Thế giới hôm nay: 07/06/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Thủ tướng Anh Boris Johnson vượt qua cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm. Với tỉ lệ 211-148, đảng Bảo thủ đã không đạt đủ phiếu cần để miễn nhiệm ông Johnson khỏi vị trí lãnh đạo đảng. Song nó gây nhiều thiệt hại cho ông. Ít nhất 54 nghị sĩ đảng Bảo thủ đã gửi thư mật để kích hoạt cuộc bỏ phiếu. Một cuộc khảo sát các đảng viên Bảo thủ của trang web ConservativeHome cũng cho thấy đa số ủng hộ việc loại bỏ ông Johnson. Jeremy Hunt, người được coi là ứng cử viên kế nhiệm ông Johnson, đã cho biết sẽ bỏ phiếu chống lại thủ tướng, tương tự là Douglas Ross, lãnh đạo đảng Bảo thủ ở Scotland.

Trong một chuyến công tác hiếm hoi ra ngoài thủ đô Kyiv, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã đến thăm hai thành phố gần tiền tuyến ở vùng Donbas. Cụ thể, ông đã đến Lysychansk ngay phía nam của Severodonetsk, nơi quân Ukraine đang giao tranh ác liệt, và Soledar. Người Ukraine tuyên bố đã đẩy lùi bảy cuộc tấn công trên toàn bộ khu vực trong 24 giờ qua. Continue reading “Thế giới hôm nay: 07/06/2022”

Thế giới hôm nay: 06/06/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Thống đốc Luhansk cho biết Severodonetsk hiện đã bị chia đôi “ít nhiều” giữa quân đội Ukraine và Nga. Có thông tin cho thấy 70% thành phố chiến lược này đã bị Nga chiếm, nhưng Ukraine đã phản công. Trong khi đó, thủ đô Kyiv ghi nhận vài vụ nổ vào đầu giờ sáng Chủ nhật.

Emmanuel Macron nhấn mạnh Vladimir Putin không nên bị “làm nhục” ở Ukraine, dù ông cũng nói tổng thống Nga đã mắc sai lầm “lịch sử” khi xâm lược nước láng giềng. Tổng thống Pháp, người đã dành hàng trăm giờ nói chuyện với Putin, muốn để ngỏ khả năng ngoại giao nhằm kết thúc chiến tranh. Đáp lại, ngoại trưởng Ukraine nói ông Macron có thể làm bẽ mặt nước Pháp và chỉ có “đưa Nga về đúng vị trí của họ” mới đem lại hòa bình. Sau đó, ông Putin đe dọa sẽ tấn công các mục tiêu tới nay chưa bị nhắm đến nếu Mỹ cung cấp cho Ukraine tên lửa tầm xa. Continue reading “Thế giới hôm nay: 06/06/2022”

Thế giới hôm nay: 03/06/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Nga cáo buộc Mỹ “cố tình đổ thêm dầu vào lửa” khi hứa viện trợ tên lửa dẫn đường chính xác cho Ukraine như một phần của gói viện trợ quân sự 700 triệu USD mới đây. Điện Kremlin nói động thái này khiến Ukraine không còn sẵn sàng đàm phán hòa bình. Trước đó vào hôm thứ Tư, Đức cũng cam kết gửi một hệ thống phòng không tiên tiến của mình tới Ukraine. Trong khi đó trên thực địa, quân Nga đã kiểm soát khoảng 70% thành phố công nghiệp Severodonetsk ở miền đông Ukraine, theo thống đốc khu vực. Ở một diễn biến khác, tổng thống Volodymyr Zelensky tuyên bố khoảng 200.000 trẻ em Ukraine đã bị cưỡng bức đưa vào lãnh thổ Nga kể từ đầu cuộc chiến.

