Thế giới hôm nay: 05/03/2020

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Michael Bloomberg từ bỏ cuộc đua tổng thống và ủng hộ Joe Biden sau khi Siêu thứ Ba mang lại cho ông chỉ đúng một chiến thắng: Samoa thuộc Mỹ. Vị tỷ phú và cựu thị trưởng New York đã chi hàng trăm triệu đô la cho quảng cáo, nhưng vấp ngã trong các cuộc tranh luận và cho thấy không thể thu hút được đủ số cử tri ôn hòa.

Mỹ đã tiến hành các cuộc không kích đầu tiên ở Afghanistan nhắm vào Taliban kể từ khi hai bên ký thỏa thuận hòa bình ngày 29 tháng 2. Trước khi ký thỏa thuận, cả hai đã hứa sẽ giảm bạo lực đáng kể. Một phát ngôn viên của quân đội Mỹ cho biết “cuộc tấn công phòng thủ” vào thứ Tư là nhằm chống lại các cuộc tấn công của Taliban vào lực lượng chính phủ Afghanistan.

Ngân hàng Thế giới cam kết 12 tỷ đô la để giúp các nước đang phát triển ứng phó với mối đe dọa ngày càng tăng của covid-19. Thông báo được đưa ra ngay sau khi Tổ chức Y tế Thế giới cho biết tỷ lệ tử vong toàn cầu của bệnh là 3,4%. Khoản hỗ trợ sẽ bao gồm một loạt các khoản viện trợ, khoản vay và hỗ trợ kỹ thuật khác, trong đó ưu tiên cho các nước nghèo nhất thế giới.

Covid-19 tiếp tục quét qua toàn cầu, dẫn đến các sự kiện phải bị hủy bỏ và thay đổi chính sách trên toàn thế giới. Iran đã phóng thích 54.000 tù nhân để ngăn lây nhiễm trong các nhà tù đông đúc. Các nhà tổ chức cũng đã hoãn trận lượt về vòng bán kết Cúp quốc gia Ý ở Torino và một trường trung học đã bị đóng cửa ở Seattle. Ở Úc, tranh cãi nổ ra giữa người mua sắm trong lúc giành nhau giấy vệ sinh, thứ đang được mọi người tích trữ.

Bodo Ramelow, thuộc đảng Cánh Tả, được bầu lại làm thủ hiến của Thuringia, với 42 trên 90 phiếu bầu trong cơ quan lập pháp của bang miền đông nước Đức này. Người tiền nhiệm của ông, Thomas Kemmerich của Đảng Dân chủ Tự do, một đảng nhỏ, theo hướng tự do, đã từ chức ngay sau khi được bầu nhờ phiếu bầu từ đại diện của đảng cực hữu Sự lựa chọn khác cho nước Đức.

Như một đóng góp đặc biệt của ông cho Ngày Quốc tế Phụ nữ 8 tháng 3, tổng thống xã hội chủ nghĩa của Venezuela, Nicolás Maduro, kêu gọi phụ nữ sinh sáu đứa con, khuyến khích họ “sinh con và sinh con” vì lợi ích của đất nước. Từng là quốc gia giàu nhất ở Nam Mỹ, Venezuela đang gặp khủng hoảng kinh tế. Từ 2013 đến 2018, Liên Hợp Quốc ước tính khoảng 13% trẻ em ở nước này bị suy dinh dưỡng.

Lego đã báo cáo doanh số kỷ lục vào năm ngoái, với doanh thu tăng 6%, đạt 5,8 tỷ đô la và lợi nhuận ròng tăng 3%, đạt 1,2 tỷ đô la. Bán nhiều gạch nhựa hơn bao giờ hết, nhà sản xuất đồ chơi Đan Mạch nổi bật lên trong một ngành công nghiệp đang phải vật lộn để cạnh tranh với các thiết bị kỹ thuật số trong việc thu hút trẻ em. Công ty cho biết họ đã lên kế hoạch mở 150 cửa hàng mới trong năm nay – nhiều trong số đó ở Trung Quốc, nơi có tăng trưởng mạnh mẽ.

TIÊU ĐIỂM

Bước ngoặt lớn trong ngày Siêu thứ Ba

Joe Biden hồi phục ngoạn mục vào Siêu thứ Ba, khi hơn một phần ba số đại biểu chọn ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ vào tháng 7 được quyết định. Cựu phó tổng thống, người mà chiến dịch của ông được hồi sinh bằng một chiến thắng vang dội ở Nam Carolina và sự ủng hộ của ba đối thủ cũ, đã giành được mười trong số 14 bang hôm qua. Chỉ vài ngày trước đó, ông dường như chắc chắn bị Bernie Sanders bỏ lại rất xa.

Thượng nghị sĩ có lập trường xã hội chủ nghĩa từ Vermont đã giành được California, một trong hai tiểu bang có số lượng đại biểu lớn nhất. Nhưng trong một ngày đầy bất ngờ ông Biden đã thắng Texas, bang còn lại. Mike Bloomberg, một ông trùm kinh doanh và cựu thị trưởng New York, đã có một buổi tối tồi tệ; ông rời bỏ cuộc đua vào hôm sau và tuyên bố ủng hộ ông Biden. Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren cũng có một đêm tồi tệ, chỉ đứng thứ ba tại bang Massachusetts quê nhà. Ông Biden thắng tại đây.

