Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) cho biết đã bắt đầu “các bước chuẩn bị” cho chiến dịch tấn công vào thành phố Gaza và hiện đã kiểm soát được khu vực ngoại ô. Để chuẩn bị cho việc tiếp quản, IDF đã triệu tập thêm 60.000 quân dự bị và gia hạn nghĩa vụ cho 20.000 binh sĩ đang phục vụ. Trong khi đó, chính phủ Israel đang xem xét một đề xuất ngừng bắn mới mà Hamas được cho là đã đồng ý.
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov tuyên bố Điện Kremlin sẽ phải phê duyệt bất kỳ đảm bảo an ninh nào dành cho Ukraine trong một thỏa thuận hòa bình, qua đó khiến những cam kết này mất giá trị thực tế. Nhận xét này dường như mâu thuẫn với tuyên bố của chính quyền Trump rằng Vladimir Putin, người vừa gặp ông Trump hôm thứ Sáu, đã đồng ý với các đảm bảo an ninh từ châu Âu và Mỹ.
Cổ phiếu công nghệ tiếp tục giảm ngày thứ hai liên tiếp. Chỉ số NASDAQ đóng cửa giảm 0,7% vào thứ Tư, sau khi đã mất 1,4% hôm thứ Ba. Chỉ số S&P 500 cũng giảm 0,2%. Cổ phiếu của Palantir và Nvidia nằm trong số những mã giảm mạnh trong phiên. Đợt bán tháo diễn ra giữa lo ngại rằng mức định giá cao của các công ty AI sẽ biến thành một bong bóng.
Các nhà lập pháp ở Texas đã thông qua việc vẽ lại bản đồ bầu cử của bang, điều mà phe Cộng hòa tin rằng sẽ giúp họ giành thêm năm ghế trong cuộc bầu cử quốc hội giữa kỳ năm tới. Trước đó, hàng chục nghị sĩ Dân chủ đã rời khỏi bang để trì hoãn nỗ lực phân chia khu vực bầu cử của đảng Cộng hòa. Trong khi đó, các nhà lập pháp tại California chuẩn bị bỏ phiếu về một bản đồ mới có thể giúp Đảng Dân chủ dễ dàng thắng thêm năm ghế quốc hội.
Lisa Cook, thành viên Hội đồng Thống đốc Cục Dự trữ Liên bang (Fed) do Joe Biden bổ nhiệm, khẳng định bà “không có ý định bị ép buộc phải từ chức.” Ông Trump muốn bà từ nhiệm vì cáo buộc liên quan đến gian lận thế chấp. Tổng thống cũng đang gây áp lực buộc Fed và chủ tịch Jerome Powell phải hạ lãi suất.
Giá cổ phiếu của Target giảm sau khi hãng bán lẻ Mỹ thông báo giám đốc điều hành (COO) sẽ sớm đảm nhiệm vị trí tổng giám đốc. Công ty hiện chịu áp lực lớn do doanh số giảm, và tình hình càng phức tạp hơn bởi thuế quan. Một số nhà đầu tư cho rằng một lãnh đạo từ bên ngoài sẽ hiệu quả hơn. Trước đó Target đã báo cáo lợi nhuận tốt hơn dự kiến, dù doanh số giảm 0,9% so với năm ngoái.
Đan Mạch sẽ bãi bỏ thuế giá trị gia tăng (VAT) đối với sách nhằm khuyến khích đọc sách nhiều hơn. Gần một phần tư học sinh 15 tuổi ở Đan Mạch gặp khó khăn đọc hiểu các văn bản đơn giản, theo một báo cáo mới của OECD. Chính phủ Đan Mạch cho rằng mức thuế bán hàng 25% – cao nhất thế giới – đã góp phần vào “khủng hoảng đọc hiểu.” Kế hoạch này dự kiến tiêu tốn khoảng 330 triệu kroner (52 triệu USD) từ ngân sách hằng năm.
Con số trong ngày: 12%, là mức tăng số lượng nữ binh sĩ tại ngũ trong lục quân Mỹ kể từ năm 2005. Trong cùng giai đoạn, số nam binh sĩ giảm 10%.