Tổng thống Joe Biden dự kiến ​​sẽ kêu gọi luật kiểm soát súng nghiêm ngặt hơn trong bài phát biểu của ông vào tối thứ Năm. Đây là phản ứng của ông sau ba vụ xả súng hàng loạt chỉ trong vòng 18 ngày — ở Buffalo, New York; Uvalde, Texas; và Tulsa, Oklahoma – khiến 35 người thiệt mạng. Hiện một nhóm thượng nghị sĩ lưỡng đảng đang tìm cách tiến đến một thỏa thuận kiểm soát súng, song việc hầu hết các đảng viên Cộng hòa phản đối đồng nghĩa khó có thể có đột phá nào. Continue reading “Thế giới hôm nay: 03/06/2022”

Thế giới hôm nay: 02/06/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Mỹ sẽ cung cấp cho Ukraine các hệ thống tên lửa tầm xa có tầm bắn 50 dặm (80 km), trong một phần của gói viện trợ quân sự mới trị giá 700 triệu USD. Để được nhận loại vũ khí này, các quan chức cấp cao của Ukraine đã phải hứa với Mỹ là sẽ không bắn vào bên trong lãnh thổ Nga. Trong một bài viết trên tờ New York Times, Joe Biden cho biết ông không muốn xảy ra chiến tranh giữa NATO và Nga hay có ý định lật đổ Vladimir Putin. Mục tiêu của Mỹ là một Ukraine “dân chủ, độc lập” với các phương tiện đủ để “tự vệ trước hành động xâm lược.”

Quân Nga ngày càng chiếm được nhiều phần của thành phố công nghiệp Severodonetsk ở miền đông Ukraine. Quân đội Ukraine nói Nga đang nã pháo vào các khu vực xung quanh. Hôm thứ Ba, thống đốc tỉnh Luhansk ở miền đông Ukraine cho biết Nga đã bắn trúng một xe bồn chứa đầy axit nitric ở Severodonetsk. Hậu quả là người dân được yêu cầu tìm nơi trú ẩn để tránh nhiễm độc. Continue reading “Thế giới hôm nay: 02/06/2022”

Thế giới hôm nay: 01/06/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Ukraine sẽ bắt đầu truy tố 80 tội phạm chiến tranh người Nga trong số 600 người bị nước này liệt vào danh sách, theo tổng công tố viên Iryna Venediktova. Bà cũng cho biết Estonia, Latvia và Slovakia sẽ tham gia một cuộc điều tra quốc tế về tội ác chiến tranh vốn được Litva và Ba Lan khởi động từ tháng 3. Trong khi đó, quân Nga tiếp tục tấn công khu vực Donbas ở miền đông và đã chiếm được “khoảng một nửa” thành phố Severodonetsk, theo giới chức địa phương.

Giá dầu tăng sau khi Liên minh châu Âu đồng ý cấm vận một phần đối với dầu Nga. Thỏa thuận tạm thời cho phép dầu đi qua đường ống dẫn nhằm xoa dịu Hungary, quốc gia luôn phản đối lệnh cấm vì nó làm gián đoạn nguồn cung năng lượng của họ. Dù vậy, lệnh cấm vẫn tác động tới 2/3 lượng dầu nhập khẩu của khối từ Nga. Ngoài ra gói trừng phạt còn bao gồm cam kết cắt Sberbank, ngân hàng lớn nhất nước Nga, khỏi SWIFT, một hệ thống chuyển tiền liên ngân hàng. Cuối cùng, EU đồng ý viện trợ 9 tỷ euro (9,7 tỷ USD) cho nền kinh tế Ukraine. Continue reading “Thế giới hôm nay: 01/06/2022”

Thế giới hôm nay: 31/05/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thống Joe Biden cho biết Mỹ sẽ không viện trợ tên lửa tầm xa có thể vươn tới Nga cho Ukraine, trong bối cảnh nước này chuẩn bị gửi gói viện trợ quân sự mới. Trước đó giới chức Ukraine liên tục hối thúc các nước phương Tây viện trợ cho họ các hệ thống tầm xa có thể bắn xa hàng trăm dặm. Trong khi đó, bộ quốc phòng Anh nói Nga đã chịu tổn thất nghiêm trọng về binh sĩ ở các cấp thấp và cấp trung, qua đó làm suy yếu lực lượng của nước này trong tương lai. Bộ trích dẫn “nhiều báo cáo đáng tin cậy về các vụ bất tuân cục bộ trong quân đội,” cùng với sự thiếu kinh nghiệm của các chỉ huy Nga, có thể làm suy giảm tinh thần và kỷ luật quân đội.

