Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Donald Trump dọa sẽ áp thuế 100% đối với các mặt hàng bán dẫn nhập khẩu, nhưng cũng nói các công ty đầu tư vào nước Mỹ có thể được miễn trừ. Tổng thống công bố kế hoạch này sau cuộc gặp với Tim Cook, giám đốc điều hành của Apple, người cho biết công ty ông sẽ đầu tư thêm 100 tỷ USD vào Mỹ trong những năm tới. Apple sản xuất phần lớn sản phẩm tại Trung Quốc nên rất dễ bị ảnh hưởng bởi gián đoạn thương mại.
Trước đó, ông Trump công bố mức thuế bổ sung 25% đối với hàng hóa từ Ấn Độ nhằm phản ứng với việc nước này tiếp tục nhập khẩu dầu từ Nga. Mức thuế mới được bổ sung thêm vào mức 25% đã được công bố tuần trước và sẽ có hiệu lực từ ngày 27 tháng 8. Bộ ngoại giao Ấn Độ gọi mức thuế này là “không công bằng, vô lý, và không thể chấp nhận được”. Ông Trump hy vọng sẽ cắt giảm doanh thu từ dầu mỏ của Nga để buộc ông Vladimir Putin chấm dứt chiến sự ở Ukraine.
Đặc phái viên của Mỹ, Steve Witkoff, đã gặp tổng thống Nga Vladimir Putin tại Moscow. Ông Trump tuyên bố “đã đạt được nhiều tiến triển” trong việc chấm dứt chiến tranh ở Ukraine. Theo các nguồn tin, tổng thống Mỹ đã nói với các lãnh đạo châu Âu rằng ông dự định gặp ông Putin ngay trong tuần tới và sắp xếp đàm phán tiếp theo với tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Ông Zelensky cảnh báo Nga “không được phép đánh lừa chúng ta” trong “các chi tiết.”
Một tay súng đã làm bị thương năm binh sĩ tại một căn cứ quân đội Mỹ ở bang Georgia. Các nạn nhân được kỳ vọng sẽ hồi phục. Hung thủ, hiện đã bị bắt, là một trung sĩ 28 tuổi đang phục vụ tại ngũ. Trong hai mươi năm qua đã có nhiều vụ xả súng tại các căn cứ quân sự Mỹ; năm 2009, một bác sĩ tâm thần trong quân đội đã giết chết 13 người tại Fort Hood, Texas.
Bayer thông báo đã cắt giảm hơn 11.000 việc làm trong năm qua. Tập đoàn dược phẩm và hóa chất Đức đã nâng dự báo lợi nhuận cho năm 2025 sau khi doanh số quý hai tăng mạnh nhờ hai loại thuốc Xarelto (chống đông máu) và Eylea (điều trị bệnh mắt), nhưng cũng cảnh báo sẽ còn sa thải thêm. Mảng nông nghiệp của Bayer đang gặp khó do giá thuốc diệt cỏ giảm và các vụ kiện liên quan đến Roundup, sản phẩm chứa glyphosate bị cáo buộc gây ung thư (mà Bayer phủ nhận).
Một vụ tai nạn trực thăng tại Ghana đã khiến tám người thiệt mạng, trong đó có hai bộ trưởng: Edward Omane Boamah, bộ trưởng quốc phòng, và Ibrahim Murtala Muhammed, bộ trưởng môi trường, khoa học và công nghệ. Hai vị này đang di chuyển từ thủ đô Accra trên một chiếc trực thăng quân sự. Không quân Ghana cho biết máy bay “mất tín hiệu” tại vùng Ashanti, miền trung đất nước. Nguyên nhân vụ tai nạn chưa được công bố.
Chính phủ Ý phê duyệt dự án trị giá 13,5 tỷ euro (15,7 tỷ USD) để xây cầu nối liền đảo Sicily với đất liền. Chính phủ cho rằng đây là dự án chiến lược và muốn tính chi phí xây dựng cầu vào chỉ tiêu quốc phòng của NATO, trong đó các nước thành viên cam kết chi 3,5% GDP cho quốc phòng và 1,5% cho an ninh. Trước đó, dự án đã nhiều lần bị đình trệ dưới thời các chính phủ khác nhau.
Con số trong ngày: 900, là số người nhập cư đang bị giữ tại Alligator Alcatraz, cơ sở giam giữ người nhập cư mới nhất của bang Florida.
TIÊU ĐIỂM
Trung Quốc tạm thời tránh được đòn thuế mới của Trump
Các mức thuế “đối ứng” mà Donald Trump công bố tuần trước sẽ gây trở ngại cho thương mại với hàng chục đối tác của Mỹ. Song lần này Trung Quốc nhìn chung không bị ảnh hưởng. Mức thuế 10% mà Bắc Kinh đàm phán được hồi tháng 5 có khả năng sẽ được gia hạn thêm 90 ngày vào ngày 12 tháng 8. Việc đình chiến thuế quan đã mang lại lợi ích lớn cho các nhà xuất khẩu Trung Quốc. Dữ liệu thương mại công bố vào thứ Năm tới dự kiến sẽ cho thấy xuất khẩu của nước này trong tháng 7 tăng hơn 5% so với cùng kỳ năm trước.
