Phỏng vấn Oleksiy Arestovych, cố vấn quân sự của Tổng thống Ukraine

Nguồn:An interview with Oleksiy Arestovych, military adviser to Ukraine’s presidency,” The Economist, 25/04/2022

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vị cố vấn dự đoán tình hình sẽ bế tắc kéo dài.

Chúng ta luôn nhìn thấy vệ sĩ của ông trước tiên, nhưng đối với một người giữ vai trò trung tâm trong nỗ lực chiến tranh của Ukraine, thật ra Oleksiy Arestovych được bảo vệ ít đến mức đáng ngạc nhiên. “Người khác thấy sợ hãi,” ông nói, “nhưng tôi lại phấn khích trước cơ hội này. Điều đó thật tuyệt.” Hai tháng kể từ khi cuộc chiến bắt đầu, người đàn ông 46 tuổi này đã trở thành người nổi tiếng trong bất kỳ ngôi nhà Ukraine nào có TV. Các thông báo tình hình chiến sự hàng ngày có chút trào phúng của ông đã giúp xoa dịu một đất nước đang ở vào một trong những thời khắc đen tối nhất, và thậm chí còn tạo ra những tiếng cười. Vài người mô tả ông như một loại ‘thuốc chống trầm cảm’ quốc gia; số khác xem ông là một biểu tượng tình dục; trong khi những người thích phê bình gọi ông tay chơi ăn may, hay thậm chí là một kẻ mạo danh. Continue reading “Phỏng vấn Oleksiy Arestovych, cố vấn quân sự của Tổng thống Ukraine”

Cơ hội cho Macron định hình tương lai châu Âu

Nguồn: Gideon Rachman, “This is Macron’s chance to shape Europe’s future,” Financial Times, 26/04/2022

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Tổng thống Pháp đang ở vị trí tốt hơn bao giờ hết để thúc đẩy tham vọng EU của mình, nhưng những vụ tranh cãi nên được dừng lại.

Emmanuel Macron hiện là chính trị gia quyền lực nhất châu Âu. Tổng thống Pháp đã tái đắc cử nhiệm kỳ mới. Trong vòng 5 năm tới, ông sẽ sử dụng vị trí của mình để cố gắng biến đổi không chỉ nước Pháp – mà toàn châu Âu.

Nếu Macron thực sự thành công, nhiệm kỳ thứ hai và cũng là nhiệm kỳ cuối cùng của ông sẽ chứng kiến EU nổi lên như một nhân tố địa chính trị lớn, ngang hàng với Trung Quốc và Mỹ. Mục tiêu tạo ra một siêu cường châu Âu có vẻ xa vời, thậm chí là viển vông. Nhưng thời thế đang thuận lợi, trao cho Macron cơ hội tốt nhất từ trước đến nay để thúc đẩy tầm nhìn này. Continue reading “Cơ hội cho Macron định hình tương lai châu Âu”

26/04/1915: Italy tham gia phe Hiệp ước

Nguồn: Allies sign Treaty of London, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1915, sau khi nhận được hứa hẹn trao cho những phần lãnh thổ lớn, Italy đã ký Hiệp ước London, cam kết tham gia Thế chiến I về phía phe Hiệp ước.

Nguy cơ chiến tranh ngày một gần kề, vào tháng 07/1914, quân đội Italy dưới sự chỉ huy của Tổng Tư lệnh Luigi Cadorna đã bắt đầu chuẩn bị cho cuộc chiến chống lại Pháp, vì bấy giờ Italy đang là thành viên trong Liên minh Ba bên với Đức và Áo-Hung. Tuy nhiên, theo các điều khoản của thỏa thuận liên minh, Italy chỉ có nghĩa vụ bảo vệ các đồng minh của mình nếu một trong số họ bị tấn công trước. Thủ tướng Italy Antonio Salandra coi tối hậu thư của Áo-Hung đối với Serbia vào cuối tháng đó là một hành động xâm lược, nên đã tuyên bố rằng Italy không có nghĩa vụ liên minh, và chính thức trở nên trung lập. Continue reading “26/04/1915: Italy tham gia phe Hiệp ước”

