Category: Sự kiện

07/07/1981: Sandra Day O’Connor được đề cử vào Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ

Nguồn: O’Connor nominated to Supreme Court, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1981, Tổng thống Ronald Reagan đã đề cử Sandra Day O’Connor, một thẩm phán tòa phúc thẩm ở Arizona, trở thành người phụ nữ đầu tiên tham gia Tối cao Pháp viện trong lịch sử nước Mỹ. Ngày 21/09, Thượng viện nhất trí phê chuẩn việc bổ nhiệm bà vào tòa án cấp cao nhất của quốc gia, và ngày 25/09, bà đã tuyên thệ nhậm chức trong buổi lễ được chủ trì bởi Chánh án Warren Burger.

Sandra Day được sinh ra ở El Paso, Texas, năm 1930. Bà lớn lên trong trang trại chăn gia súc của gia đình ở phía đông nam Arizona, sau đó theo học chuyên ngành kinh tế tại Đại học Stanford. Một tranh chấp pháp lý liên quan đến trang trại của gia đình đã khơi nguồn cho quan tâm của Sarah đối với luật pháp; năm 1950, bà đăng ký vào Trường Luật thuộc Đại học Stanford. Bà chỉ mất hai năm để nhận được bằng luật và được xếp hạng trong tốp đầu lớp. Sau khi tốt nghiệp, bà kết hôn với John Jay O’Connor III, một anh bạn cùng lớp. Continue reading “07/07/1981: Sandra Day O’Connor được đề cử vào Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ”

06/07/1944: Cháy Rạp xiếc Hartford

Nguồn: The Hartford Circus Fire, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1944, tại Hartford, Connecticut, một đám cháy bùng phát trong túp lều lớn nhất của Rạp xiếc Ringling Bros. and Barnum & Bailey Circus đã khiến 167 người chết và 682 người khác bị thương. Hai phần ba trong số những người thiệt mạng là trẻ em. Nguyên nhân của thảm kịch đã không được được xác định, chỉ biết rằng đám cháy đã lan ra với tốc độ đáng kinh ngạc, “chạy đua” trên những tấm bạt của lều xiếc. Trước khi 8.000 khán giả bên trong túp lều lớn nhất có thể kịp phản ứng, rất nhiều mảnh vải bị cháy bắt đầu rơi xuống từ trên cao, và một vụ giẫm đạp lên nhau để tìm lối thoát bắt đầu. Continue reading “06/07/1944: Cháy Rạp xiếc Hartford”

05/07/1996: Nhân bản thành công động vật có vú đầu tiên

Nguồn: First successful cloning of a mammal, History.com

Biên dịch: Lê Hồng Loan

Vào ngày này năm 1996, cừu Dolly-động vật có vú đầu tiên được nhân bản thành công từ một tế bào của một con cừu trưởng thành-đã được sinh ra tại Viện Roslin ở Scotland.

Ban đầu có tên mã là 6LL3, cô cừu nhân bản được đặt theo tên của nữ ca sĩ và diễn viên có dáng người đẫy đà Dolly Parton. Cái tên này được cho là do gợi ý của một trong những người chăn nuôi gia súc hỗ trợ cho việc sinh nở của cô cừu này, sau khi anh biết rằng cô cừu được nhân bản từ một tế bào động vật có vú. Continue reading “05/07/1996: Nhân bản thành công động vật có vú đầu tiên”

04/07/1826: Thomas Jefferson và John Adams cùng qua đời

Nguồn: Thomas Jefferson and John Adams die, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1826, hai cựu Tổng thống Mỹ, Thomas Jefferson và John Adams, những người từng là bạn bè trong nhóm Ái Quốc (Patriot) và sau đó trở thành kẻ thù của nhau, đã qua đời trong cùng một ngày, chỉ cách nhau năm giờ.

