Category: Sự kiện

10/10/1970: Khủng hoảng tháng Mười ở Canada

Nguồn: October Crisis in Canada, History.com

Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Vào ngày này năm 1970, trong cuộc khủng hoảng tháng 10, Mặt trận Giải phóng Quebec (FLQ), một nhóm ly khai quân sự, đã bắt cóc Bộ trưởng Lao động Quebec Pierre Laporte ở Montreal. Năm ngày trước đó, những kẻ khủng bố thuộc FLQ đã bắt giữ ủy viên thương mại Anh quốc James Richard Cross. Để đổi lấy mạng sống của những người này, FLQ đã yêu cầu phóng thích hai mươi thành viên FLQ bị kết án với nhiều tội danh khác nhau, bao gồm bắt cóc, đánh bom và trộm cắp vũ khí. Continue reading “10/10/1970: Khủng hoảng tháng Mười ở Canada”

09/10/1970: Cộng hòa Khmer tuyên bố thành lập

Nguồn: Khmer Republic proclaimed in Cambodia, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1970, Cộng hòa Khmer được tuyên bố thành lập ở Campuchia. Vào tháng 03, một cuộc đảo chính do Tướng Lon Nol dẫn dắt đã lật đổ chính phủ Hoàng thân Norodom Sihanouk ở Phnom Penh.

Trong giai đoạn 1970 – 1975, Lon Nol và quân đội của mình, Lực lượng Vũ trang Quốc gia Khmer (Forces Armees Nationale Khmer, FANK), với sự giúp đỡ và viện trợ quân sự của Mỹ, đã chiến đấu với phe Khmer Đỏ Cộng sản để giành quyền kiểm soát Campuchia. Continue reading “09/10/1970: Cộng hòa Khmer tuyên bố thành lập”

08/10/1871: Đại hỏa hoạn phá hủy phần lớn Chicago

Nguồn: The Great Fire destroys much of Chicago, History.com

Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Vào đêm của ngày này năm 1871, một ngọn lửa bùng lên tại một nhà kho phía sau căn nhà nhỏ của gia đình Patrick O’Leary ở Chicago. Gió thổi từ đồng cỏ đã tiếp thêm sức mạnh cho ngọn lửa, và ngọn lửa nhanh chóng lan ra, cuối cùng đã thiêu rụi một khu vực kéo dài bốn dặm và rộng hai phần ba dặm thuộc Chicago. Khi trận Đại hỏa hoạn kết thúc sau hai ngày, gần 300 người đã chết, một trăm nghìn người trở thành vô gia cư, và khu vực trung tâm thành phố đang phát triển bùng nổ của Chicago đã biến thành tro tàn. Bất chấp sự tàn phá này, Chicago sẽ lại trỗi dậy một lần nữa và tiếp tục là trung tâm kinh tế của miền Tây nước Mỹ trong nhiều thập niên về sau. Continue reading “08/10/1871: Đại hỏa hoạn phá hủy phần lớn Chicago”

07/10/1940: Quân Đức tiến vào Romania

Nguồn: German troops enter Romania, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1940, Hitler đã cho quân chiếm đóng Romania như là một phần trong chiến lược nhằm tạo ra một mặt trận phía Đông không bị gián đoạn để đe doạ Liên Xô.

Ngay từ năm 1937, Romania đã nằm dưới quyền kiểm soát của một chính phủ phát xít giống như chính phủ Đức, cũng tuân theo các luật bài Do Thái tương tự. Nhà vua Romania, Carol II, đã giải thể chính phủ một năm sau đó vì nền kinh tế thất bại, đồng thời bổ nhiệm Thượng phụ Chính thống giáo Romania làm Thủ tướng. Nhưng cái chết của Thượng phụ và cuộc nổi dậy của nông dân đã kích động bạo lực mới gây ra bởi lực lượng Cảnh vệ Sắt (Iron Guard) – những người đang mong muốn lên nắm quyền. Continue reading “07/10/1940: Quân Đức tiến vào Romania”

07/10/1969: Tiến bộ trong nỗ lực ‘Việt Nam hóa chiến tranh’

Nguồn: Wheeler announces progress in the Vietnamization effort, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1969, khi chuẩn bị khởi hành rời khỏi Sài Gòn sau chuyến đi bốn ngày nhằm điều tra tình hình miền Nam Việt Nam, Tướng Earle Wheeler (trong hình), Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hoa Kỳ (Joint Chiefs of Staff), báo cáo rằng “tiến trình Việt Nam hóa đang dần dần thành công một cách ổn định và thực tế,” nhưng lực lượng Mỹ vẫn sẽ phải tiếp tục hỗ trợ quân đội miền Nam “thêm một thời gian nữa.” Continue reading “07/10/1969: Tiến bộ trong nỗ lực ‘Việt Nam hóa chiến tranh’”

06/10/1908: Áo-Hung sáp nhập Bosnia và Herzegovina

Nguồn: Austria-Hungary annexes Bosnia-Herzegovina, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1908, Đế quốc Áo-Hung đã tuyên bố sáp nhập Bosnia và Herzegovina, hai tỉnh ở vùng Balkan của châu Âu, trước đây nằm dưới sự kiểm soát của Đế chế Ottoman.

