Tag: Anh

05/12/1915: Cuộc bao vây Kut al-Amara bắt đầu

Nguồn: Siege of British-occupied Kut, Mesopotamia begins, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1915, các lực lượng của Thổ Nhĩ Kỳ và Đức đã phát động một cuộc tấn công vào thị trấn Kut al-Amara do Anh chiếm đóng trên sông Tigris ở Mesopotamia (Lưỡng Hà), Iraq ngày nay.

Dưới sự chỉ huy của Sir John Nixon, quân đội Anh đã có được thành công ban đầu trong cuộc xâm lược Mesopotamia. Các lực lượng của tư lệnh sư đoàn tiền phương của Nixon, Sir Charles Townshend, đã tới và chiếm tỉnh Basra thuộc vung Mesopotamia, bao gồm cả thị trấn Kut al-Amara, vào cuối tháng 09/1915. Từ đó, họ cố gắng di chuyển theo sông Tigris và Euphrates về phía Baghdad, nhưng bị quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đánh bật lại tại Ctesiphon (hay Selman Pak) vào cuối tháng 11. Continue reading “05/12/1915: Cuộc bao vây Kut al-Amara bắt đầu”

23/11/1979: Thành viên IRA lãnh án vì ám sát Mountbatten

Nguồn: IRA member sentenced for Mountbatten’s assassination, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này 1979, Thomas McMahon, một thành viên của Quân đội Cộng hòa Ireland (Irish Republican Army, IRA), bị kết án tù chung thân vì đã chuẩn bị và cho nổ bom giết chết Lord Louis Mountbatten và ba người khác vào ba tháng trước đó.

Ngày 27/08/1979, Lord Mountbatten đã bị giết khi McMahon và những kẻ khủng bố khác của IRA cho phát nổ một quả bom nặng 50 cân Anh được giấu trên tàu đánh cá Shadow V. Mountbatten, vị anh hùng của Thế chiến II, là một chính trị gia cao niên, đồng thời là anh họ của Nữ hoàng Elizabeth II, đã dành cả ngày với gia đình của mình ở vịnh Donegal ngoài khơi tây bắc Ireland khi quả bom thình lình phát nổ. Ba người khác bị giết trong vụ tấn công, bao gồm cả cháu nội 14 tuổi của Mountbatten, Nicholas. Cuối ngày hôm đó, một vụ đánh bom khác được IRA tiến hành trên đất liền đã giết chết 18 lính dù Anh ở hạt Down, Ireland. Continue reading “23/11/1979: Thành viên IRA lãnh án vì ám sát Mountbatten”

20/11/1917: Anh bất ngờ tấn công bằng xe tăng tại Cambrai

Nguồn: British launch surprise tank attack at Cambrai, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào rạng sáng ngày này năm 1917, sáu sư đoàn bộ binh và hai sư đoàn kỵ binh của Lực lượng Viễn chinh Anh – với sự trợ giúp từ 14 phi đội thuộc Không quân Hoàng gia – đã cùng với Đội Thiết giáp Anh tiến hành một cuộc tấn công bất ngờ vào các phòng tuyến của Đức gần Cambrai, Pháp.

Sau khi người Anh ra mắt những chiếc xe tăng bọc thép đầu tiên trong cuộc tấn công quy mô lớn tại Somme vào tháng 09/1916, hiệu quả của loại vũ khí này – ngoài giá trị ban đầu của sự ngạc nhiên – đã nhanh chóng bị nghi ngờ. Những chiếc xe tăng đầu tiên rất chậm chạp và khó sử dụng; việc điều hướng và tầm nhìn từ các thiết bị điều khiển của chúng khá yếu kém, và dù có thể chịu được đạn từ các loại súng nhỏ, nhưng xe tăng vẫn có thể bị phá hủy dễ dàng bởi đạn cối. Hơn nữa, các xe tăng thường bị sa lầy trong địa hình bùn lầy của Mặt trận phía Tây vào mùa thu và mùa đông, làm cho chúng trở nên vô dụng hoàn toàn. Continue reading “20/11/1917: Anh bất ngờ tấn công bằng xe tăng tại Cambrai”

18/11/1916: Trận Somme kết thúc

Nguồn: Battle of the Somme ends, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1916, Tổng Tư lệnh Quân đội Anh, Sir Douglas Haig, đã ra lệnh ngừng hoạt động tiến công gần sông Somme ở tây bắc nước Pháp, kết thúc Trận Somme sau hơn bốn tháng xung đột đẫm máu.

