Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Một trận động đất mạnh 6,3 độ richter đã xảy ra gần thành phố Mazar-i-Sharif ở miền bắc Afghanistan, nơi có khoảng 682.000 dân. Một quan chức y tế địa phương cho biết số người chết ban đầu ít nhất là 12. Hồi tháng 8, một trận động đất có cường độ tương tự đã khiến ít nhất 2.200 người thiệt mạng tại nước này. Khả năng ứng phó với thiên tai của Afghanistan đang bị cản trở bởi các hạn chế đối với viện trợ quốc tế.
OPEC+, nhóm các quốc gia sản xuất dầu do Ả Rập Saudi và Nga dẫn đầu, cho biết sẽ chỉ tăng sản lượng thêm 137.000 thùng mỗi ngày vào tháng 12 và sẽ không có thêm đợt tăng nào trong ba tháng đầu năm tới. Kể từ tháng 4, tổ chức này đã nâng mục tiêu sản xuất khoảng 2,9 triệu thùng mỗi ngày, nhưng gần đây họ đã giảm tốc do lo ngại tình trạng dư cung.
Tổng thống Mexico, Claudia Sheinbaum, cam kết sẽ đưa ra trước công lý những kẻ đứng sau vụ sát hại Carlos Manzo, thị trưởng thành phố Uruapan. Ông Manzo, người kiên quyết chống lại các băng đảng tội phạm có tổ chức, đã bị bắn chết trong lễ hội Ngày của Người chết (Día de los Muertos) hôm Chủ nhật. Kẻ nổ súng bị tiêu diệt tại chỗ. Mặc dù tỷ lệ giết người chính thức ở Mexico gần đây đã giảm, nhưng theo hầu hết các chỉ số tội phạm vẫn gia tăng, đặc biệt là bạo lực băng đảng.
Cảnh sát Anh cho biết một người đàn ông 32 tuổi quốc tịch Anh là nghi phạm duy nhất trong vụ đâm người hàng loạt trên tàu hỏa ở Cambridgeshire, Anh, hôm thứ Bảy. Họ vẫn chưa xác định được động cơ, nhưng nói rằng không có dấu hiệu cho thấy đây là một vụ khủng bố. Một người đàn ông khác đã được thả mà không bị truy tố. Mười một người đã được đưa đến bệnh viện; trong đó có một người vẫn trong tình trạng nguy kịch.
Hamas đã trao lại thi thể của ba con tin mà nhóm này bắt giữ trong vụ tấn công Israel ngày 7 tháng 10 năm 2023, theo thông tin từ chính phủ Israel. Theo thỏa thuận ngừng bắn được ký vào tháng trước, Hamas đồng ý trao trả 20 con tin còn lại cùng với thi thể những người đã chết trong thời gian bị giam giữ. Israel đã phàn nàn về tốc độ chậm chạp của tiến trình trao trả và tranh cãi với Hamas về việc nhận dạng một số thi thể.
Người phát ngôn của tổng thống Nigeria nói với Reuters rằng chính phủ nước này hoan nghênh sự giúp đỡ của Mỹ trong việc chống khủng bố thánh chiến, nhưng chỉ khi siêu cường này “tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ” của Nigeria. Trước đó vào thứ Bảy, Donald Trump tuyên bố ông sẽ cắt toàn bộ viện trợ cho Nigeria và có thể đưa quân vào “với súng đạn sẵn sàng” nếu chính phủ không có hành động ngăn chặn “những kẻ khủng bố Hồi giáo” giết hại người theo đạo Thiên Chúa.
Con số trong ngày: 7,4%, là tỷ lệ số ca tử vong ở Guinea Xích Đạo do nắng nóng gây ra.
TIÊU ĐIỂM
Kinh tế Trung Quốc trong bối cảnh căng thẳng thương mại hạ nhiệt
Trước khi bước vào các cuộc đàm phán thương mại với Trung Quốc tháng trước, bộ trưởng tài chính Mỹ Scott Bessent tuyên bố nền kinh tế Trung Quốc đang trong tình trạng “suy thoái/khủng hoảng.” Đó là một sự phóng đại. Song Trung Quốc vẫn được hưởng lợi từ quyết định tạm ngừng chiến tranh thương mại trong một năm của hai siêu cường, được công bố hôm 30 tháng 10. Chính quyền Trump sẽ giảm thuế nhập khẩu xuống 10%, trong khi Trung Quốc sẽ hoãn việc áp dụng các quy định cấp phép phức tạp đối với đất hiếm và pin. Cả hai nhượng bộ này đều giúp thúc đẩy xuất khẩu của Trung Quốc, vốn đã góp phần giữ cho nền kinh tế nước này đứng vững trong năm nay.
