Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Donald Trump nói ông tin rằng Vladimir Putin “sẽ tạo hòa bình” ở Ukraine, trước thềm hội nghị thượng đỉnh quan trọng giữa hai nhà lãnh đạo tại Alaska vào thứ Sáu. Tổng thống Mỹ cũng gợi ý khả năng tổ chức một cuộc gặp thứ hai có sự tham dự của Volodymyr Zelensky, tổng thống Ukraine, cùng các đồng minh châu Âu. Trước đó, tổng thống Nga ca ngợi “nỗ lực nhiệt huyết và chân thành” của ông Trump trong việc chấm dứt xung đột. Nga hiện kiểm soát khoảng một phần năm lãnh thổ Ukraine.
Sản lượng công nghiệp của Trung Quốc tăng 5,7% trong tháng 7 so với cùng kỳ năm ngoái, mức thấp nhất trong 8 tháng. Dữ liệu chính thức cũng cho thấy doanh số bán lẻ tăng 3,7% — tốc độ chậm nhất kể từ tháng 12. Những chỉ số này có thể thúc đẩy các nhà hoạch định chính sách tăng cường kích thích kinh tế. Nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang chịu sức ép từ chính sách thương mại của Mỹ, thời tiết cực đoan, và thị trường bất động sản suy yếu.
Bezalel Smotrich, bộ trưởng tài chính cực hữu của Israel, cho biết ông sẽ phê duyệt kế hoạch xây dựng một khu định cư ở Bờ Tây. Khu định cư vốn được bàn tới từ lâu này trên thực tế sẽ chia Bờ Tây ra làm hai. Ông Smotrich cho rằng làm vậy sẽ “chôn vùi” ý tưởng về một nhà nước Palestine và tuyên bố kế hoạch có sự ủng hộ của thủ tướng. Các khu định cư Israel tại Bờ Tây bị coi là bất hợp pháp theo luật pháp quốc tế.
Eli Lilly sẽ tăng giá thuốc giảm cân Mounjaro tại Anh lên tới 170% đối với bệnh nhân tự chi trả. Tháng 7 vừa qua, Lilly là một trong số nhiều hãng dược nhận thư từ ông Trump yêu cầu giảm bớt phụ thuộc doanh thu vào bệnh nhân Mỹ. Công ty dược này cho biết thay đổi mới sẽ “giải quyết sự bất nhất về giá” giữa Mỹ và châu Âu.
Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae-myung cho biết ông dự định khôi phục một thỏa thuận đình chỉ hoạt động quân sự dọc biên giới với Triều Tiên. Thỏa thuận này đã sụp đổ không lâu sau khi được ký kết vào năm 2018. Ông Lee, nhậm chức hồi tháng 6, muốn nối lại đối thoại với Triều Tiên.
Chỉ số giá sản xuất (PPI) của Mỹ tăng 3,3% trong 12 tháng tính đến tháng 7 — mức tăng lớn nhất kể từ tháng 2 và cao hơn nhiều so với dự báo. Dữ liệu mới cho thấy các nhà sản xuất đang chịu tác động từ thuế quan của ông Trump và đặt Cục Dự trữ Liên bang vào tình thế khó xử. Chính quyền Trump đã gây áp lực lớn lên ngân hàng trung ương để cắt giảm lãi suất.
Để kỷ niệm Ngày Độc lập, Ấn Độ sẽ khánh thành một cột cờ cao 60m tại cửa khẩu Mahavir-Sadqi ở Punjab vào thứ Sáu — cách khoảng 200 mét từ cột cờ cao 50m của Pakistan. Hai quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân này, vốn từng giao tranh bốn ngày hồi tháng 5 và suýt leo thang thành chiến tranh toàn diện, giờ đây lại cạnh tranh xem ai có cột cờ lớn hơn.
Con số trong ngày: 88 triệu USD — giá trị doanh số năm ngoái của Nin Jiom Pei Pa Koa, một loại siro ho Trung Quốc 400 năm tuổi đang ngày càng được ưa chuộng ở phương Tây.
TIÊU ĐIỂM
Mọi con mắt đổ dồn về Anchorage
Donald Trump và Vladimir Putin sẽ gặp nhau tại Anchorage vào thứ Sáu trong một hội nghị thượng đỉnh có thể trở thành thảm họa hoặc chỉ là một sự kiện nhạt nhòa. Các đồng minh của Ukraine đang chuẩn bị cho cả hai kịch bản; cho đến nay những phát biểu dồn dập của ông Trump chỉ khiến mọi người rối hơn.