TIÊU ĐIỂM
Chủ tịch Fed Jerome Powell sắp có bài phát biểu quan trọng
Một dàn “ngôi sao” ngân hàng trung ương đang ở Jackson Hole, Wyoming, cho sự kiện thường niên lớn nhất thế giới về chính sách tiền tệ. Song mọi con mắt sẽ đổ vào Jerome Powell, chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ. Trong vài năm qua, các bài phát biểu của ông đã trở thành tâm điểm tại hội nghị của Cục Dự trữ Liên bang Kansas City. Năm 2024, ông Powell đã mở đường cho việc cắt giảm lãi suất khi lạm phát dường như cuối cùng cũng hạ nhiệt. Kể từ đó, lãi suất chính sách đã giảm một điểm phần trăm xuống còn 4,5%.
Bài phát biểu tại hội nghị năm nay sẽ là lần cuối cùng trong nhiệm kỳ của ông, vốn kết thúc vào tháng 5 năm 2026. Trong 12 tháng qua, kinh tế vĩ mô Mỹ trở nên khó đoán hơn bao giờ hết. Thuế quan đang kéo lạm phát tăng, nhưng có thể chỉ tạm thời. Nhập cư giảm mạnh đang bóp nghẹt nguồn cung lao động. Và áp lực từ Nhà Trắng lên Fed hiện cao hơn bất kỳ thời điểm nào kể từ ít nhất là thời Nixon.
Trận chiến ngân hàng ở Ý
Các cổ đông của Mediobanca, một ngân hàng đầu tư có trụ sở tại Milan, sẽ tổ chức bỏ phiếu vào thứ Năm về một động thái có thể có tác động sâu rộng tới ngành tài chính Ý. Mediobanca đang là mục tiêu của một thương vụ thâu tóm bởi Monte dei Paschi di Siena (MPS), ngân hàng lâu đời nhất thế giới. Nhưng ban lãnh đạo hy vọng sẽ ngăn chặn được thương vụ này bằng cách sáp nhập với Banca Generali, nhánh ngân hàng tư nhân của Generali, tập đoàn bảo hiểm lớn nhất nước Ý. Thỏa thuận trị giá 6,3 tỷ euro (6,8 tỷ USD), được Ngân hàng Trung ương châu Âu phê duyệt hôm thứ Hai, sẽ nâng giá trị Mediobanca lên cao hơn nhiều so với đề nghị của MPS. Trên thực tế lời chào mua của ngân hàng vùng Tuscany vốn đã thấp hơn vốn hóa thị trường 17,5 tỷ euro của Mediobanca.
Việc các cổ đông thông qua thỏa thuận với Banca Generali sẽ phá vỡ kế hoạch của hai nhà đầu tư được xem là đồng minh của chính phủ bảo thủ do Giorgia Meloni lãnh đạo: ông trùm xây dựng Francesco Gaetano Caltagirone và quỹ đầu tư của gia đình Del Vecchio. Cả hai đều là những nhà đầu tư lớn tại MPS và ủng hộ thương vụ mua lại. Nhưng đồng thời họ cũng là những cổ đông hàng đầu của Mediobanca và có thể xoay chuyển kết quả bỏ phiếu.
Rắc rối nhập cư của Anh
Vào thứ Năm, Bộ Nội vụ Anh sẽ công bố số liệu nhập cư, một vấn đề nhạy cảm về chính trị đối với chính phủ của Keir Starmer. Đặc biệt, bộ sẽ công bố số người buộc phải trở về nước vì không có quyền cư trú hợp pháp tại Anh. Trong năm tính từ ngày 5 tháng 7 năm 2024, có 9.115 trường hợp hồi hương cưỡng chế, tăng 24% so với năm trước đó.
Tính tổng thể, nhập cư ròng đã tăng vọt sau năm 2020 khi chính phủ nới lỏng việc cấp thị thực cho sinh viên và lao động. Gần đây con số này giảm do các quy định bị siết chặt. Song số lượng người vượt eo biển Manche đến xin tị nạn lại tăng, làm gia tăng các cáo buộc rằng nhập cư đã vượt ngoài tầm kiểm soát. Biểu tình bên ngoài các khách sạn được dùng làm nơi tạm trú cho người xin tị nạn đã thu hút các nhóm tân phát xít và đôi khi biến thành bạo lực. Chính phủ hy vọng số liệu mới sẽ cho thấy tình hình đang được kiểm soát, qua đó giảm bớt sức ép chính trị.