Với việc Pháp rơi vào vòng vây tại Verdun kể từ tháng 02, trận Somme là nỗ lực đã được lên kế hoạch lâu dài của Haig nhằm tạo ra một cuộc đột phá cho phe Hiệp ước trên mặt trận phía Tây. Sau một tuần bắn phá bằng pháo binh, cuộc tấn công đã chính thức bắt đầu vào sáng ngày 01/07/1916, khi binh lính từ 11 sư đoàn Anh xuất hiện từ các chiến hào của họ gần sông Somme ở tây bắc nước Pháp và hành quân về phía chiến tuyến với quân Đức. Continue reading “18/11/1916: Trận Somme kết thúc”

01/11/1765: Nghị viện Anh ban hành Đạo luật Tem thuế

Nguồn: Parliament enacts the Stamp Act, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1765, trước sự phản đối rộng rãi ở các thuộc địa Bắc Mỹ, Nghị viện Anh vẫn cho ban hành Đạo luật Tem thuế (Stamp Act), một biện pháp đánh thuế nhằm tăng nguồn thu cho các hoạt động quân sự của Anh tại Mỹ.

Việc bảo vệ các thuộc địa Bắc Mỹ trong Chiến tranh với Pháp và người da đỏ (1754-1763) và Cuộc nổi dậy Pontiac (1763-1764) gây nhiều tốn kém cho Anh Quốc, và Thủ tướng George Grenville hy vọng sẽ thu hồi lại một phần chi phí này bằng cách đánh thuế người dân thuộc địa. Continue reading “01/11/1765: Nghị viện Anh ban hành Đạo luật Tem thuế”

29/10/1942: Người Anh chống lại sự bức hại người Do Thái

Nguồn: The British protest against the persecution of Jews, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1942, các tu sĩ và các nhân vật chính trị của Anh đã tổ chức một cuộc mít-ting công khai để thể hiện sự phẫn nộ của họ đối với cuộc bức hại người Do Thái của Đức Quốc xã.

Trong một thông điệp gửi tới cuộc họp, Thủ tướng Winston Churchill đã tóm tắt những tình cảm của tất cả mọi người hiện nay: “Những tội ác có hệ thống mà người Do Thái – nam giới, phụ nữ và trẻ em – đã phải chịu đựng dưới chế độ Đức Quốc xã là một trong những sự kiện kinh hoàng nhất của lịch sử, và để lại một vết nhơ không thể tẩy xóa được lên tất cả những kẻ gây ra và kích động chúng. Hãy giải phóng những người đàn ông và phụ nữ này.” Churchill tiếp tục, “phải tố cáo những tội ác này, và khi cuộc đấu tranh của thế giới này kết thúc với chiến thắng của nhân quyền, bức hại chủng tộc sẽ kết thúc.” Continue reading “29/10/1942: Người Anh chống lại sự bức hại người Do Thái”

11/10/1899: Chiến tranh Boer bắt đầu ở Nam Phi

Nguồn: Boer War begins in South Africa, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1899, Chiến tranh Boer đã bắt đầu giữa Đế Quốc Anh và những người Boer sinh sống tại Transvaal (Cộng hòa Nam Phi) và Orange Free State.

Người Boer, còn được gọi là người Afrikaner, là hậu duệ của những người di cư gốc Hà Lan đến sống tại Nam Phi. Người Anh đã chiếm giữ thuộc địa Cape của Hà Lan vào năm 1806 trong Chiến tranh Napoléon, dẫn đến sự phản kháng của người Boer đang mong muốn giành độc lập. Người Boer cũng chống lại chủ trương Anh hóa (Anglicization) Nam Phi và chính sách chống nô lệ của Anh. Continue reading “11/10/1899: Chiến tranh Boer bắt đầu ở Nam Phi”

25/09/1942: Trụ sở của Gestapo tại Na Uy bị ném bom

Nguồn: Gestapo headquarters targeted in Norway, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1942, các máy bay ném bom Anh đã phá hủy trụ sở của cảnh sát Mật vụ Đức, Gestapo, tại Na Uy. Họ đã không thành công, nhưng vẫn khiến cho một số lính Đức Quốc xã thiệt mạng.

