Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp kéo dài 3 tháng tại 10 tỉnh bị ảnh hưởng bởi động đất lớn ở miền nam nước này và nước láng giềng Syria. Động đất hôm thứ Hai đã khiến ít nhất 5.100 người thiệt mạng, nhưng Tổ chức Y tế Thế giới cho rằng số ca tử vong có thể sẽ lên tới 20.000 người. Tâm chấn ban đầu nằm gần thành phố Gaziantep của Thổ Nhĩ Kỳ và đạt cường độ 7,8 độ, mạnh nhất trong khu vực kể từ động đất Istanbul năm 1999 khiến hơn 17.000 người thiệt mạng.
Nga đang dồn quân lực để chuẩn bị mở đợt tiến công mới ở miền đông Ukraine, theo thống đốc vùng Luhansk. Ukraine từ lâu đã cảnh báo về một chiến dịch mới của Nga. Nhưng bộ quốc phòng Anh cho rằng Nga có thể đã thử tổ chức tiến công, nhưng rồi phải bỏ dở vì thiếu “đạn dược và các đơn vị cơ động.”
Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ Jerome Powell nói lãi suất có thể tăng cao hơn dự đoán của thị trường nhằm kiềm chế lạm phát. Ông Powell cho biết trong một sự kiện ở Washington rằng báo cáo việc làm mạnh bất ngờ vào tuần trước “nhấn mạnh thông điệp” thận trọng. Hôm thứ Tư, Fed đã tăng lãi suất thêm một phần tư điểm phần trăm.
Hàng nghìn người đã đến dự lễ cầu nguyện cho tang lễ của Pervez Musharraf, cựu tổng thống Pakistan, tại thành phố Karachi ở miền nam đất nước. Ông Musharraf, người vừa qua đời hôm Chủ nhật, dẫn đầu cuộc đảo chính năm 1999 và nắm quyền trong gần một thập niên, chuyển từ “quan chức điều hành” ban đầu sang vị trí tổng thống. Ông sống ở Dubai từ năm 2016.
Alphabet, công ty mẹ của Google, công bố một chatbot chạy bằng trí tuệ nhân tạo mang tên Bard. Nó sẽ cạnh tranh với ChatGPT của OpenAI, một công ty khởi nghiệp về trí tuệ nhân tạo do Microsoft hậu thuẫn chuyên xây dựng các mô hình có thể tạo ra văn bản và hình ảnh như con người. Nhiều công ty đang có kế hoạch bổ sung các công nghệ tương tự, bao gồm cả Baidu, gã khổng lồ tìm kiếm của Trung Quốc. Bard sẽ được thử nghiệm bởi một số người dùng trước khi ra mắt đầy đủ trong vài tuần tới.
Cổ phiếu của một số công ty thuộc Tập đoàn Adani đã tăng giá vào thứ Ba, sau khi trải qua một ngày thứ Hai khốn khổ. Chỉ trong hai tuần qua giá trị của tập đoàn Ấn Độ đã giảm hơn 100 tỷ đô la. Mọi chuyện bắt đầu sau khi Hindenburg Research, một công ty bán khống Mỹ, cáo buộc Adani gian lận kế toán. Hàng trăm người biểu tình đã xuống đường ở Delhi và các thành phố khác của Ấn Độ vào thứ Hai để kêu gọi điều tra.
Theo bộ tài chính và Ngân hàng Anh, một “đồng bảng kỹ thuật số” có thể sẽ được ra mắt trong thập niên tới. Nó sẽ cung cấp một giải pháp được nhà nước hậu thuẫn để thay thế cho các loại tiền kỹ thuật số tư nhân đầy biến động. Bộ trưởng tài chính Jeremy Hunt cho biết đồng bảng kỹ thuật số sẽ là một phương thức thanh toán “đáng tin cậy và dễ tiếp cận.” Cuộc tham vấn về ý tưởng này sẽ mở vào thứ Ba, nhưng quyết định cuối cùng sẽ phải đợi đến năm 2025.
Con số trong ngày: 15, là trung bình số trận động đất mạnh hơn 7 độ mỗi năm.
TIÊU ĐIỂM
Toà Tối cao Anh xem xét tính hợp hiến của Nghị định thư Bắc Ireland
Vào thứ Tư, Tòa án Tối cao Anh sẽ đưa ra một phán quyết có nhiều ý nghĩa chính trị hơn là tác động pháp lý. Tòa sẽ quyết định xem Nghị định thư Bắc Ireland, thỏa thuận hậu Brexit đã tạo ra biên giới thương mại giữa Anh và Bắc Ireland, có mâu thuẫn với Đạo luật Liên minh năm 1801 vốn đã lập ra Vương quốc Anh hay không.
Vụ kiện được đệ lên bởi phe thân Anh phản đối biên giới. Nó nhiều khả năng sẽ bị bác bỏ. Các tòa cấp thấp hơn ở Belfast trước đây đã phán quyết rằng nghị định thư này mâu thuẫn với Đạo luật Liên minh nhưng vẫn hợp pháp vì các nghị sĩ Anh bỏ phiếu ủng hộ nó. Và bất kỳ phán quyết nào bãi bỏ nghị định thư đều có thể bị lật ngược ở Westminster.
