Thế giới hôm nay: 15/09/2021

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Công tố viên trưởng của Haiti đã yêu cầu một thẩm phán buộc tội thủ tướng Ariel Henry liên quan đến vụ ám sát tổng thống Jovenel Moïse hồi tháng 7. Ngay sau vụ giết người, ông Henry được cho là đã hai lần nói chuyện điện thoại với một nghi phạm đang trốn chạy. Ông Henry hiện bị cấm rời khỏi Haiti.

Ngoại trưởng Pháp đã chỉ trích một thỏa thuận tiềm năng giữa Mali và nhà thầu quân sự Nga Wagner Group, theo đó sẽ gửi lính đánh thuê đến quốc gia Tây Phi này. Hãng tin Reuters cho biết lực lượng lính đánh thuê sẽ huấn luyện binh lính Mali và bảo vệ các quan chức cấp cao. Các quan chức Pháp được cho là đang cân nhắc rút quân khỏi chiến dịch chống quân Hồi giáo nổi dậy ở khu vực Sahel nếu thỏa thuận này diễn ra.

Giá tiêu dùng “lõi” ở Mỹ (không bao gồm thực phẩm và năng lượng) chỉ tăng 0,1% trong tháng 8 so với tháng 7, mức tăng theo tháng thấp nhất kể từ tháng 2. Biến thể Delta đã kéo giảm giá vé máy bay và chi phí lưu trú xuống lần lượt 9,1% và 2,9%. Lạm phát ít hơn dự đoán ​​là tin tốt cho Cục Dự trữ Liên bang, vì cơ quan này luôn khẳng định lạm phát chỉ mang tính tạm thời.

Thủ hiến Catalonia Pere Aragonès đã loại một đảng ủng hộ độc lập cực đoan khỏi các cuộc đàm phán với chính phủ Tây Ban Nha về tương lai của khu vực. Together for Catalonia, vốn liên minh với đảng ly khai của ông Aragonès, được thành lập bởi Carles Puigdemont, vị cựu lãnh đạo Catalan từng tổ chức trưng cầu dân ý độc lập bất hợp pháp vào năm 2017. Không nên kỳ vọng nhiều vào các cuộc đàm phán vì chính phủ Tây Ban Nha vẫn phản đối Catalonia độc lập.

Hãng bất động sản nhiều nợ Evergrande của Trung Quốc đã báo cáo tình hình tài chính suy yếu và lo ngại về dòng tiền. Công ty này đã thuê cố vấn tài chính và đang tìm cách nhanh chóng bán bớt tài sản. Họ cho biết “các thông tin truyền thông tiêu cực hiện tại… đã làm suy giảm niềm tin” của những người mua tiềm năng. Giá cổ phiếu Evergrande cũng giảm 12%. Mới hôm qua hàng chục nhà đầu tư đã biểu tình bên ngoài trụ sở công ty để đòi lại tiền.

Sau khi đảo chính Tổng thống Alpha Condé, chính quyền quân sự ở Guinea đã bắt đầu đàm phán với các lãnh đạo chính trị, tôn giáo và kinh doanh của đất nước để hướng tới thành lập một chính phủ đoàn kết dân tộc. Cuộc đảo chính tuần trước đã đưa quốc gia Tây Phi vào bất ổn sâu sắc, và người ta đang ngày càng lo ngại liệu quân đội có thực sự muốn nhường chỗ cho chính phủ dân sự chuyển tiếp hay không.

Số ngày cực nóng trên thế giới đang xuất hiện thường xuyên hơn và ở nhiều nơi hơn trước. Phân tích của BBC cho thấy có khoảng 14 ngày một năm nhiệt độ trên 50°C (122°F) từ 1980 đến 2009; và 26 ngày một năm từ 2010 đến 2019. Trong khi đó, một cuộc khảo sát người trẻ toàn cầu cho thấy gần 60% người trẻ đang rất hoặc cực kỳ lo lắng về biến đổi khí hậu. Hơn một nửa cho rằng nhân loại đang đi đến diệt vong.

Con số trong ngày: 19%, là tỉ lệ phụ nữ toàn cầu trong độ tuổi 20-24 đã kết hôm trước 18 tuổi, theo số liệu của Quỹ Nhi đồng LHQ, giảm từ mức 31% năm 2000.

TIÊU ĐIỂM

Gói chi tiêu của đảng Dân chủ gặp trở ngại ở Thượng viện

Hôm nay đáng lẽ là ngày các Thượng nghị sĩ Dân chủ Mỹ hoàn thành soạn thảo gói chi tiêu 3,5 nghìn tỷ đô la của họ, trong đó bơm tiền cho các chương trình xã hội và thích ứng với biến đổi khí hậu. Nhưng họ có thể sẽ phải làm lại từ đầu. Những ngày gần đây, thượng nghị sĩ trung dung từ Tây Virginia Joe Manchin đã đe dọa sẽ chặn một gói chi khổng lồ như vậy; thay vào đó ông muốn giảm đi 2 nghìn tỷ đô la. Ông nói: “Không đời nào” đảng Dân chủ có thể thông qua nó cho đến cuối tháng. Với đa số 50-50 ở Thượng viện, họ không thể để mất phiếu bầu của ông.

