Nổi bật

Báo cáo thường niên 2022 và Kêu gọi tài trợ năm 2023

Download toàn văn báo cáo (PDF) tại đây: Du an Nghiencuuquocte-Annual report 2022

II. Hoạt động năm 2022

Trong năm 2022, Dự án xuất bản tổng cộng 868 bài, đạt trung bình 2,38 bài mỗi ngày. Tổng số lượt đọc của trang đạt 6,6 triệu lượt trong cả năm.

Chất lượng của Dự án vẫn tiếp tục được duy trì và phát huy. Nhiều bài bám sát các sự kiện thời sự trong và ngoài nước, thu hút được sự quan tâm lớn của độc giả. Trong năm 2022, do diễn biến thời sự quốc tế, số bài về các nước lớn, đặc biệt là về Nga và cuộc chiến tranh của Nga ở Ukraine, tình hình Trung Quốc và quan hệ Mỹ – Trung, Nga – phương Tây… chiếm số lượng áp đảo. Đọc tiếp “Báo cáo thường niên 2022 và Kêu gọi tài trợ năm 2023”

Chuyển động Quốc Phòng (15/9 – 21/9/2023)

Thực hiện: Viên Đăng Huy | Hiệu đính: Nguyễn Thế Phương

Chiến tranh Nga – Ukraine:

Đọc tiếp “Chuyển động Quốc Phòng (15/9 – 21/9/2023)”

Thế giới hôm nay: 22/09/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Rupert Murdoch tuyên bố từ chức chủ tịch Fox Corporation (công ty mẹ của Fox News) và News Corp, công ty sở hữu các tờ báo như Wall Street Journal. Con trai ông, Lachlan, sẽ thay ông điều hành cả hai công ty. Trong một thông báo gửi nhân viên, ông Murdoch viết “đã đến lúc tôi đảm nhận những vai trò khác.”

Chủ tịch Hạ viện Mỹ Kevin McCarthy đã phải chịu thất bại khi phe bảo thủ trong đảng Cộng hòa chặn dự luật chi tiêu quốc phòng lần thứ ba liên tiếp. Đây là một trong 12 dự luật phải được thông qua nếu không chính phủ phải đóng cửa từ ngày 1 tháng 10. Ông McCarthy và các đảng viên Cộng hòa ôn hòa đã cố gắng thông qua nguồn tài trợ tạm thời để kéo dài thời hạn, nhưng cho đến nay vẫn không thành công. Đọc tiếp “Thế giới hôm nay: 22/09/2023”

Lý do thực sự đằng sau chủ nghĩa bảo hộ của phương Tây

Nguồn: Gideon Rachman, “The real reasons for the west’s protectionism,” Financial Times, 18/09/2023

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Mỹ và EU tin rằng không chỉ nền kinh tế mà cả sự ổn định chính trị và xã hội của họ đang bị đe dọa.

“Hãy trao đổi thương mại tự do với Trung Quốc và thời gian đang đứng về phía chúng ta.” Đó là quan điểm đầy tự tin của George W. Bush, cựu tổng thống Mỹ, trước khi Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới WTO vào năm 2001. Một thế hệ sau, nhiều người ở phương Tây đã đi đến kết luận rằng, trên thực tế, thời gian đã đứng về phía Trung Quốc. Đọc tiếp “Lý do thực sự đằng sau chủ nghĩa bảo hộ của phương Tây”

21/09/1904: Tù trưởng Joseph qua đời ở Washington

Nguồn: The great Nez Perce leader Chief Joseph dies in Washington, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1904, thủ lĩnh của người Nez Perce, Tù trưởng Joseph đã qua đời ở tuổi 64 tại khu định cư Colville ở phía bắc Washington. Những người định cư da trắng đã mô tả ông như một siêu nhân và một thiên tài quân sự. Nhưng trên thực tế, Thủ lĩnh Him-mah-too-yah-lat-kekt (“sấm chớp từ núi cao”) giống một nhà ngoại giao hơn là một chiến binh. Đọc tiếp “21/09/1904: Tù trưởng Joseph qua đời ở Washington”

Thế giới hôm nay: 21/09/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ giữ nguyên lãi suất cơ bản ở mức 5,25% đến 5,5%, mà hiện là mức cao nhất 22 năm qua. Các lãnh đạo Fed nói sẽ có thêm một đợt tăng lãi suất nữa trong năm nay, với kỳ vọng giữ lãi suất ổn định trong năm tới để chống lạm phát.

