốc đại lục, nhà lãnh đạo dân chủ Martin Lee khi đó đang đứng trên ban công của cơ quan lập pháp thành phố đã thề rằng bằng mọi giá sẽ buộc Bắc Kinh phải giữ đúng cam kết của mình. Trong thỏa thuận bàn giao, Trung Quốc đã đồng ý cho thuộc địa cũ của Anh được quyền tự trị theo mô hình nhà nước pháp quyền kiểu phương Tây, bao gồm cả việc sẽ tiến tới cho phép người dân thành phố được bầu ra lãnh đạo của mình.

“Ngọn lửa dân chủ đã được thắp lên và đang bùng cháy trong trái tim của người dân chúng tôi. Nó sẽ không bao giờ bị dập tắt,” ông phát biểu trước những người ủng hộ và giới truyền thông ngay sau khi lá cờ Trung Quốc được kéo lên trên mảnh đất Hồng Kông. Continue reading “Martin Lee và giấc mơ dân chủ dang dở cho Hồng Kông”

45 đời tổng thống Hoa Kỳ: Barack Obama – Tổng thống thứ 44

Tác giả: William A. Degregorio

HỌ VÀ TÊN:

Barack Hussein Obama. Ông được đặt tên theo tên cha, Barack Obama, người Kenya, lúc nhỏ làm nghề chăn cừu.

NGOẠI HÌNH:

Obama cao khoảng 1,85m, tuy nhiên khi chụp ảnh cạnh Bill Clinton cao khoảng 1,88m thì Obama lại trông cao hơn. Sự khác biệt của Obama với các ứng viên tổng thống khác là ông có vẻ như giảm cân trong chiến dịch tranh cử. Có lẽ lần ông mô tả bản thân hay nhất là tại một cuộc mít tinh lớn ở Denver khi nhắc đến thị trưởng thành phố này, John Hickenlooper. Obama đã nói rằng, thật tuyệt vời khi được đứng trên bục cùng với một người đàn ông khác cũng cao lớn, gầy guộc và có cái họ rất buồn cười. Giống như George Herbert Walker Bush (Tổng thống thứ 41, như các nhà báo thường gọi để phân biệt với con trai của ông là George W. Bush, Tổng thống thứ 43) và Bill Clinton, Obama là người thuận tay trái. Bác sĩ của Obama tuyên bố ông có sức khỏe “tuyệt vời” mặc dù có lưu ý về tiền sử hút thuốc lá không thường xuyên. Continue reading “45 đời tổng thống Hoa Kỳ: Barack Obama – Tổng thống thứ 44”

45 đời tổng thống Hoa Kỳ: George Washington – Tổng thống đầu tiên

Tác giả: William A. Degregorio

HỌ VÀ TÊN:

George Washington. Có lẽ ông được đặt tên theo luật sư George Eskridge – người đã nuôi nấng mẹ Washington khi bà mồ côi.

NGOẠI HÌNH:

Washington là một người to béo, khỏe mạnh – cao khoảng 1,88m, thời kỳ sung sức nhất ông nặng gần 80kg, sau tăng lên hơn 90kg. Ông có dáng đứng thẳng, vai rộng, vạm vỡ, bàn tay và bàn chân to (giày cỡ 13), khuôn mặt dài, gò má cao, mũi to, thẳng, cằm cương nghị, cặp mắt màu xanh xám bên dưới hàng lông mày rậm và mái tóc màu nâu sẫm; trong những dịp trang trọng, ông rắc phấn bột lên tóc và buộc gọn phần đuôi tóc. Làn da trắng có những vết sẹo của bệnh đậu mùa mà ông mắc phải khi còn trẻ. Ông bị rụng răng, có lẽ do bệnh viêm nướu, và mang hàm răng giả. Continue reading “45 đời tổng thống Hoa Kỳ: George Washington – Tổng thống đầu tiên”

George Eliot: Nữ nhà văn Anh nổi tiếng thế kỷ 19

Nguồn: Historic figures, BBC

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

George Eliot (1819 – 1880) là bút danh của Mary Ann Evans, một trong những tiểu thuyết gia người Anh hàng đầu của thế kỷ 19. Những tiểu thuyết của bà, nổi tiếng nhất là tác phẩm ‘Middlemarch’, được ca ngợi vì những suy ngẫm sâu sắc về chủ nghĩa hiện thực và tâm lý nhân vật.

