Erasmus: Học giả lỗi lạc ủng hộ Cải cách Tin Lành

Nguồn: Historic figures, History.com

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Erasmus là một nhà văn, học giả và là nhà nghiên cứu khoa học nhân văn người Hà Lan.

Erasmus (Gerrit Gerritszoon) là con ngoài giá thú của một linh mục và được ghi nhận sinh năm 1466 tại Rotterdam. Năm 1492, ông được phong linh mục và theo học tại Paris. Từ năm 1499, Erasmus trở thành một học giả độc lập, đi từ thành phố này sang thành phố khác để giảng dạy và trao đổi với các nhà tư tưởng trên khắp châu Âu. Continue reading “Erasmus: Học giả lỗi lạc ủng hộ Cải cách Tin Lành”

17/02/1782: Pháp và Anh đối đầu ở Ấn Độ Dương

Nguồn: French and British battle in the Indian Ocean, History.com

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Vào ngày này năm 1782, tác động quốc tế của cuộc Chiến tranh giành độc lập Hoa Kỳ đã trở nên rõ ràng khi hải quân Pháp – đồng minh của Mỹ – đã bắt đầu một chuỗi các trận đánh trong suốt 14 tháng với hải quân Anh ở Ấn Độ Dương.

Từ ngày 17/02 đến ngày 03/09/1782, Đô đốc Pierre Andre de Suffren de Saint-Tropez của Pháp, hay còn được gọi là Bailli de Suffren, và Phó Đô đốc Sir Edward Hughes của Anh – tổng tư lệnh ở khu vực Đông Ấn (gồm Nam Á và Đông Nam Á) – đã tham gia vào bốn trận đánh lớn ở khu vực Ấn Độ Dương, gồm: Trận Sadras (17/02), Trận Providien (12/04), Trận Negapatam (06/07) và Trận Trincomalee (03/09). Continue reading “17/02/1782: Pháp và Anh đối đầu ở Ấn Độ Dương”

14/02/1929: Cuộc thảm sát Ngày Thánh Valentine

Nguồn: The St. Valentine’s Day Massacre, History.com

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Vào ngày này năm 1929, bốn người đàn ông đã cải trang thành cảnh sát và đột nhập vào sào huyệt của băng đảng do Bugs Moran cầm đầu trên đường North Clark ở Chicago, ép bảy sát thủ của Moran vào tường và bắn chết những người này. Cuộc thảm sát Ngày Thánh Valentine là đỉnh điểm của cuộc chiến băng đảng giữa hai kẻ thù không đội trời chung là Al Capone và Bugs Moran. Continue reading “14/02/1929: Cuộc thảm sát Ngày Thánh Valentine”

12/02/1917: Thuyền buôn Lyman M. Law của Mỹ bị Áo đánh chìm

Nguồn: American schooner Lyman M. Law is sunk, History.com

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Vào ngày này năm 1917, tàu ngầm U-35 của Áo đã kích nổ và đánh chìm thuyền buồm Lyman M. Law của Mỹ trên Địa Trung Hải, ngoài khơi Cagliari, Sardinia. Ngày 06/01/1917, thuyền Lyman M. Law do S.W. McDonough chỉ huy đã bắt đầu hành trình cuối cùng của nó từ Stockton, Maine, với 10 thủy thủ và chở theo 60.000 bó gỗ đóng thuyền.