Lệnh ngừng bắn được thực hiện ở Nagorno-Karabakh, một ngày sau khi ít nhất 32 người được cho là đã thiệt mạng trong cuộc tấn công của Azerbaijan vào phe ly khai Armenia. Theo thỏa thuận, lực lượng dân quân Armenia trong khu vực sẽ giải giáp và giải tán. Cuộc chiến ở Karabakh hồi năm 2020 đã chứng kiến Azerbaijan chiếm lại lãnh thổ trong và xung quanh khu vực. Cuộc tấn công mới nhất của Azerbaijan, và thỏa thuận đình chiến hôm nay, xem như đã định đoạt số phận của Karabakh. Đọc tiếp “Thế giới hôm nay: 21/09/2023”

Liệu phương Tây có bỏ rơi Ukraine?

Nguồn: Liana Fix và Michael Kimmage, “Will the West Abandon Ukraine?,” Foreign Affairs, 12/09/2023

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Kyiv phải chuẩn bị cho sự thay đổi quan điểm có thể xảy ra ở Mỹ và châu Âu.

Khi Nga sáp nhập Crimea và xâm chiếm miền đông Ukraine năm 2014, Kyiv có rất nhiều người ủng hộ. Pháp, Đức, Anh, và Mỹ đều tìm cách khôi phục chủ quyền của Ukraine qua các biện pháp trừng phạt đối với Nga hoặc qua con đường ngoại giao, nhưng họ từ chối can thiệp quân sự trực tiếp. Và rất lâu sau đó họ mới cung cấp viện trợ quân sự sát thương – trong trường hợp của Washington là đến tận năm 2019. Đọc tiếp “Liệu phương Tây có bỏ rơi Ukraine?”

Friendshoring là gì?

Nguồn: “What is friendshoring?” The Economist, 30/08/2023.

Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tại hội nghị thường niên Jackson Hole vào tuần trước, các lãnh đạo ngân hàng trung ương toàn cầu đã thảo luận về mối đe dọa của tiến trình phi toàn cầu hóa và các vấn đề khác. Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) Christine Lagarde lưu ý rằng các chính phủ phương Tây đang ngày càng áp dụng nhiều chính sách thúc đẩy friendshoring (chuyển sản xuất sang các nước bạn bè thân thiện) đối với các ngành công nghiệp chiến lược. Vậy friendshoring có nghĩa là gì? Đọc tiếp “Friendshoring là gì?”

Hàm ý của việc thiết lập Đối tác Chiến lược Toàn diện Việt-Mỹ

Tác giả: Nguyễn Quang Dy

Người ta nói nên tránh làm việc lớn trong “tháng ngâu”, nhưng Việt Nam và Mỹ đã làm một việc trọng đại. Ngày 10/9/2023 sẽ đi vào lịch sử, đánh dấu một bước ngoặt mới trong quan hệ Việt-Mỹ. Hai nước cựu thù nay đã trở thành “đối tác chiến lược toàn diện, vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững”. Vấn đề là “chúng ta sẽ tiến xa đến đâu”. Đọc tiếp “Hàm ý của việc thiết lập Đối tác Chiến lược Toàn diện Việt-Mỹ”

19/09/1985: Động đất rung chuyển Thành phố Mexico

Nguồn: Earthquake shakes Mexico City, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1985, một trận động đất mạnh đã tấn công Thành phố Mexico và khiến 10.000 người thiệt mạng, 30.000 người khác bị thương, và hàng nghìn người mất nhà cửa.

