Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Justin Trudeau thông báo sẽ từ chức thủ tướng Canada và mở cuộc bầu chọn người thay thế ông làm lãnh đạo Đảng Tự do. Quốc hội Canada sẽ tạm ngừng hoạt động đến ngày 24 tháng 3. Chính phủ của ông Trudeau rơi vào khủng hoảng từ tháng 12 sau khi bộ trưởng tài chính Chrystia Freeland từ chức. Với cuộc bầu cử dự kiến vào tháng 10, khoảng ba phần tư người dân Canada không ủng hộ thủ tướng, người đã cầm quyền chín năm qua.
Nippon Steel và US Steel đã đệ đơn kiện chung tại một tòa án Mỹ, thách thức quyết định hôm thứ Sáu của tổng thống Joe Biden nhằm ngăn chặn kế hoạch sáp nhập hai công ty. Ông Biden cho rằng việc sáp nhập đe dọa đến an ninh quốc gia. Các công ty này cáo buộc ông Biden có hành vi “can thiệp chính trị bất hợp pháp.” Họ cũng đệ đơn kiện riêng đối với Cleveland-Cliffs, một công ty thép đối thủ.
Quốc hội Mỹ đã họp để xác nhận chiến thắng của Donald Trump. Phiên họp an ninh cao này — diễn ra đúng bốn năm sau khi hàng ngàn người ủng hộ ông Trump xông vào Điện Capitol — được điều hành bởi phó tổng thống Kamala Harris. Đảng Cộng hòa giờ đây sẽ tập trung vào việc thông qua một dự luật thúc đẩy các ưu tiên lập pháp của ông Trump, bao gồm nhập cư, năng lượng, và cắt giảm thuế.
Tổng thống Áo Alexander Van der Bellen đã yêu cầu Herbert Kickl, lãnh đạo Đảng Tự do cực hữu (FPÖ), bắt đầu đàm phán để thành lập chính phủ liên minh mới. Đảng FPÖ giành chiến thắng trong cuộc bầu cử hồi tháng 9 nhưng bị các đảng khác tẩy chay không đàm phán liên minh. Đến Chủ nhật tuần vừa qua, Christian Stocker, lãnh đạo mới của Đảng Nhân dân trung hữu, đã tuyên bố sẵn sàng đàm phán với FPÖ.
Disney sẽ kết hợp mảng kinh doanh Hulu + Live TV của mình với Fubo, một nhà cung cấp dịch vụ phát trực tuyến, để thành lập một công ty mới. Disney sở hữu 70% thực thể này, vẫn được niêm yết công khai với tên Fubo. Cổ phiếu của Fubo tăng hơn 200% sau thông tin. Trước đó, Fubo đã kiện Disney về các vấn đề cạnh tranh, song trong một tuyên bố hôm thứ Hai, hai bên cho biết mọi tranh chấp pháp lý đã được giải quyết.
Danh sách 34 con tin Israel bị bắt giữ tại Gaza có thể được Hamas thả trong giai đoạn đầu của thỏa thuận ngừng bắn đã được các phương tiện truyền thông công bố. Các cuộc đàm phán giữa Israel và nhóm vũ trang này đã được nối lại vào cuối tuần qua. Israel hạ thấp ý nghĩa của danh sách. Nó bao gồm mười phụ nữ và 11 người đàn ông lớn tuổi, cũng như trẻ em. Hiện chưa rõ có bao nhiêu người trong danh sách còn sống.
Lầu Năm Góc tuyên bố Tencent, một công ty game và mạng xã hội của Trung Quốc, là một “công ty quân sự Trung Quốc” có hoạt động tại Mỹ. CATL, một nhà sản xuất pin từng cung cấp cho Tesla, cũng bị gọi tên. Cả hai công ty đều phủ nhận mối liên hệ với quân đội Trung Quốc và mô tả các cáo buộc này là sai lầm. Việc nằm trong danh sách này không tự động kích hoạt các lệnh trừng phạt, nhưng giá cổ phiếu của Tencent đã giảm vào thứ Hai.
Con số trong ngày: 400 tỷ đô la, là số tiền chi tiêu ước tính trên toàn cầu cho cơ sở hạ tầng lưới điện trong năm 2024, tăng từ hơn 300 tỷ đô la của năm 2020.
TIÊU ĐIỂM
Ai sẽ thay thế Trudeau?
Vào ngày 6 tháng 1, thủ tướng Canada Justin Trudeau thông báo sẽ từ chức. Trong năm qua, ông trở thành một nhân vật bị cô lập và gây chia rẽ sâu sắc khi những người ủng hộ rời bỏ Đảng Tự do của ông, phẫn nộ vì đảng không giải quyết được các vấn đề lạm phát, chi phí nhà ở, và áp lực từ làn sóng nhập cư cao. Trong những tuần tới, Đảng Tự do sẽ bị cuốn vào cuộc tranh giành vị trí lãnh đạo.