Con thuyền đang trên hành trình qua Đại Tây Dương để đến Palermo, Ý, thì bị chặn vào sáng ngày 12/02. Người Áo đã ra lệnh cho thủy thủ đoàn gồm tám người Mỹ và hai người Anh rời khỏi thuyền trước khi quả bom được kích nổ, đốt cháy con thuyền gỗ nặng 1.300 tấn và làm nó chìm dần. Thủy thủ đoàn không bị thương và đã được đưa đến thị trấn Cagliari ven biển, nơi họ được trả tự do. Continue reading “12/02/1917: Thuyền buôn Lyman M. Law của Mỹ bị Áo đánh chìm”

11/02/1858: Thánh Bernadette nhìn thấy Đức mẹ Maria hiển linh

Nguồn: Virgin Mary appears to St. Bernadette, History.com

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Vào ngày này năm 1858, ở miền nam nước Pháp, một cô bé nông dân 14 tuổi là Marie-Bernarde Soubirous lần đầu khẳng định đã trông thấy Đức Trinh nữ Maria – mẹ của Chúa Jesus và nhân vật trung tâm của Công giáo La Mã. Tính đến cuối năm 1858, có tổng cộng 18 lần Đức mẹ xuất hiện trong một hang động ở một mũi đá gần Lourdes, Pháp. Marie kể rằng Maria đã tiết lộ mình là Đức Mẹ Vô nhiễm Nguyên tội (Immaculate Conception) và muốn một nhà thờ nhỏ được xây dựng tại vị trí khải tượng của bà. Bà cũng bảo Marie hãy uống nước từ một con suối trong hang mà sau đó Marie đã tìm thấy bằng cách đào xuống lòng đất. Continue reading “11/02/1858: Thánh Bernadette nhìn thấy Đức mẹ Maria hiển linh”

10/02/1971: Bốn nhà báo thiệt mạng khi máy bay trực thăng rơi tại Lào

Nguồn: Journalists killed in helicopter crash, History.com

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Vào ngày này năm 1971, bốn nhà báo gồm nhiếp ảnh gia Larry Burrows của tạp chí Life, Kent Potter của Hãng thông tấn United Press International, Nenri Huett của Hãng thông tấn Associated Press và Keisaburo Shimamoto của tạp chí Newsweek, đã tử nạn trong một máy bay trực thăng của Nam Việt Nam đang hoạt động tại Lào. Khi máy bay gặp nạn, họ đang đưa tin về Chiến dịch Lam Sơn 719 – một chiến dịch tấn công hạn chế của quân lực Việt Nam Cộng hòa vào Lào. Continue reading “10/02/1971: Bốn nhà báo thiệt mạng khi máy bay trực thăng rơi tại Lào”

07/02/1979: Bác sĩ khét tiếng của trại Auschwitz chết vì đột quỵ

Nguồn: Josef Mengele, known as the “Angel of Death,” dies, History.com

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Vào ngày này năm 1979, Josef Mengele – bác sĩ quân y khét tiếng từng thực hiện các thí nghiệm y khoa tại trại tập trung Auschwitz – đã chết vì đột quỵ khi đang bơi ở Brazil. Cái chết của ông ta không được xác minh cho tới năm 1985.

Khi chiến tranh nổ ra, Mengele là bác sĩ quân y của lực lượng SS – đội cận vệ tinh nhuệ của Hitler mà sau này là lực lượng cảnh sát mật đã thực hiện các chiến dịch khủng bố nhân danh chủ nghĩa phát xít. Năm 1943, Mengele được điều vào một vị trí sẽ tạo nên sự khét tiếng của ông ta về sau. Thủ lĩnh SS là Heinrich Himmler đã bổ nhiệm Mengele làm bác sĩ trưởng của các trại tập trung Auschwitz “tử thần” tại Ba Lan. Continue reading “07/02/1979: Bác sĩ khét tiếng của trại Auschwitz chết vì đột quỵ”

06/02/1917: Tàu ngầm Đức đánh chìm tàu chở khách của Mỹ

Nguồn: German sub sinks U.S. passenger ship California, History.com

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Vào ngày này năm 1917, một tàu ngầm Đức đã phóng ngư lôi và đánh chìm tàu chở khách California của hãng Anchor Line ở ngoài khơi bờ biển Ireland. Vụ tấn công diễn ra chỉ ba ngày sau bài phát biểu ngày 03/02/1917 của Tổng thống Hoa Kỳ Woodrow Wilson, trong đó ông tuyên bố sẽ cắt đứt quan hệ ngoại giao với Đức và cảnh báo rằng chiến tranh sẽ xảy ra nếu lợi ích hàng hải của Mỹ bị đe dọa một lần nữa. Continue reading “06/02/1917: Tàu ngầm Đức đánh chìm tàu chở khách của Mỹ”

