Nguồn: “Khrushchev begins his rise to power”, History.com (truy cập ngày 20/3/2016).
Biên dịch: Nguyễn Ngọc Tường Ngân
Vào ngày này năm 1953, Chính phủ Liên Xô thông báo rằng Nikita Khrushchev là một trong năm người được bầu vào Ban Bí thư mới được thành lập của Đảng Cộng sản. Việc Khrushchev được lựa chọn là một bước quan trọng đầu tiên dẫn đến sự trỗi dậy nắm quyền của ông ở Liên Xô – một bước tiến mà cuối cùng giúp Khrushchev được bầu làm Tổng Bí thư của Đảng Cộng sản vào tháng 9 năm 1953, và sau đó là Thủ tướng vào năm 1958.
Cái chết của Joseph Stalin vào ngày 5 tháng 3 năm 1953 đã tạo ra một khoảng trống rất lớn trong dàn lãnh đạo Liên Xô. Stalin đã cai trị Liên Xô từ những năm 1920. Với việc ông qua đời, người thừa kế hiển nhiên là Georgy Maksimilianovich Malenkov, người được chỉ định làm thủ tướng và Bí thư thứ nhất của Đảng Cộng sản ngay sau cái chết của Stalin. Tuy nhiên, sự chuyển tiếp tưởng như trơn tru này lại ẩn dấu một cuộc đấu tranh quyền lực ngày càng tăng giữa Malenkov và Nikita Khrushchev.
Khrushchev đã hoạt động tích cực trong Đảng Cộng sản Nga từ khi tham gia vào năm 1918. Từ khi Stalin nắm quyền kiểm soát Liên Xô sau cái chết của Lenin năm 1924, Khrushchev đã trở thành một đồng chí trung thành tuyệt đối của nhà độc tài tàn bạo. Lòng trung thành này đã giúp ích cho ông, vì ông là một trong số ít những đảng viên Bolshevik kỳ cựu sống sót qua cuộc thanh trừng chính trị tàn khốc của Stalin trong thập niên 1930.
Trong những năm 1940 Khrushchev đã nắm một số vị trí quan trọng trong chính phủ Liên Xô. Tuy nhiên, khi Stalin qua đời tháng 3 năm 1953, Khrushchev đã bị bỏ qua và Malenkov được chú ý. Nhưng không mất nhiều thời gian để Khrushchev qua mặt một Malenkov tầm thường. Đầu tiên, ông đã tổ chức một liên minh các chính trị gia Liên Xô để buộc Malenkov từ bỏ chức vụ Bí thư thứ nhất – vị trí quan trọng hơn do có quyền kiểm soát bộ máy đảng ở Liên Xô. Malenkov công khai tuyên bố rằng ông đã từ bỏ vị trí này để khuyến khích việc chia sẻ trách nhiệm chính trị, nhưng rõ ràng là Khrushchev đã giành được một chiến thắng quan trọng.
Để thay thế Malenkov, đảng công bố thành lập một cơ quan mới, một ban bí thư gồm năm người. Các nhà báo phương Tây ghi nhận rằng khi công bố năm thành viên này, tên của Khrushchev luôn được liệt kê đầu tiên, trong khi những người khác được ghi theo thứ tự bảng chữ cái. Mọi việc sớm sáng tỏ rằng Khrushchev là người nắm quyền chính trong Ban Bí thư, và vào tháng 9 năm 1953, ông đã giành được đủ sự ủng hộ để được bầu làm Tổng Bí thư của Đảng Cộng sản. Trong tháng 2 năm 1955, ông và những người ủng hộ đã đẩy Malenkov ra khỏi chức thủ tướng và thay thế vị trí này bằng một con rối của Khrushchev, đó là Nikolai Aleksandrovich Bulganin. Vào tháng 3 năm 1958, Khrushchev củng cố quyền lực của mình bằng cách giành luôn cả chức thủ tướng.
Các quan chức Hoa Kỳ, trong đó có Ngoại trưởng John Foster Dulles, đã đánh giá thấp Khrushchev. Ban đầu, họ coi ông như là một tay sai của Malenkov, nhưng không lâu sau đó đã phát hiện ra rằng một Khrushchev lỗ mãng và ít tinh tế là một lực lượng đáng được tính đến trong nền chính trị Liên Xô. Bất chấp sự lo lắng của họ, sự trỗi dậy của Khrushchev đã bắt đầu một thời kỳ mà trong đó căng thẳng giữa Hoa Kỳ và Liên Xô bắt đầu giảm bớt, khi ông kêu gọi một sự “chung sống hòa bình” giữa hai siêu cường.
Xem thêm: Khrushchev mới là người giết chết chủ nghĩa cộng sản
[efb_likebox fanpage_url=”DAnghiencuuquocte” box_width=”420″ box_height=”” locale=”en_US” responsive=”0″ show_faces=”1″ show_stream=”0″ hide_cover=”0″ small_header=”0″ hide_cta=”0″ ]
