Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ Jerome Powell cho biết lãi suất có thể phải tăng “cao hơn dự đoán trước đây.” Sau chuỗi liên tiếp tăng 3/4 điểm phần trăm từ tháng 6 đến tháng 11 năm ngoái, Fed đã giảm tốc độ thắt chặt. Nhưng thị trường việc làm ổn định và nhu cầu tiêu dùng phục hồi đang khiến cho nỗ lực kiềm chế lạm phát của ngân hàng trung ương không được như ý.
Tình báo Mỹ cho rằng một nhóm thân Ukraine đã cài thuốc nổ đường ống khí đốt Nord Stream 1 và 2 từ Nga đến Tây Âu, theo New York Times. Họ không rõ ai đã chỉ đạo cuộc tấn công vào tháng 9, dù không có bằng chứng nào chỉ đến chính phủ Ukraine. Tờ báo Die Zeit của Đức cho biết có sáu người đã cài chất nổ để phá hủy đường ống.
Các công đoàn đã phát động đình công khắp nước Pháp để phản đối cải cách hệ thống lương hưu của Emmanuel Macron. Họ sẽ khiến nước Pháp rơi vào đình trệ, khi 3/4 số chuyến tàu và 1/3 số chuyến bay theo lịch trình đã bị hủy. Ông Macron muốn nâng tuổi nghỉ hưu thấp bất thường của Pháp từ 62 lên 64, nhưng điều này tỏ ra không được lòng dân.
Bộ tư pháp Hoa Kỳ đã kiện để ngăn thương vụ 3,8 tỷ USD mua lại Spirit Airlines, một hãng hàng không giá rẻ, của JetBlue Airways. Cuộc hợp nhất này sẽ tạo ra hãng hàng không lớn thứ năm ở Mỹ và có thể làm tăng giá cho các hành khách giá rẻ. JetBlue nói sẵn sàng ra tranh luận trước tòa.
Trung Quốc đồng ý tạo điều kiện thuận lợi cho Sri Lanka tái cấu trúc nợ, qua đó loại bỏ một trở ngại lớn để Sri Lanka giành được khoản cứu trợ 2,9 tỷ đô la của IMF. Sri Lanka vỡ nợ vào năm ngoái, trở thành quốc gia châu Á-Thái Bình Dương đầu tiên vỡ nợ trong khoảng 20 năm qua. Nhưng họ đã gặp nhiều khó khăn khi đàm phán xóa và giảm nợ với các chủ nợ. Trung Quốc, một chủ nợ lớn trên toàn cầu, đã làm tê liệt các nỗ lực xóa nợ trong những năm gần đây.
Kim Yo Jong, em gái có ảnh hưởng của nhà độc tài Triều Tiên Kim Jong Un, nói nước bà sẽ coi như “tuyên bố chiến tranh” nếu Mỹ bắn hạ bất kỳ tên lửa nào của họ. Triều Tiên gần đây đã nối lại các vụ thử tên lửa đạn đạo xuyên lục địa ở Thái Bình Dương. Tuần trước, Mỹ và Hàn Quốc tuyên bố sẽ tổ chức tập trận kéo dài 11 ngày, bắt đầu từ 13/3.
Liên đoàn bóng đá châu Âu UEFA thông báo hoàn trả tiền vé cho tất cả các cổ động viên của câu lạc bộ Anh Liverpool có vé xem trận chung kết Champions League 2022 tại Paris. Khi ấy người ủng hộ Liverpool đã không thể vào sân vận động và bị cảnh sát Pháp xịt hơi cay, khiến trận đấu bị hoãn 36 phút. Một báo cáo độc lập cho biết “thật đáng kinh ngạc là không có ai thiệt mạng.”
TIÊU ĐIỂM
Thủ tướng Úc thăm Ấn Độ
Vào thứ Tư, thủ tướng Úc Anthony Albanese sẽ đến Ấn Độ gặp người đồng cấp Narendra Modi. Theo lịch trình hai nhà lãnh đạo sẽ dự khán trận cricket giữa đội tuyển của hai bên. Nhưng phần còn lại của chương trình nghị sự xoay quanh một mối quan tâm chung: Trung Quốc.
Úc cần thị trường mới cho hàng xuất khẩu đã bị tắc nghẽn vì các hạn chế thương mại của Trung Quốc. Họ ký một thỏa thuận thương mại tự do tạm thời với Ấn Độ vào năm ngoái, mà thông qua đó Úc kỳ vọng tăng gấp đôi thương mại hai chiều lên 60 tỷ đô la Úc (40 tỷ đô la Mỹ). Hợp tác quân sự cũng ngày càng sâu sắc. Úc và Ấn Độ tạo thành một nửa của Bộ tứ QUAD, một sáng kiến an ninh chống Trung Quốc vôn bao gồm cả Mỹ và Nhật Bản. QUAD đã tiến hành tập trận hải quân chung thường xuyên kể từ năm 2020.
Nhưng các cuộc thảo luận về quan hệ đối tác “dựa trên giá trị” với Ấn Độ đã phai nhạt. Chính phủ Albanese thường né tránh các câu hỏi về bạo lực phe phái và đàn áp truyền thông ở Ấn Độ. Lợi ích, chứ không phải lý tưởng, mới là thứ đưa hai nước xích lại gần nhau.
Xuất hiện video hành quyết binh sĩ Ukraine
Ukraine bước đầu xác định được người lính bị hành quyết trong nhà tù Nga là Tymofii Shadura, 40 tuổi. Đoạn phim gây sốc công bố hôm thứ Hai cho thấy một người lính không vũ trang bị bắn nhiều phát sau khi anh hô “Slava Ukraini” (“Vinh quang cho Ukraine”). Những lời phản kháng cuối cùng của người lính – cũng là khẩu hiệu cho tinh thần chiến đấu của người Ukraine – đã khiến anh được ca ngợi như một anh hùng dân tộc.
