Category: Sự kiện

12/12/1997: Sát thủ 14 tuổi bị truy tố vì tội xả súng ở trường học

Nguồn: 14‑year‑old indicted for school shooting, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1997, Michael Carneal, 14 tuổi, đã bị truy tố như một người trưởng thành với ba tội danh giết người và năm tội danh cố ý giết người vì đã bắn các bạn cùng lớp tại Trường Trung học Heath ở West Paducah, Kentucky. Trước đó, vào ngày 01/12, Carneal đã rút súng lục và bắn 11 phát vào một nhóm học sinh trong sảnh trường. Continue reading “12/12/1997: Sát thủ 14 tuổi bị truy tố vì tội xả súng ở trường học”

10/12/1869: Wyoming trao quyền bầu cử cho phụ nữ

Nguồn: Wyoming grants women the right to vote, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1869, với động cơ chính là quảng bá miễn phí đến công chúng toàn quốc, hơn là cam kết về bình đẳng giới, các nhà lập pháp vùng Wyoming đã thông qua một dự luật được ký thành luật để trao quyền bầu cử cho phụ nữ.

Các tiểu bang miền Tây đã dẫn đầu nước Mỹ trong việc chấp thuận quyền bầu cử của phụ nữ, nhưng một vài trong số này có động cơ khá đáng ngờ. Dù một số nam giới thừa nhận vai trò quan trọng của phụ nữ trong việc định cư ở biên giới, những người khác bỏ phiếu cho quyền bầu cử của phụ nữ chỉ để củng cố sức mạnh của các khối cử tri bảo thủ. Continue reading “10/12/1869: Wyoming trao quyền bầu cử cho phụ nữ”

08/12/1941: Jeannette Rankin bỏ lá phiếu duy nhất phản đối Thế chiến II

Nguồn: Jeannette Rankin casts sole vote against WWII, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1941, Jeannette Rankin, người phụ nữ đầu tiên được bầu vào Quốc hội và là người theo chủ nghĩa hòa bình trọn đời, đã bỏ lá phiếu duy nhất để phản đối việc Mỹ tuyên chiến chống lại Nhật Bản. Bà là thành viên duy nhất của Quốc hội bỏ phiếu phản đối sự tham gia của Mỹ vào cả hai cuộc Thế chiến, và là một trong số những người bỏ phiếu phản đối việc Mỹ tham gia Thế chiến I gần một phần tư thế kỷ trước. Continue reading “08/12/1941: Jeannette Rankin bỏ lá phiếu duy nhất phản đối Thế chiến II”

07/12/1988: Động đất tàn phá Armenia

Nguồn: Earthquakes wreak havoc in Armenia, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1988, hai trận động đất xảy ra ở Armenia đã giết chết 60.000 người và phá hủy gần nửa triệu tòa nhà. Hai trận động đất này chỉ cách nhau vài phút, được đo có cường độ 6,9 và 5,8 độ richter và được cảm nhận ở cả những nơi xa tận Gruzia, Thổ Nhĩ Kỳ, và Iran.

Vào lúc 11:41 sáng, khi trận động đất đầu tiên (mạnh hơn) xảy ra cách Spitak 5 km, một thành phố có khoảng 30.000 người, và cách Kirovakan 32km về phía tây bắc. Tâm chấn không sâu lắm dưới bề mặt trái đất, phần nào giải thích cho sự tàn phá khủng khiếp. Chỉ bốn phút sau, trận động đất thứ hai, mạnh 5,8 độ richter đã xảy ra gần đó, làm sụp đổ các tòa nhà vốn đã không còn có thể trụ vững sau trận động đất đầu tiên. Sau đó, người ta phát hiện ra các trận động đất đã gây ra một vết nứt dài 12km trên mặt đất – với những chỗ rộng tới vài mét. Continue reading “07/12/1988: Động đất tàn phá Armenia”

05/12/1952: Khói và sương mù giết chết hàng nghìn người ở Anh

Nguồn: Smog kills thousands in England, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1952, sương mù dày đặc đã bắt đầu bao phủ London, Anh. Màn sương đã kéo dài suốt năm ngày, khiến ít nhất 4.000 người tử vong.

