Thế giới hôm nay: 31/07/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) giữ nguyên lãi suất cơ bản ở khoảng 4,25–4,5% và cho biết có thể duy trì mức này ít nhất đến tháng 9, bất chấp lời kêu gọi giảm lãi suất từ Donald Trump. Hai thành viên trong hội đồng là Christopher Waller và Michelle Bowman bỏ phiếu phản đối — đánh dấu lần đầu tiên trong hơn 30 năm có “hai ý kiến bất đồng” từ các thống đốc Fed.

Ông Trump công bố một thỏa thuận thương mại với Hàn Quốc, theo đó hàng hóa từ nước này vào Mỹ sẽ chịu mức thuế 15%. Trước đó, ông đã nâng thuế nhập khẩu cho Brazil từ 10% lên 50%, với lý do các chính sách từ chính phủ cánh tả của Brazil gây ra “mối đe dọa nghiêm trọng” đến an ninh quốc gia Mỹ. Ông Trump cũng dọa áp thuế 25% đối với hàng hóa từ Ấn Độ và tuyên bố sẽ áp “hình phạt” vì nước này nhập khẩu dầu và vũ khí từ Nga.

Chốt lại một ngày đầy biến động về thương mại, chính quyền Trump thông báo sẽ áp thuế 50% lên một số sản phẩm đồng, bao gồm ống và cáp, bắt đầu từ thứ Sáu. Các sản phẩm đồng đã qua tinh chế sẽ được miễn. Giá đồng giảm sau thông tin này. Trước đó giá đồng đã tăng mạnh khi ông Trump lần đầu hé lộ kế hoạch áp thuế.

Microsoft đang trên đà trở thành công ty thứ hai sau Nvidia đạt giá trị vốn hóa thị trường 4.000 tỷ USD. Gã khổng lồ công nghệ này công bố lợi nhuận quý tăng vọt, với thu nhập ròng đạt 27,2 tỷ USD, tăng 24% so với cùng kỳ năm trước. Kết quả vượt kỳ vọng phần lớn nhờ chiến lược đầu tư mạnh vào trí tuệ nhân tạo. Cổ phiếu Microsoft tăng tới 9% trong phiên giao dịch muộn tại New York.

Meta cho biết sẽ tiếp tục tăng cường đầu tư vào AI trong năm tới. Công ty truyền thông xã hội này đã nâng dự báo lợi nhuận sau khi công bố kết quả kinh doanh quý hai vượt mong đợi, khiến giá cổ phiếu tăng mạnh. CEO Mark Zuckerberg hiện đang chi tiêu lớn để tuyển dụng nhân sự AI. Các lãnh đạo công ty cho biết việc tích hợp AI vào các sản phẩm quảng cáo đã bắt đầu tạo ra nguồn doanh thu “đáng kể.”

Thủ tướng Canada Mark Carney tuyên bố nước này sẽ công nhận nhà nước Palestine vào tháng 9 nếu Chính quyền Palestine đồng ý cải cách bộ máy và tổ chức một cuộc tổng tuyển cử không có sự tham gia của Hamas vào năm tới. Anh và Pháp cũng đã đưa ra cam kết tương tự. Trước đó, Ze’ev Elkin — một thành viên nội các Israel — gợi ý rằng Israel nên đe dọa sáp nhập một phần Gaza nếu Hamas không đồng ý ngừng bắn.

Các quốc gia quanh Thái Bình Dương đã hạ cấp phần lớn cảnh báo sóng thần được đưa ra sau trận động đất mạnh 8,8 độ richter ngoài khơi bán đảo Kamchatka (Nga) hôm thứ Tư — trận động đất mạnh thứ sáu từng được ghi nhận. Ngay sau vụ động đất núi lửa Klyuchevskoy ở Kamchatka cũng phun trào. Không có thiệt hại về người được báo cáo từ hai sự kiện này.

Con số trong ngày: 172%, là mức tăng giá cổ phiếu của Robinhood — một công ty môi giới trực tuyến — trong năm nay.

TIÊU ĐIỂM

Apple gặp khó khăn

Apple được dự đoán sẽ công bố kết quả kinh doanh không mấy khả quan khi công bố báo cáo tài chính quý vào thứ Năm. Những lo ngại về thuế quan có thể đã đưa nhu cầu cho các sản phẩm nhập khẩu từ Trung Quốc — nơi phần lớn iPhone, Mac, và iPad được sản xuất — tăng vọt. Song các nhà đầu tư lo ngại thuế quan sẽ làm giảm biên lợi nhuận của hãng trong các tháng tới. Quý này cũng đánh dấu lần đầu tiên các nhà phát triển ứng dụng có thể né các khoản phí cao của App Store, nhờ một phán quyết chống độc quyền tại Mỹ — điều có thể ảnh hưởng đến mảng dịch vụ của Apple.