Lúc 7:18 sáng, người dân Thành phố Mexico đã giật mình tỉnh giấc bởi một trận động đất mạnh 8,1 độ richter, một trong những trận động đất mạnh nhất từng xảy ra ở khu vực này. Ảnh hưởng của trận động đất là đặc biệt tàn khốc do đặc điểm nền đất của thành phố. Thành phố Mexico nằm trên một cao nguyên được bao quanh bởi núi và núi lửa. Trong thời cổ đại, vùng cao nguyên này gồm các hồ lớn. Khi tầng chứa nước ngầm bên dưới thành phố cạn dần, người ta mới phát hiện ra rằng thành phố nằm trên một hỗn hợp đất và cát kém ổn định hơn nhiều so với đá cứng, và có thể trở nên bất ổn nếu có động đất. Đọc tiếp “19/09/1985: Động đất rung chuyển Thành phố Mexico”

Thế giới hôm nay: 19/09/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Iran thả năm người Mỹ trong một cuộc trao đổi tù nhân do Qatar làm trung gian. Để đổi lấy các con tin mang quốc tịch kép Mỹ-Iran, chính quyền Biden đã đồng ý giải tỏa 6 tỷ USD doanh thu dầu mỏ của Iran bị giữ ở Hàn Quốc kể từ khi trừng phạt được thắt chặt vào năm 2018. Mỹ cũng sẽ thả 5 người Iran, với hai người dự kiến hồi hương. Mỹ và Iran gần đây đang có những bước giảm căng thẳng, đặc biệt là về chương trình hạt nhân của Tehran.

Ukraine cách chức 6 thứ trưởng quốc phòng trong nỗ lực tái cơ cấu lại bộ quốc phòng vốn chìm trong các cáo buộc tham nhũng. Trong một diễn biến khác, người phát ngôn Ukraine thông báo lực lượng nước này đã chiếm lại hai ngôi làng ở phía nam Bakhmut, một thị trấn bị Nga chiếm. Cuộc phản công của Ukraine tiến triển chậm, nhưng tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết quân đội của ông đang thắng lợi “từng bước một.” Đọc tiếp “Thế giới hôm nay: 19/09/2023”

Chính quyền Biden nhìn thấy vấn đề trong chính sách kinh tế của Tập

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Biden administration detects red flags in Xiconomics,” Nikkei Asia, ngày 14/09/2023

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Tổng thống Mỹ nhận xét ‘nguyên lý’ kinh tế của Trung Quốc ‘hoàn toàn không hiệu quả’

Cuối tuần qua, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã đưa ra bình luận về nền kinh tế Trung Quốc với giọng điệu chắc chắn đến mức nhiều người phải nhướng mày.

Tập “đang vô cùng bận rộn,” Biden nói trong một cuộc họp báo ở Hà Nội.

“Ông ấy đang đối mặt với tỷ lệ thất nghiệp khổng lồ trong giới trẻ. Một trong những nguyên lý kinh tế chính trong kế hoạch của ông ấy hoàn toàn không còn hiệu quả nữa. Tôi không mừng vì điều đó. Nhưng đúng là nó không hiệu quả.” Đọc tiếp “Chính quyền Biden nhìn thấy vấn đề trong chính sách kinh tế của Tập”

Thế giới hôm nay: 18/09/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cam kết EU sẽ xây dựng kế hoạch hành động để giúp Ý đối phó với làn sóng người di cư đột ngột. Hơn 7.000 người đã đến đảo Lampedusa của Ý trong những ngày gần đây; gần 115.000 người đã đến Ý bằng đường biển trong 8 tháng đầu năm. Hôm Chủ nhật, bà von der Leyen đã đến thăm Lampedusa, nơi thủ tướng cực hữu Giorgia Meloni của Ý đã ban bố tình trạng khẩn cấp.

Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ và ngoại trưởng Trung Quốc đã có các cuộc gặp “thẳng thắn, thực chất và mang tính xây dựng” tại Malta vào cuối tuần qua, theo giới chức hai bên. Hai cường quốc gần đây đã có một số nỗ lực nhằm cải thiện quan hệ. Có suy đoán đây là bước đi tiền trạm để Joe Biden và Tập Cận Bình gặp nhau vào cuối năm nay. Đọc tiếp “Thế giới hôm nay: 18/09/2023”

Vì sao nhiều người Ukraine phản bội tổ quốc?

Nguồn: Adrian Karatnycky, “Ukraine’s Long and Sordid History of Treason, Foreign Policy, 04/09/2023

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vì tiền hoặc vì niềm tin, một số người Ukraine đang giúp Nga giết hại đồng bào của họ.