George Eliot sinh ngày 22/11/1819 tại vùng nông thôn Warwickshire. Khi mẹ bà mất vào năm 1836, Eliot đã nghỉ học để giúp đỡ cha việc gia đình. Năm 1841, bà cùng cha chuyển đến Coventry và sống với ông cho tới khi ông qua đời vào năm 1849. Sau đó, Eliot đã du hành châu Âu và cuối cùng định cư tại London. Continue reading “George Eliot: Nữ nhà văn Anh nổi tiếng thế kỷ 19”

Michael Faraday: Nhà khoa học tiên phong trong lĩnh vực điện

Nguồn: Historic figures, BBC

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Michael Faraday (1791 – 1867) là một nhà hóa học và vật lý người Anh, người đã có nhiều đóng góp cho việc nghiên cứu điện từ học và điện hóa học.

Michael Faraday sinh ngày 22/09/1791 tại phía nam London. Gia đình ông không khá giả và Faraday chỉ được học chương trình giáo dục chính quy cơ bản. Lên 14 tuổi, ông thực tập tại xưởng của một người đóng sách địa phương, và trong bảy năm sau đó, ông đã tự học bằng cách đọc sách về nhiều môn khoa học.

Năm 1812, Faraday tham dự bốn bài giảng của nhà hóa học Humphry Davy tại Viện Hoàng gia. Sau đó, ông đã viết thư cho Davy để xin làm trợ lý. Davy đã từ chối ông, song năm 1813 đã bổ nhiệm Faraday làm trợ lý hóa học tại Viện Hoàng gia. Continue reading “Michael Faraday: Nhà khoa học tiên phong trong lĩnh vực điện”

Erdal Arıkan: Người đứng sau thành tựu 5G của Huawei

Biên dịch: Đăng Thiên

Một nhà khoa học Thổ Nhĩ Kỳ vô danh đã giúp Huawei làm chủ công nghệ 5G bằng nghiên cứu mã cực.

Tháng 7/2018, tại trụ sở chính ở Thâm Quyến, tập đoàn viễn thông lớn nhất Trung Quốc tổ chức một buổi lễ tri ân đặc biệt. Giai điệu bản hòa tấu Hành khúc Thổ Nhĩ Kỳ của Beethoven cất lên khi chiếc xe chở một vị khách đặc biệt tiến gần tới trung tâm hội nghị tráng lệ của công ty. Chủ tịch luân phiên của công ty, ông Guo Ping, bước ra đón một trong những nhân vật chính của buổi lễ vào khán phòng.

Sau phát biểu về lịch sử hình thành và quá trình xây dựng Huawei của các lãnh đạo công ty, nhà sáng lập Nhậm Chính Phi bước lên sân khấu. Theo sau ông là ba người phụ nữ mặc đồng phục trắng vung tay theo phong cách quân đội. Continue reading “Erdal Arıkan: Người đứng sau thành tựu 5G của Huawei”

Henry Faulds: Người đề xuất dùng dấu vân tay trong giám định pháp y

Nguồn: Historic figures, BBC

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Henry Faulds (1843 – 1930) là một bác sĩ, nhà truyền giáo người Scotland và là nhân vật tiên phong trong việc dùng dấu vân tay để nhận dạng con người.