Mặc dù Bosnia và Herzegovina vẫn dưới quyền kiểm soát của Sultan Ottoman vào năm 1908, Áo-Hung thực chất đã quản lý các tỉnh này kể từ Hội nghị Berlin (Congress of Berlin, 1878), khi các cường quốc châu Âu trao cho Áo – Hung quyền chiếm hai tỉnh dù về mặt pháp lý chúng vẫn thuộc Thổ Nhĩ Kỳ. Continue reading “06/10/1908: Áo-Hung sáp nhập Bosnia và Herzegovina”

05/10/1963: Tướng lĩnh Nam Việt Nam lên kế hoạch đảo chính

Nguồn: South Vietnamese generals plan coup, History.com

Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Vào ngày này năm 1963, Đại sứ Henry Cabot Lodge báo cáo với Tổng thống John F. Kennedy từ Sài Gòn rằng các tướng lĩnh miền Nam đang có kế hoạch đảo chính chống lại Tổng thống Ngô Đình Diệm.

Kennedy và chính quyền của ông ngày càng lo ngại về Diệm vì làn sóng bất đồng đang tăng cao ​​chống lại chế độ Diệm ở miền Nam Việt Nam. Diệm, một người Công giáo ở một quốc gia nơi Phật giáo chiếm đa số, đã từ chối tiến hành các cải cách chính trị từng được hứa hẹn. Ông bị phản đối bởi nhiều phe phái, trong đó chiếm phần đông là các tu sĩ Phật giáo. Continue reading “05/10/1963: Tướng lĩnh Nam Việt Nam lên kế hoạch đảo chính”

04/10/1918: Đức tìm cơ hội đình chiến với phe Hiệp ước

Nguồn: Germany telegraphs President Wilson seeking armistice, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Rạng sáng ngày này năm 1918, Thủ tướng Đức Max von Baden, được Hoàng đế Wilhelm II bổ nhiệm ba ngày trước đó, đã gửi một bức điện đến chính quyền Tổng thống Woodrow Wilson ở Washington, D.C., nhằm tìm kiếm một thỏa thuận đình chiến giữa Đức và phe Hiệp Ước trong Thế chiến I.

Cuối tháng 09/1918, phe Hiệp Ước đã “hồi sinh” mạnh mẽ ở Mặt trận phía Tây, đảo ngược những thắng lợi từ cuộc tấn công lớn của Đức vào mùa xuân trước đó, đồng thời khiến quân Đức ở miền đông Pháp và miền tây Bỉ phải lui về hàng thủ cuối cùng – Phòng tuyến Hindenburg. Continue reading “04/10/1918: Đức tìm cơ hội đình chiến với phe Hiệp ước”

03/10/1942: Đức thử nghiệm thành công tên lửa V-2

Nguồn: Germany conducts first successful V-2 rocket test, History.com

Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Vào ngày này năm 1942, đứa con tinh thần của nhà khoa học tên lửa người Đức Wernher von Braun, tên lửa V-2, được phóng thành công từ Peenemunde, một hòn đảo ngoài khơi bờ biển Baltic của Đức. Nó đã đi được 118 dặm. Loại tên lửa này đã tỏ ra cực kỳ nguy hiểm trong chiến tranh và là tiền thân của các Tên lửa Đạn đạo Liên Lục địa (ICBM) của thời kỳ hậu chiến.

Các nhà khoa học Đức, dẫn đầu bởi von Braun, đã làm việc để phát triển những tên lửa tầm xa này từ những năm 1930. Ba lần phóng thử nghiệm đã thất bại; và lần thứ tư trong chuỗi thử nghiệm, được gọi là A-4, cuối cùng đã chứng kiến V-2, một tên lửa nặng 12 tấn có khả năng mang một đầu đạn một tấn, được phóng thành công. Continue reading “03/10/1942: Đức thử nghiệm thành công tên lửa V-2”

02/10/1941: Chiến dịch Typhoon bắt đầu

Nguồn: Operation Typhoon is launched, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1941, quân Đức bắt đầu chiến dịch bao vây Moskva, do Tập đoàn quân số 1 và Tướng Fedor von Bock dẫn đầu. Các nông dân Nga sống dọc con đường tiến quân của phát xít Đức đã áp dụng chính sách “tiêu thổ” (scorched-earth) để cản trở quân địch.

Lực lượng của Hitler xâm lược Liên Xô kể từ tháng 06, và trước đó đã không ngừng lấn sâu vào lãnh thổ nước này. Thất bại đầu tiên xảy đến với họ vào tháng 08, khi xe tăng của Hồng Quân đẩy lùi người Đức khỏi pháo đài Yelnya. Vào thời điểm đó, Hitler tâm sự với Bock rằng: “Giá mà tôi biết họ có nhiều xe tăng như thế, tôi đã suy nghĩ kỹ hơn trước khi xâm lược.” Nhưng Hitler kiên quyết không quay đầu trở lại – ông tin rằng mình sẽ thành công ở nơi những kẻ khác thất bại và sẽ chiếm được Moskva. Continue reading “02/10/1941: Chiến dịch Typhoon bắt đầu”