Để chi trả cho gói này, đảng Dân chủ muốn hủy chương trình giảm thuế của chính quyền Trump. Hiện đang có một đề xuất tại Hạ viện để tăng thuế suất doanh nghiệp cao nhất từ 21% lên 26,5% và thuế thu nhập cá nhân trên 400.000 USD từ 37% lên 39,6%. Gói này dự kiến mang về đúng hơn 2 nghìn tỷ đô la. Điều này làm thất vọng cả phe tiến bộ Dân chủ, vì họ muốn tăng thuế hơn nữa, và phe Cộng hòa, vì lý do ngược lại.

Ấn Độ muốn bán Air India nhưng không ai mua

Bốn năm sau khi chính phủ Ấn Độ thông qua chương trình tư nhân hóa Air India, hãng hàng không quốc doanh này vẫn chưa có người mua. Ngày mai là hạn cuối nộp hồ sơ. Người mua sẽ được sở hữu 6.200 chỗ hạ và cất cánh tại các sân bay Ấn Độ cũng như 900 chỗ khác ở nước ngoài (số này đặc biệt sinh lời). Song không như năm 2018 khi chính phủ không bán được 76% cổ phần, lần này chính phủ muốn bán toàn bộ. Nhà chức trách thậm chí mời chào bằng cách cho phép chủ sở hữu mới chỉ phải gánh 3,1 tỷ đô la nợ trong tổng số nợ 8 tỷ đô la.

Dù vậy vẫn khó bán Air India. Hãng đã liên tục lỗ từ khi sáp nhập với hãng hàng không nội địa Indian Airlines vào năm 2007. Thị phần của hãng tại thị trường Ấn Độ cũng giảm xuống chỉ còn 11%. Từng được các sao Bollywood quảng cáo, với các cabin hạng nhất mang danh “Cung điện của Bạn trên Bầu trời,” giờ đây danh tiếng của hãng đang tan biến.

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị thăm Hàn Quốc

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đang ở Seoul hôm nay để hội đàm với Chung Eui-yong, người đồng cấp Hàn Quốc. Trên chương trình nghị sự là Triều Tiên, nước vào tuần này đã thử nghiệm một loại tên lửa hành trình tầm xa mới. Ngoài ra còn có tình trạng quan hệ song phương vào lúc căng thẳng gia tăng giữa Trung Quốc và Mỹ, đồng minh chính của Hàn Quốc.

Các quan chức Hàn Quốc khẳng định quan hệ đã được cải thiện từ năm 2017, thời điểm Mỹ triển khai hệ thống chống tên lửa ở Hàn Quốc khiến Trung Quốc tẩy chay các doanh nghiệp nước này. Nhưng ông Vương sẽ rất chú ý đến việc Hàn Quốc dồn sức xây dựng quân đội và tình cảm chống Trung ngày càng tăng. Mới tuần trước Hàn Quốc đã thử nghiệm một tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm, trở thành cường quốc phi hạt nhân đầu tiên làm được điều này. Ngay sau đó, một bộ phim bom tấn của Trung Quốc về Chiến tranh Triều Tiên đã bị ngưng công chiếu; bộ trưởng văn hóa lấy lý do quan điểm của​​ công chúng khi giải thích việc thu hồi bộ phim. Quan hệ song phương vẫn bị ám ảnh bởi quá khứ và sự thiếu niềm tin.

Sản xuất ở châu Âu phục hồi

Sản xuất của khu vực đồng Euro cuối cùng cũng tăng. Sản xuất công nghiệp đã giảm trong tháng 5 và tháng 6, khiến nó vẫn thấp hơn 1,6% so với mức đỉnh trước đại dịch vào tháng 2 năm 2020. Nhưng dữ liệu tháng 7 công bố hôm nay dự kiến cho thấy mức tăng hàng tháng 0,6%.

Các chỉ số quản lý mua hàng của hãng dữ liệu IHS Markit cho thấy sản lượng sản xuất trên thực tế đã tăng trong suốt mùa hè, khi các nền kinh tế châu Âu mở cửa trở lại. Song dữ liệu cũng cho thấy tồn đọng đơn đặt hàng cao kỷ lục và giao hàng chậm trễ, cho thấy cung không theo kịp cầu.

Tuần trước Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) Christine Lagarde cho biết khối này “đang trên đà tăng trưởng mạnh mẽ trong quý ba.” ECB đã cập nhật dự báo tăng trưởng GDP năm 2021 lên 5%. Nhưng hội đồng thống đốc sẽ đợi đến khi tự tin hoàn toàn để quyết định chấm dứt mua tài sản khẩn cấp trong cuộc họp tháng 12.