Hôm thứ Hai, ông ca ngợi chiến thắng của Nga trước Napoleon và Hitler, đồng thời nói về tính tất yếu của “trao đổi lãnh thổ.” Nhưng đến thứ Tư, ông cảnh báo Nga sẽ phải chịu “hậu quả nghiêm trọng” nếu không chấm dứt chiến tranh, đồng thời hạ thấp tầm quan trọng của hội nghị này, coi đây chỉ là buổi gặp đầu tiên. Ông đề cập đến khả năng mời tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelensky, dự vòng đàm phán tiếp theo và được cho là đã gợi ý Mỹ có thể đưa ra bảo đảm an ninh cho Ukraine để đạt thỏa thuận ngừng bắn.
Đến thứ Năm, ông Trump lại tỏ ra lạc quan về một thỏa thuận. Trong khi đó, ông Putin khen ngợi “nỗ lực nhiệt huyết và chân thành” của tổng thống Mỹ, đồng thời bóng gió về khả năng ký một thỏa thuận kiểm soát vũ khí hạt nhân. Mọi sự phụ thuộc vào “phiên bản Trump” nào bước xuống từ chuyên cơ Không lực Một.
Người tiêu dùng Mỹ thận trọng
Nền kinh tế Mỹ đã trải qua nửa đầu năm 2025 đầy rối ren và phải chịu tác động từ thuế quan. Tốc độ tăng trưởng GDP hàng năm chỉ đạt 1,2%, yếu nhất trong nhiều năm, và tiến trình đưa lạm phát về mục tiêu 2% đã chững lại. Giờ đây câu hỏi đặt ra là liệu thiệt hại kinh tế từ làn sóng thuế quan của ông Trump chỉ là tạm thời hay sẽ kéo dài và đau đớn.
Các số liệu công bố vào thứ Sáu sẽ giúp làm rõ tình hình. Một trong những chỉ số sụt giảm mạnh nhất sau các đợt tăng thuế lớn vào “Ngày Giải phóng” hồi tháng 4 là niềm tin tiêu dùng. Chỉ số này đã phục hồi đôi chút, nhưng vẫn không nhiều. Chỉ số tâm lý người tiêu dùng của Đại học Michigan — thước đo được theo dõi sát sao — vẫn gần mức thấp kỷ lục và dự kiến sẽ không tăng nhiều trong số liệu mới nhất. Kỳ vọng lạm phát của hộ gia đình cũng chỉ giảm nhẹ so với mức cao của tháng 4. Trong khi đó, các nhà kinh tế sẽ soi kỹ số liệu bán lẻ tháng 7 để xem liệu đà phục hồi trong tháng 6 có tiếp diễn bất chấp cuộc chiến thương mại hay không.
Kế hoạch hoành tráng của Prabowo cho Indonesia
Vào thứ Sáu, tổng thống Indonesia Prabowo Subianto sẽ trình bày ngân sách trước quốc hội và đọc thông điệp quốc gia. Ông dự kiến sẽ đưa ra kế hoạch giảm phụ thuộc vào nhập khẩu năng lượng và lương thực, mở rộng chương trình trợ cấp chính phủ, và hướng tới mục tiêu tăng trưởng GDP 8%.
Năm đầu tiên của ông Prabowo trên cương vị tổng thống là sự kết hợp của khuynh hướng độc đoán và chi tiêu dân túy. Là cựu tướng lĩnh, ông đã mở rộng ảnh hưởng của quân đội, tăng ngân sách quốc phòng, và tạo điều kiện để sĩ quan đảm nhận vị trí trong bộ máy dân sự. Đồng thời, ông theo đuổi ba chính sách kinh tế chủ chốt: bữa trưa miễn phí ở trường, hợp tác xã để quản lý các dịch vụ ở nông thôn, và thành lập quỹ đầu tư quốc gia mới. Các chương trình này giúp tăng mức độ ủng hộ, nhưng đóng góp ít cho tăng trưởng dài hạn và có nguy cơ làm căng thẳng ngân sách. Mới chỉ có 15 triệu người hưởng lợi từ chương trình bữa trưa miễn phí, thấp hơn nhiều so với mục tiêu 83 triệu của chính phủ. Tham nhũng và các vụ ngộ độc thực phẩm cũng ảnh hưởng đến quá trình triển khai.