Thomas Jefferson và John Adams là những thành viên cuối cùng còn sống trong số các nhà cách mạng Mỹ đầu tiên đứng lên chống lại Đế quốc Anh và tạo nên một hệ thống chính trị mới ở các thuộc địa. Tuy nhiên, dù cả hai đều tin vào dân chủ và quyền sống, tự do và mưu cầu hạnh phúc, quan điểm của họ về cách đạt được những lý tưởng này đã bị thay đổi theo thời gian. Continue reading “04/07/1826: Thomas Jefferson và John Adams cùng qua đời”

03/07/1958: Eisenhower khởi xướng chương trình kiểm soát lũ liên bang

Nguồn: Eisenhower initiates federal flood-control program, History.com

Biên dịch: Lê Hồng Loan

Vào ngày này năm 1958, Tổng thống Dwight D. Eisenhower đã ký Dự luật kiểm soát lũ sông và bến cảng (Rivers and Harbors Flood Control Bill), nhằm phân bổ ngân sách để cải thiện hệ thống kiểm soát lũ và lưu trữ nước trên toàn quốc. Eisenhower đã gửi lại bản thảo hai dự luật trước đó cho Quốc hội, nhưng ông đã hài lòng với các sửa đổi có trong Dự luật 3910 của Thượng viện. Continue reading “03/07/1958: Eisenhower khởi xướng chương trình kiểm soát lũ liên bang”

02/07/1990: Đợt hành hương khiến 1.400 người thiệt mạng

Nguồn: Pilgrim stampede kills 1,400, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1990, một vụ giẫm đạp giữa những người hành hương trong một đường hầm dành cho người đi bộ ở Thánh địa Mecca đã khiến hơn 1.400 người thiệt mạng. Đây là tai nạn nghiêm trọng nhất trong một loạt các sự cố suốt 20 năm, ảnh hưởng mạnh đến việc người Hồi giáo thực hiện chuyến hành hương đến Mecca.

Đối với người Hồi giáo, việc hành hương đến Mecca ở Saudi Arabia được gọi là nghi lễ Hajj. Cuộc hành hương là một trong năm trụ cột của tôn giáo và phải được thực hiện ít nhất một lần trong đời tín đồ, nếu hoàn cảnh cá nhân cho phép họ làm như vậy. Có hơn 2 triệu người thực hiện Haji mỗi năm. Thông thường, những người hành hương tổ chức lễ Al-Adha và ghé thăm nhiều địa điểm linh thiêng trong thời gian lưu trú ở khu Thánh địa. Continue reading “02/07/1990: Đợt hành hương khiến 1.400 người thiệt mạng”

01/07/1867: Ngày quốc khánh Canada

Nguồn: Canadian Independence Day, History.com

Biên dịch: Lê Hồng Loan

Vào ngày này năm 1867, vùng tự trị Canada, một liên minh bao gồm Nova Scotia, New Brunswick và các tỉnh tương lai Ontario và Quebec, được Vương quốc Anh chính thức công nhận với việc thông qua Đạo luật Bắc Mỹ thuộc Anh (British North America Act).

Trong suốt thế kỷ 19, quan hệ thuộc địa đã nhường chỗ cho sự tự chủ ngày càng tăng đối với một Canada đang phát triển. Vào năm 1841, vùng Thượng và Hạ Canada – hiện là Ontario và Quebec – được hợp nhất thành một tỉnh duy nhất bởi Đạo luật Liên minh (Act of Union). Vào những năm 1860, một phong trào đòi thành lập liên bang Canada rộng lớn hơn đã nảy sinh từ nhu cầu phòng thủ chung, mong muốn có một hệ thống đường sắt quốc gia, và sự cần thiết phải tìm ra giải pháp cho vấn đề xung đột giữa Pháp và Anh. Continue reading “01/07/1867: Ngày quốc khánh Canada”

30/06/1936: ‘Cuốn theo chiều gió’ được xuất bản

Nguồn: Gone with the Wind published, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1936, Cuốn theo chiều gió của Margaret Mitchell – một trong những tiểu thuyết bán chạy nhất mọi thời đại và là cảm hứng cho bộ phim bom tấn năm 1939, đã chính thức xuất bản.