Đó là vào một buổi chiều thứ năm, khi một khối khí áp cao đã dừng lại trên Thung lũng Sông Thames. Khi luồng không khí lạnh đột ngột tràn đến từ phía tây, khối khí trên London bị giữ lại tại chỗ. Vấn đề trở nên trầm trọng hơn do nhiệt độ thấp, khiến người dân đốt thêm than trong lò sưởi. Khói, bồ hóng, và lưu huỳnh dioxide từ các cơ sở công nghiệp trong khu vực cùng với khói từ xe hơi và việc sử dụng năng lượng của mọi người đã tạo ra một màn sương mù dày đặc bất thường bao phủ thành phố. Đến sáng ngày 05/12, có một lớp sương mù có thể nhìn thấy được trải dài trên hàng trăm kilomet vuông. Continue reading “05/12/1952: Khói và sương mù giết chết hàng nghìn người ở Anh”

03/12/1979: Giẫm đạp tại buổi hòa nhạc của ban nhạc Who

Nguồn: Eleven people killed in a stampede outside Who concert in Cincinnati, Ohio, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1979, mười một người, bao gồm ba học sinh trung học, đã thiệt mạng khi đám đông những người sở hữu vé vào cửa buổi hòa nhạc của ban nhạc Who tại Cincinnati, Ohio, tràn về phía trước để cố gắng chen vào Riverfront Coliseum và giành được những chỗ ngồi không được đặt trước bên trong. Đây sẽ là một trong những buổi biểu diễn nhạc rock chết chóc nhất trong lịch sử. Continue reading “03/12/1979: Giẫm đạp tại buổi hòa nhạc của ban nhạc Who”

01/12/1913: Dây chuyền sản xuất hàng loạt của Ford bắt đầu hoạt động

Nguồn: Ford’s assembly line starts rolling, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1913, Henry Ford đã lắp đặt dây chuyền sản xuất đầu tiên để sản xuất hàng loạt xe hơi. Sáng kiến ​​của ông đã rút ngắn thời gian chế tạo một chiếc xe hơi từ hơn 12 giờ xuống còn một giờ 33 phút.

Mẫu xe Model T của Ford, được giới thiệu vào năm 1908, đơn giản, chắc chắn và tương đối rẻ tiền – nhưng vẫn không đủ rẻ đối với Ford, người quyết tâm chế tạo “xe hơi cho đại chúng.” (Ông nói, “Khi tôi hoàn thành, gần như mỗi người sẽ có một chiếc xe”). Để giảm giá xe hơi, Ford nghĩ rằng ông chỉ cần tìm cách chế tạo chúng hiệu quả hơn. Continue reading “01/12/1913: Dây chuyền sản xuất hàng loạt của Ford bắt đầu hoạt động”

30/11/1835: Ngày sinh Mark Twain

Nguồn: Mark Twain is born, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1835, Samuel Clemens, sau này nổi tiếng với cái tên Mark Twain, đã chào đời tại Florida, Missouri.

Clemens bắt đầu học nghề thợ in ở tuổi 13 và sau đó làm việc cho anh trai mình, người đã thành lập tạp chí Hannibal Journal. Năm 1857, tờ Keokuk Daily Post giao cho ông viết một loạt các bức thư du kí hài hước, nhưng sau khi viết được năm bức, ông quyết định trở thành thuyền trưởng tàu hơi nước. Năm 1857, ông ký hợp đồng làm học việc lái tàu và nhận được giấy phép lái tàu vào năm 1859, khi ông 23 tuổi. Continue reading “30/11/1835: Ngày sinh Mark Twain”

28/11/1973: Công nhân Mỹ gốc Ả Rập đòi công đoàn thoái vốn khỏi Israel

Nguồn: Arab American autoworkers lead walkout at Chrysler’s Dodge Main plant, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1973, khoảng 2.000 công nhân xe hơi Detroit, do những người Mỹ gốc Ả Rập dẫn đầu, đã bắt đầu đình công tại nhà máy Dodge Main của Chrysler, yêu cầu ban lãnh đạo công đoàn của họ, Liên đoàn Công Nhân Xe hơi (United Auto Workers, UAW), phải thoái vốn khỏi Israel. Cuộc đình công, được tổ chức bởi Hội đồng Công nhân Ả Rập (Arab Workers Caucus) mới thành lập, trực thuộc công đoàn, tập trung vào một sự kiện diễn ra cùng ngày tại Detroit: Leonard Woodcock, chủ tịch UAW, dự kiến sẽ được trao một danh hiệu nhân đạo từ một tổ chức theo chủ nghĩa phục quốc Do Thái, B’nai B’rith International. Continue reading “28/11/1973: Công nhân Mỹ gốc Ả Rập đòi công đoàn thoái vốn khỏi Israel”

