Thế giới hôm nay: 15/05/2024

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Chính quyền Biden tuyên bố áp mức thuế mới đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc. Mức thuế mới sẽ áp dụng cho số sản phẩm Trung Quốc trị giá 18 tỷ USD, bao gồm xe điện, thiết bị năng lượng mặt trời, và pin. Thuế suất đối với xe điện sẽ tăng gấp bốn lần lên tới 100%, và trong một số trường hợp thuế nhập khẩu thép và nhôm sẽ tăng gấp ba lần, chỉ vài tháng trước cuộc bầu cử tổng thống. Lael Brainard, cố vấn kinh tế của Nhà Trắng, cho rằng động thái này nhằm đảm bảo làn sóng hàng Trung Quốc “được định giá thấp một cách bất công” không đe dọa việc làm của người Mỹ.

Thủ tướng Qatar cho biết đàm phán ngừng bắn giữa Israel và Hamas mà Ai Cập và Qatar làm trung gian đang “gần như bế tắc.” Xe tăng Israel đang tiến sâu hơn vào phía đông Rafah vào hôm thứ Ba. Theo một cơ quan của Liên Hợp Quốc, gần 450.000 người Palestine đã rời khỏi thành phố trong một tuần qua. Trong khi đó, tòa án tối cao của LHQ cho biết họ sẽ tổ chức các phiên điều trần trong tuần này về yêu cầu từ Nam Phi kêu gọi Israel ngừng chiến dịch quân sự ở Rafah.

Quốc hội Gruzia thông qua dự luật “đặc vụ nước ngoài” yêu cầu các tổ chức phi chính phủ và các cơ quan truyền thông nhận hơn 20% nguồn tài trợ từ nước ngoài phải đăng ký vào sổ đăng ký công. Luật này bắt chước các biện pháp tương tự ở Nga, nước đã sử dụng việc dán nhãn “đặc vụ nước ngoài” để bịt miệng những tiếng nói chỉ trích. Việc thông qua luật mới có thể làm giảm cơ hội gia nhập Liên minh châu Âu của Gruzia.

Giá tại cửa nhà máy ở Mỹ đã tăng 2,2% so với cùng kỳ trong tháng 4, mức cao nhất kể từ tháng 4 năm 2023, vượt dự đoán của giới phân tích. Nếu loại bỏ các dịch vụ thương mại, giá lương thực, và năng lượng, chỉ số này tăng 2,4%, vẫn cao hơn so với kỳ vọng. Giá sản xuất tăng cho thấy Cục Dự trữ Liên bang có thể sẽ cắt giảm lãi suất nhẹ tay hơn dự kiến trong năm nay.

Adam Selipsky, giám đốc của Amazon Web Services, sẽ từ chức. Mảng điện toán đám mây của Amazon chiếm phần lớn thu nhập của gã khổng lồ công nghệ; khi nhu cầu cho các sản phẩm AI tăng lên, cuộc cạnh tranh giữa AWS và các nhà cung cấp đám mây khác như Alphabet và Microsoft ngày càng nóng lên. Ông Selipsky sẽ được thay thế bởi Matt Garman, trưởng bộ phận bán hàng và tiếp thị tại AWS.

Những người đàn ông có vũ trang hạng nặng đã phục kích một chiếc xe tải nhà tù để giải thoát một tù nhân ở vùng Eure, miền bắc nước Pháp, giết chết hai cai ngục và làm bị thương ít nhất ba người. Cả tù nhân và kẻ tấn công đều trốn thoát. Một cuộc săn lùng lớn đã được phát động để tìm kiếm họ. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nói rằng “mọi biện pháp đang được thực hiện để tìm ra thủ phạm của tội ác này.”

Con số trong ngày: 27 tỷ USD, là tổng doanh thu của Apple từ hoa hồng đăng ký ứng dụng vào năm ngoái.

TIÊU ĐIỂM

Tân thủ tướng Singapore nhậm chức hôm nay

Singapore chỉ có ba thủ tướng kể từ khi giành được độc lập vào năm 1965. Người đầu tiên là Lý Quang Diệu, người đã giữ chức vụ này trong hơn ba thập niên. Người thứ ba là con trai ông, Lý Hiển Long. Và tới đây Singapore sẽ có thủ tướng thứ tư, Hoàng Tuần Tài, người lên thay ông Lý vào thứ Tư tuần này. Ông Hoàng muốn tiếp tục “điều kỳ diệu.” Singapore có ít tài nguyên thiên nhiên nhưng đã trở thành một trong những nước giàu có nhất thế giới. Liệu thành công ngoạn mục của họ có thể tiếp tục không?

