Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Lạm phát ở Mỹ tăng trong tháng 6. Chỉ số giá tiêu dùng tăng 2,7% so với cùng kỳ năm ngoái; còn nhớ hồi tháng 5 mức tăng chỉ là 2,4%. Lạm phát cơ bản (tức không tính giá thực phẩm và năng lượng) lên tới 2,9%. Các doanh nghiệp đã bắt đầu gánh chịu các mức thuế do chính quyền Trump áp đặt và dường như đang chuyển phần chi phí này sang cho người tiêu dùng.
Donald Trump cho biết ông đã đạt được một thỏa thuận với Indonesia, theo đó hàng hóa từ Indonesia xuất sang Mỹ sẽ chịu mức thuế 19%, trong khi hàng xuất khẩu từ Mỹ sang quốc gia Đông Nam Á này sẽ không bị đánh thuế. Tổng thống Mỹ cũng cho biết người đồng cấp Indonesia, ông Prabowo Subianto, đã đồng ý mua các mặt hàng xuất khẩu năng lượng, nông sản, và máy bay của Boeing. Tuần trước, ông Trump từng đe dọa áp thuế 32% với Indonesia.
Hàng ngàn người Afghanistan đã được tái định cư bí mật tại Anh kể từ năm 2023, theo các tài liệu tòa án được công bố hôm thứ Ba. Năm 2022, một binh sĩ Anh vô tình làm lộ thông tin cá nhân của 19.000 người Afghanistan đang xin định cư tại Anh sau khi Taliban giành lại quyền kiểm soát đất nước. Khoảng 4.500 người đã được di dời theo một chương trình được thiết lập bởi chính phủ Anh trước đó. Chương trình này trước đây bị giữ kín theo một “siêu lệnh cấm công bố.”
Bộ trưởng quốc phòng Syria tuyên bố ngừng bắn sau khi hàng chục người thiệt mạng trong các cuộc xung đột sắc tộc giữa cộng đồng Druze thiểu số và các bộ tộc Bedouin dòng Sunni. Israel đã tiến hành không kích hỗ trợ người Druze, nhắm vào lực lượng an ninh do chính phủ Sunni điều động. Bộ ngoại giao Syria lên án sự can thiệp của Israel, cho biết một số binh sĩ và dân thường đã thiệt mạng.
Trong khi đó, sáu thành viên thuộc một đảng Do Thái Chính thống cực đoan đã tuyên bố rút khỏi chính phủ Israel do tranh cãi kéo dài về dự luật nghĩa vụ quân sự. Các đơn từ chức sẽ có hiệu lực vào cuối tuần, cho phép thủ tướng Binyamin Netanyahu có thời gian đàm phán. Nếu việc rút lui xảy ra, ông Netanyahu sẽ chỉ còn đa số một ghế trong quốc hội. Phe cực hữu cũng đang gây áp lực buộc ông chấm dứt đàm phán ngừng bắn với Hamas.
Thủ tướng Australia, Anthony Albanese, đã gặp chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Bắc Kinh. Chuyến thăm kéo dài sáu ngày của ông Albanese diễn ra trong thời điểm nhạy cảm: ông đang phải cân bằng giữa áp lực từ Mỹ, đồng minh an ninh chính của Australia, và Trung Quốc, đối tác thương mại lớn nhất. Lãnh đạo Australia cho biết cuộc gặp “rất mang tính xây dựng,” nhưng ông cũng bày tỏ lo ngại về việc Trung Quốc không thông báo cho Australia biết về các cuộc tập trận hải quân gần bờ biển nước này.
Ngân hàng JPMorgan Chase công bố lợi nhuận quý hai đạt 15 tỷ USD. Dù thu nhập ròng giảm so với cùng kỳ năm ngoái, kết quả vẫn vượt kỳ vọng của giới phân tích. BlackRock, công ty quản lý tài sản lớn nhất thế giới, cũng ghi nhận kết quả khả quan trong quý này. Tổng tài sản đang quản lý của họ đạt mức kỷ lục 12,5 nghìn tỷ USD.
Con số đáng chú ý: 15%, là mức giảm ước tính của lưu lượng tìm kiếm internet trong năm qua, khi người dùng ngày càng chuyển sang sử dụng chatbot AI.