Benedict Arnold, Vidkun Quisling, Philippe Pétain: Những kẻ phản bội khét tiếng, những tay sai của kẻ thù vẫn xuất hiện xuyên suốt lịch sử. Giờ đây, hàng ngũ của họ đang được bổ sung trong bối cảnh chiến tranh Nga-Ukraine, ngay cả khi chỉ có vài cái tên được biết đến bên ngoài Ukraine.

Kể từ khi Liên Xô tan rã vào năm 1991, lịch sử Ukraine với tư cách là một quốc gia độc lập đã chứng kiến rất nhiều trường hợp phản bội và phản quốc. Ngay từ những ngày đầu, các nhà lãnh đạo Nga không hài lòng với việc Ukraine tách khỏi Moskva đã tìm thấy những người sẵn sàng giúp đỡ họ trong nỗ lực lật đổ nhà nước và xâm nhập vào các cơ quan an ninh quốc gia của Ukraine. Đọc tiếp “Vì sao nhiều người Ukraine phản bội tổ quốc?”

17/09/1862: Trận Antietam trong Nội chiến Mỹ

Nguồn: Battle of Antietam breaks out, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1862, ngay từ lúc sáng sớm, quân Hợp bang miền Nam và Liên minh miền Bắc đã đụng độ gần Antietam Creek tại Maryland trong ngày đẫm máu nhất trong lịch sử quân sự Mỹ.

Trận Antietam đánh dấu đỉnh điểm của cuộc xâm lược đầu tiên của Tướng miền Nam Robert E. Lee vào các bang miền Bắc. Dẫn dắt Quân đội Bắc Virginia của mình vượt sông Potomac vào đầu tháng 9/1862, vị tướng này đã có một quyết định táo bạo khi phân chia quân của mình, cử một nửa trong số họ, dưới sự chỉ huy của Tướng Thomas “Stonewall” Jackson, đi đánh chiếm trại lính của phe Liên minh tại Harper’s Ferry. Đọc tiếp “17/09/1862: Trận Antietam trong Nội chiến Mỹ”

Tình hình Bắc Ninh đến Lạng Sơn gần 200 năm trước qua hồi ký của một văn nhân TQ

Biên dịch: Hồ Bạch Thảo

Xem thêm: Bài về tình hình các địa phương khác

Xế trưa ngày ngày 11 tháng 2 [27/3/1836] chúng tôi đến phủ Từ Sơn [Bắc Ninh], chiều tối đến tỉnh thành Bắc Ninh, cách Hà Nội 130 dặm.[1] Ngày 12 gặp Tuần phủ họ Nguyễn [Đăng Giai] (thân thuộc của Vương ),[2] hàn huyên mấy câu, tặng 1 cân trà thơm.

Ngày 13 [29/3/1836] đến phủ Lạng Giang [Bắc Giang], gặp quan Tri phủ họ Lê (tên Trinh, Cử nhân xuất thân) và quan Huyện thừa Phượng Nhãn [huyện Yên Dũng, Bắc Giang] họ Phạm (tên Hanh, Tú tài xuất thân), cùng nhau thù tạc ngâm vịnh. Ngày 14 [30/3/1836] đến đồn Cần Doanh [Kép, huyện Lạng Giang] (đồn này có quan trấn thủ); gần đồn nơi giáp giới với huyện Văn Giang có hồ Câu Lậu sản xuất đan sa. Vào ngày 15 [31/3/1836] trú tại đồn Quang Lang [châu Ôn, Lạng Sơn] (từ đồn Cần Doanh đến đồn Quang Lang đặt 7 đồn tấn, có quan giữ đồn trông coi). Đọc tiếp “Tình hình Bắc Ninh đến Lạng Sơn gần 200 năm trước qua hồi ký của một văn nhân TQ”

