Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Israel và Hamas đã đồng ý với giai đoạn đầu tiên trong kế hoạch hòa bình do Donald Trump đề xuất. Bước đột phá này đồng nghĩa với việc 20 con tin người Israel còn sống bị giam giữ ở Gaza sẽ được trả tự do trong những ngày tới, và hàng trăm tù nhân Palestine sẽ được phóng thích khỏi các nhà tù của Israel. Theo các điều khoản của thỏa thuận, quân đội Israel cũng sẽ chấm dứt tấn công và rút khỏi phần lớn Dải Gaza.
Thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu gọi đây là “một ngày vĩ đại” đối với đất nước, và ca ngợi “sứ mệnh thiêng liêng” của thỏa thuận là “đưa con tin trở về.” Hamas tuyên bố người dân Gaza đã “chứng minh lòng dũng cảm vô song” trong suốt cuộc chiến, đồng thời nhấn mạnh trách nhiệm của Mỹ và các quốc gia bảo trợ thỏa thuận trong việc đảm bảo lệnh ngừng bắn được thực thi. Ông Trump viết trên mạng xã hội rằng Trung Đông đã “bước những bước đầu tiên hướng tới Hòa Bình Vững Chắc, Bền Lâu, và Vĩnh Cửu.”
Cựu giám đốc FBI James Comey đã bác bỏ các cáo buộc khai man trước Quốc hội và cản trở điều tra. Vụ việc do ông Trump khởi xướng liên quan đến lời khai mà ông Comey đưa ra trước Ủy ban Thượng viện năm 2020, khi cơ quan này điều tra mối liên hệ giữa Nga và chiến dịch tranh cử tổng thống của ông Trump năm 2016. Luật sư của ông Comey đang tìm cách bác bỏ vụ kiện trước khi đưa ra xét xử, cho rằng đây là hành động trả đũa mang tính cá nhân.
Sébastien Lecornu, thủ tướng mãn nhiệm của Pháp, cho biết ông dự đoán tổng thống Emmanuel Macron sẽ chỉ định người kế nhiệm trong vòng 48 giờ tới. Ông Macron đã giao nhiệm vụ cho ông Lecornu — người từ chức hôm thứ Hai — tiến hành các cuộc đàm phán cuối cùng với các đảng phái khác để tìm kiếm ủng hộ cho một chính phủ mới. Ông Lecornu cho biết “nguy cơ giải tán quốc hội và tổ chức bầu cử sớm đang giảm dần.”
Ngân hàng HSBC đề xuất tư nhân hóa Hang Seng, một ngân hàng tại Hồng Kông mà họ đang nắm cổ phần chi phối. Tập đoàn tài chính lớn nhất châu Âu cho biết sẽ chi 13,6 tỷ USD để mua lại cổ phần còn lại của Hang Seng, định giá ngân hàng này ở mức 37,2 tỷ USD. Trong những năm gần đây, Hang Seng bị ảnh hưởng bởi các khoản nợ xấu, phần lớn xuất phát từ thị trường bất động sản ảm đạm tại Hồng Kông và Trung Quốc đại lục.
Giải Nobel Hóa học được trao cho Kitagawa Susumu, Richard Robson và Omar Yaghi. Ba nhà khoa học này đã phát triển các cấu trúc khung kim loại – hữu cơ (MOFs), những tinh thể xốp có thể được thiết kế để giữ lại các hóa chất cụ thể, rất hữu ích trong việc tách chiết các chất. Nếu được ứng dụng ở quy mô lớn, công trình này có thể giúp loại bỏ các “hóa chất vĩnh cửu” khỏi nguồn nước, hoặc thu giữ khí CO₂ trong không khí.
Nghị viện châu Âu đã bỏ phiếu cấm sử dụng các từ liên quan đến thịt, như “burger” hay “bratwurst,” đối với sản phẩm có nguồn gốc thực vật. Thay đổi này là một phần trong gói chính sách hỗ trợ nông dân, và vẫn cần được đàm phán trước khi có hiệu lực. Các sản phẩm thay thế thịt không phải là nhóm duy nhất bị “soi kỹ”: EU định nghĩa các sản phẩm sữa là “chất tiết ra từ tuyến vú,” một đòn giáng vào các loại đồ uống như sữa yến mạch.
Con số trong ngày: 79%, là tỷ lệ người Mỹ cho rằng nhập cư là điều tích cực cho đất nước.