Đức xâm lược Na Uy vào tháng 04/1940, trong một chiến dịch tấn công chớp nhoáng (blitzkrieg), nhằm đáp trả việc quân Anh đặt mìn phong tỏa vùng biển Na Uy – vốn là hành động đáp trả của Anh khi Na Uy tiến hành mua bán quặng sắt với các nước phe Trục. Tuy nhiên, chỉ trong một tháng ngắn ngủi, lực lượng quân đội Anh và Pháp vốn đến Na Uy để hỗ trợ phòng thủ đã bị (Đức) đánh đuổi khỏi nước này. Đồng thời hoàng gia Na Uy cũng phải tháo chạy và thành lập một chính phủ lưu vong ở London. Continue reading “25/09/1942: Trụ sở của Gestapo tại Na Uy bị ném bom”

5 đế chế hùng mạnh nhất trong lịch sử nhân loại

Biên dịch: Trung Hiếu

Trong tất cả các đế chế từng nổi lên và thịnh vượng trên Trái Đất này, đâu là 5 đế chế hùng mạnh nhất? Làm thế nào có thể lựa chọn ra 5 đế chế trong hàng trăm đế chế từng ngự trị trong 5.000 năm qua? Bất cứ công thức nào về “5 đế chế hùng mạnh nhất” đều luôn tiềm ẩn yếu tố chủ quan, bởi lẽ tất cả các đế chế đều có thời vinh quang và có tầm ảnh hưởng theo cách riêng của mình.

Nhưng nếu xét trên nhiều tiêu chí thì có một số đế chế nổi bật hẳn lên vì chúng rất mạnh, lớn và có ảnh hưởng trên một phạm vi rộng lớn của lịch sử nên xứng đáng được gọi là vĩ đại nhất. Continue reading “5 đế chế hùng mạnh nhất trong lịch sử nhân loại”

13/09/1914: Người Ireland tìm kiếm sự trợ giúp từ Đức

Nguồn: Irish nationalist seeks German support, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1914, tại Washington, D.C., cựu đại diện ngoại giao của Anh, Sir Roger Casement, đã bí mật gặp Franz von Papen, tùy viên quân sự Đức, để tìm kiếm sự hỗ trợ của Đức nhằm giúp Ireland giành được độc lập khỏi chính quyền Anh.

Sinh ra ở Dublin vào năm 1864, Casement nhận được công nhận của cộng đồng quốc tế cho vai trò của ông khi làm Tổng lãnh sự Anh tại Mozambique, Angola, Congo và Brazil. Ông được ban tước hiệp sĩ vào năm 1911. Cùng năm đó, ông rời khỏi ngành ngoại giao, lấy lý do tình trạng sức khoẻ yếu kém. Quay trở lại Dublin, Casement đã giúp thành lập tổ chức Tình nguyện viên Quốc gia Ireland (Irish National Volunteers) vào năm 1913 và chuyến đi của ông đến Mỹ vào mùa hè năm 1914 là nhằm mục đích kêu gọi ủng hộ cho tổ chức mới ra đời. Continue reading “13/09/1914: Người Ireland tìm kiếm sự trợ giúp từ Đức”

10/09/1940: Anh đáp trả đợt đánh bom Blitz của Đức

Nguồn: British War Cabinet reacts to the Blitz in kind, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1940, sau khi người dân London phải hứng chịu sự tàn phá và nỗi sợ hãi sau một loạt các vụ ném bom của quân Đức, được gọi là “Blitz,” Nội các chính phủ Anh đã ra chỉ thị cho các máy bay ném bom Anh lên đường tới Đức, rằng hãy cứ ném bom “ở bất cứ nơi đâu” nếu không thể đến được mục tiêu của mình. Continue reading “10/09/1940: Anh đáp trả đợt đánh bom Blitz của Đức”

09/09/1943: Quân Đồng minh đổ bộ tại Salerno và Taranto

Nguồn: Allies land at Salerno and Taranto, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1943, Chiến dịch Avalanche, cuộc đổ bộ của phe Đồng minh vào Salerno, và Chiến dịch Slapstick, cuộc đổ bộ bằng đường không của Không quân Anh vào Taranto, (hai vùng đều thuộc miền Nam nước Ý), đã được phát động.

Quân đoàn V của Mỹ dưới sự chỉ huy của Trung tướng Mark Clark đã đổ bộ dọc theo bờ biển Salerno, trong khi các đơn vị thuộc Lính Biệt kích của Anh và Mỹ (British Commando và U.S. Rangers) thì đổ bộ lên bán đảo. Salerno đã được chọn làm địa điểm đầu tiên khi đổ bộ vào bán đảo vì đây là điểm xa nhất về phía bắc mà quân Đồng minh có thể đáp máy bay từ các căn cứ ở Sicily, vốn là nơi họ đã đổ bộ và chiếm đóng. Continue reading “09/09/1943: Quân Đồng minh đổ bộ tại Salerno và Taranto”

07/09/1914: Báo cáo đầu tiên của Anh về Thế chiến I

Nguồn: British commander Sir John French issues first dispatch, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1914, Sir John French, chỉ huy trưởng Lực lượng Viễn chinh Anh (British Expeditionary Force, BEF), đã viết bản báo cáo chính thức đầu tiên trong Thế chiến I từ Mặt trận phía Tây, theo đó tóm tắt các sự kiện diễn ra trong vài tuần đầu tiên Anh thực hiện các chiến dịch của mình.