Về dài hạn, Apple đối mặt với nhiều vấn đề lớn hơn. Chiến lược trí tuệ nhân tạo (AI) của hãng thiếu định hướng rõ ràng, và nhiều nhà khoa học AI hàng đầu đã rời đi. Một phán quyết chống độc quyền nhắm vào Google có thể đe dọa khoản thanh toán độc quyền trị giá khoảng 20 tỷ USD mà Google trả để được là công cụ tìm kiếm mặc định trên thiết bị Apple. Hy vọng hiện đang được đặt vào một mẫu iPhone mỏng hơn dự kiến ra mắt cuối năm nay, với kỳ vọng sẽ thúc đẩy doanh số, đặc biệt ở Trung Quốc. Nhưng để vượt qua giai đoạn trì trệ này, Apple cần một chiến lược táo bạo hơn.

Cuộc bỏ phiếu then chốt cho tương lai dân chủ của Ukraine

Vào thứ Năm, quốc hội Ukraine (Rada) dự kiến sẽ bỏ phiếu về một dự luật chống tham nhũng mới. Dự luật này sẽ đảo ngược một đạo luật trước đó được thông qua ngày 22 tháng 7, vốn làm suy yếu tính độc lập của hai cơ quan chống tham nhũng hàng đầu đất nước. Dự luật ban đầu — thông qua một cách vội vàng theo đề xuất của tổng thống Volodymyr Zelensky — bị xem là một bước thụt lùi trong cuộc chiến chống tham nhũng. Nó đã dẫn đến biểu tình và lời cảnh báo từ Liên minh châu Âu, cho rằng chính sách này sẽ ảnh hưởng đến viện trợ tài chính và hy vọng gia nhập EU của Ukraine.

Không rõ vì sao ông Zelensky thúc đẩy đạo luật ban đầu. Ông tuyên bố rằng các cơ quan chống tham nhũng đã bị ảnh hưởng bởi Nga, nhưng một số người nói các cuộc điều tra đã tiến gần đến những người thân cận của tổng thống. Giờ đây ông hy vọng Rada sẽ ủng hộ luật mới của mình. Một số nghị sĩ — vốn lo ngại bị cuốn vào các cuộc điều tra trong tương lai — có thể phản đối dự luật mới. Cuộc bỏ phiếu có thể sẽ rất sít sao.

Chính quyền quân sự Myanmar giành ưu thế

Vào thứ Năm, chính quyền quân sự Myanmar dự kiến sẽ tiếp tục gia hạn tình trạng khẩn cấp — lần thứ tám — nhằm hợp thức hóa quyền lực của mình. Chế độ này lên nắm quyền sau cuộc đảo chính năm 2021, làm bùng phát cuộc nội chiến khiến gần 10.000 dân thường thiệt mạng và 2 triệu người đứng trước nguy cơ nạn đói.

Song tình hình hiện đang có lợi cho chính quyền quân sự. Trung Quốc — đồng minh quyền lực nhất của họ — đã gây sức ép thành công buộc các nhóm phiến quân đạt được thỏa thuận với chính quyền. Trong khi đó Mỹ đang có dấu hiệu nới lỏng lập trường. Washington được cho là đang đàm phán để tiếp cận nguồn tài nguyên đất hiếm tại Myanmar. Hôm 24 tháng 7, Mỹ đã gỡ bỏ lệnh trừng phạt với một số đồng minh của quân đội Myanmar, ngay sau khi tướng Min Aung Hlaing ca ngợi Donald Trump và kêu gọi ông làm vậy. Các thông điệp trao đổi chính thức cho thấy Mỹ đang dần công nhận chính quyền quân sự Myanmar. Giới tướng lĩnh có thể hưởng lợi từ chính sách ngoại giao thực dụng của ông Trump.

Thuế quan của Trump bị đưa ra tòa

Các đối tác thương mại của Mỹ đang vội vã đạt được thỏa thuận với ông Donald Trump trước thời hạn chót ngày 1 tháng 8 để tránh các mức thuế cao hơn đối với hàng hóa xuất khẩu vào Mỹ. Nhưng liệu lời đe dọa của tổng thống có chỉ là nói suông? Vào thứ Năm, một tòa phúc thẩm liên bang sẽ nghe điều trần về việc liệu ông Trump có thực sự có quyền áp đặt nhiều mức thuế quan như vậy hay không.

Ông Trump khẳng định Đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế cho phép ông áp thuế trong trường hợp khẩn cấp. Song hồi tháng 5, Tòa án Thương mại Quốc tế Mỹ đã bác bỏ lập luận này. Tòa phúc thẩm sau đó đã tạm đình chỉ phán quyết để chính phủ kháng cáo.

Sẽ không có một kết luận nhanh chóng. Bên nào thua kiện gần như chắc chắn sẽ yêu cầu Tòa án Tối cao can thiệp. Và ngay cả khi chính phủ thắng kiện, vẫn còn nhiều vụ kiện tương tự đang chờ xử lý.