05/02/1777: Georgia bãi bỏ các luật thừa kế cũ

Nguồn:  Georgia constitution abolishes primogeniture and entail, History.com

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Vào ngày này năm 1777, Georgia đã chính thức thông qua hiến pháp mới của bang và trở thành tiểu bang đầu tiên của Hoa Kỳ bãi bỏ các truyền thống thừa kế tài sản chỉ dành cho con trưởng (primogeniture) và giới hạn về người được hưởng thừa kế toàn bộ bất động sản (entail).

Quyền thừa kế của con trưởng quy định người con trai cả của gia đình sẽ kế thừa khối tài sản lớn nhất từ người cha sau khi cha mất. Luật giới hạn về thừa kế bất động sản quy định toàn bộ sản nghiệp đất đai sẽ do một mình con trai cả nắm giữ (không được chia nhỏ), và thường được thực hiện kèm với quyền thừa kế của con trưởng. (Bang Virginia đã bãi bỏ luật giới hạn về người thừa kế bất động sản vào năm 1776, nhưng vẫn duy trì quyền thừa kế của con trưởng đến năm 1785.) Continue reading “05/02/1777: Georgia bãi bỏ các luật thừa kế cũ”

04/02/2004: Facebook ra mắt

Nguồn: Facebook launches, History.com

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Vào ngày này năm 2004, một sinh viên năm hai của Đại học Harvard là Mark Zuckerberg đã cho ra mắt The Facebook – mạng xã hội được xây dựng nhằm kết nối các sinh viên Harvard với nhau. Ngày hôm sau, hơn một nghìn người đã đăng ký tài khoản, song đó mới chỉ là sự bắt đầu. Được gọi bằng tên ‘Facebook’ ngày nay, trang web đã nhanh chóng trở thành một trong những công ty truyền thông xã hội quan trọng nhất trong lịch sử. Facebook hiện là một trong những công ty có giá trị lớn nhất thế giới với hơn 2 tỷ người dùng hoạt động hằng tháng. Continue reading “04/02/2004: Facebook ra mắt”

03/02/1966: Tàu Lunik 9 đáp xuống mặt trăng

Nguồn: Lunik 9 soft-lands on lunar surface, History.com

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Vào ngày này năm 1966, Liên Xô đã hoàn thành cuộc đổ bộ được điều khiển đầu tiên lên mặt trăng khi tàu vũ trụ không người lái Lunik 9 chạm xuống “Đại dương của những cơn bão” (Ocean of Storms – phần sẫm màu trên bề mặt mặt trăng). Sau màn tiếp đất nhẹ nhàng, cabin con nhộng hình tròn mở ra như một bông hoa, triển khai hệ thống ăng-ten và bắt đầu truyền các bức ảnh và tín hiệu truyền hình về Trái đất. Khoang đáp nặng 99kg này được phóng từ Trái đất vào ngày 31/01. Continue reading “03/02/1966: Tàu Lunik 9 đáp xuống mặt trăng”

Tiến độ và triển vọng tuyến đường sắt cao tốc của Lào

Nguồn: Nick Freeman, “Laos’s High-Speed Railway Coming Round the Bend”, ISEAS Perspective, 05/12/2019.