Henry Faulds sinh ngày 01/06/1843 tại Beith, Bắc Ayrshire. Ban đầu, ông làm thư ký ở Glasgow, sau đó quyết định theo học ngành y. Sau khi trở thành nhà truyền giáo, ông được cử sang Nhật Bản vào năm 1873, nơi Faulds thành lập bệnh viện Tuskiji ở Tokyo và trở thành người phụ trách khoa phẫu thuật. Bên cạnh đó, ông còn thành thạo tiếng Nhật và giảng dạy tại một trường đại học địa phương, đồng thời lập ra Viện Người Khiếm thị Tokyo. Continue reading “Henry Faulds: Người đề xuất dùng dấu vân tay trong giám định pháp y”

Về Dương Chấn Ninh, nhà khoa học gốc Hoa đoạt giải Nobel Vật lý

Tác giả: Nguyễn Hải Hoành

Trong số 4 người Hoa từng được tặng giải Nobel khoa học,1 Dương Chấn Ninh (Yang Zhen Ning) được chính quyền Trung Quốc (TQ) trọng vọng hơn cả, luôn luôn là nhân vật trung tâm được các nhà báo phỏng vấn, đưa tin. Đó là do ông đã đóng góp sớm nhất, tích cực nhất vào sự nghiệp xây dựng tổ quốc, và có nhiều ý kiến độc đáo trên các mặt KHKT, văn hóa giáo dục của TQ. Chính quyền, báo chí TQ và đặc biệt giới trí thức nước này rất coi trọng các ý kiến, quan điểm của ông, nhất là khi họ có tranh luận chưa ngã ngũ về một vấn đề nào đó. Continue reading “Về Dương Chấn Ninh, nhà khoa học gốc Hoa đoạt giải Nobel Vật lý”

Jane Grey: Nữ hoàng Anh tại vị trong 9 ngày

Nguồn: Historic figures, BBC

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Jane Grey (1537 – 1554) là Nữ hoàng nước Anh trên danh nghĩa chỉ trong chín ngày vào năm 1553 – một phần của nỗ lực bất thành nhằm ngăn cản sự lên ngôi của Mary Tudor, một tín đồ Công giáo.

Jane Grey sinh ra vào mùa thu năm 1537 và là con gái của Hầu tước xứ Dorset. Vì mẹ của cô – Công nương Frances Brandon – là cháu gái của Vua Henry VII nên Jane là chắt gái của vị vua này. Khoảng 10 tuổi, Jane chuyển đến nhà của nữ hoàng cuối cùng của Henry VIII là Katherine Parr, nơi cô tiếp xúc với môi trường mang đậm chất Tin lành và học thuật. Từ đó, Jane trở thành một người phụ nữ thông minh và sùng đạo. Continue reading “Jane Grey: Nữ hoàng Anh tại vị trong 9 ngày”

Khafra: Người xây kim tự tháp thứ hai tại Giza

Nguồn: Historic figures, BBC

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Khafra (2558 TCN – 2532 TCN) là người xây dựng kim tự tháp thứ hai của quần thể kim tự tháp Giza, nổi tiếng nhất bởi khuôn mặt của ông là hình mẫu cho tượng Nhân sư lớn – bức tượng bảo vệ khu lăng mộ của Khafra.

Là một trong những người con trai thứ của pharaoh Khufu với vợ là Henutsen, Khafra đã kế vị người anh cùng cha khác mẹ với mình là Djedefra (2566 TCN – 2558 TCN) để trở thành vị vua thứ tư của Vương triều thứ Tư. Ông cũng sử dụng danh xưng “Con trai của Ra” (sa Ra) mà người anh trai này đã tạo ra để thể hiện tầm quan trọng của việc tôn thờ thần mặt trời Ra vào thời đó. Continue reading “Khafra: Người xây kim tự tháp thứ hai tại Giza”

John Howard: Người cải cách hệ thống nhà tù Anh thế kỷ 18

Nguồn: Historic figures, BBC

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

John Howard (1726 – 1790) là một nhà từ thiện và nhà cải cách xã hội, người đã tận tâm với các cải cách nhà tù và các tiến bộ trong lĩnh vực sức khỏe cộng đồng.

John Howard sinh năm 1726 ở Hackney, phía đông London, và là con trai của một người buôn bán bàn ghế. Khi cha ông mất vào năm 1742, Howard đã thừa hưởng khối tài sản lớn và định cư tại một điền trang ở Bedfordshire.

