Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Lực lượng Phòng vệ Israel đã phát động một cuộc tấn công ở trung tâm Gaza khi đàm phán về thỏa thuận ngừng bắn vẫn tiếp diễn. Đòn tấn công bao gồm không kích và tấn công trên bộ vào trại tị nạn Bureij và khu vực gần Deir al-Balah, một thành phố miền nam. Hàng chục người được cho là đã thiệt mạng kể từ thứ Ba. Mỹ đang cố gắng hoàn tất thỏa thuận tạm dừng giao tranh và trao đổi con tin Israel để lấy một số tù nhân Palestine, tạo cơ sở cho việc “chấm dứt chiến sự” lâu dài.
Ngân hàng Trung ương Canada đã trở thành ngân hàng trung ương đầu tiên trong các nền kinh tế G7 cắt giảm lãi suất trong chu kỳ hiện tại, hạ lãi suất cơ bản từ 5% xuống 4,75%. Ngân hàng Trung ương châu Âu dự kiến sẽ giảm lãi suất với tỷ lệ tương tự vào thứ Năm. Nhưng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ có thể sẽ giữ lãi suất ổn định tại cuộc họp chính sách tiền tệ tiếp theo vào ngày 12 tháng 6.
Đảng Bharatiya Janata và các đồng minh của đảng này đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử ở Ấn Độ nhưng với thế đa số giảm đáng kể. Liên minh cầm quyền giành được 292 ghế, nhiều hơn 272 ghế cần thiết để thành lập chính phủ, nhưng thấp hơn nhiều so với tham vọng 400 ghế ban đầu. BJP mất 63 ghế so với cuộc bầu cử 2019. Tuy vậy, thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi vẫn cho biết ông “rất rất vui”. Kết quả gây sốc đã khiến thị trường chứng khoán Ấn Độ chao đảo.
Vốn hóa thị trường của Nvidia lần đầu tiên tăng lên trên 3 nghìn tỷ USD, rồi giảm xuống ngay dưới mức này. Sau khi chứng kiến giá cổ phiếu tăng khoảng 150% trong năm nay nhờ sự thống trị trên thị trường chip trí tuệ nhân tạo, Nvidia sẽ tiến hành chia cổ phiếu vào thứ Sáu.
Quốc hội Slovenia đã bỏ phiếu công nhận tư cách nhà nước của Palestine, sau khi bác bỏ đề xuất của phe đối lập về việc tổ chức trưng cầu dân ý về vấn đề này. Ireland, Na Uy, và Tây Ban Nha đã đưa ra quyết định tương tự vào tháng trước, khiến Israel phẫn nộ. Gần 3/4 số thành viên Liên Hợp Quốc chính thức công nhận Palestine, mặc dù nhiều nước phương Tây, trong đó có Mỹ, Anh, và Pháp, chưa làm như vậy.
Boeing đã phóng tàu vũ trụ Starliner trong chuyến bay đầu tiên có phi hành đoàn của họ tới Trạm Vũ trụ Quốc tế ISS. Một loạt trục trặc kỹ thuật đã khiến sứ mệnh bị chậm tiến độ nhiều năm và gây thiệt hại ít nhất 1,5 tỷ USD. Vụ phóng thành công mang lại cho Boeing cơ hội cạnh tranh với SpaceX của Elon Musk, công ty có tên lửa đang phục vụ ISS.
Con số trong ngày: 37.000, là số ngôi nhà bị hư hại sau khi đập Kakhovka ở Ukraine bị phá huỷ hồi tháng 6 năm 2023.
TIÊU ĐIỂM
Đến lượt EU tổ chức bầu cử Nghị viện Châu Âu
Sau Nam Phi, Mexico và Ấn Độ, giờ đây đến lượt Liên minh châu Âu tổ chức bầu cử. Từ thứ Năm đến Chủ nhật, hơn 350 triệu người châu Âu từ Phần Lan đến Bồ Đào Nha sẽ đủ điều kiện đi bỏ phiếu cho 720 thành viên Nghị viện châu Âu. Phe cực hữu được dự đoán sẽ tăng số ghế, nhưng các đảng trung dung hiện đang thống trị vẫn sẽ chiếm đa số. Cuộc bỏ phiếu sẽ tác động đến nền chính trị quốc gia ở tất cả 27 thành viên EU: ở Pháp, một màn thể hiện yếu kém của đảng tự do của Emmanuel Macron — dự kiến sẽ bị đảng Mặt trận Quốc gia của Marine Le Pen đánh bại — sẽ làm tổn hại thêm vị thế của tổng thống. .
