Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Donald Trump nói Mỹ sẽ giúp đảm bảo an ninh cho Ukraine nếu đạt được thỏa thuận hòa bình với Nga, nhưng châu Âu sẽ là “tuyến phòng thủ đầu tiên.” Ông Trump đã gặp tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và các nhà lãnh đạo châu Âu vào thứ Hai, sau cuộc gặp với tổng thống Nga Vladimir Putin tại Alaska hôm thứ Sáu. Cả ông Trump và ông Zelensky đều bày tỏ hy vọng các cuộc đàm phán này sẽ mở đường cho một cuộc gặp ba bên với ông Putin.
Đức tuyên bố Mỹ phải giảm thuế ô tô trước khi có thể hoàn tất thỏa thuận thương mại với Liên minh châu Âu. EU và Mỹ đã thống nhất một thỏa thuận khung từ cuối tháng 7, nhưng nhiều chi tiết vẫn chưa rõ ràng. Đề xuất hiện tại sẽ giảm thuế nhập khẩu ô tô châu Âu vào Mỹ từ mức 25% xuống còn 15%. Song ngành công nghiệp ô tô Đức ước tính ngay cả mức thuế thấp hơn này cũng có thể khiến họ bị thiệt hại hàng tỷ euro mỗi năm.
Chỉ số niềm tin kinh doanh của ngành xây dựng Mỹ bất ngờ giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2022. Chỉ số điều kiện nhà ở hàng tháng do Hiệp hội các Nhà xây dựng Nhà ở Quốc gia (NAHB) và Wells Fargo công bố đã giảm từ 33 điểm trong tháng 7 xuống còn 32 điểm trong tháng 8. Hai phần ba số nhà xây dựng cho biết họ đã phải sử dụng các biện pháp khuyến khích để thúc đẩy doanh số; và hơn một phần ba đã hạ giá để thu hút người mua, vốn đang nản lòng vì lãi suất thế chấp cao.
Myanmar sẽ lần đầu tiên tổ chức tổng tuyển cử kể từ sau cuộc đảo chính quân sự năm 2021. Cuộc bầu cử sẽ diễn ra theo nhiều giai đoạn, bắt đầu từ ngày 28 tháng 12. Một số người lo ngại chính quyền quân sự sẽ lợi dụng cuộc bỏ phiếu giả tạo này để củng cố quyền lực. Nhiều người dân sẽ không được bỏ phiếu ở những khu vực có xung đột giữa quân chính phủ và lực lượng nổi dậy. Nạn đói đang lan rộng ở các vùng này.
Novo Nordisk sẽ giảm giá thuốc tiêm chống tiểu đường Ozempic cho người Mỹ mua không có bảo hiểm y tế từ 1.000 USD xuống còn 499 USD mỗi tháng. Công ty dược phẩm Đan Mạch này trước đó đã cắt giá thuốc giảm cân Wegovy, loại thuốc thường được mua không qua kê đơn. Ông Trump đã yêu cầu các hãng dược phải giảm giá thuốc cho người Mỹ và tăng giá đối với người châu Âu.
Phong trào Xã hội Chủ nghĩa (MAS) đã chịu thất bại nặng nề trong cuộc bầu cử tổng thống Bolivia, khép lại gần 20 năm cầm quyền của đảng cánh tả này. Theo kết quả sơ bộ, hai ứng viên từ các đảng cánh hữu đã giành được nhiều phiếu nhất. Họ sẽ cạnh tranh trong vòng hai vào tháng 10. Cuộc bầu cử diễn ra trong bối cảnh lạm phát leo thang và khan hiếm nhiên liệu.
Thái Lan sẽ cho phép du khách nước ngoài đổi tiền điện tử sang đồng baht. Giới chức nước này muốn thúc đẩy ngành du lịch, khi lượng khách quốc tế gần đây sụt giảm. (Hôm thứ Hai, chính phủ đã hạ dự báo lượng khách năm 2025 xuống còn 33 triệu, giảm 10% so với trước đó.) Chương trình đổi tiền điện tử sẽ kéo dài 18 tháng, với giới hạn chuyển đổi tối đa là 550.000 baht (17.000 USD).
Con số trong ngày: 75%, là mức tăng số lượng xe bị đánh cắp ở Anh trong thập kỷ qua. Nước này hiện đã trở thành một trong những nước xuất khẩu xe bị trộm hàng đầu.