Năm 1773, ông được bổ nhiệm phụ trách tư pháp Bedfordshire, và giám sát nhà tù quận đã trở thành một trong những trách nhiệm của ông. Howard đã bị sốc bởi điều kiện nhà tù ông trông thấy, và khi tới thăm các nhà tù khác ở Anh, tình trạng của những nơi đó cũng không khá khẩm hơn. Những người cai ngục không được trả lương mà phải sống dựa vào các khoản phí mua thực phẩm, dọn giường và các tiện ích khác trả bởi người tù. Continue reading “John Howard: Người cải cách hệ thống nhà tù Anh thế kỷ 18”

Thomas Gainsborough: Họa sĩ chân dung nổi tiếng thế kỷ 18

Nguồn: Historic figures, BBC

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Thomas Gainsborough (1727 – 1788) là một trong những bậc thầy vĩ đại người Anh của hội họa thế kỷ 18, người nổi tiếng với các tác phẩm chân dung.

Thomas Gainsborough sinh vào tháng 05/1727 tại Sudbury, Suffolk, và là con trai của một thương nhân buôn vải. Khả năng nghệ thuật của ông thể hiện ngay từ khi còn nhỏ. Lên 13 tuổi, Gainsborough được đưa đến London để học vẽ và khắc axit với một nghệ nhân điêu khắc người Pháp là Hubert Gravelot. Gravelot từng là học trò của họa sĩ vĩ đại người Pháp Jean-Antoine Watteau, người đã có ảnh hưởng mạnh mẽ đến Gainsborough. Tại London, Gainsborough đã hợp tác với hai họa sĩ người Anh là William Hogarth và Francis Hayman. Continue reading “Thomas Gainsborough: Họa sĩ chân dung nổi tiếng thế kỷ 18”

Suetonius: Thống đốc La Mã đánh bại cuộc nổi dậy của Boudicca

Nguồn: Historic figures, BBC

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Suetonius là thống đốc La Mã cai trị nước Anh và là người đã dẹp tan cuộc nổi dậy của Boudicca.

Người ta biết rất ít về cuộc đời của Gaius Suetonius Paulinus lúc sinh thời. Dữ liệu đầu tiên về sự nghiệp của ông bắt đầu từ năm 42 SCN – dưới triều Hoàng đế Claudius – khi Claudius đẩy lùi một cuộc nổi dậy ở Mauretania (bắc Phi ngày nay) và trở thành người La Mã đầu tiên vượt dãy núi Atlas. Năm 58 SCN, ông được bổ nhiệm làm thống đốc Anh. Vào thời điểm đó, vùng lãnh thổ đông nam của đường ranh giới nằm giữa cửa sông Wash và cửa sông Severn đang nằm dưới sự cai trị của đế chế La Mã. Ngoài khu vực này ra, tình hình ở những nơi khác khá bất ổn. Continue reading “Suetonius: Thống đốc La Mã đánh bại cuộc nổi dậy của Boudicca”

Edward VII: Người thừa kế nước Anh từ Nữ hoàng Victoria

Nguồn: Historic figures, BBC

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Edward VII (1841 – 1910) là vua của nước Anh từ năm 1901 đến 1910, và ông là người thừa kế của Nữ hoàng Victoria trong gần 60 năm.

Edward sinh ngày 09/11/1841 tại London và là con trai cả của Victoria cùng vương phu của bà là Abert. Ngay từ khi còn nhỏ, Edward đã được nuôi dạy nghiêm khắc bởi cha mẹ của ông muốn đảm bảo rằng ông sẽ sẵn sàng để nối ngôi. Ông từng theo học cả Đại học Oxford và Cambridge, sau đó gia nhập quân đội trong một thời gian ngắn. Quan hệ của ông với một nữ diễn viên đã tạo ra một bê bối lớn cho Edward, và cha của ông là Hoàng thân Albert đã tới thăm con trai để khiển trách ông. Hai tuần sau, Albert qua đời và Victoria đã cho rằng Edward chịu một phần trách nhiệm cho cái chết của cha mình. Continue reading “Edward VII: Người thừa kế nước Anh từ Nữ hoàng Victoria”

Cornelius Drebbel: Nhà phát minh người Hà Lan chế tạo tàu ngầm

Nguồn: Historic figures, BBC

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Cornelius Drebbel (1572 – 1633) là một nhà phát minh người Hà Lan với nhiều sáng chế, trong đó có chiếc tàu ngầm đầu tiên.

