Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Iran đã bắn khoảng 200 tên lửa về phía Israel, trong động thái được cho là nhằm trả đũa cho vụ ám sát các nhà lãnh đạo của Hezbollah và Hamas. Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ cho biết cuộc tấn công đã “bị đánh bại” với sự giúp đỡ của Mỹ và cho đến nay vẫn chưa có báo cáo tử vong ở Israel. Một người đàn ông Palestine được cho là đã thiệt mạng ở Bờ Tây. Phát ngôn viên của quân đội Israel cho biết sẽ có “hậu quả” đáp lại cuộc tấn công của Iran. Trước đó, ít nhất sáu người đã thiệt mạng và chín người bị thương trong một vụ tấn công bằng súng ở Jaffa; cảnh sát Israel cho biết hai tay súng đã bị “vô hiệu hóa.”
Mark Rutte nhậm chức tổng thư ký mới của NATO. Người đàn ông 57 tuổi này giữ chức thủ tướng Hà Lan trong gần 14 năm qua và là một trong những nhà lãnh đạo dân chủ tại vị lâu nhất ở châu Âu. Ông có nhiệm vụ đưa liên minh vượt qua nhiều khó khăn, bao gồm cuộc chiến ở Ukraine và khả năng Trump quay lại nắm quyền ở Mỹ.
Thủ tướng Pháp Michel Barnier đã hoãn mục tiêu đưa thâm hụt ngân sách xuống dưới giới hạn 3% GDP của EU. Được biết Pháp có thể vượt quá 6% trong năm nay. Ông Barnier nói nước ông sẽ đạt mục tiêu 3% vào năm 2029 thay vì 2027. Ông có kế hoạch cắt giảm chi tiêu và tăng thuế, nhưng vấn đề tăng thuế đang gây căng thẳng với các nhà lập pháp bảo thủ muốn duy trì những chính sách có lợi cho doanh nghiệp.
Theo ước tính sơ bộ, tỷ lệ lạm phát năm ở khu vực đồng euro đã giảm xuống 1,8% vào tháng 9. Đây là lần đầu tiên lạm phát xuống dưới mục tiêu 2% của Ngân hàng Trung ương châu Âu kể từ năm 2021. Tin này khiến lợi suất trái phiếu Đức kỳ hạn hai năm giảm xuống mức thấp nhất trong hơn một năm qua, lạm phát thấp làm tăng khả năng ECB cắt giảm lãi suất tại cuộc họp tiếp theo vào tháng 10.
Hơn 20 trẻ em và ba giáo viên đã thiệt mạng khi một chiếc xe buýt chở học sinh ở Thái Lan bốc cháy. Lốp xe phát nổ, khiến xe đâm vào rào chắn đường và phát hoả. Bộ trưởng giao thông cho biết chiếc xe buýt chạy bằng khí thiên nhiên nén “cực kỳ nguy hiểm”. Chính phủ đã cam kết chi trả các chi phí y tế và bồi thường.
Tập đoàn đầu tư SoftBank của Nhật Bản dự định đầu tư 500 triệu đô la vào vòng gọi vốn mới nhất của OpenAI, theo báo cáo của trang web The Information. Microsoft, một gã khổng lồ công nghệ của Mỹ đã đầu tư khoảng 13 tỷ đô la vào OpenAI, cũng sẽ tham gia vòng gọi vốn này. Tuần trước, Apple đã từ bỏ đàm phán tham gia, theo tin của Wall Street Journal.
Cảnh sát Hàn Quốc đã bắt giữ một người đào tẩu từ Triều Tiên vì tội đánh cắp xe buýt của làng và cố gắng vượt qua biên giới quân sự. Người đàn ông này đã phi xe qua Cầu Thống nhất trước khi đâm vào rào chắn. Người ta cho biết ông đã cố gắng quay trở lại Triều Tiên sau hơn mười năm sống ở miền nam.
Con số trong ngày: 3.500, là tuổi của loại phô mai bảo quản lâu đời nhất thế giới, được tìm thấy ở vùng Tân Cương miền tây Trung Quốc.
TIÊU ĐIỂM
Tổng thống Pháp Macron thăm Đức
Vào thứ Tư Emmanuel Macron sẽ tạm rời xa các rắc rối trong nước để đi thăm thủ đô Berlin của Đức. Tổng thống Pháp sẽ có bài phát biểu tại Đối thoại toàn cầu Berlin, một hội thảo về các vấn đề thế giới. Ông sẽ củng cố quan điểm của mình về tăng cường quyền tự chủ chiến lược của châu Âu, dự án của ông nhằm mang lại cho lục địa này tiếng nói lớn hơn trong bối cảnh cạnh tranh giữa các cường quốc và khủng hoảng quốc tế.