TIÊU ĐIỂM
Thuế quan và trí tuệ nhân tạo phủ bóng lên kinh tế Ấn Độ
Chính phủ Ấn Độ từ lâu đã tự hào về tốc độ tăng trưởng kinh tế ấn tượng. Nền kinh tế lớn phát triển nhanh nhất thế giới đã tăng trưởng 7,4% so với cùng kỳ năm trước trong quý hai. Song lo ngại đang gia tăng. Nếu Mỹ thực hiện mức thuế 50% đối với hàng xuất khẩu của Ấn Độ như dự kiến vào ngày 27 tháng 8, các nhà kinh tế ước tính tăng trưởng có thể giảm 0,8 điểm phần trăm.
Trí tuệ nhân tạo (AI) là một thách thức khác. Vào thứ Ba, các công đoàn sẽ tổ chức biểu tình trước văn phòng của Tata Consultancy Services (TCS), tập đoàn CNTT vừa thông báo cắt giảm hơn 12.000 việc làm vào tháng trước. TCS khẳng định việc sa thải là do lệch kỹ năng chứ không phải do áp dụng AI. Nhưng người lao động vẫn lo ngại AI có thể khiến họ mất việc và tạo ra cạnh tranh buộc ngành CNTT — vốn chiếm 7% GDP Ấn Độ — phải bán dịch vụ với giá thấp hơn. Tuần trước, thủ tướng Narendra Modi đã tìm cách trấn an bằng việc công bố cắt giảm thuế và quy định để thúc đẩy hoạt động kinh tế. Ông Modi từ lâu đã ca ngợi tự cường kinh tế như một đức tính cần có. Giờ đây, điều đó có thể trở thành một nhu cầu bắt buộc.
BHP công bố kết quả kinh doanh đáng thất vọng
Tập đoàn khai thác mỏ lớn nhất thế giới, BHP, đã công bố kết quả đáng thất vọng vào thứ Ba. Lợi nhuận cả năm giảm 26%, xuống còn 10,2 tỷ USD, mức thấp nhất trong 5 năm. Công ty Úc này đã chịu tác động từ giá quặng sắt và than giảm, bất chấp nỗ lực đa dạng hoá hoạt động kinh doanh. Sản lượng đồng — mặt hàng được hưởng lợi nhờ sự tăng trưởng của trung tâm dữ liệu và xe điện — chiếm 45% lợi nhuận cơ bản. Trong năm tính đến tháng 6, BHP khai thác hơn 2 triệu tấn đồng, tăng 28% so với cùng kỳ ba năm trước.
Trong khi đó, BHP cùng với Vale, một công ty khai thác Brazil, đang đối mặt vụ kiện trị giá 36 tỷ bảng Anh (48 tỷ USD) tại Anh do các nạn nhân của thảm họa môi trường ở Brazil năm 2015 khởi kiện. Hai công ty đã đề nghị 1,4 tỷ USD để dàn xếp. Ngoài ra một dự án phân bón mới của BHP đang vượt ngân sách tới 1,7 tỷ USD, làm dấy lên nghi ngờ về chiến lược đa dạng hóa. Giám đốc điều hành Mike Henry có thể nghỉ hưu vào năm sau, và người kế nhiệm ông sẽ đối mặt thách thức lớn phía trước.
Kinh tế Canada trụ vững
Các nhà kinh tế sẽ theo dõi xem thuế quan của Mỹ ảnh hưởng thế nào đến kinh tế Canada khi số liệu lạm phát tháng 7 được công bố vào thứ Ba. Kim loại và năng lượng của Canada bị Mỹ áp thuế từ tháng 3. Đến đầu tháng 8, chính quyền Trump lại áp mức thuế 35% đối với hàng nhập khẩu từ Canada. Song Hiệp định Thương mại Tự do Mỹ-Canada-Mexico (USMCA), do ông Trump ký năm 2018 thay thế NAFTA, đã giúp cho phần lớn hàng xuất khẩu của Canada sang Mỹ không bị áp mức thuế cao hơn.
Dù vậy, mức thuế 50% đối với thép và nhôm vẫn khá đau đớn. Xuất khẩu của Canada sang Mỹ giảm hơn 15% chỉ trong tháng 4. Tỷ lệ thất nghiệp ở Canada đã nhích lên trong năm 2025, cho thấy thuế quan có thể đang kìm hãm tăng trưởng. Tuy nhiên, Ngân hàng Trung ương Canada vẫn giữ nguyên lãi suất. Một phần vì các biện pháp trả đũa đối với hàng hóa Mỹ có thể đẩy lạm phát lên cao, và vì chi tiêu tiêu dùng mạnh cũng như du lịch nội địa gia tăng đã góp phần giúp nền kinh tế đứng vững.