Biên dịch: Trần Mẫn Linh | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Bối cảnh và lịch sử

Theo các báo cáo mới nhất, tuyến đường sắt cao tốc điện khí hóa đầy tham vọng chạy qua Lào, nối Côn Minh ở tỉnh Vân Nam, tây nam Trung Quốc với đông bắc Thái Lan, hiện đã hoàn thành 78%. Toàn bộ cầu, đường hầm và các kết cấu khác đều đã hoàn thiện; phần việc còn lại là lắp đường ray, cài đặt thiết bị tín hiệu và tuyển nhân công cần thiết cho việc vận hành. Khoảng hai năm nữa, những chuyến tàu đầu tiên dự kiến ​​sẽ chạy trên tuyến đường này. Được công bố chính thức vào năm 2015, tuyến đường sắt này là một phần của Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường (BRI) của Trung Quốc, đồng thời được coi là một bước tiến lớn trong khát vọng của chính phủ Lào nhằm tăng mức độ kết nối giao thông đường bộ của đất nước vốn không có biển này. Đối với Trung Quốc, tuyến đường sắt sẽ không chỉ nối Vân Nam thẳng tới Thái Lan mà còn liên kết Vân Nam với bán đảo Malaysia và cuối cùng là Singapore. Continue reading “Tiến độ và triển vọng tuyến đường sắt cao tốc của Lào”

02/02/1980: Công bố chi tiết điều tra tham nhũng trong Quốc hội Mỹ

Nguồn: ABSCAM operation revealed, History.com

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Vào ngày này năm 1980, tài liệu của ABSCAM, một chuyên án của Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) nhằm vạch trần các vụ tham nhũng chính trị trong chính phủ, đã được công bố ra công chúng. 31 quan chức chính phủ đã bị nhắm đến trong cuộc điều tra, bao gồm Hạ nghị sĩ John Murphy của New York, thượng nghị sĩ Harrison Williams của New Jersey và năm hạ nghị sĩ khác. Continue reading “02/02/1980: Công bố chi tiết điều tra tham nhũng trong Quốc hội Mỹ”

01/02/1943: Quân Nhật rút khỏi đảo Guadalcanal

Nguồn: Japanese begin evacuation of Guadalcanal, History.com

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Vào ngày này năm 1943, lực lượng Nhật Bản trên Đảo Guadalcanal, bị Thủy quân Lục chiến (Mỹ) đánh bại, đã bắt đầu rút lui sau khi được Nhật hoàng cho phép.

Ngày 06/07/1942, quân Nhật đổ bộ lên Đảo Guadalcanal, vốn là một phần của Quần đảo Solomon, và bắt đầu xây dựng một sân bay. Để đáp lại, Hoa Kỳ đã phát động Chiến dịch Watchtower, đổ bộ lên năm hòn đảo trong quần đảo Solomon, bao gồm Đảo Guadalcanal. Continue reading “01/02/1943: Quân Nhật rút khỏi đảo Guadalcanal”

31/01/1865: Thông qua Tu chính án 13 về bãi bỏ chế độ nô lệ

Nguồn: House passes the 13th Amendment, History.com

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Vào ngày này năm 1865, Hạ viện Hoa Kỳ đã thông qua Tu chính án thứ 13 của Hiến pháp, bãi bỏ chế độ nô lệ. Tu chính án viết: “Chế độ nô lệ và hình thức lao động ép buộc sẽ không còn tồn tại ở Mỹ hay bất cứ nơi nào thuộc phạm vi thẩm quyền của Mỹ.”

Khi Nội chiến Hoa Kỳ bắt đầu, mục tiêu công khai của Tổng thống Abraham Lincoln là duy trì sự thống nhất của liên bang. Tuy nhiên, ngay giai đoạn đầu cuộc chiến, chính quyền liên bang (miền Bắc) đã giữ lại những nô lệ bỏ trốn thay vì trả họ trở về với chủ nhân (ở miền Nam). Do đó, chế độ nô lệ về cơ bản sẽ chấm dứt tại những nơi quân đội Liên bang giành chiến thắng. Continue reading “31/01/1865: Thông qua Tu chính án 13 về bãi bỏ chế độ nô lệ”