Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Cựu thủ tướng Pakistan Imran Khan bị kết án 10 năm tù vì làm lộ bí mật nhà nước. Ông Khan bị kết tội chia sẻ nội dung của một bức điện ngoại giao bí mật vì vẫy tài liệu này tại một buổi mít tinh chính trị. Cựu thủ tướng hiện đang ngồi tù vì tội tham nhũng và bị cấm tham gia bầu cử Pakistan ngày 8 tháng 2 tới đây. Ông Khan phủ nhận mọi cáo buộc, chỉ trích chúng là có động cơ chính trị.
Nền kinh tế EU cũng như khu vực đồng euro trì trệ trong ba tháng cuối năm 2023. Kinh tế EU chỉ tăng trưởng 0,2% so với một năm trước. Thành tích của riêng nước Đức đặc biệt kém khi giảm 0,3% so với quý trước đó. Tuy vậy, đà giảm của nền kinh tế lớn nhất khối đã được bù đắp bởi tăng trưởng tốt ở Ý và Tây Ban Nha.
IMF nâng dự báo tăng trưởng toàn cầu cho năm 2024, với lý do khả năng phục hồi của nền kinh tế Mỹ, hỗ trợ tài khoá gia tăng ở Trung Quốc, và sức mạnh của một số thị trường mới nổi. Quỹ hiện kỳ vọng kinh tế toàn cầu sẽ tăng trưởng 3,1% trong năm nay, tăng so với dự đoán 2,9% được đưa ra hồi tháng 10.
Lãnh đạo Hamas, Ismail Haniyeh, cho biết nhóm chiến binh này đang thảo luận về đề xuất tạm dừng giao tranh ở Gaza. Kế hoạch này đang được các quan chức Mỹ, Israel, Ai Cập và Qatar thảo luận. Thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu đã gợi ý là Israel sẽ không đồng ý thả số lượng lớn tù nhân Palestine hoặc rút khỏi Gaza cho đến khi đạt được “chiến thắng toàn diện.”
Junts, một đảng ủng hộ độc lập của Catalan ở Tây Ban Nha, đã phản đối một dự luật ân xá cho những người tham gia phong trào độc lập bắt đầu từ năm 2012. Junts muốn có thêm quyền miễn trừ đối với các cáo buộc liên quan đến khủng bố, nhưng không đạt được thỏa thuận với thủ tướng Pedro Sánchez. Ông Sánchez có được ghế thủ tướng một phần nhờ lời hứa về dự luật ân xá với Junts.
Mỹ tái áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với công ty khai thác vàng thuộc sở hữu nhà nước của Venezuela, sau khi tòa án cấp cao của nước này giữ nguyên lệnh cấm lãnh đạo phe đối lập tranh cử tổng thống. Mỹ đã nới lỏng các lệnh trừng phạt, bao gồm tạm dừng trừng phạt dầu mỏ từ tháng 10, sau khi tổng thống chuyên quyền của Venezuela đồng ý tổ chức bầu cử công bằng. Nhưng Mỹ cho biết sẽ không gia hạn lệnh tạm dừng trừng phạt, dự kiến kết thúc vào tháng 4, nếu bỏ phiếu công bằng không được tổ chức.
Neuralink, công ty khởi nghiệp về chip não của Elon Musk, đã cấy ghép thiết bị đầu tiên của mình vào một bệnh nhân. Ông Musk nói kết quả ban đầu cho thấy “khả năng phát hiện đột biến tế bào thần kinh đầy hứa hẹn.” Thiết bị cấy ghép mang tên Telephathy có nhiệm vụ giúp các cá nhân điều khiển các thiết bị điện tử bằng suy nghĩ của họ. Công nghệ này không mới. Một số đối thủ cạnh tranh của Neuralink, chẳng hạn như Blackrock Neurotech, đã cấy nhiều con chip vào não người.
Con số trong ngày: 66 tỷ USD, là ngân sách quốc phòng của Anh trong năm nay. Dù vậy, lực lượng vũ trang của nước này mỏng một cách đáng quan ngại.
TIÊU ĐIỂM
Fed sẽ họp chính sách vào hôm nay
Thị trường toàn cầu luôn dừng lại và lắng nghe khi Jerome Powell, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ, phát biểu. Dù vậy, họ vẫn sẽ chú ý hơn hẳn bình thường vào thứ Tư. Tại họp báo sau cuộc họp chính sách thường kỳ, Fed sẽ công bố kết quả bỏ phiếu mới nhất về lãi suất. Hầu hết mọi người đều mong đợi ngân hàng trung ương giữ lãi suất ổn định như trong sáu tháng qua. Nhưng điều không chắc chắn là ông Powell sẽ mô tả lập trường của Fed như thế nào trong cuộc họp báo sau đó.