Năm 1926, Mitchell đã buộc phải rời bỏ công việc phóng viên của mình tại tờ Atlanta Journal để hồi phục sau một loạt chấn thương thể chất. Có quá nhiều thời gian rảnh rỗi, Mitchell sớm sinh ra buồn chán. Sử dụng chiếc máy đánh chữ Remington, món quà từ người chồng thứ hai, John R. Marsh, trong căn hộ một phòng ngủ chật chội của họ, bà bắt đầu kể câu chuyện về cô gái xinh đẹp người Atlanta – Pansy O’Hara. Continue reading “30/06/1936: ‘Cuốn theo chiều gió’ được xuất bản”

29/06/1941: Đức chiếm Lvov, mở đầu nhiều đợt thảm sát

Nguồn: Germans capture Lvov—and slaughter ensues, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1941, Đức đã phát động một cuộc xâm lược vào lãnh thổ của Liên Xô, xâm lược và chiếm đóng Lvov (L’viv), ở miền đông Galicia, Ukraine, sau đó tiến hành tàn sát hàng ngàn người.

Phía Liên Xô đã dùng chính sách tiêu thổ khi quân Đức tràn đến xâm lược, nghĩa là họ sẽ phá hủy, đốt cháy và tháo dỡ mọi thứ trên lãnh thổ nơi họ buộc phải từ bỏ trên đường rút lui, từ đó khiến quân Đức rơi vào cảnh thiếu hụt lương thực, vật tư, nhà máy công nghiệp và thiết bị. (Chính sách này đã rất thành công khi chống lại Napoleon trong thế kỷ trước.) Lần này, khi Đức chiến Lvov, Bộ Dân ủy Nội vụ (NKVD) của Liên Xô, tiền thân của lực lượng cảnh sát mật KGB, đã ra lệnh giết chết 3.000 tù nhân chính trị người Ukraine. Continue reading “29/06/1941: Đức chiếm Lvov, mở đầu nhiều đợt thảm sát”

28/06/1836: Cựu tổng thống James Madison qua đời

Nguồn: Former President James Madison dies, History.com

Biên dịch: Lê Hồng Loan

Vào ngày này năm 1836, James Madison, người soạn thảo Hiến pháp Hoa Kỳ, người ghi biên bản Hội nghị lập hiến, tác giả của tập bài viết “Federalist Papers” (nhằm kêu gọi thông qua hiến pháp) và Tổng thống thứ tư của nước Mỹ, đã qua đời tại đồn điền thuốc lá của mình ở Virginia.

Madison lần đầu tiên chứng minh năng lực của mình khi còn là sinh viên tại Đại học New Jersey (nay là Đại học Princeton), nơi ông hoàn thành khóa học bốn năm chỉ trong hai năm, và, vào năm 1769, giúp thành lập Hiệp hội Whig Hoa Kỳ, cộng đồng văn học và tranh luận xã hội thứ hai ở Princeton (và trên toàn thế giới), để đối đầu với Hiệp hội Cliosophic được thành lập trước đó. Continue reading “28/06/1836: Cựu tổng thống James Madison qua đời”

27/06/1940: Người Đức sử dụng mã Enigma

Nguồn: Germans get Enigma, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1940, người Đức đã thiết lập đường dây liên lạc vô tuyến hai chiều tại đất Pháp mà họ vừa chiếm đóng, sử dụng cỗ máy mã hóa tinh vi nhất của mình, Enigma, để truyền thông tin. Continue reading “27/06/1940: Người Đức sử dụng mã Enigma”

26/06/1993: Clinton trừng phạt Iraq vì âm mưu ám sát Bush

Nguồn: Clinton punishes Iraq for plot to kill Bush, History.com

Biên dịch: Lê Hồng Loan

Vào ngày này năm 1993, để trả thù cho một âm mưu của Iraq nhằm ám sát cựu Tổng thống Hoa Kỳ George W.H. Bush trong chuyến thăm của ông tới Kuwait vào tháng 04/1993, Tổng thống Bill Clinton đã ra lệnh cho các tàu chiến Hoa Kỳ bắn tên lửa hành trình Tomahawk vào trụ sở tình báo Iraq ở trung tâm thành phố Baghdad. Continue reading “26/06/1993: Clinton trừng phạt Iraq vì âm mưu ám sát Bush”