Phán quyết được đưa ra đúng lúc Anh và EU được cho là đang tiến gần đến một thỏa thuận giảm thủ tục hải quan cho hàng hóa di chuyển qua biên giới Biển Ireland. Phán quyết sẽ không có tác động pháp lý lên tiến trình đàm phán, nhưng việc biến nghị định thư thành một vấn đề hiến pháp khiến các lực lượng thân Anh ở Bắc Ireland càng khó chấp nhận nó hơn.
Sri Lanka khó bứt ra khỏi khủng hoảng
Giữa khủng hoảng tiền tệ và nhiều tháng sau các cuộc biểu tình lật đổ tổng thống, Sri Lanka vẫn chưa qua cơn bĩ cực. Thuốc men và nhiên liệu tiếp tục khan hiếm trong khi mất điện diễn ra hàng ngày. Vào thứ Tư, hàng ngàn lao động có công đoàn, bao gồm cả bác sĩ và nhân viên ngân hàng, sẽ đình công và biểu tình phản đối đợt tăng thuế thu nhập gần đây.
Cùng ngày, tổng thống Ranil Wickremesinghe, người được Quốc hội chọn sau khi Gotabaya Rajapaksa từ chức, sẽ phác thảo các chính sách đầy tham vọng của ông trong 25 năm tới. Ông đã tăng thuế và giá điện, đóng băng tuyển dụng trong khu vực công, và ra lệnh cắt giảm chi tiêu sâu rộng. Cải cách là cần thiết để đảm bảo có được khoản vay 2,9 tỷ đô la từ IMF, vốn bị đình trệ vì Trung Quốc, một chủ nợ lớn, vẫn chưa đưa ra một kế hoạch tái cơ cấu nợ được IMF chấp nhận. Và các chính sách đau đớn này bị phản đối sâu rộng ở trong nước. Ông Wickremesinghe thiếu ủng hộ của công chúng để thông qua những cải cách khó nhằn nhất. Liên minh của ông dự kiến sẽ thua trong bầu cử địa phương ngày 9 tháng 3 tới đây.
Triều Tiên duyệt binh lớn
Ngày trọng đại đã đến sau nhiều tháng diễn tập. Hình ảnh vệ tinh cho thấy binh lính và người dân Triều Tiên đang tập luyện cho cuộc duyệt binh kỷ niệm 75 năm ngày thành lập Quân đội Nhân dân Triều Tiên vào thứ Tư. Dự kiến sẽ có duyệt binh, với dân thường trong đội hình cầm theo các khẩu hiệu, và máy bay phản lực trên bầu trời thủ đô Bình Nhưỡng.
Bắc Triều Tiên thích đánh dấu các ngày kỷ niệm. Nhưng cuộc duyệt binh cũng cho thấy sự sẵn sàng chiến đấu của đất nước. Hôm thứ Hai, lãnh đạo Kim Jong Un đã nói về việc “tăng cường” tập trận quân sự với các tướng lĩnh. Thông điệp được ông đưa ra đúng 60 năm sau khi Kim Nhật Thành, ông nội của ông, nói rằng mỗi người lính Triều Tiên phải sẵn sàng giết 100 kẻ địch.
Kẻ thù nằm ở phía nam. Tổng thống bảo thủ của Hàn Quốc, Yoon Suk-yeol, cũng đã nói tương tự về việc tạo ra một biện pháp răn đe có thể tấn công mạnh gấp “100 hay 1.000 lần” so với bất kỳ đòn nào từ Triều Tiên. Người dân hai miền hy vọng rằng các lãnh đạo của họ sẽ không biến lời nói thành hiện thực.
Kết quả quý của Disney sau khi thay CEO
Ba tháng trước, sau khi mảng phát trực tuyến của Disney, Disney+, thua lỗ 1 tỷ USD chỉ trong một quý, gã khổng lồ giải trí đã sa thải giám đốc điều hành. Bob Iger được đưa trở lại và có hai năm để xoay chuyển tình hình. Thứ Tư này công ty sẽ báo cáo thu nhập quý mới nhất.
Năm ngoái giá trị thị trường của Disney giảm gần một nửa. Để bù lỗ tại Disney +, ông Iger đã tăng giá thuê bao từ tháng 12. Phim “Avatar” gần đây, vốn đem về hơn 2 tỷ đô la phòng vé, và các công viên giải trí đông đúc đã giúp tăng giá cổ phiếu lên khoảng 25% trong năm nay.
Ông Iger cũng được cho là muốn cấp phép nhiều nội dung hơn cho các đối thủ cạnh tranh. Nhưng ông đang chịu nhiều áp lực từ Nelson Peltz, một nhà đầu tư chủ động muốn có một chân trong hội đồng quản trị và luôn phàn nàn về bảng cân đối kế toán yếu kém của công ty. Các nhà đầu tư sẽ muốn nghe về các kế hoạch của ông Iger cho ABC, mạng phát sóng của Disney, và kênh thể thao ESPN.