“Việc chuyển quân từ Anh qua đường biển và đường sắt đã được thực hiện trôi chảy và không có trở ngại nào,” French bắt đầu. “Các đơn vị đều đã tới điểm tập kết được chỉ định ở đất nước này [Pháp] trong thời hạn đã dự kiến.” Quyết định gửi quân đội Anh đến chiến đấu ở Pháp đã được đưa ra vào ngày 05/08/1914 – một ngày trước khi Anh chính thức tuyên chiến với Đức. Continue reading “07/09/1914: Báo cáo đầu tiên của Anh về Thế chiến I”

03/09/1939: Anh và Pháp tuyên chiến với Đức

Nguồn: Britain and France declare war on Germany, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1939, nhằm đáp trả cuộc xâm lược Ba Lan của Hitler, Anh và Pháp đã đồng thời tuyên chiến với Đức.

Nạn nhân đầu tiên của tuyên bố đó lại không phải là người Đức – mà là tàu Athenia của Anh, bị đánh chìm bởi một tàu ngầm U-30 của Đức, vì cho rằng con tàu Anh đã được vũ trang và rất hiếu chiến. Lúc bấy giờ có hơn 1.100 hành khách ở trên Athenia, 112 người trong số đó thiệt mạng, với 28 người là người Mỹ. Nhưng Tổng thống Roosevelt đã không nao núng trước bi kịch này; ông tuyên bố rằng không ai “lại suy nghĩ không thấu đáo hoặc sai lầm khi nói rằng Mỹ đang đưa quân đội tới các chiến trường châu Âu.” Người Mỹ vẫn tiếp tục trung lập. Continue reading “03/09/1939: Anh và Pháp tuyên chiến với Đức”

31/08/1944: Người Anh vượt qua Phòng tuyến Gothic

Nguồn: The British cross the Gothic Line, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1944, Tập đoàn quân thứ 8 của Anh đã vượt qua “Phòng tuyến Gothic” của Đức, một tuyến phòng thủ được dựng dọc theo miền bắc nước Ý.

Lực lượng Đồng Minh đã đẩy quân Đức đang chiếm đóng bán đảo Ý lùi ngày một xa hơn về phía bắc. Ngày 04/06, Tướng Mark Clark đã chiếm được Rome. Bây giờ Đức đã lùi sâu về phía bắc Florence. Continue reading “31/08/1944: Người Anh vượt qua Phòng tuyến Gothic”

29/08/1914: Phụ nữ tham gia chiến tranh ở Anh

Nguồn: Women join British war effort, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1914, khi Thế chiến I nổ ra được một tháng, Quân đoàn Phụ nữ Cứu viện (Women’s Defense Relief Corps) đã được thành lập ở Anh.

Mặc dù các tổ chức vì quyền phụ nữ ở Anh đã phản đối việc nước này tham gia vào Thế chiến I, nhưng họ đã nhanh chóng đảo ngược quan điểm của mình, nhận ra tiềm năng của chiến tranh trong việc giúp đạt được tiến bộ cho phụ nữ Anh ở trong nước. Ngay từ ngày 06/08/1914, chỉ một ngày sau khi Anh tuyên chiến với Đức, một bài báo đăng trên tờ Common Cause của phụ nữ đã khẳng định rằng: “Trong thời điểm khủng hoảng và lo âu khủng khiếp này, sẽ thoải mái hơn đôi chút khi nghĩ rằng tổ chức lớn của chúng ta, vốn được xây dựng trong những năm qua để thúc đẩy quyền bầu cử của phụ nữ, nay có thể được sử dụng để giúp đất nước chúng ta vượt qua giai đoạn căng thẳng và buồn phiền.” Continue reading “29/08/1914: Phụ nữ tham gia chiến tranh ở Anh”

Kêu gọi bầu cử sớm: Con dao hai lưỡi

Nguồn: Raj Persaud & Adrian Furnham, “The snap election trap”, Project Syndicate, 09/06/2017.