26/11/1933: Người dân California tự treo cổ hai nghi phạm giết người

Nguồn: Vigilantes in California lynch two suspected murderers, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1933, một đám đông ở San Jose, California, đã xông vào nhà tù nơi Thomas Thurmond và John Holmes bị giam giữ vì là nghi phạm bắt cóc và sát hại Brooke Hart, cậu con trai 22 tuổi của một chủ cửa hàng địa phương. Đám đông tức giận đã treo cổ (lynch) những người đàn ông bị buộc tội và sau đó tạo dáng chụp ảnh với xác chết. Continue reading “26/11/1933: Người dân California tự treo cổ hai nghi phạm giết người”

24/11/1947: “Mười người Hollywood” bị tuyên mắc tội khinh thường Quốc hội

Nguồn: “Hollywood Ten″ cited for contempt of Congress, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1947, Hạ viện Mỹ đã bỏ phiếu với tỷ lệ 346-17 để phê duyệt việc áp dụng tội khinh thường đối với 10 nhà biên kịch, đạo diễn, và nhà sản xuất phim Hollywood. Những người này đã từ chối hợp tác tại các phiên điều trần liên quan đến chủ nghĩa cộng sản trong ngành công nghiệp điện ảnh, được tổ chức bởi Ủy ban Hạ viện Kiểm tra Hành động chống Mỹ (House Un-American Activities Committee, HUAC). “Mười người Hollywood” (Hollywood Ten), như tên gọi sau này của nhóm, đã bị kết án một năm tù. Tối cao Pháp viện sau đó đã duy trì các cáo buộc khinh thường. Continue reading “24/11/1947: “Mười người Hollywood” bị tuyên mắc tội khinh thường Quốc hội”

23/11/1876: “Boss” Tweed bị dẫn độ về Mỹ

Nguồn: “Boss” Tweed delivered to authorities, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1876, William Magear “Boss” Tweed, người đứng đầu tổ chức chính trị tham nhũng Tammany Hall (Hội Tammany) của Thành phố New York trong thập niên 1860 và đầu thập niên 1870, đã bị dẫn độ ra trước chính quyền Thành phố New York sau khi bị bắt ở Tây Ban Nha.

Tweed trở thành một nhân vật quyền lực trong Tammany Hall – cỗ máy chính trị Dân chủ của Thành phố New York – vào cuối những năm 1850. Đến giữa những năm 1860, ông đã vươn lên vị trí cao nhất trong tổ chức và thành lập “Tweed Ring” (Thân hữu của Tweed), công khai mua phiếu bầu, khuyến khích tham nhũng tư pháp, biển thủ hàng triệu đô la từ các hợp đồng của thành phố, và thống trị chính trường Thành phố New York. Continue reading “23/11/1876: “Boss” Tweed bị dẫn độ về Mỹ”

21/11/1776: George Washington điều Charles Lee đến New Jersey

Nguồn: George Washington orders General Lee to New Jersey, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1776, trong một quyết định định mệnh, Tổng tư lệnh Lục quân Lục địa, Tướng George Washington, đã viết thư cho Tướng Charles Lee ở Hạt Westchester, New York, để báo cáo về việc mất Pháo đài Lee ở New Jersey và ra lệnh cho Charles Lee đưa lực lượng của mình đến New Jersey.

Lee muốn ở lại New York, vì vậy ông đã chần chừ không khởi hành và băng qua tiểu bang nhỏ New Jersey để đến Sông Delaware, nơi Washington đang sốt ruột chờ đợi quân tiếp viện. Lee, người đã nhận nhiệm vụ trong quân đội Anh sau khi tốt nghiệp trường quân sự ở tuổi 12 và phục vụ ở Bắc Mỹ trong Chiến tranh Bảy năm, cảm thấy bị xúc phạm khi Washington ít kinh nghiệm hơn lại được giao quyền chỉ huy Quân đội Lục địa. Thế nên ông đã không vội vàng. Continue reading “21/11/1776: George Washington điều Charles Lee đến New Jersey”

19/11/1969: Pelé ghi bàn thắng thứ 1.000

Nguồn: Soccer legend Pelé scores 1,000th goal, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1969, huyền thoại bóng đá người Brazil Pelé đã ghi bàn thắng chuyên nghiệp thứ 1.000 của mình trong trận đấu với Vasco da Gama tại sân vận động Maracana của Rio de Janeiro. Đây là một cột mốc quan trọng trong sự nghiệp lừng lẫy của ông, bao gồm ba chức vô địch World Cup. Continue reading “19/11/1969: Pelé ghi bàn thắng thứ 1.000”