Lạm phát ở Mỹ đã chậm lại đáng kể trong năm qua và đang tiến gần đến mục tiêu 2% hàng năm của ngân hàng trung ương. Một số nhà phân tích cho rằng Fed nên cắt giảm lãi suất nhanh chóng ngay bây giờ để phòng ngừa lực cản tiền tệ đối với nền kinh tế. Nhưng tăng trưởng đã phục hồi đáng kể và các nhà phân tích diều hâu hơn cho rằng việc cắt giảm lãi suất là không cần thiết. Tệ hơn nữa, chúng thậm chí có thể giúp lạm phát ngoi đầu dậy. Thị trường sẽ theo dõi từng cử chỉ của ông Powell để đi tìm quan điểm chủ đạo trong nội bộ Fed.
Boeing giữa bê bối bung cửa máy bay
Vào tháng 1, bảng điều khiển lối thoát hiểm trên một chiếc Boeing 737 MAX 9 của Alaskan Airlines đã bị bung trong chuyến bay qua Oregon. Hình ảnh chiếc máy bay phản lực bay với một lỗ hổng trên thân máy bay sẽ hiện lên trong tâm trí các nhà đầu tư khi Boeing công bố kết quả kinh doanh quý 4 vào thứ Tư. Boeing đã mất hơn 17% giá trị thị trường kể từ sau vụ việc.
Bu lông lỏng lẻo có thể là nguyên nhân. Sau một loạt cuộc kiểm tra, chúng được phát hiện có ảnh hưởng đến các máy bay tương tự khác. Cơ quan quản lý Mỹ cho rằng Boeing hiện phải tập trung vào kiểm soát chất lượng hơn là tăng sản lượng.
Nhưng khi các hãng hàng không đổ xô mua máy bay mới, điều đó có thể khiến gã khổng lồ hàng không vũ trụ của Mỹ càng bị tụt lại so với Airbus. Đối thủ châu Âu của Boeing đang dẫn đầu trong cuộc đua giao máy bay đường ngắn và có lượng đơn đặt hàng tồn đọng tới khoảng 7.800 chiếc loại này. Boeing có sổ đặt hàng nhỏ hơn khoảng 4.800 chiếc cho 737 MAX. Và họ sẽ rất nỗ lực để bắt kịp.
Một năm ấn tượng của Novo Nordisk
Novo Nordisk, công ty có giá trị nhất châu Âu, sẽ công bố kết quả thường niên vào thứ Tư. Các nhà đầu tư sẽ háo hức muốn biết về triển vọng của hãng dược Đan Mạch đối với Ozempic và Wegovy, hai loại thuốc bom tấn điều trị bệnh tiểu đường và béo phì. Ngân hàng đầu tư Jefferies dự đoán nhu cầu hàng năm về thuốc giảm cân có thể đạt 150 tỷ USD vào năm 2030.
Nhưng Novo có những khó khăn nhất định. Tại Mỹ, thị trường lớn nhất của họ, các công ty bảo hiểm đã chậm chi trả cho Wegovy, vốn có chi phí lên tới 1.300 USD mỗi tháng. Bên cạnh đó là áp lực cạnh tranh. Tháng 11 năm ngoái, các cơ quan quản lý đã phê duyệt Zepbound, một loại thuốc tương tự do hãng dược Eli Lilly của Mỹ sản xuất. Các loại thuốc khác cũng đang được phát triển. Trang tin về y tế Stat ước tính có hơn 90 ứng viên cho thuốc giảm cân đang ở các giai đoạn phát triển khác nhau. Nhưng dù sao thì hiện tại cầu vẫn đang vượt xa cung. Trong năm 2023, cổ phiếu của Novo đã tăng 53%, vượt xa các công ty cùng ngành dược khác. Các cổ đông kỳ vọng vận may của họ sẽ tiếp tục trong năm nay.
Quốc hội Mỹ điều trần về lạm dụng trẻ em trên không gian mạng
Giám đốc điều hành của các công ty truyền thông xã hội lớn nhất sẽ về Đồi Capitol vào thứ Tư để điều trần trước các thượng nghị sĩ Mỹ. Các CEO của Meta, TikTok, X, Snap và Discord sẽ trả lời các câu hỏi từ ủy ban tư pháp Thượng viện về nỗ lực bảo vệ trẻ em của họ.
Kiểm duyệt phương tiện truyền thông xã hội là một vấn đề gây tranh cãi và mang tính đảng phái. Đảng Dân chủ nói rằng các ứng dụng xã hội không làm đủ để dập tắt ngôn từ căm thù và thông tin sai lệch. Đảng Cộng hòa phản bác rằng các nền tảng này bị kiểm duyệt quá mức và không đề cao quyền tự do ngôn luận. Kết quả là Quốc hội bế tắc.
Dù vậy vẫn có những lĩnh vực mà hai bên đều đồng thuận, trong số đó có việc buôn bán hình ảnh lạm dụng trẻ em, lạm dụng trẻ vị thành niên, và các video deepfake (trong đó Taylor Swift là nạn nhân mới nhất). Hai dự luật kiểm soát nạn lạm dụng trẻ em trực tuyến đã được Thượng viện thông qua vào năm ngoái. Từ đó có thể thấy, phiên điều trần vào thứ Tư sẽ không hề chỉ là một cuộc nói chuyện.