Biên dịch: Lê Xuân Thuận  | Hiệu đính: Lê Hồng Hiệp

Thất bại trong việc giành đa số ghế tại Quốc hội của Đảng Bảo thủ trong cuộc bầu cử sớm chứng minh rằng các chuyên gia chính trị, người thăm dò ý kiến và các nhà dự báo khác lại sai thêm một lần nữa. Và cũng một lần nữa, rất nhiều lời giải thích được đưa ra để lý giải cho một kết quả bất ngờ.

Ví dụ, nhiều người chỉ ra rằng đương kim Thủ tướng Theresa May thuộc Đảng Bảo thủ đã tiến hành tranh cử kém cỏi và các mô hình thăm dò dư luận đánh giá thấp tỉ lệ tham gia bỏ phiếu của các cử tri trẻ tuổi. Trong khi đó, Jeremy Corbyn, lãnh đạo Công đảng lại tỏ ra tự tin và có năng lực. Nhưng dường như tất cả những lời giải thích đó đều không hợp lý vì chúng tập trung hoàn toàn vào cách chiến dịch vận động tranh cử được tiến hành như thế nào. Continue reading “Kêu gọi bầu cử sớm: Con dao hai lưỡi”

20/08/1944: Anh hỗ trợ lực lượng Kháng chiến Pháp

Nguồn: Brits launch Operation Wallace and aid French Resistance, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1944, 60 binh sĩ Anh, chỉ huy bởi Thiếu tá Roy Farran, đã tiến đánh về phía đông từ Rennes đến Orleans, xuyên qua khu rừng bị Đức chiếm đóng và buộc người Đức phải rút lui. Anh cũng đã giúp đỡ quân Kháng chiến Pháp trong cuộc chiến giải phóng của họ. Được đặt tên là Chiến dịch Wallace, lần tiến quân về phía đông này chỉ là một sự kiện khác trong chuỗi thất bại của người Đức ở Pháp.

Người Đức vốn đã mất Normandy và đã rút lui khỏi miền nam nước Pháp. Hầu hết các binh sĩ Đức ở phía tây đều bị mắc kẹt – hoặc bị giết chết hoặc bị bắt làm tù binh – trong sự kiện được gọi là “Trận Falaise Pocket,” diễn ra ở một vùng đất xung quanh thị trấn Falaise nằm ở miền đông, vốn được bao quanh bởi quan đội Đồng Minh. Continue reading “20/08/1944: Anh hỗ trợ lực lượng Kháng chiến Pháp”

03/08/1940: Ý tấn công thuộc địa Somaliland của Anh

Nguồn: Italians move on British Somaliland, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1940, Ý đã bắt đầu cuộc tấn công vào thuộc địa Somaliland của Anh, ở Đông Phi, tiếp giáp với thuộc địa Somaliland của Ý.

Kể từ năm 1936, Ý đã chiếm một phần Đông Phi, và sang đến năm 1940, khi nước này chính thức tham chiến, quân đội của họ đã có số lượng vượt xa lực lượng của Anh trong khu vực. Dù có ưu thế vượt trội về số lượng, Ý vẫn triển khai tấn công khá chậm, vì sợ rằng cuộc phong tỏa của Anh ở Bắc Phi sẽ ngăn cản những nguồn cung cần thiết để họ duy trì cuộc chiến, như nhiên liệu và vũ khí. Nhưng nếu Ý muốn giành được nhiều lãnh thổ hơn, họ buộc phải hành động khi con số lính Anh vẫn còn tương đối nhỏ.

Continue reading “03/08/1940: Ý tấn công thuộc địa Somaliland của Anh”

27/07/1916: Đức xử tử Thuyền trưởng Charles Fryatt

Nguồn: Germans execute British seaman Captain Charles Fryatt, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1916, tại Bruges, Bỉ, các quan chức Đức đã xử tử Charles Fryatt, cựu chỉ huy tàu hơi nước Brussels của công ty Great Eastern Railway, sau khi một tòa án Đức đã kết tội ông tấn công tàu ngầm Đức.

Brussels, một tàu buôn của Anh, đã bị người Đức đánh chặn trên hải trình của mình, vốn được thực hiện mỗi tuần hai lần, từ Harwich ở Anh đến Hà Lan. Fryatt và các thủy thủ của ông đã bị bắt và đưa đến trại giam Ruhleben, ngoại ô Berlin. Sau đó, họ được đưa đến Bỉ để xét xử. Continue reading “27/07/1916: Đức xử tử Thuyền trưởng Charles Fryatt”