Thế giới hôm nay: 10/02/2020

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Các cuộc thăm dò ý kiến cử tri sau khi bỏ phiếu ở Ireland cho thấy kết quả bất phân thắng bại giữa Fine Gael và Fianna Fail, hai đảng lâu nay thay nhau cầm quyền, và đảng Sinn Fein đang trỗi dậy. Cử tri từ lâu đã bỏ rơi Sinn Fein, cánh chính trị của IRA (nhóm khủng bố Quân đội Cộng hòa Ireland), trong giai đoạn bất ổn ở Bắc Ailen. Nhưng lần này, lập trường thiên tả đã giúp họ vươn lên. Kết quả cụ thể về số ghế giành được sẽ có vào thứ Hai hoặc thứ Ba.

Một binh sĩ Thái Lan nổ súng giết chết 29 người trước khi bị cảnh sát bắn chết. Anh này trước tiên giết sĩ quan chỉ huy của mình và lấy trộm vũ khí, sau đó tấn công người đi đường trước khi cố thủ tại một trung tâm mua sắm ở thành phố Nakhon Ratchasima miền đông bắc. Thủ tướng Thái Lan nói động cơ của anh ta có thể là do thù hận về một thỏa thuận đất đai.

Số người chết bởi coronavirus Vũ Hán đã vượt qua SARS, một loại coronavirus khác, vốn cũng quét qua Trung Quốc vào năm 2003. Số người chết được công bố vào Chủ nhật là 811, và cái chết đầu tiên của một người Mỹ ở Vũ Hán cũng đã được xác nhận. Sáu ca nhiễm mới được xác nhận trên một du thuyền Nhật Bản, vốn bị cách ly không cho các hành khách rời tàu.

Các cử tri Thụy Sĩ ủng hộ một cuộc trưng cầu dân ý cấm phân biệt đối xử với người đồng tính, song tính và chuyển giới. Nước cộng hòa bảo thủ này đã đi sau các nước lục địa (châu Âu) khác trong việc bảo vệ người LGBT; những người chống đối gọi đây là biện pháp sẽ kìm hãm quyền tự do biểu lộ niềm tin.

Azerbaijan đã tổ chức bầu cử vào Chủ nhật, một cuộc bầu cử không hoàn toàn tự do khi mà phần lớn là các thành viên của đảng cầm quyền đọ sức với nhau. Tổng thống Ilham Aliyev đã nắm quyền 17 năm kể từ khi kế nhiệm cha mình. Cuộc bầu cử được xem như một nỗ lực nhằm gạt đi những nhân vật già nua, một số từ thời Liên Xô, để củng cố quyền lực của ông.

Theo Reuters, Exor, công ty đầu tư của gia đình Agnelli ở Ý, đang đàm phán để bán PartnerRe, một công ty tái bảo hiểm, cho Covea, một công ty bảo hiểm của Pháp, với giá khoảng 9 tỷ đô la. Danh mục đầu tư của Exor bao gồm Fiat và Ferrari (cũng như số cổ phần lớn nhất trong công ty mẹ của báo The Economist). Exor trước đó đã mua PartnerRe trong một vụ thâu tóm có chủ đích vào năm 2016 với giá 6,9 tỷ đô la.

Bão Ciara tấn công nước Anh với gió và mưa lớn gây mất điện, lũ lụt, cảnh báo lốc xoáy, rối loạn giao thông và một hậu quả bất ngờ. Một chiếc Boeing 747-436 đã hoàn thành chuyến bay thông thường nhanh nhất trong lịch sử từ New York đến London trong 4 giờ 56 phút, nhờ được trợ sức bởi những cơn gió trong cơn bão.

TIÊU ĐIỂM

WHO ráo riết đối phó coronavirus

Khi thế giới căng mình trước sự lây lan của coronavirus Vũ Hán, tuần này WHO đang triệu tập khoảng 400 chuyên gia để xác định các ưu tiên nghiên cứu. Họ sẽ xem xét các kế hoạch và cách thức chia sẻ các mẫu sinh học, trình tự di truyền của virus và dữ liệu về người bệnh cũng như các mối liên hệ của họ. WHO rất cần các dữ liệu đó để đánh giá mức độ nguy hiểm và lây nhiễm của virus mới; khi mà các ước tính hiện tại là không đáng tin cậy. Các nhà khoa học cũng sẽ sử dụng dữ liệu để phát triển các xét nghiệm, phương pháp điều trị và vắc-xin cho căn bệnh.

Những điều này sẽ đòi hỏi các thử nghiệm lâm sàng đặc biệt, cấp tốc, được tiến hành vào giữa đợt bùng phát. Đây là một nhiệm vụ khó khăn mà thế giới chỉ mới làm được một lần trong các vụ dịch Ebola gần đây. Một số vắc-xin chống coronavirus đang được phát triển; một số có thể được thử nghiệm lâm sàng quy mô nhỏ vào mùa hè này để đánh giá sự an toàn. Các loại thuốc chống virus hứa hẹn khác cũng đang đợi thử nghiệm.

Cuộc bầu cử rắc rối ở bang Thuringia của Đức

Vào ngày 5 tháng 2, một cơn thịnh nộ được châm ngòi ở tiểu bang Thuringia của Đức. Trong một diễn biến lạ, Thomas Kemmerich thuộc Đảng Dân chủ Tự do (FDP) đã bất ngờ được bầu làm thủ hiến bang nhờ số phiếu từ đảng cực hữu Sự lựa chọn khác cho nước Đức (AfD). Không nhà lãnh đạo bang nào trước đây từng nhậm chức với sự hậu thuẫn của AfD.