25/06/1942: Eisenhower trở thành Chỉ huy Lực lượng Mỹ trong Thế chiến II

Nguồn: Eisenhower takes command, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1942, sau khi chuyển đến London, Thiếu tướng Dwight D. Eisenhower đã nhận chức Chỉ huy Lực lượng Mỹ ở Châu Âu. Dù chưa từng một lần chiến đấu trên chiến trường trong suốt 27 năm làm sĩ quan quân đội, nhưng kiến thức về chiến lược quân sự và khả năng tổ chức của Eisenhower vẫn đủ khiến Tổng Tham mưu Trưởng Quân đội George C. Marshall chọn ông trong số hơn 400 sĩ quan cao cấp cho vị trí chỉ huy lực lượng Hoa Kỳ trong cuộc chiến chống lại Đức. Sau khi chứng tỏ bản thân trên chiến trường Bắc Phi và Ý vào năm 1942 và 1943, Eisenhower tiếp tục được bổ nhiệm làm chỉ huy tối cao của Chiến dịch Overlord, đợt tiến quân của Đồng Minh ở tây bắc châu Âu. Continue reading “25/06/1942: Eisenhower trở thành Chỉ huy Lực lượng Mỹ trong Thế chiến II”

24/06/1993: Bom thư gây thương tích cho giáo sư Đại học Yale

Nguồn: Mail bomb injures Yale professor, History.com

Biên dịch: Lê Hồng Loan

Vào ngày này năm 1993, vị giáo sư khoa học máy tính của Đại học Yale, David Gelernter, đã bị thương nặng trong khi mở thư, khi một phong bì được độn dày phát nổ trên tay ông. Vụ tấn công chỉ diễn ra hai ngày sau khi một nhà di truyền học tại Đại học California bị thương bởi một quả bom tương tự, và đây là vụ đánh bom mới nhất trong một chuỗi đánh bom kể từ năm 1978 mà các nhà chức trách tin rằng có liên quan đến nhau.

Sau cuộc tấn công vào giáo sư Gelernter, nhiều bộ ngành liên bang đã thành lập Lực lượng Đặc nhiệm UNABOM nhằm tổ chức một cuộc điều tra chuyên sâu đối với nghi phạm được gọi là “Unabomber”. Các vụ đánh bom này, cùng với 14 vụ đánh bom khác kể từ năm 1978 vốn giết chết 3 người và làm 23 người khác bị thương, cuối cùng đã được tìm thấy có mối liên hệ với Theodore John Kaczynski, một nhà toán học đến từ Chicago. Continue reading “24/06/1993: Bom thư gây thương tích cho giáo sư Đại học Yale”

23/06/1992: “Teflon Don” bị kết án chung thân

Nguồn: Teflon Don sentenced to life, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1992, ông trùm mafia John Gotti, người có biệt danh là “Teflon Don” vì nhiều lần được tha bổng trong các phiên tòa hồi thập niên 1980, cuối cùng đã lãnh án tù chung thân sau khi bị chứng minh phạm 14 tội liên quan đến âm mưu giết người và tống tiền. Chỉ một lúc sau khi bản án của hắn được tuyên tại một tòa án liên bang ở Brooklyn, hàng trăm người ủng hộ Gotti đã xông vào tòa nhà, lật đổ và đập phá nhiều xe hơi trước khi bị đẩy lùi bởi lực lượng cảnh sát. Continue reading “23/06/1992: “Teflon Don” bị kết án chung thân”

22/06/1775: Quốc hội Mỹ phát hành tiền giấy trên toàn lục địa

Nguồn: Congress issues Continental currency, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1775, Quốc hội Mỹ đã phát hành một khoản tiền giấy (bills of credit) trên toàn lục địa trị giá 2 triệu USD.