Cornelius Drebbel sinh năm 1572 tại Alkmaar, Hà Lan. Ông có trình độ học vấn cơ bản và ban đầu Drebbel đã tập sự tại phòng làm việc của một họa sĩ và thợ điêu khắc tên là Hendrick Goltzius, người nhiều khả năng đã giúp ông làm quen với thuật giả kim. Drebbel ngày càng trở nên quan tâm tới các phát minh, và khi danh tiếng tăng lên, ông đã gây được sự chú ý với vị vua mới của Anh là James I – người muốn tập hợp các nhà thám hiểm, nhà thần học, nhà kinh tế và nhà giả kim về làm việc cho ông trong triều đình. Vì vậy, James I đã mời Drebbel tới Anh vào năm 1604. Continue reading “Cornelius Drebbel: Nhà phát minh người Hà Lan chế tạo tàu ngầm”

Walter Raleigh: Nhà văn, nhà thám hiểm người Anh thời Elizabeth I

Nguồn: Historic figures, BBC

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Walter Raleigh (1552 – 1618) là một nhà thám hiểm, nhà hàng hải, tác giả, nhà thơ và là cận thần của Elizabeth I.

Walter Raleigh (hay Ralegh) sinh ra trong một gia đình quý tộc có tiếng tại Hayes Barton, Devon vào khoảng năm 1552. Ông từng học tại Đại học Oxford một thời gian, sau đó chiến đấu với các tín đồ Huguenot (Giáo hội Kháng cách) ở Pháp rồi học luật tại London.

Năm 1578, Raleigh đến Mỹ bằng đường biển cùng nhà thám hiểm Sir Humphrey Gilbert, anh trai cùng cha khác mẹ của ông. Chuyến đi này nhiều khả năng đã thúc đẩy ông lên kế hoạch xây dựng một thuộc địa tại đây. Năm 1585, Raleigh đã bảo trợ cho thuộc địa Anh đầu tiên ở Mỹ trên Đảo Roanoke (nay là Bắc Carolina). Continue reading “Walter Raleigh: Nhà văn, nhà thám hiểm người Anh thời Elizabeth I”

Wilfred Owen: Nhà thơ viết về Thế chiến I

Nguồn: Historic figures, BBC

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Wilfred Owen (1893 – 1918) là một nhà thơ người Anh với những tác phẩm phản ánh thái độ giận giữ về sự khắc nghiệt và vô ích của chiến tranh, những điều ông đã trải qua trong thời gian phục vụ ở Mặt trận phía Tây.

Wilfred Edward Salter Owen sinh ngày 18/03/1893 tại Oswestry, Shropshire. Sau khi kết thúc trung học, ông trở thành trợ giảng và năm 1913, Owen tới Pháp trong hai năm để làm gia sư ngoại ngữ. Anh bắt đầu sáng tác thơ từ khi còn là một thiếu niên. Continue reading “Wilfred Owen: Nhà thơ viết về Thế chiến I”

Matilda: Người kế vị vua Henry I nhưng không bao giờ đăng quang

Nguồn: Historic figures, BBC

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Matilda (1102 – 1167) là người thừa kế của vua nước Anh – Henry I, song bà đã bị Stephen đoạt ngôi, dẫn đến nội chiến.

Matilda sinh năm 1102 và là con gái của Henry I, vua nước Anh. Năm 1114, bà kết hôn với Hoàng đế La Mã Thần thánh Henry V. Sau khi anh trai của Matilda mất vào năm 1120, bà đã trở thành người thừa kế hợp pháp duy nhất của Henry I. Năm 1125, chồng của bà qua đời, Henry I đã gọi Matilda trở lại Anh và tới năm 1127, ông yêu cầu giới quý tộc chấp nhận bà là người kế vị của ông. Continue reading “Matilda: Người kế vị vua Henry I nhưng không bao giờ đăng quang”