Cơn thịnh nộ nhanh chóng lan rộng, Đảng Dân chủ Thiên chúa giáo (CDU) của thủ tướng Angela Merkel cũng tham gia cuộc đua với AfD ở Thuringia, trong khi đối tác liên minh dính bê bối của họ, Đảng Dân chủ Xã hội (SPD), đe dọa sẽ từ bỏ chính phủ liên bang ở Berlin. Để dập tắt đám cháy, ông Kemmerich đã từ chức vào ngày 8 tháng 2, song than hồng vẫn còn âm ỉ. CDU và SPD đã kêu gọi tổ chức các cuộc bầu cử tiểu bang mới, nhưng đảng bộ Thuringian của CDU đang chống lại, vì sợ bị thua. Cũng không rõ làm thế nào để nghị viện đang bế tắc ở bang này có thể tìm thấy một thủ hiến thay thế. Tình hình Thuringia có thể bùng lên một lần nữa.

Hôn nhân đồng giới ở Bắc Ireland

Thay đang đổi dần đến với Bắc Ireland. Quan hệ đồng tính vẫn là bất hợp pháp ở đây vào đầu những năm 1980, 14 năm sau khi Anh và xứ Wales hợp pháp hóa nó. Phá thai chỉ mới được hợp pháp hóa vào năm ngoái. Các cuộc hôn nhân đồng giới đầu tiên trong tuần này sẽ đánh dấu một cột mốc khác. Thông thường, Bắc Ireland hay đến muộn: sau khi Hà Lan đi tiên phong trong hôn nhân đồng giới vào năm 2001, vấn đề này đã quét qua Tây Âu, bao gồm cả nước cộng hòa miền nam Ireland, với chỉ một số ngoại lệ.

Cũng như phá thai, việc tự do hóa ở Bắc Ireland đã bị các chính trị gia ở Anh ép buộc vào năm ngoái, khi nghị viện của họ phải đình chỉ do tranh cãi giữa các đảng ủng hộ độc lập và ủng hộ liên kết với Anh. Sẽ không có hoa mừng từ Đảng Liên minh Dân chủ; dưới thời nhà lãnh đạo quá cố Ian Paisley, họ đã từng vận động để “cứu Ulster khỏi tình dục cùng giới” (Ulster là một trong các vùng ở Bắc Ireland). Nhưng các cặp vợ chồng sẽ bỏ qua. Từ Antrim đến Oder, giờ đây cô dâu có thể hôn cô dâu.

Cựu tổng thống Ecuador đối mặt cáo buộc tham nhũng

Trong suốt một thập niên cầm quyền (2007-2017), nhiệm kỳ dài nhất của bất kỳ tổng thống nào ở Ecuador, Rafael Correa thích trích dẫn khẩu hiệu cũ của KGB: “trí tuệ sáng suốt, con tim cháy bỏng, đôi bàn tay sạch”. Phần liên quan đến bàn tay sạch sẽ được kiểm chứng tại tòa bắt đầu từ 10 tháng 2. Các công tố viên cáo buộc ông và các trợ lý đã tài trợ cho chiến dịch tranh cử của ông bằng tiền hối lội từ những người muốn giành các hợp đồng với chính phủ.

Do ông rời Ecuador vào năm 2017 để đến Bỉ, quê hương của vợ ông, tòa án sẽ xét xử ông vắng mặt. Ông bác bỏ các bằng chứng – bao gồm email, tài liệu lưu trữ trên máy tính, ghi chú viết tay và lời khai nhân chứng – và gọi chúng là sự bịa đặt với mục đích ngăn ông tranh cử vào năm tới. Thật vậy, nếu phía tư pháp không giải quyết vấn đề kịp thời, ông vẫn có thể đăng ký ra tranh cử (mặc dù không phải cho chức tổng thống). Ngay cả tranh cử phó tổng thống hoặc vào quốc hội cũng sẽ giúp ông được miễn trừ điều tra 30 tội khác nhau.

Hãng chia sẻ xe Ola tiến vào thị trường London

Uber đã tụt lại sau khi cơ quan vận tải London từ chối gia hạn giấy phép cho hãng này vào tháng 11 năm ngoái. Hoạt động của họ ở London đang ở trạng thái lấp lửng khi mà việc kháng cáo chống lại quyết định này của họ vẫn đang chờ tòa quyết định. Giờ đây họ còn phải đối mặt với một thách thức mới khi Ola, một công ty chia sẻ xe đối thủ, ra mắt tại London vào hôm nay. Công ty này là một đối thủ quen thuộc của Uber, vì hai bên đang tranh giành tài xế ở Ấn Độ, quê hương của Ola.

Ola là một đối thủ đáng gờm, hiện đã huy động được gần 4 tỷ đô la từ các nhà đầu tư hạng nặng. Công ty hy vọng sẽ tạo sự khác biệt với Uber bằng các điều khoản an toàn nghiêm ngặt hơn: Uber phải nhận gần 28.000 khiếu nại an toàn về các tài xế ở London trong khoảng thời gian từ tháng 12 năm 2018 đến tháng 5 năm 2019. Cuộc đấu này dù gì cũng sẽ có một người thắng: SoftBank, tập đoàn đầu tư Nhật hiện đã rót vốn vào cả Uber và Ola.