TIÊU ĐIỂM
Ngành ô tô Đức khủng hoảng sâu sắc
Thủ tướng Đức Friedrich Merz sẽ chủ trì một hội nghị thượng đỉnh ngành ô tô tại Berlin vào thứ Năm, nhằm đối phó với cuộc khủng hoảng ngày càng nghiêm trọng trong lĩnh vực công nghiệp lớn nhất nước này, vốn sử dụng khoảng 750.000 lao động. Trong một năm qua, ngành ô tô Đức đã mất 50.000 việc làm — tương đương khoảng 6% tổng lực lượng lao động — và dự kiến sẽ mất thêm 140.000 việc làm nữa trước năm 2035, theo Liên đoàn Công nghiệp Ô tô Đức (VDA).
Nguyên nhân chính là quá trình chuyển đổi sang xe điện, vốn đòi hỏi ít nhân công hơn, cũng như cạnh tranh khốc liệt từ Trung Quốc. Tham vọng đạt mức phát thải ròng bằng 0 của Liên minh châu Âu vào năm 2050 càng làm gia tăng gánh nặng cho ngành. Trước hội nghị, ông Merz, thuộc đảng Dân chủ Cơ đốc giáo, đã tuyên bố rằng kế hoạch cấm xe động cơ đốt trong của EU từ năm 2035 là “sai lầm” và cần được bãi bỏ. Nhưng các đối tác Dân chủ Xã hội trong liên minh của ông lại muốn duy trì lệnh cấm. Sau cuộc gặp với lãnh đạo các hãng xe, dự kiến sẽ có một cuộc tranh luận gay gắt tại phủ thủ tướng.
Người Do Thái ở Anh biểu tình trước văn phòng thủ tướng
Vào thứ Năm, cộng đồng người Do Thái ở Anh sẽ tập trung trước số 10 phố Downing để phản đối làn sóng thù ghét người Do Thái đang gia tăng. Cuộc biểu tình, do tổ chức Campaign Against Antisemitism khởi xướng, diễn ra sau vụ tấn công vào một giáo đường ở Manchester vào ngày lễ Yom Kippur — ngày linh thiêng nhất trong lịch Do Thái — khiến hai người thiệt mạng. Hơn 1.500 vụ tội phạm thù ghét người Do Thái đã được báo cáo trong nửa đầu năm nay, gấp ba lần so với cùng kỳ năm 2015.
Ban tổ chức kêu gọi chính phủ hành động mạnh mẽ hơn để bảo vệ người Do Thái tại Anh, bao gồm việc cấm các cuộc biểu tình bị coi là “cực đoan.” Chính phủ đã trao cho cảnh sát quyền hạn để hạn chế các cuộc biểu tình lặp lại. Tháng 7 vừa qua, nhóm Palestine Action — chuyên tấn công vào tài sản — đã bị liệt vào danh sách tổ chức khủng bố. Song các biện pháp này có nguy cơ làm mờ ranh giới giữa bài Do Thái (một tội ác thù ghét) và quyền hợp pháp của người dân được chỉ trích Israel cùng cuộc chiến tại Gaza — điều mà nhiều người Do Thái cũng phản đối. Thách thức của chính phủ là phải vừa đảm bảo an toàn cho cộng đồng người Do Thái, vừa bảo vệ quyền tự do ngôn luận.
Hôm nay trao giải Nobel Văn học
Năm 1901, giải Nobel Văn học đầu tiên đã khiến giới văn chương bàng hoàng. Nhiều người yêu sách vô cùng khó hiểu khi hội đồng trao giải không chọn Lev Tolstoy mà lại vinh danh Sully Prudhomme, một nhà thơ Pháp ít được biết đến. Từ đó đến nay, nhiều tên tuổi lớn như Rudyard Kipling, Ernest Hemingway, và Annie Ernaux đã từng được xướng tên, trong khi những cây bút lừng danh khác như James Joyce, Marcel Proust, hay Virginia Woolf thậm chí chưa bao giờ được đề cử.
Ủy ban Nobel đã hoàn tất danh sách rút gọn năm nay, nhưng danh sách này sẽ được giữ kín trong 50 năm. Theo các nhà cái, Gerald Murnane — tiểu thuyết gia người Úc — và Tàn Tuyết — nữ nhà văn Trung Quốc — là hai ứng viên sáng giá nhất cho giải thưởng. Những cái tên được đánh giá cao khác gồm Laszlo Krasznahorkai (Hungary), Cristina Rivera Garza (Mexico), và Haruki Murakami (Nhật Bản).
Năm ngoái, nhiều người đọc và giới phê bình đều bất ngờ khi Han Kang, nữ nhà văn Hàn Quốc, giành giải với “lối văn xuôi mang chất thơ mãnh liệt.” Có lẽ năm nay, một lần nữa, những con mọt sách lại khiến giới cá cược phải ngạc nhiên.