Những điều ít biết về Lawrence Wong, Thủ tướng tương lai của Singapore

Nguồn: Dewey Sim và Kok Xinghui, “ Singapore’s PM-in-waiting: what to know about Lawrence Wong, from his humble beginnings to his China ties,” South China Morning Post, 15/04/2022

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vậy là cuối cùng cũng có một cái tên. Sau nhiều tháng suy đoán và xem ‘bói trà’ chính trị, vào hôm thứ Năm (14/04), người dân Singapore đã được thông báo rằng Bộ trưởng Tài chính Lawrence Wong (Hoàng Tuần Tài) đã sẵn sàng kế nhiệm Lý Hiển Long làm thủ tướng tiếp theo của đất nước.

Trong một tuyên bố, Thủ tướng Lý cho biết nhóm Thế hệ Thứ tư (4G) gồm các nhà lãnh đạo trẻ tuổi đã ủng hộ ông Wong, 49 tuổi, và Nội các hiện tại – toàn bộ 83 người thuộc Đảng Hành động Nhân dân (PAP) – cũng ủng hộ quyết định này. Continue reading “Những điều ít biết về Lawrence Wong, Thủ tướng tương lai của Singapore”

Tiểu thuyết mới về những cô gái mà Mao Trạch Đông từng quan hệ

Nguồn: Jonathan Chatwin, “Novel gives voice to the girls Mao Zedong had sex with, in the powerful form of a confessional,” South China Morning Post, 22/04/2022

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Dưới đây là bài bình luận về cuốn sách sắp xuất bản Forbidden City (Tử Cấm Thành) của Vanessa Hua, Ballantine Books.

“Giống như hộp đựng trong hộp, và câu đố trong câu đố” – đây là cách nữ nhà văn người Mỹ gốc Hoa mô tả bản đồ Bắc Kinh cũ. Nằm ở trung tâm của các ô vuông đan xen vào nhau là Tử Cấm Thành, nơi hoàng đế cai trị và sinh sống, các sảnh hành lễ được xây dọc theo “long mạch” chạy từ bắc xuống nam, đi xuyên qua trung tâm thành phố.

Nằm về phía tây của cung điện, nhưng vẫn là một phần của “Hoàng thành,” là các hồ nước và vườn cây của Trung Nam Hải – “biển miền trung và miền nam” – nơi hoàng đế và các thành viên hoàng gia có thể thoát khỏi sự ngột ngạt của những cung điện có tường vây kín của Tử Cấm Thành, hoặc đơn giản là có thể tránh được cái nóng mùa hè bên dưới bóng râm của một cây liễu. Continue reading “Tiểu thuyết mới về những cô gái mà Mao Trạch Đông từng quan hệ”

Sự tự tin của Tập vào hàng không mẫu hạm Trung Quốc bị lung lay

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Xi’s confidence in aircraft carriers shaken after Moskva sinking,” Nikkei Asia, 21/04/2022

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Chiếc Liêu Ninh quý giá của Trung Quốc được sản xuất ở Ukraine thời Liên Xô, cũng giống như chiến hạm Moskva xấu số của Nga.

Hồi ký của một sĩ quan Nga trên soái hạm của Hạm đội Baltic thuộc Đế quốc Nga, chiếc Knyaz Suvorov, đã mô tả một cách sinh động hồi kết của con tàu trong Trận Tsushima.

Cuốn sách của Vladimir Semenoff, The Battle of Tsushima, tả lại cảnh ông đi về phía mũi tàu, chỉ để thấy rằng các tháp pháo cỡ nhỏ đã bị thổi bay hoàn toàn.