TIÊU ĐIỂM
Mỹ nới lỏng lệnh cấm chip với Trung Quốc
Trong vài năm qua, Mỹ đã siết chặt kiểm soát công nghệ bán dẫn tiên tiến nhằm ngăn chặn công nghệ này tiếp cận Trung Quốc. Không chỉ các tổng thống Joe Biden và Donald Trump cấm bán các loại chip cần thiết cho trí tuệ nhân tạo (đặc biệt là chip của Nvidia – một gã khổng lồ công nghệ Mỹ), mà còn cấm xuất khẩu phần lớn thiết bị cần thiết để Trung Quốc có thể tự sản xuất những con chip tương đương. Cuối tháng 5 vừa qua, ông Trump còn bổ sung phần mềm EDA – một công cụ thiết kế vi mạch – vào danh sách các sản phẩm bị hạn chế.
Song tình hình có thể đang thay đổi. Trong tháng này, chính quyền Trump đã dỡ bỏ lệnh cấm với phần mềm EDA. Hôm thứ Hai, Nvidia thông báo họ đã nhận được sự cho phép từ chính phủ để nối lại việc bán dòng chip H20 – một loại chip AI được thiết kế riêng để tuân thủ các quy định hạn chế xuất khẩu sang Trung Quốc. Giám đốc điều hành của Nvidia Jensen Huang dự kiến sẽ phát biểu tại một hội chợ chuỗi cung ứng ở Bắc Kinh vào thứ Tư. Bài phát biểu của ông có thể giúp gợi mở phần nào về tương lai của cuộc chiến chip giữa Mỹ và Trung Quốc.
EU công bố đề xuất ngân sách
Ngân sách hàng năm của Liên minh châu Âu, chiếm 1% GDP của khối, là một trong số ít những khoản chi mà các nước thành viên cùng thực hiện. Lý tưởng nhất, ngân sách này nên được dùng cho các phần việc mà nếu chi theo từng quốc gia đơn lẻ sẽ là kém hiệu quả, chẳng hạn như đảm bảo an ninh chung, phát triển hạ tầng xuyên biên giới, hoặc tài trợ cho các sáng kiến đổi mới quy mô lớn. Song trên thực tế là EU đang chi khoảng một phần ba ngân sách cho các khoản trợ cấp nông nghiệp. Và một phần ba khác được dành cho các chương trình thu hẹp chênh lệch kinh tế giữa các vùng.
Vào thứ Tư, Ủy ban châu Âu sẽ công bố đề xuất đầu tiên cho ngân sách giai đoạn tiếp theo, từ năm 2028 đến 2034. Những người kêu gọi cải cách có thể sẽ thất vọng: EU dự kiến vẫn sẽ chi phần lớn ngân sách vào nông nghiệp và phân phối lại thu nhập giữa các vùng. Nhưng Ủy ban sẽ gắn các khoản chi này với điều kiện cải cách và dành thêm ngân sách cho việc bảo vệ biên giới phía đông của khối. Đây là một tiến bộ khiêm tốn – nhưng đạt được đồng thuận về tiền bạc giữa 27 quốc gia chưa bao giờ là điều dễ dàng.
Ông chủ công ty quản lý nhóm nhạc BTS vướng bê bối
Giờ đây khi các thành viên BTS đã hoàn tất nghĩa vụ quân sự, nhóm nhạc nam Hàn Quốc đình đám này dự kiến sẽ tái xuất vào năm sau. Điều đó chắc chắn sẽ khiến người hâm mộ và công ty chủ quản HYBE vui mừng. Nhưng phía sau hậu trường là một câu chuyện vô cùng rắc rối. Các cơ quan quản lý Hàn Quốc đã cáo buộc chủ tịch của HYBE, ông Bang Si-hyuk — người được biết đến với biệt danh “Hitman” Bang — về hành vi gian lận chứng khoán. Cụ thể, ông bị tố đã đánh lừa các nhà đầu tư ban đầu về kế hoạch niêm yết cổ phiếu của HYBE (diễn ra vào năm 2020) và âm thầm bỏ túi gần 300 triệu USD. Ông Bang phủ nhận các cáo buộc này. Vào thứ Tư, cơ quan phụ trách kiểm soát tài chính của Hàn Quốc sẽ quyết định liệu có chuyển hồ sơ vụ việc sang cho công tố hay không.
Ông Bang không chỉ là một doanh nhân. Với vai trò là nhà soạn nhạc và nhà sản xuất, ông đã góp phần định hình phong cách âm nhạc của BTS và biến K-pop thành một hiện tượng toàn cầu. Nếu bị kết tội, ông có thể đối mặt với án tù chung thân. Nhưng ít người tin rằng ông sẽ thực sự phải ngồi tù. Giống như nhiều lãnh đạo các chaebol — những tập đoàn gia đình khổng lồ của Hàn Quốc, thường nhận được lệnh ân xá của tổng thống hoặc được bảo lãnh dù dính bê bối — ông Bang có thể lại là một ví dụ của tình trạng “quá lớn để bị bỏ tù.”