Các đồng đội từ lữ đoàn cơ giới riêng biệt thứ 30 xác nhận Shadura bị mất tích gần thị trấn miền đông Ukraine Bakhmut kể từ ngày 3 tháng 2. Giao tranh ở Bakhmut trở nên khốc liệt trong những tuần gần đây, khi lính đánh thuê Wagner của Nga phối hợp với lính chính quy để áp sát các đơn vị Ukraine. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã thề sẽ giữ thị trấn, dù việc nó sụp đổ có thể chỉ là vấn đề thời gian. Chiến thắng của Nga tại đây chủ yếu mang tính biểu tượng, và quân đội Ukraine đơn giản là sẽ dựng tuyến phòng thủ mới lùi về phía Tây.
Khoảng cách lương theo giới tính ở các nước giàu trong năm 2022
“Trong tổ chức này, mức lương trung bình theo giờ của phụ nữ thấp hơn 52% so với nam giới.” Kể từ năm 2021, “bot tự động tính khoảng cách tiền lương theo giới tính,” một tài khoản Twitter tự động, đã công bố chênh lệch lương tại những công ty có khen ngợi nhân viên nữ vào Ngày Quốc tế Phụ nữ. Năm nay sẽ không khác đi.
“Chỉ số trần kính” của Economist là bảng xếp hạng hàng năm về điều kiện làm việc của phụ nữ ở 29 nước giàu, với các thước đo bao gồm tỉ lệ tham gia lực lượng lao động và chi phí chăm sóc trẻ. Dữ liệu mới nhất cho thấy khoảng cách tiền lương trung bình theo giới trong OECD đã tăng nhẹ lên 12% trong năm 2022, từ mức 11,6% của năm trước đó. Đây có lẽ là hậu quả kinh tế của đại dịch, vốn ảnh hưởng nhiều hơn đến phụ nữ có đi làm. Với hy vọng thúc đẩy thay đổi, Anh và EU hiện yêu cầu các công ty lớn phải công bố khoảng cách tiền lương. Nhật Bản và Úc sẽ sớm làm theo. Nhưng những phát hiện của Economist không hoàn toàn bi quan: ví dụ, phụ nữ hiện chiếm hơn 30% số ghế trong hội đồng quản trị các công ty.
Xét xử các nhân viên ngân hàng Thuỵ Sĩ bị cho là dính líu đến Putin
Phiên tòa xét xử bốn nhân viên ngân hàng bị buộc tội giúp đỡ Vladimir Putin gửi hàng triệu franc ở Thụy Sĩ sẽ bắt đầu tại Zurich vào thứ Tư. Bộ tứ này (tất cả đều phủ nhận hành vi sai trái) làm việc cho Gazprombank, một ngân hàng Nga đã đóng cửa tại Thụy Sĩ từ tháng 10 năm ngoái vì bị nhà chức trách bản địa tuýt còi. Theo cáo trạng, các cá nhân trên đã không tiến hành thẩm định đúng quy trình đối với Sergey Roldugin, một nghệ sĩ cello là bạn thân của tổng thống Nga, vào năm 2014 khi ông này thay mặt các công ty vỏ bọc mở và gửi khoảng 50 triệu USD vào hai tài khoản Gazprombank.
Người ta nghi ngờ chủ sở hữu thực sự của số tài sản, có vẻ khá lớn đối với một nghệ sĩ cello, chính là ông Putin. Ông Roldugin cũng có những khoản tiền bí ẩn khác. Hồ sơ Panama, một bộ dữ liệu lớn các tài liệu bị rò rỉ vào năm 2016, cho thấy ông có khoảng 2 tỷ đô la được cất giấu trong các tài khoản ở nước ngoài. Vụ việc có thể mang lại một cái nhìn hiếm có về quy mô tài sản thực sự của ông Putin.
Quốc hội Mỹ lật ngược dự luật của Washington, DC
Thứ Tư này, Thượng viện Mỹ dự kiến sẽ hủy bỏ dự luật tội phạm do hội đồng lập pháp của Washington, DC, thông qua. Đây là lần đầu tiên sau ba thập niên Quốc hội Mỹ bác bỏ một đạo luật địa phương của thủ đô nước Mỹ. Cuộc bỏ phiếu, nếu thành công, sẽ hủy bỏ các sửa đổi đối với bộ luật hình sự vốn nhằm giảm khung hình phạt tối đa cho một số tội phạm nhất định, như cướp xe và trộm cắp, và mở rộng quyền được xét xử bởi bồi thẩm đoàn cho hầu hết các tội nhẹ. Hạ viện đã bỏ phiếu loại bỏ nó, với 31 đảng viên Dân chủ tham gia cùng những người Cộng hòa. Vào thứ Hai, với hy vọng ngăn Thượng viện bỏ phiếu, hội đồng đã tự rút dự luật. Nhưng làm vậy là không đủ.
Tổng thống Joe Biden đã nói ông sẽ không phủ quyết nỗ lực lật ngược dự luật của đảng Cộng hòa nếu họ thông qua ở Thượng viện. Những người Dân chủ phản đối, cho rằng sự can thiệp của Quốc hội đe dọa quyền tự trị trong tương lai của DC. Nhưng ông Biden có thể đang hướng tới cuộc bầu cử tổng thống 2024 — khi cái mác mềm mỏng với tội phạm sẽ không có lợi cho ông.