Trận chiến diễn ra ở Biển Nhật Bản vào ngày 27 và 28 tháng 05 năm 1905, chính thức kết thúc Chiến tranh Nga-Nhật. Continue reading “Sự tự tin của Tập vào hàng không mẫu hạm Trung Quốc bị lung lay”

24/04/1967: Phi hành gia Liên Xô Vladimir Komarov thiệt mạng vì sự cố dù

Nguồn: Soviet cosmonaut Vladimir Komarov killed when parachute fails to deploy, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1967, phi hành gia người Liên Xô Vladimir Komarov đã thiệt mạng khi chiếc dù của ông không thể bung ra trong quá trình tàu vũ trụ hạ cánh.

Komarov khi ấy đang tham gia thử nghiệm tàu Soyuz I trong cuộc chạy đua không gian giữa Mỹ và Liên Xô. Trước đó vào năm 1967, chương trình không gian của Mỹ cũng đã trải qua thảm kịch. Gus Grissom, Edward White, và Roger Chafee, ba phi hành gia NASA trong chương trình Apollo, đã thiệt mạng trong một vụ hỏa hoạn khi đang tiến hành thử nghiệm trên mặt đất. Continue reading “24/04/1967: Phi hành gia Liên Xô Vladimir Komarov thiệt mạng vì sự cố dù”

23/04/1791: Ngày sinh Tổng thống James Buchanan

Nguồn: James Buchanan is born, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1791, Tổng thống Mỹ tương lai James Buchanan đã chào đời tại Cove Gap, gần Mer Cancerburg, Pennsylvania. Ngoài việc được nhớ đến phần lớn là vì chính quyền tham nhũng và sự thất bại trong việc giải quyết khủng hoảng nô lệ của đất nước, Buchanan còn là chủ đề cho rất nhiều lời đồn đại về đời sống tình cảm cá nhân trong suốt sự nghiệp của mình.

Có cha mẹ là người Scotland và Ireland nhập cư giàu có, Buchanan đã sớm trở thành một luật sư thành công, và tham gia chính trường sau khi đắc cử vào cơ quan lập pháp bang Pennsylvania với tư cách là thành viên Đảng Liên bang vào năm 1814. Khi đảng này sụp đổ, ông gia nhập Đảng Dân chủ của Andrew Jackson và được bầu vào Quốc hội vào năm 1820. Ông phục vụ tại Hạ viện năm nhiệm kỳ, cho đến năm 1831, làm Công sứ của Tổng thống Jackson tại Nga năm 1832, rồi trở về Mỹ và giành được một ghế Thượng viện năm 1833. Continue reading “23/04/1791: Ngày sinh Tổng thống James Buchanan”

Ukraine đã tiêu diệt soái hạm Moskva của Nga như thế nào?

Nguồn: “How did Ukraine destroy the Moskva, a large Russian warship?” The Economist, 20/04/2022

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Sự sáng tạo của Kyiv và sai lầm của Moscow có lẽ đều đóng một vai trò nhất định.

Trước khi bị chìm, soái hạm của Hạm đội Biển Đen là một con tàu rất lớn. Moskva dài 186m, gần bằng chiều dài của hai sân bóng đá, và được trang bị các cảm biến, thiết bị gây nhiễu sóng vô tuyến, và súng. Con tàu được bảo vệ bởi ba lớp phòng không: các tổ hợp tên lửa S-300F và OSA-MA để bắn hạ mối đe dọa ở tầm xa lẫn tầm gần, cùng với súng tự động AK-630 Gatling sẵn sàng bắn đạn chì vào bất cứ thứ gì đến quá gần. Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố con tàu chiến đã bị chìm sau khi một vụ hỏa hoạn do tai nạn đã làm nổ kho đạn trên tàu. Nhưng các đoạn phim quay lại cảnh con tàu bị hư hại, xuất hiện vào ngày 18/04, dường như lại xác nhận tuyên bố của Ukraine, rằng chính họ đã bắn trúng soái hạm Nga. Làm thế nào mà một bên được coi là yếu thế lại có thể gây ra tổn thất hải quân đáng kể như vậy? Continue reading “Ukraine đã tiêu diệt soái hạm Moskva của Nga như thế nào?”