Lạm phát năm của Đức lên mức 7,9% trong tháng 5, cao nhất gần nửa thế kỷ qua. Cơ quan thống kê của Đức nói nguyên nhân là do chiến tranh Ukraine làm giá lương thực và năng lượng tăng, lần lượt là 11,1% và 38,3%, kể từ tháng 5 năm 2021. Lạm phát theo năm của Tây Ban Nha cũng tăng trong tháng 5 lên 8,7%, từ mức 8,3 % của tháng 4. Continue reading “Thế giới hôm nay: 31/05/2022”

Thế giới hôm nay: 30/05/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Cảnh sát Jerusalem đã bắn lựu đạn gây choáng vào những người Palestine đang ném đá và bắn pháo sáng phản đối cuộc tuần hành lớn sắp tới của những người Do Thái dân tộc chủ nghĩa cánh hữu đi qua Khu Hồi giáo của Thành phố Cổ. Trong những năm trước, người Hồi giáo đã bị nhốt bên trong một nhà thờ Hồi giáo ở khu Al-Aqsa trên Núi Đền khi người Do Thái mang cờ Israel diễu hành đánh dấu “Ngày Jerusalem,” dịp kỷ niệm Israel chiếm được nửa phía đông thành phố vào năm 1967.

Trong lần xuất hiện chính thức đầu tiên bên ngoài thủ đô Kyiv kể từ đầu cuộc xâm lược, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã đến thăm thành phố Kharkiv và gặp gỡ binh sĩ tiền tuyến tại đây. Vào hôm thứ Bảy ông Zelensky đã miêu tả điều kiện ở vùng Donbas miền đông là “khó khăn không thể tả,” khi quân Nga tăng cường tấn công. Chính phủ ông tiếp tục kêu gọi các nước phương Tây gửi thêm vũ khí tầm xa. Continue reading “Thế giới hôm nay: 30/05/2022”

Thế giới hôm nay: 27/05/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Các cuộc pháo kích của Nga vào hơn 40 thị trấn ở miền đông Ukraine đã phá hủy khoảng chục tòa nhà cao tầng, theo chính quyền địa phương. Hiện Nga đang đẩy mạnh nỗ lực giành quyền kiểm soát vùng Luhansk, khi quân đội của họ bao vây các thành phố lân cận là Severodonetsk và Lysychansk. Một quan chức địa phương cho biết phe ly khai thân Nga đang giam giữ khoảng 8.000 tù binh Ukraine ở Donbas, trong đó Luhansk chiếm một nửa.

Các Thượng nghị sĩ Cộng hòa của Mỹ đã chặn một dự luật về phòng chống khủng bố trong nước, mà qua đó đảng Dân chủ kỳ vọng sẽ là điểm khởi đầu cho cải cách kiểm soát súng. Sự cứng đầu của phe Cộng hòa — chỉ vài ngày sau vụ xả súng vào trường tiểu học ở Uvalde, Texas — đồng nghĩa Quốc hội khó có khả năng thông qua luật kiểm soát súng nghiêm ngặt hơn. Trong khi đó, phản ứng của cảnh sát trước vụ thảm sát Uvalde đang bị đặt dấu hỏi. Nhân chứng cho biết cảnh sát chỉ đứng bên ngoài trong khi tay súng sát hại 19 trẻ em và hai người lớn ở bên trong trường. Continue reading “Thế giới hôm nay: 27/05/2022”

Thế giới hôm nay: 26/05/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Thủ phạm 18 tuổi của vụ xả súng tại Uvalde, Texas, vào hôm thứ Ba đã đăng lên Facebook kế hoạch tấn công một trường học ngay trước khi gây án, theo lời các quan chức. Meta, công ty mẹ của Facebook, cho biết chúng đều là tin nhắn riêng tư. Salvador Ramos đã bắn bà của mình – người may mắn không thiệt mạng – tại nhà trước khi bắn hạ 19 trẻ em và hai người lớn tại trường tiểu học. Tất cả những nạn nhân khi ấy đều đang trong cùng một phòng học.