Kết quả của cuộc bầu cử sẽ giúp các nhà lãnh đạo EU bổ nhiệm người đứng đầu tiếp theo của Ủy ban châu Âu, cơ quan hành pháp đầy quyền lực của khối. Ursula von der Leyen, người vừa là ứng cử viên đương nhiệm vừa là ứng cử viên hàng đầu của Đảng Nhân dân châu Âu trung hữu, được cho là sẽ giành thêm một nhiệm kỳ 5 năm nữa.
Thủ tướng Pakistan thăm Trung Quốc
Thủ tướng Pakistan Shehbaz Sharif đang có chuyến thăm đầu tiên tới Trung Quốc kể từ khi tái đắc cử vào tháng 3. Ông muốn hồi sinh Hành lang Kinh tế Trung Quốc-Pakistan, một mạng lưới các dự án đường bộ, đường sắt, và năng lượng trị giá 65 tỷ USD. Bắc Kinh muốn Pakistan trả lại 1,8 tỷ USD còn nợ các nhà máy điện do Trung Quốc xây dựng và vận hành ở nước này. Tuy nhiên, bản thân Pakistan lại đang cần thêm tiền từ Trung Quốc, dù đang đàm phán về một gói cứu trợ mới với IMF, lần thứ 25 chỉ trong vòng 76 năm. Trung Quốc đã gia hạn khoản vay 2 tỷ USD cho Pakistan từ tháng 2, và ông Sharif đang tìm kiếm các khoản vay mới.
Trong khi đó, an ninh là một mối lo ngại lớn: ít nhất 17 công dân Trung Quốc đã thiệt mạng ở Pakistan kể từ năm 2021. Hồi tháng 3, một kẻ đánh bom tự sát Hồi giáo đã giết chết 5 kỹ sư Trung Quốc tại một công trình xây dựng ở Pakistan, và phe ly khai đã tấn công một cảng do Trung Quốc điều hành ở tỉnh Balochistan giáp Iran. Ông Sharif đã gọi tình hữu nghị giữa Pakistan và Trung Quốc là “không thể lay chuyển.” Nhưng có lẽ ông đang tỏ ra quá lạc quan.
ECB sẽ giảm lãi suất
Vào thứ Năm, Ngân hàng Trung ương châu Âu nhiều khả năng sẽ cắt giảm lãi suất lần đầu tiên sau gần hai năm. Thị trường phần lớn kỳ vọng hội đồng quản trị của ECB sẽ đồng ý giảm chuẩn lãi suất tiền gửi 1/4 điểm phần trăm, xuống còn 3,75%. Đây sẽ là lần cắt giảm đầu tiên của ngân hàng kể từ khi bắt đầu tăng lãi suất vào tháng 7 năm 2022 để chống lạm phát sau đại dịch. Nhưng thời điểm hiện tại có vẻ đúng: tốc độ tăng giá ở khu vực đồng euro đã chậm lại từ 10,6% so với cùng kỳ vào tháng 10 năm 2022 xuống còn 2,6% so với cùng kỳ vào tháng 5 này, một phần do giá khí đốt tự nhiên thấp hơn.
Thị trường cũng sẽ theo dõi xem liệu chủ tịch Christine Lagarde có đưa ra gợi ý về tốc độ cắt giảm trong tương lai hay không. Mặc dù tương đối gần với mục tiêu 2% của ECB, con số lạm phát trong tháng 5 vẫn tăng nhẹ so với mức 2,4% của tháng 4. Thị trường hiện kỳ vọng ECB sẽ cắt giảm lãi suất tổng cộng ba lần trong năm nay.
Zelensky đến Pháp dự lễ kỷ niệm D-Day
Hơn 200 cựu chiến binh sẽ tề tựu về Bãi biển Omaha ở Normandy vào thứ Năm để kỷ niệm 80 năm D-Day, cuộc đổ bộ của quân đồng minh vào châu Âu do Đức Quốc xã chiếm đóng. Tham gia cùng họ sẽ là tổng thống Mỹ Joe Biden, tổng thống Pháp Emmanuel Macron, và các nhà lãnh đạo phương Tây khác. Các sự kiện riêng biệt của Mỹ, Anh, và Canada cũng sẽ được tổ chức.
Sự kiện này sẽ càng ý nghĩa hơn nữa khi có sự tham dự của tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Sự hiện diện của ông sẽ đưa ra một lời nhắc nhở đặc biệt sâu sắc về lòng biết ơn của châu Âu đối với sự hỗ trợ của Mỹ, cũng như những lo lắng rằng điều đó không còn có thể được coi là đương nhiên nữa. Trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình vào tối thứ Năm, ông Macron có thể sẽ nêu ý tưởng gây tranh cãi về một liên minh cùng huấn luyện quân sự cho Ukraine bên trong biên giới nước này. Ông sẽ có cuộc hội đàm vào thứ Sáu tại Paris với ông Zelensky, người cũng dự kiến sẽ có bài phát biểu trước Quốc hội Pháp.