17/11/1973: Nixon khẳng định ông “không phải là kẻ lừa đảo”

Nguồn: Nixon insists that he is “not a crook”, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1973, trong thời gian xảy ra vụ bê bối Watergate mà cuối cùng đã chấm dứt nhiệm kỳ tổng thống của ông, Richard Nixon đã nói với một nhóm biên tập viên báo chí tụ tập tại Walt Disney World ở Orlando, Florida rằng ông “không phải là kẻ lừa đảo.” Continue reading “17/11/1973: Nixon khẳng định ông “không phải là kẻ lừa đảo””

16/11/1776: Quân Anh chiếm được Pháo đài Washington

Nguồn: British capture Fort Washington, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1776, Trung tướng Wilhelm von Knyphausen và một lực lượng gồm 3.000 lính đánh thuê người Đức cùng 5.000 lính Trung Quân đã bao vây Pháo đài Washington ở điểm cực bắc và điểm cao nhất của Đảo Manhattan. Continue reading “16/11/1776: Quân Anh chiếm được Pháo đài Washington”

14/11/1960: Louisiana xóa bỏ tách biệt chủng tộc ở trường học

Nguồn: Ruby Bridges desegregates her school, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1960, một lệnh của tòa án yêu cầu xóa bỏ tách biệt chủng tộc (desegregation) trong trường học đã chính thức có hiệu lực tại New Orleans, Louisiana. Hình ảnh cô bé Ruby Bridges sáu tuổi bước vào Trường tiểu học William Frantz, được cảnh sát liên bang hộ tống và bị đám đông giận dữ chế giễu, đã ngay lập tức trở thành biểu tượng của phong trào dân quyền, biểu tượng cho sự nghiệp bình đẳng chủng tộc và mục tiêu của sự thù địch chủng tộc. Continue reading “14/11/1960: Louisiana xóa bỏ tách biệt chủng tộc ở trường học”

12/11/2001: Máy bay rơi ở Rockaway, New York

Nguồn: Plane crashes in Rockaway, New York, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2001, một chuyến bay của hãng American Airlines khởi hành từ Sân bay John F. Kennedy (JFK) ở Thành phố New York đã đâm vào một khu phố ở Queens ngay sau khi cất cánh, khiến 265 người thiệt mạng. Dù ban đầu một số người suy đoán rằng vụ tai nạn là do khủng bố, vì nó xảy ra đúng hai tháng sau vụ tấn công ngày 11 tháng 9, nhưng nguyên nhân nhanh chóng được chứng minh là do sự kết hợp giữa lỗi của phi công và điều kiện gió. Continue reading “12/11/2001: Máy bay rơi ở Rockaway, New York”

10/11/1995: Nhà viết kịch và nhà hoạt động Ken Saro-Wiwa bị treo cổ tại Nigeria

Nguồn: Playwright and activist hanged in Nigeria, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1995, Ken Saro-Wiwa, một nhà viết kịch và nhà hoạt động môi trường người Nigeria, đã bị treo cổ cùng với tám nhà hoạt động khác của Phong trào Vì Sự sống còn của Người Ogoni (Mosop). Continue reading “10/11/1995: Nhà viết kịch và nhà hoạt động Ken Saro-Wiwa bị treo cổ tại Nigeria”

09/11/1990: Tài sản của Willie Nelson bị Sở Thuế vụ Liên Bang tịch thu

Nguồn: Willie Nelson’s assets are seized by the IRS, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

“Chúng tôi luôn cố gắng làm việc với người nộp thuế,” phát ngôn viên của Sở Thuế vụ Liên Bang Mỹ (IRS) Valerie Thornton nói với tờ The New York Times vào mùa thu năm 1991, “[và] nếu chúng tôi phải tạo ra một kế hoạch thanh toán sáng tạo, thì đó là điều chúng tôi sẽ làm, vì đó là lợi ích tốt nhất của mọi người.” Kế hoạch thanh toán sáng tạo mà bà Thornton đề cập trong tuyên bố của mình với tờ Times liên quan đến một thỏa thuận chia sẻ doanh thu đặc biệt, mà IRS đã đàm phán với ca sĩ nhạc đồng quê nổi tiếng Willie Nelson, người khi đó đang phải vật lộn để trả khoản nợ thuế 16,7 triệu đô la, vốn đã khiến chính phủ liên bang tịch thu toàn bộ tài sản của ông một năm trước đó, vào ngày 09/11/1990. Continue reading “09/11/1990: Tài sản của Willie Nelson bị Sở Thuế vụ Liên Bang tịch thu”