Thủ tướng mới phải đối mặt với nhiều thách thức. Singapore là “một hòn đảo nhỏ bé trong một thế giới rộng lớn và nguy hiểm, thậm chí ngày càng trở nên nguy hiểm hơn,” ông Hoàng nói với báo The Economist hôm 6/5. Căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc đe dọa chiến lược cân bằng ngoại giao mong manh của Singapore. Nước này cũng đang già đi nhanh chóng, điều sẽ gây căng thẳng cho hệ thống y tế và lực lượng lao động. Biến đổi khí hậu cũng là một mối đe dọa lớn. Điều hành hòn đảo nhỏ này không phải là một công việc dễ dàng gì.

Philippines đưa người biểu tình ra Scarborough

Vào thứ Tư, hàng chục thuyền chở người biểu tình Philippines sẽ tiến tới Bãi cạn Scarborough, nơi Trung Quốc đã cố gắng ngăn Philippines tiếp cận từ năm 2012. Đảo san hô này nằm ngay trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý (370 km) của Philippines ở vùng biển đang tranh chấp gay gắt. Những người biểu tình muốn khẳng định yêu sách của Philippines đối với ngư trường ở đó bằng cách cắm những chiếc phao có dòng chữ: “Nó là của chúng tôi!”. Chờ đợi những thường dân không vũ trang này là khoảng 30 tàu của lực lượng bảo vệ bờ biển và dân quân biển Trung Quốc, được trang bị vòi rồng. Đây là tình tiết mới nhất trong một loạt những cuộc đối đầu nảy lửa trên biển khi tham vọng lãnh thổ của Trung Quốc gặp phải phản kháng từ các nước láng giềng.

Nhiều người biểu tình đã quen với việc hô vang các khẩu hiệu chống chính phủ trên đường phố Manila. Nhưng họ ủng hộ chính sách của chính phủ về bãi cạn Scarborough. Bằng cách tập hợp ở đó, với sự đồng thuận của chính phủ, họ có thể chứng minh rằng đảo san hô này, về mặt lý thuyết, là một phần của Philippines. Còn lực lượng chiếm đóng, bằng cách ngăn chặn bất kỳ cuộc biểu tình nào, có thể chứng minh rằng đảo san hô, trên thực tế, là một phần của Trung Quốc.

Liệu lạm phát ở Mỹ có dứt khoát giảm?

Sau một loạt các chỉ số lạm phát cao đáng lo ngại, nền kinh tế Mỹ có thể sẽ hạ nhiệt phần nào. Khi số liệu tháng 4 được công bố vào thứ Tư, các nhà phân tích dự đoán chỉ số giá tiêu dùng lõi sẽ tăng 0,3% so với tháng trước (không tính chi phí năng lượng và thực phẩm), thấp hơn 0,4% của ba tháng trước đó. Ở một mức độ nào đó, thị trường đã dự đoán được trước bước phát triển tương đối khả quan này, thể hiện qua một đợt tăng nhẹ giá cổ phiếu và trái phiếu trong tuần qua.

Lạm phát hàng hóa đã giảm rõ rệt khi những căng thẳng trong chuỗi cung ứng được giải quyết. Trọng tâm bây giờ là liệu lạm phát dịch vụ và nhà ở (thể hiện bằng tiền thuê nhà) có bắt đầu giảm xuống một cách dứt khoát hơn hay không. Mức tăng lương chậm lại – một yếu tố quan trọng trong chi phí dịch vụ – và đà giảm của các thước đo trên thị trường tiền thuê nhà đã mang lại sự lạc quan. Nhưng nên nhớ những hy vọng như vậy đã nhiều lần tiêu tan trong năm qua.

Uỷ ban Hạ viện Mỹ nghe điều trần về vụ sập cầu ở Baltimore

Vào thứ Tư, một ủy ban của Hạ viện Mỹ sẽ nghe ý kiến từ một số cơ quan liên bang đang điều tra vụ sập cầu Francis Scott Key ở Baltimore hôm 26 tháng 3. Tàu container Dali bị mất điện và va chạm với một trong các trụ cầu khiến phần lớn kết cấu rơi xuống dòng sông bên dưới. Sáu người chết và cảng Baltimore không thể sử dụng được trong nhiều tuần. Tổng thống Joe Biden cam kết “xây dựng lại cây cầu này nhanh nhất có thể” và yêu cầu Quốc hội trang trải chi phí. Nhưng một dự luật như vậy đang mắc kẹt ở Hạ viện.

Một số cuộc điều tra liên bang đã bắt đầu, bao gồm cả điều tra hình sự – được cho là liệu thủy thủ đoàn có bất chấp rời cảng dù biết con tàu gặp sự cố hay không. Trong khi đó, tàu Dali vẫn còn kẹt lại cảng. Hôm thứ Hai, chất nổ đã được sử dụng để đánh bật nó ra khỏi đống đổ nát với hy vọng nó có thể được thả nổi trở lại khi thủy triều lên vào cuối tuần này.