Ông Macron cũng sẽ hội đàm với Olaf Scholz của Đức, một nhà lãnh đạo châu Âu khác đang đối mặt với tâm lý bất mãn chính trị và căng thẳng trong liên minh cầm quyền. Sau chuyến thăm cấp nhà nước thành công của tổng thống Pháp tới Đức vào tháng 5, quan hệ Pháp-Đức đã căng thẳng trở lại. Thâm hụt ngân sách của chính phủ Pháp sẽ lên tới hơn 6% vào năm 2024, gây rủi ro cho uy tín tài chính của nước này. Đức tỏ ra hoài nghi. Họ sẽ không ủng hộ lời kêu gọi của Pháp về việc vay nợ chung nhiều hơn hoặc ngân sách EU lớn hơn, cho tới khi nào Paris sắp xếp được tình hình tài chính của mình.
Sức chống chọi ấn tượng của kinh tế Nga
Trước các lệnh trừng phạt chưa từng có của phương Tây, nền kinh tế Nga liên tục thách thức những kẻ hoài nghi. Trong khi niềm tin tiêu dùng ở hầu hết các nước giàu trì trệ, ở Nga con số này đang đạt mức cao nhất mọi thời đại. Tăng trưởng tiền lương thực tế ấn tượng. Số liệu công bố vào thứ Tư dự kiến cho thấy kinh tế Nga đang hoạt động mạnh mẽ. Các nhà kinh tế cho rằng GDP tháng tăng khoảng 3% so với cùng kỳ năm ngoái vào tháng 8.
Kích thích tài khoá là nguyên nhân chủ yếu. Tổng thống Vladimir Putin đang chi tiêu một phần lớn số tiền tiết kiệm mà ông kiếm được trong những năm 2010. Xuất khẩu dầu đang mang lại nguồn ngoại tệ rất cần thiết, trong khi trợ giúp từ các đồng minh đang giữ cho nền kinh tế Nga ổn định. Trung Quốc, Ấn Độ và các nước phi phương Tây khác đang cung cấp cho Nga những mặt hàng nhập khẩu rất cần thiết. Một số chỉ số thời gian thực cho thấy nền kinh tế đang chậm lại, nhưng không nhiều. Có vẻ như nền kinh tế bị trừng phạt nhiều nhất thế giới vẫn tiếp tục phát triển.
Liệu thị trưởng New York có từ chức?
Thị trưởng thành phố New York Eric Adams sẽ phải ra hầu tòa vào thứ Tư, một tuần sau khi ông bị truy tố về năm tội danh liên bang, bao gồm cả tội hối lộ. Ông không nhận tội và luật sư của ông đã đệ đơn bác bỏ các cáo buộc. Cho đến nay ông vẫn từ chối những lời kêu gọi từ chức. Nhưng nhiều người dân New York lo ngại về khả năng ông lãnh đạo thành phố trong khi ra toà.
Có hai cơ chế để buộc ông phải rời nhiệm sở. Thống đốc New York Kathy Hochul có thẩm quyền cách chức ông thông qua một đạo luật hiếm khi được sử dụng. Franklin Roosevelt là thống đốc duy nhất từng thực hiện quyền này khi ông khởi xướng các thủ tục tố tụng chống lại cựu thị trưởng New York Jimmy Walker, người bị buộc tội hối lộ. Ông Walker đã từ chức trước khi bị cách chức. Lựa chọn thứ hai, chưa bao giờ được sử dụng, là một số quan chức dân cử cấp cao của thành phố thành lập một ‘ủy ban phế truất’ theo điều lệ của thành phố. Người đại diện cho công chúng, một chức vụ dân cử, sẽ làm thị trưởng cho đến khi một cuộc bầu cử đặc biệt được tổ chức.
Congo đẩy mạnh tiêm vắc-xin đậu mùa khỉ
Vào thứ Tư Cộng hòa Dân chủ Congo sẽ bắt đầu chiến dịch tiêm vắc-xin đậu mùa khỉ, sớm hơn gần một tuần so với kế hoạch trước đó. Căn bệnh dễ lây lan này đang lan nhanh chóng trên khắp cả nước. Hồi tháng 8, WHO đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp về y tế toàn cầu. Chiến dịch tiêm chủng dự kiến sẽ kéo dài mười ngày và tập trung vào các nhóm có nguy cơ cao nhất, chẳng hạn như nhân viên y tế tuyến đầu.
Nhưng chương trình này có thể không đủ để chặn dịch. Cris Kacita, người đứng đầu đợt triển khai, cho biết 265.000 liều nhận được từ Mỹ và EU là không đủ – dù nhiều liều bổ sung đang trên đường đến. Vận chuyển liều ở nhiệt độ thấp đến các vùng xa xôi là một cơn ác mộng về mặt hậu cần. Có lẽ thách thức lớn nhất là tâm lý do dự tiêm vắc-xin. Chỉ có 56% dân số từng nghe đến đậu mùa khỉ, và những nỗ lực dập bỏ các thuyết âm mưu bị cản trở bởi xa cách địa lý và khả năng tiếp cận điện thoại hạn chế.