Thống đốc tỉnh Luhansk của Ukraine cảnh báo là quân đội Nga đang tìm cách “phá hủy hoàn toàn” thành phố Sievierodonetsk. Tình hình trong thành phố này đang xấu đi. Tuyên bố hôm thứ Ba của Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu, vốn cho rằng Nga cố tình kéo chậm đà tiến để cho phép dân thường lánh khỏi xung đột, đã bị tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky bác bỏ là nói dối. Continue reading “Thế giới hôm nay: 26/05/2022”

Thế giới hôm nay: 24/05/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Một nhà ngoại giao Nga tại Liên Hợp Quốc đã bỏ việc để phản đối “cuộc chiến tranh xâm lược” do Tổng thống Nga Vladimir Putin phát động. Việc ông này, Boris Bondarev, từ chức là một chỉ dấu hiếm hoi cho thấy có bất mãn trong giới ngoại giao Nga đối với cuộc chiến ở Ukraine. Cho đến nay chính phủ luôn trấn áp những người bất đồng chính kiến ​​và kiểm soát khắt khe quan điểm về cuộc xâm lược.

Nhà Trắng khẳng định chính sách của Mỹ đối với Đài Loan “không thay đổi” sau khi tổng thống Joe Biden tuyên bố các lực lượng vũ trang Mỹ sẽ tham gia bảo vệ Đài Loan nếu hòn đảo bị Trung Quốc tấn công. Đây là tuyên bố mạnh miệng nhất từ trước đến nay của ông về vấn đề này và cho thấy thay đổi lớn thoát khỏi “sự mơ hồ chiến lược” mà Mỹ thường áp dụng cho Đài Loan. Continue reading “Thế giới hôm nay: 24/05/2022”

Thế giới hôm nay: 23/05/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Ukraine gia hạn thiết quân luật thêm 90 ngày cho đến cuối tháng 8. Được biết thị trưởng do Nga bổ nhiệm của một thị trấn ở miền trung Ukraine, ngay sát nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu, đã bị thương trong một vụ nổ. Trong khi đó, giao tranh gia tăng ở vùng Luhansk khi Nga nhắm đến kiểm soát toàn bộ vùng. Một cố vấn của tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết nước ông sẽ không chấp nhận một thỏa thuận hòa bình có điều khoản cắt đất cho Nga.

Anthony Albanese thề sẽ chiến đấu chống biến đổi khí hậu khi lên nhậm chức thủ tướng Australia vào thứ Hai. Đảng Lao động của ông đã đánh bại liên minh Tự do-Quốc gia cầm quyền trong cuộc bầu cử thứ Bảy vừa qua, mặc dù chưa rõ liệu có đạt được đa số ở nghị viện hay không. Sự ủng hộ ngày càng cao dành cho các đảng độc lập cũng đồng nghĩa với việc sẽ không có bên nào nắm giữ được đa số trong quốc hội. Continue reading “Thế giới hôm nay: 23/05/2022”

Thế giới hôm nay: 20/05/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Joe Biden tuyên bố Phần LanThụy Điển “được Mỹ hậu thuẫn đầy đủ và toàn diện” để gia nhập NATO. Trong bài phát biểu mới đây cạnh thủ tướng Thụy Điển Magdalena Andersson và tổng thống Phần Lan Sauli Niinisto ở Washington, DC, tổng thống Mỹ đã nói hai nước Bắc Âu “đáp ứng mọi yêu cầu của NATO.” Trong khi đó, Thượng viện Mỹ thông qua một gói viện trợ quân sự và nhân đạo mới trị giá 40 tỷ USD cho Ukraine.

Chứng khoán Mỹ đã có một ngày ổn định hơn sau đợt bán tháo lớn nhất kể từ tháng 6 năm 2020. Chỉ số S&P 500, vốn giảm 4% vào thứ Tư, chỉ giảm nhẹ khi giao dịch giữa buổi chiều. Báo cáo thu nhập đáng thất vọng trong những ngày gần đây từ các nhà bán lẻ lớn như Target và Walmart đã khiến nhà đầu tư lo ngại về ảnh hưởng của lạm phát. Cũng vì lý do này, giá trái phiếu chính phủ dài hạn tăng lên. Continue reading “Thế giới hôm nay: 20/05/2022”

Thế giới hôm nay: 18/05/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Ngoại trưởng Anh Liz Truss cho biết chính phủ nước này sẽ đệ trình một dự luật cho phép chỉnh sửa quy chế Bắc Ireland, tức thỏa thuận thương mại hậu Brexit vốn tạo ra biên giới trên biển giữa Vương quốc Anh và Bắc Ireland. Luật này sẽ đề xuất làn đường “xanh” và “đỏ” cho hàng hóa đi lại giữa hai khu vực. Dù bà Truss khẳng định dự luật mới tuân thủ luật pháp quốc tế, nhà đàm phán Brexit của EU, Maros Sefcovic, lại nói hành động này tạo ra “những lo ngại đáng kể.”