Chiến tranh Ukraine sẽ không thay đổi tất cả!

Nguồn: Stephen M. Walt, The Ukraine War Doesn’t Change Everything, Foreign Policy, 13/04/2022

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Cuộc chiến của Nga đã chính thức chấm dứt thời kỳ đơn cực của Mỹ và đưa thế giới quay trở lại trạng thái sẽ được giải thích tốt nhất theo chủ nghĩa hiện thực.

Không sớm thì muộn, giao tranh ở Ukraine sẽ dừng lại. Chẳng ai biết được nó sẽ kết thúc thế nào, và giải pháp cuối cùng trông sẽ ra sao. Có thể lực lượng Nga sẽ sụp đổ và rút lui hoàn toàn (khó xảy ra). Có thể Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ bị loại khỏi chiếc ghế quyền lực và (những) người kế nhiệm ông sẽ chấp nhận một thỏa thuận hào phóng với hy vọng quay ngược thời gian (cũng khó xảy ra). Có thể các lực lượng Ukraine sẽ mất ý chí chiến đấu (rất khó xảy ra). Có thể cuộc chiến sẽ rơi vào bế tắc bất phân thắng bại, cho đến khi các bên kiệt sức và một thỏa thuận hòa bình được thương lượng (đây là dự đoán của tôi). Tuy nhiên, ngay cả trong kịch bản đó, thật khó để biết các điều khoản cuối cùng sẽ là gì hoặc chúng sẽ tồn tại trong bao lâu. Continue reading “Chiến tranh Ukraine sẽ không thay đổi tất cả!”

21/04/1865: Chuyến tàu mang thi hài Lincoln rời Washington D.C.

Nguồn: Abraham Lincoln’s funeral train leaves D.C., History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1865, một chuyến tàu chở quan tài của vị tổng thống bị ám sát Abraham Lincoln đã rời Washington, D.C., lên đường đến Springfield, Illinois, nơi ông sẽ được chôn cất vào ngày 04/05.

Chuyến tàu chở thi hài của Lincoln đã đi qua 180 thành phố và 7 tiểu bang để trở về Illinois, quê hương của tổng thống. Các điểm dừng của chuyến tàu tang lễ đặc biệt này đã được công bố trên báo. Tại mỗi điểm dừng, quan tài của Lincoln được đưa xuống tàu, đặt trên một chiếc xe tang do ngựa kéo được trang trí cầu kỳ, và được một đoàn rước long trọng đem đến một tòa nhà công cộng để tưởng niệm. Continue reading “21/04/1865: Chuyến tàu mang thi hài Lincoln rời Washington D.C.”

Vụ chìm soái hạm Moskva cho thấy sự yếu kém của Hải quân Nga

Nguồn: Ken Moriyasu, “Moskva flagship sinking exposes Russian Navy frailty, experts say,” Nikkei Asia, 20/04/2022

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Thất bại trong việc phòng thủ và phản ứng trước cuộc tấn công tên lửa cho thấy những sai sót lớn trong chiến dịch quân sự của Nga.

Khi bị chìm vào ngày 14/04, tàu tuần dương mang tên lửa dẫn đường Moskva của Nga, chiếc soái hạm của Hạm đội Biển Đen, được cho là có mang theo một mảnh gỗ từ Thánh giá Chúa Jesus – cây thập tự mà những tín đồ Thiên Chúa giáo tin rằng Chúa đã bị đóng đinh trên đó.