Song dù không bị áp thuế trực tiếp, Trung Quốc vẫn có thể bị ảnh hưởng gián tiếp. Ví dụ, việc tăng thuế đối với các nền kinh tế châu Á như Việt Nam và Thái Lan có thể làm giảm nhu cầu đối với hàng hóa thành phẩm và các linh kiện do Trung Quốc sản xuất. Ông Trump cũng đã đe dọa áp thuế 40% đối với “hàng trung chuyển” qua Việt Nam từ Trung Quốc (mặc dù không định nghĩa rõ ràng khái niệm này). Trong các cuộc đàm phán song phương, chiến thuật cứng rắn của Trung Quốc đã giúp kiềm chế Mỹ, nhưng họ không thể tránh được hoàn toàn những hậu quả.
Liệu canh bạc AI của SoftBank có thành công?
SoftBank, tập đoàn đầu tư khổng lồ của Nhật Bản, sẽ công bố kết quả tài chính quý một vào thứ Năm. Các nhà đầu tư sẽ muốn biết liệu Masayoshi Son, nhà sáng lập và giám đốc điều hành của công ty, có tiến triển gì trong chiến lược tập trung vào trí tuệ nhân tạo (AI) hay không. Quý trước, tập đoàn ghi nhận lợi nhuận 3,5 tỷ USD — mức cao nhất trong năm năm — nhờ cổ phiếu viễn thông phục hồi và giá trị tăng của các khoản đầu tư công nghệ tư nhân.
Kể từ đó, ông Son đã tăng tốc đầu tư vào các công ty AI. SoftBank đã rót hàng tỷ USD vào Nvidia, TSMC, và Oracle, và đồng ý mua Ampere — công ty Mỹ chuyên sản xuất chip AI — với giá 6,5 tỷ USD. Ông cũng đồng dẫn đầu dự án “Stargate,” kế hoạch xây dựng trung tâm dữ liệu AI trị giá 500 tỷ USD tại Mỹ. Các nhà phân tích sẽ theo dõi cách dự án này được tài trợ, nhất là trong bối cảnh chi phí vay vốn cao và các vấn đề về lựa chọn địa điểm, nhà cung cấp điện. Trong khi đó, thỏa thuận mua Ampere đang bị cơ quan an ninh quốc gia Mỹ xem xét. Dù ông Son là người vạch ra tầm nhìn, nhưng những trở ngại phía trước không hoàn toàn nằm trong tầm kiểm soát của ông.
Một ghế trống tại Cục Dự trữ Liên bang
Một ghế trống đã xuất hiện tại Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sau khi Adriana Kugler từ chức sớm năm tháng. Donald Trump cho biết ông sẽ bổ nhiệm người thay thế trong vài ngày tới, làm dấy lên đồn đoán về ứng viên tiềm năng kế nhiệm Jerome Powell, chủ tịch hiện tại của Fed. Ông Trump đã nhiều lần chỉ trích ông Powell và kêu gọi Fed hạ lãi suất. Nhiệm kỳ của ông Powell sẽ kết thúc vào tháng 5 năm 2026.
Theo luật, chủ tịch Fed phải là một thống đốc đương nhiệm. Trừ khi có thêm ai đó bất ngờ rời nhiệm sở, ghế của bà Kugler sẽ là vị trí duy nhất có thể thay đổi trước tháng 5. Một số ứng viên mà ông Trump đang cân nhắc là người ngoài Fed, như Kevin Warsh (cựu thống đốc) và Kevin Hassett (giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia). Christopher Waller, một ứng viên chủ tịch khác, hiện đã là thống đốc Fed. Hôm 5 tháng 8, ông Trump đã xác nhận bộ trưởng tài chính Scott Bessent sẽ không được bổ nhiệm vào vị trí chủ tịch, nói rằng “ông ấy muốn tiếp tục công việc hiện tại.”
Đàm phán căng thẳng giữa Campuchia và Thái Lan
Vào thứ Năm, bộ trưởng quốc phòng Campuchia và Thái Lan sẽ gặp nhau tại Kuala Lumpur, thủ đô Malaysia, để tìm cách xoa dịu căng thẳng liên quan đến tranh chấp biên giới giữa hai nước. Tháng trước, hai bên đã giao tranh trong năm ngày — bao gồm pháo kích và không kích — khiến ít nhất 43 người thiệt mạng và 300.000 người phải sơ tán. Campuchia hiện rất tức giận vì Thái Lan chưa thả 18 binh sĩ mà nước này đã bắt giữ, một vấn đề được cho là sẽ chi phối nội dung cuộc họp.
Cuộc đụng độ xảy ra gần một đoạn biên giới có nhiều đền thờ Hindu cổ trên vách núi, nơi cả hai nước đều tuyên bố chủ quyền vì lý do văn hóa. Nhưng hiện chưa rõ bên nào nổ súng trước hoặc vì sao chiến sự leo thang nhanh như vậy. Cả Campuchia và Thái Lan đều cáo buộc đối phương vi phạm lệnh ngừng bắn và đang chuẩn bị tái diễn xung đột. Không thể loại trừ khả năng giao tranh quay trở lại.