Thủ tướng Thụy Điển và tổng thống Phần Lan sẽ đến thăm tổng thống Mỹ Joe Biden vào thứ Năm để hoàn thiện đơn xin gia nhập NATO. Trước đó vào thứ Ba, quốc hội Phần Lan đã bỏ phiếu ủng hộ mạnh mẽ việc nộp đơn. Hai nước này, vốn có truyền thống trung lập, đang muốn gia nhập nhanh để giảm thiểu nguy cơ bị Nga trả đũa, dù bị Thổ Nhĩ Kỳ phản đối. Continue reading “Thế giới hôm nay: 18/05/2022”

Thế giới hôm nay: 17/05/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Elisabeth Borne được bổ nhiệm làm thủ tướng mới của Pháp thay cho Jean Castex. Bà Borne, đương kim bộ trưởng lao động, sẽ là người phụ nữ đầu tiên giữ chức vụ này trong 31 năm qua. Sau khi tái cử tổng thống vào tháng 4, Emmanuel Macron đã hứa sẽ hợp tác nhiều hơn với các bên khi nắm quyền. Được biết bà Borne là một chính trị gia trung tả; còn cả hai thủ tướng trước đây của ông Macron đều là người trung hữu.

Trong khi thủ tướng Anh Boris Johnson đến thăm Bắc Ireland để giải quyết thế bế tắc xoay quanh các quy định thương mại hậu Brexit của khu vực, chính phủ ông lại chuẩn bị một luật cho phép họ đơn phương thu hồi chúng. Đảng thân Anh của Bắc Ireland muốn loại bỏ chúng và đang cản trở tiến trình của nghị viện mới được bầu ở Belfast. Đảng dân tộc chủ nghĩa Sinn Féin, vốn là bên dẫn đầu cuộc bầu cử vừa qua, cảnh báo rằng việc hủy bỏ quy chế sẽ làm leo thang “sự bất định và căng thẳng” trong nước. Continue reading “Thế giới hôm nay: 17/05/2022”

Thế giới hôm nay: 16/05/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Các thành viên Đảng Dân chủ Xã hội cầm quyền của Thụy Điển tuyên bố sẽ ủng hộ nước này nộp đơn xin gia nhập liên minh quân sự NATO, nhưng không ủng hộ việc triển khai vũ khí hạt nhân và các căn cứ quân sự nước ngoài trên đất Thụy Điển. Đây là quyết định mang tính bước ngoặt khi sẽ chấm dứt hai thế kỷ trung lập của quân đội Thụy Điển. Trong khi đó vào Chủ nhật, tổng thống Phần Lan Sauli Niinisto đã thông báo nước ông cũng sẽ chính thức nộp đơn gia nhập, với quốc hội Phần Lan dự kiến xác nhận quyết định trong những ngày tới. Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nói sẽ là “lịch sử” nếu cả Thụy Điển và Na Uy cùng gia nhập.

Giới chức Ukraine nói cuộc phản công của họ nhằm vào thành phố Izyum là nhằm cắt đứt nguồn cung hậu cần của Nga tại các khu vực chiếm đóng ở Donbas. Ukraine cũng cho biết quân đội của họ đã đẩy lùi lực lượng Nga ở phía bắc Kharkiv, thành phố lớn thứ hai đất nước. Ngoài ra một đoàn xe lớn từ thành phố Mariupol đã đến Zaporizhzhia, thành phố do Ukraine kiểm soát. Trong khi đó, 4 thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Mỹ do thủ lĩnh phe thiểu số Mitch McConnell dẫn đầu đã gặp Volodymyr Zelensky ở Kyiv. Tổng thống Ukraine gọi chuyến thăm là “tín hiệu mạnh mẽ cho thấy sự ủng hộ của lưỡng đảng [ở Mỹ].” Continue reading “Thế giới hôm nay: 16/05/2022”