Các ứng viên tiềm năng bao gồm Mark Carney, người từng lãnh đạo Ngân hàng Anh và trước đó là Ngân hàng Canada; Chrystia Freeland, người đã bất ngờ từ chức bộ trưởng tài chính, dẫn đến khủng hoảng buộc ông Trudeau phải từ chức; và Dominic Leblanc, người kế nhiệm bà Freeland ở vị trí bộ trưởng tài chính.
Trong một cuộc tổng tuyển cử, có thể diễn ra vào mùa xuân, nhà lãnh đạo mới của Đảng Tự do phải vạch ra chiến lược đối mặt với các thách thức từ Donald Trump, người đã hứa sẽ áp thuế lên Canada. Nhưng cuộc bầu cử cũng sẽ là một trận chiến về bản sắc của Canada. Cuộc bầu cử này đặt lên bàn cân nhiều thứ hơn cả vận mệnh của Đảng Tự do.
Kinh tế châu Âu cần nhận được động lực
Dữ liệu kinh tế mới của khu vực đồng euro sẽ được công bố vào thứ Ba. Với khả năng xảy ra bầu cử tại một số quốc gia lớn ở châu Âu, các nhà phân tích sẽ theo dõi sát sao số liệu về thất nghiệp và lạm phát. Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) sẽ phải quyết định vào cuối tháng 1 xem có nên giảm lãi suất lần thứ năm, đưa lãi suất chính xuống dưới 3%, hay không.
Sau khi lạm phát năm tăng nhẹ lên 2,2% vào tháng 11, dữ liệu cho tháng 12 nhiều khả năng sẽ tiếp tục gây bất ngờ theo chiều hướng tăng. Các số liệu từ Đức và Tây Ban Nha đã cao hơn dự kiến.
Song kinh tế châu Âu vẫn đang suy yếu. Chỉ số quản lý mua hàng (PMI) cho thấy tâm lý kinh tế trong giới doanh nghiệp vẫn thể hiện suy thoái nhẹ. ECB do đó nên ưu tiên tăng trưởng và hỗ trợ nền kinh tế thay vì giữ lãi suất cao để chống lạm phát.
Ngày hội lớn của công nghệ
Hội chợ Điện tử Tiêu dùng (CES) sẽ khai mạc tại Las Vegas vào thứ Ba. Được tổ chức bởi Hiệp hội Công nghệ Tiêu dùng, sự kiện thường niên này đã thu hút gần 140.000 người tham dự và hơn 4.000 nhà triển lãm vào năm 2024. Đại diện từ ba phần năm các công ty Fortune 500 và 160 quốc gia sẽ tề tựu về một trung tâm hội nghị để chiêm ngưỡng những phát minh mới nhất.
Những tên tuổi lớn như Apple và Microsoft thường tổ chức sự kiện riêng, nhưng nhiều công ty khác đã ra mắt sản phẩm mới tại CES. Năm ngoái, LG và Samsung đã giới thiệu màn hình TV trong suốt; lần này, hãy chờ đợi trí tuệ nhân tạo xuất hiện trên nhiều thiết bị. Trước thềm triển lãm, Jensen Huang, giám đốc nổi tiếng của Nvidia, dự kiến sẽ có bài phát biểu quan trọng. Ngoài ra còn có cả những phát minh kỳ lạ: L’Oreal, một công ty mỹ phẩm, đã công bố thiết bị phân tích da và đưa ra lời khuyên cá nhân hóa để làm chậm quá trình lão hóa.
Vụ Charlie Hebdo sau mười năm
Mười năm trước vào thứ Ba, hai tay súng liên quan đến al-Qaeda đã sát hại 12 người tại trụ sở của Charlie Hebdo, một tờ báo châm biếm đến từ Pháp. Tờ báo này đã xuất bản tranh biếm họa về Nhà tiên tri Muhammad và chế giễu Hồi giáo (cũng như các tôn giáo khác). Tổng thống Emmanuel Macron và thị trưởng Paris Anne Hidalgo sẽ tưởng niệm sự kiện đau thương này tại địa điểm xảy ra vụ thảm sát, trước khi đến các địa điểm khác ở Paris nơi xảy ra các vụ tấn công khủng bố sau đó.
Lễ tưởng niệm diễn ra trong bối cảnh trào lưu châm biếm đang bị đe dọa. Hôm thứ Sáu, Ann Telnaes đã từ chức tại Washington Post sau khi tờ báo này từ chối xuất bản bức tranh biếm họa của bà về Jeff Bezos và các lãnh đạo công nghệ cúi mình trước Donald Trump. Ngay cả ở Pháp, nơi luật pháp bảo vệ quyền báng bổ, thăm dò cho thấy sự ủng hộ đối với tranh biếm họa khiêu khích của Charlie Hebdo đang giảm. Laurent Sourisseau, được biết đến với tên gọi Riss, tổng biên tập và là người sống sót sau vụ tấn công khủng bố, nói với The Economist rằng tờ báo của ông không thay đổi, nhưng tâm lý đối với châm biếm đã trở nên rụt rè hơn.