Putin gặp Erdogan để giải quyết vấn đề Syria

Tổng thống Vladimir Putin và Recep Tayyip Erdogan đã gặp hoặc nói chuyện hàng chục lần kể từ 2016, khi họ tìm cách vượt qua các khác biệt sau khi Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ một chiếc máy bay chiến đấu của Nga gần biên giới với Syria. Nhưng không cuộc họp nào của họ quan trọng như hôm nay, tại Moskva. Trong tuần qua, Thổ Nhĩ Kỳ đã đáp trả cho cái chết của ít nhất 36 binh sĩ của họ ở tỉnh Idib, Syria bằng một loạt các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và pháo binh nhằm vào các mục tiêu của chế độ Syria.

Đồng minh chính của Syria, Nga, cho đến nay vẫn đứng ngoài cuộc chiến. Nhưng mối quan hệ giữa Nga với Thổ Nhĩ Kỳ, được ghi nhận với nhiều thỏa thuận về vũ khí và năng lượng, đang lung lay. Ông Putin muốn một chiến thắng hoàn toàn ở Idlib, thành trì cuối cùng của phe thánh chiến và các phiến quân ở Syria; Ông Erdogan hy vọng ngăn chặn sự sụp đổ của tỉnh này do lo ngại một triệu người tị nạn mới sẽ chạy vào đất Thổ Nhĩ Kỳ. Hai nhà độc tài có thể đồng ý về một lệnh ngừng bắn – và chỉ nhằm câu giờ.

OPEC họp bàn cắt giảm sản lượng

OPEC và các đồng minh của họ gặp nhau hôm nay tại Vienna. Vào tháng 12, họ tuyên bố cắt giảm sản lượng 1,7 triệu thùng mỗi ngày, để chuẩn bị cho sự bùng nổ nguồn cung không chỉ ở Mỹ, nỗi đau đầu thường thấy của họ, mà cả ở Brazil, Guyana và Na Uy. Bấy nhiêu đó bây giờ lại trông không đủ. Sự lây lan của covid-19 đã đẩy giá dầu thô Brent xuống dưới 50 đô la/thùng trong suốt ngày 28 tháng 2.

Ả Rập Saudi nằm trong số các nhà sản xuất của OPEC muốn tăng giá nhanh chóng – IMF ước tính rằng vương quốc này cần dầu ở mức 83,60 đô la/thùng để cân bằng ngân sách. Nga, nước đã liên minh với OPEC từ năm 2016, thường xuyên phản đối việc cắt giảm sản lượng, và chỉ đồng ý với họ vào thời điểm cuối cùng. Cho đến nay, lợi ích của việc tăng cường ảnh hưởng và thỏa thuận kinh doanh với các thành viên OPEC đã áp đảo so với những phàn nàn về hạn chế sản lượng từ các công ty dầu khí Nga. Ả Rập Saudi nằm trong số những người hy vọng rằng logic vẫn còn tồn tại trong OPEC.

Triển lãm ô tô Geneva có thể ngưng tổ chức

Cuộc triển lãm uy tín nhất của ngành công nghiệp xe hơi được cho là miễn dịch với mức độ nhiệt tình của công chúng trước các sự kiện hào nhoáng. Nhưng triển lãm ô tô Geneva đã trở thành nạn nhân của coronavirus. Được dự kiến khai mạc vào ngày 2 tháng 3, nó đã bị hủy đột ngột. Các sản phẩm mới đang được công bố ở những nơi khác, hoặc online. Nhưng có nhiều dấu hiệu cho thấy covid-19 sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng trong dài hạn. Các buỗi triển lãm lớn vừa đóng vai trò là sự kiện báo chí, nơi các nhà sản xuất giới thiệu các mẫu xe mới và các giám đốc  giải thích chiến lược kinh doanh, vừa là nơi để công chúng kiểm tra những chiếc xe họ có thể muốn mua.

Song giờ đây các nhà sản xuất ô tô thích công bố trong yên tĩnh hơn, tránh xa các công bố cạnh tranh lẫn nhau điên cuồng trong các sự kiện. Và công chúng mua xe sau khi nghiên cứu trên mạng và bị ảnh hưởng bởi phương tiện truyền thông xã hội. Chi phí tăng và lợi ích giảm cho các nhà sản xuất ô tô đã dẫn đến việc hủy bỏ triễn lãm hai năm một lần gần đây tại  Frankfurt. Ở tuổi 90, Geneva có thể bị kết liễu bởi virus, nếu việc hủy bỏ sẽ kéo dài danh sách các nhà sản xuất đang muốn bỏ qua sự kiện.

Twitter mạnh tay hơn trước vấn nạn tin giả

Gã khổng lồ truyền thông xã hội đã trở nên lo ngại về ảnh hưởng độc hại tiềm tàng của nó đối với nền dân chủ Mỹ. Trong năm 2017, trang này đã tăng cường giám sát các quảng cáo chính trị trả tiền trước khi cấm chúng hoàn toàn vào mùa thu năm ngoái. Hôm nay, Twitter sẽ bắt đầu giám sát chặt chẽ hơn các tweet chứa media – hình ảnh, video hoặc GIF – được chỉnh sửa sai lệch và gây hại, theo đánh giá của trang web. Twitter sẽ gắn nhãn các tweet đó là sai hoặc xóa chúng hoàn toàn, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chúng.

Tổng thống Donald Trump nên coi chừng. Ông đã chia sẻ các video bị chỉnh sửa nhắm vào Nancy Pelosi, Chủ tịch Hạ viện, một mục tiêu yêu thích của ông. Đảng Dân chủ cũng nên cẩn thận hơn: một video gần đây được đăng bởi Michael Bloomberg cũng sẽ được đánh dấu nếu chính sách này có hiệu lực. Có thể sẽ có thêm nhiều điều luật hơn nữa. Công ty đang xem xét việc dán nhãn cho bất kỳ thông tin sai lệch nào được tweet bởi các nhân vật công chúng – kể cả dưới dạng văn bản chứ không riêng gì video và hình ảnh.