Một bản tin hồi tháng 02/2020 từ hãng thông tấn Tass của Nga đã dẫn lời người đứng đầu Nhà thờ Chính thống giáo Quận Sevastopol, cho biết rằng một mảnh gỗ từ Thánh giá Chúa, chỉ dài vài millimet, đã được gắn vào một cây thánh giá làm bằng kim loại chế tác từ thế kỷ 19, và sẽ được lưu giữ trong nhà nguyện trên tàu Moskva. Continue reading “Vụ chìm soái hạm Moskva cho thấy sự yếu kém của Hải quân Nga”

Chân dung Vladimir Putin (P3)

Nguồn: Roger Cohen, “The Making of Vladimir Putin,” New York Times, 26/03/2022

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Xem thêm: Phần 1, Phần 2

Một nhà lãnh đạo ngày càng táo bạo

Chặng đường 22 năm cầm quyền của Putin, trên nhiều phương diện, phản ánh sự táo bạo ngày càng gia tăng. Ban đầu, ý định của ông là khôi phục trật tự ở Nga và giành được sự tôn trọng của quốc tế – đặc biệt là ở phương Tây – ông tin rằng chỉ có một nước Nga giàu mạnh nhờ nguồn thu từ dầu mỏ và vũ khí công nghệ cao mới có thể đứng vững trên thế giới, có thể triển khai lực lượng quân sự, và chỉ gặp phải sự phản kháng yếu ớt.

“Quyền lực, đối với người Nga, là vũ khí. Chứ không phải là nền kinh tế,” Bermann, cựu Đại sứ Pháp, người đã theo sát quá trình Putin quân sự hóa xã hội Nga trong thời gian bà ở Moscow. Bà đặc biệt bị ấn tượng bởi các video hoành tráng về vũ khí hạt nhân và vũ khí siêu thanh tiên tiến được trình chiếu trong lúc Tổng thống phát biểu trước cả nước vào tháng 03/2018. Continue reading “Chân dung Vladimir Putin (P3)”

Chân dung Vladimir Putin (P2)

Nguồn: Roger Cohen, “The Making of Vladimir Putin,” New York Times, 26/03/2022

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Xem thêm: Phần 1

Cuộc đụng độ với phương Tây

Từ năm 2004 trở đi, ngày càng có thể thấy rõ nước Nga của Putin đã trở nên cứng rắn hơn – điều mà cựu Ngoại trưởng Rice gọi là “một cuộc đàn áp, nơi người ta bắt đầu thêu dệt những câu chuyện về tính dễ bị tổn thương và sự lây lan của căn bệnh dân chủ.”

Tổng thống Nga đã loại bỏ các cuộc bầu cử thống đốc khu vực vào cuối năm 2004, biến chức vụ này trở thành một chức vụ được bổ nhiệm bởi Điện Kremlin. Truyền hình Nga ngày càng trở nên giống với truyền hình Liên Xô, vì nội dung tuyên truyền ‘không pha loãng’ của nó. Continue reading “Chân dung Vladimir Putin (P2)”

19/04/1995: Đánh bom Thành phố Oklahoma

Nguồn: Oklahoma City bombing, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1995, ngay sau 9 giờ sáng, một xe tải chứa bom lớn đã phát nổ bên ngoài Tòa nhà Liên bang Alfred P. Murrah ở Thành phố Oklahoma, Bang Oklahoma. Vụ nổ làm sập mặt phía bắc của tòa nhà chín tầng, ngay lập tức khiến hơn 100 người thiệt mạng, và khiến hàng chục người khác mắc kẹt trong đống đổ nát. Các đội cứu trợ từ khắp nước Mỹ đã chạy đua đến Thành phố Oklahoma, và khi nỗ lực cứu hộ kết thúc hai tuần sau đó, số người thiệt mạng đã lên tới 168, bao gồm 19 em nhỏ đang ở trung tâm giữ trẻ của tòa nhà vào thời điểm vụ nổ xảy ra. Continue reading “19/04/1995: Đánh bom Thành phố Oklahoma”