16/09/1810: Chiến tranh giành độc lập ở Mexico bắt đầu

Nguồn: Mexican War of Independence begins, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1810, Miguel Hidalgo y Costilla, một linh mục Công giáo, đã phát động Chiến tranh giành độc lập ở Mexico với bài phát biểu Grito de Dolores, hay “Tiếng khóc của Dolores”. Được đặt tên như vậy vì nó đã được Hidalgo đọc trước công chúng ở thị trấn Dolores, bài phát biểu kêu gọi chấm dứt 300 năm cai trị của Tây Ban Nha ở Mexico, phân chia lại đất đai và bình đẳng chủng tộc. Hàng nghìn người bản địa và người lai đã tập hợp dưới là cờ Đức Mẹ Guadalupe của Hidalgo, và chẳng bao lâu sau, đội quân nông dân đã hành quân đến Thành phố Mexico. Đọc tiếp “16/09/1810: Chiến tranh giành độc lập ở Mexico bắt đầu”

Chuyển động Quốc Phòng (8/9 – 14/9/2023)

Thực hiện: Viên Đăng Huy | Hiệu đính: Nguyễn Thế Phương

Chiến tranh Nga – Ukraine:

Thế giới hôm nay: 15/09/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Theo Tổ chức Trăng Lưỡi liềm đỏ Libya, số người chết ở thành phố Derna do ngập lụt đã tăng lên ít nhất 11.300 người, bên cạnh 10.000 người vẫn còn mất tích. Bão Daniel gây ra lũ lụt nghiêm trọng và làm vỡ hai con đập gần Derna khi nó quét qua miền đông Libya vào tối Chủ nhật. Thành phố đã chôn cất ba nghìn người chết, chủ yếu là trong các ngôi mộ tập thể. Trong một nỗ lực chung hiếm hoi, hai chính phủ đối địch của đất nước đã phối hợp cứu trợ. Một quan chức Liên Hợp Quốc cho biết, nước này có thể “tránh được phần lớn thương vong về người” nếu có “các dịch vụ phù hợp,” chẳng hạn như cảnh báo khẩn cấp.

Cổ phiếu của Arm đã tăng khoảng 20% ​​so với giá chào bán 51 USD sau khi lên sàn Nasdaq của Mỹ, tương đương mức định giá hơn 60 tỷ USD. Arm, công ty Anh thuộc sở hữu của tập đoàn công nghệ Nhật Bản SoftBank, đã công bố đợt IPO lớn nhất trong năm cho đến nay vào thứ Tư. SoftBank đã bán hơn 95 triệu cổ phiếu, chiếm 10% vốn chủ sở hữu của Arm. Đọc tiếp “Thế giới hôm nay: 15/09/2023”

Đôi nét về “Ngoại giao gấu trúc” của Trung Quốc

Tác giả: Nguyễn Thị Thanh Uyên

Tháng 7/2023, gấu trúc Yuan Meng – thế hệ gấu trúc đầu tiên sinh ra tại sở thú Baeuval, Pháp – đã trở về Tứ Xuyên, Trung Quốc theo thỏa thuận cho thuê giữa hai quốc gia năm 2012. Thỏa thuận cho thuê gấu nằm trong khuôn khổ triển khai chính sách ngoại giao gấu trúc của Trung Quốc kể từ năm 2008. Hiện nay, ngoại giao gấu trúc đã trở thành một trong những công cụ đắc lực giúp Trung Quốc đẩy mạnh ngoại giao công chúng và gia tăng quyền lực mềm. Đọc tiếp “Đôi nét về “Ngoại giao gấu trúc” của Trung Quốc”

14/09/2015: Thiếu niên Hồi giáo bị bắt vì mang đồng hồ tự ráp đến trường

Nguồn: Muslim teen arrested for bringing reassembled clock to school, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2015, một cậu bé Hồi giáo 14 tuổi đã bị bắt tại trường trung học ở Irving, Texas, sau khi chiếc đồng hồ kỹ thuật số mà cậu tự lắp ráp từ hộp bút chì ở nhà bị giáo viên nhầm là một quả bom.

Ahmed Mohamed, khi đó đang học năm nhất trung học, đã bị cảnh sát thẩm vấn, giam giữ, sau đó còng tay đưa đến một trung tâm giam giữ trẻ vị thành niên, và đình chỉ học trong ba ngày vì cái mà chính quyền gọi là “quả bom giả,” nhưng thực ra lại là một chiếc đồng hồ tự chế. Đọc tiếp “14/09/2015: Thiếu niên Hồi giáo bị bắt vì mang đồng hồ tự ráp đến trường”