Đến mùa xuân năm 1775, quan ngại trước tình trạng thiết quân luật và gia tăng các ràng buộc thương mại của Anh ở Boston, các nhà lãnh đạo thuộc địa Mỹ cố gắng tìm cách chống lại chính quốc. Nhưng, các nhà cách mạng đã gặp phải một vấn đề nhỏ trong cuộc tranh đấu của mình: họ thiếu hụt khoản kinh phí cần thiết để tiến hành một cuộc chiến dài lâu. Continue reading “22/06/1775: Quốc hội Mỹ phát hành tiền giấy trên toàn lục địa”

21/06/1864: Tướng Grant mở rộng phòng tuyến Petersburg

Nguồn: Grant extends the Petersburg line, History.com

Biên dịch: Lê Hồng Loan

Vào ngày này năm 1862, Tướng Ulysses S. Grant của Liên bang miền Bắc đã kéo dài các phòng tuyến của mình quanh Petersburg, Virginia, cùng với tổng tư lệnh của mình, Abraham Lincoln. Sau sáu tuần chiến đấu khó khăn giữa Quân đoàn Potomac của ông và Quân đoàn Bắc Virginia của Robert E. Lee trong một loạt các trận chiến quanh Richmond, Grant đã chọn một chiến lược khác. Bây giờ, ở tại phía nam của Richmond, bên ngoài Petersburg, ông không còn sẵn lòng tiến hành các trận chiến trên chiến trường mở khốc liệt vốn đã cướp đi rất nhiều sinh mạng. Continue reading “21/06/1864: Tướng Grant mở rộng phòng tuyến Petersburg”

20/06/1943: Anh phát động Chiến dịch Bellicose

Nguồn: Britain launches Operation Bellicose, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1943, các máy bay ném bom của Anh đã tiến hành cuộc đột kích đầu tiên trong đợt “ném bom con thoi” của họ, nhắm vào các địa điểm ở Đức và Ý.

Cất cánh từ các căn cứ không quân ở Anh, các máy bay ném bom này được chế tạo để nhắm vào thành phố Friedrichshafen phía tây nam nước Đức, từng một thời là nơi chế tạo khinh khí cầu Zeppelin. Thành phố này giờ đây là nơi có nhiều nhà máy thép, vốn bị phá hủy nặng nề sau cuộc tấn công của Anh. Continue reading “20/06/1943: Anh phát động Chiến dịch Bellicose”

19/06/1856: Hội nghị quốc gia đầu tiên của Đảng Cộng hòa kết thúc

Nguồn: First Republican national convention ends, History.com

Biên dịch: Lê Hồng Loan

Vào ngày này năm 1856, tại Hội trường Quỹ Âm nhạc ở Philadelphia, hội nghị quốc gia đầu tiên của Đảng Cộng hòa, được thành lập hai năm trước, đã kết thúc. John Charles Fremont của California, nhà thám hiểm nổi tiếng của bờ Tây, được đề cử vào vị trí ứng viên tổng thống, và William Dewis Dayton của New Jersey được chọn làm ứng cử viên cho vị trí phó tổng thống. Continue reading “19/06/1856: Hội nghị quốc gia đầu tiên của Đảng Cộng hòa kết thúc”

18/06/1812: Chiến tranh Anh – Mỹ năm 1812 bắt đầu

Nguồn: War of 1812 begins, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1812, một ngày sau khi Thượng viện và Hạ viện Mỹ bỏ phiếu ủng hộ chiến tranh chống lại Vương quốc Anh, Tổng thống James Madison đã ký phê chuẩn tuyên bố tuyên chiến và Cuộc chiến năm 1812 bắt đầu. Tuyên bố chiến tranh của Mỹ, bị phản đối bởi một nhóm thiểu số đáng kể trong Quốc Hội, là nhằm đáp trả đòn phong tỏa kinh tế của Anh ở Pháp, việc ép buộc thủy thủ Mỹ gia nhập Hải quân Hoàng gia trái với ý muốn của họ, và việc Anh ủng hộ các bộ lạc thù địch dọc theo biên giới Ngũ Đại Hồ. Một phe trong Quốc Hội – War Hawk (Diều hâu chủ chiến) – đã ủng hộ chiến tranh với Anh suốt nhiều năm qua và chẳng hề che giấu hy vọng rằng một cuộc xâm lược Canada có thể giúp nước Mỹ giành thêm được lãnh thổ đáng kể. Continue reading “18/06/1812: Chiến tranh Anh – Mỹ năm 1812 bắt đầu”