Các đợt khảo sát nhà quản lý mua hàng gần đây cho thấy rủi ro vẫn còn cao. Một khảo sát chính thức công bố ngày 31 tháng 10 cho thấy đơn hàng xuất khẩu sụt giảm mạnh sau khi Trung Quốc và Mỹ trao đổi những lời đe dọa thương mại hồi đầu tháng. Một khảo sát khác của công ty xếp hạng tín dụng Trung Quốc RatingDog, công bố hôm thứ Hai, cũng cho thấy “bất ổn thương mại gia tăng” đã khiến các đơn hàng xuất khẩu giảm mạnh. Việc giảm bớt bất ổn chính là lý do chính thúc đẩy Trung Quốc tạm dừng chiến tranh thương mại.
Đàn áp và gian lận trong bầu cử ở Tanzania
Ngày 29 tháng 10, tổng thống Samia Suluhu Hassan tuyên bố tái đắc cử tổng thống Tanzania — ít nhất là theo lời bà. Trước cuộc bỏ phiếu, đảng Chama Cha Mapinduzi (CCM), lực lượng cầm quyền từ khi đất nước giành độc lập năm 1961, đã đệ trình những cáo buộc phản quốc vô lý đối với Tundu Lissu, lãnh đạo đảng đối lập chính, đồng thời cấm hoạt động của đảng này. Nhiều quan sát viên cho biết trong ngày bầu cử đã có dấu hiệu gian lận kiểm phiếu. Ngày 1 tháng 11, bà Samia tuyên bố giành chiến thắng với 98% số phiếu.
Các cuộc biểu tình quy mô lớn đã nổ ra. Lực lượng an ninh đàn áp đẫm máu, khiến hàng trăm người thiệt mạng, theo số liệu của Chadema (Liên Hợp Quốc ước tính khoảng mười người). Các lãnh đạo đối lập cho biết họ sẽ tiếp tục phản đối kết quả bầu cử. Song CCM có thể vẫn duy trì được quyền lực, miễn là quân đội không can thiệp. Dù kết quả thế nào, sự tàn bạo trong “chiến thắng” của bà Samia đã chấm dứt danh tiếng lâu nay của Tanzania như một quốc gia tương đối dân chủ và yên bình.
Chiến dịch vẽ lại bản đồ bầu cử của Trump chững lại
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đạt được một số thắng lợi trong chiến dịch vẽ lại bản đồ bầu cử, nhằm giúp đảng Cộng hòa có cơ hội tốt hơn để giữ đa số tại Hạ viện. Hướng tới cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm sau, ba bang đã vẽ lại tổng cộng bảy khu vực bầu cử có lợi cho Đảng Cộng hòa. Thống đốc Mike Braun của bang Indiana muốn tiểu bang của mình bổ sung thêm hai khu vực nữa trong một kỳ họp đặc biệt của cơ quan lập pháp bang bắt đầu vào thứ Hai.
Song các nhà lập pháp bang Indiana vẫn sẽ chưa nhóm họp tại thủ phủ bang ít nhất trong vài ngày tới. Các lãnh đạo Cộng hòa đổ lỗi cho “việc thành viên vắng mặt,” nhưng có thể là họ chưa đủ phiếu để thông qua bản đồ mới. Một số nghị sĩ Cộng hòa lo sợ việc ủng hộ phân chia lại khu vực bầu cử có thể đe dọa cơ hội tái đắc cử của chính họ; trong khi những người khác phản đối vì lý do nguyên tắc. Các đảng viên Cộng hòa ở Kansas, New Hampshire, và Nebraska cũng bày tỏ lo ngại tương tự. Khi nỗ lực của phe Cộng hòa chậm đi, nhiều bang do Dân chủ kiểm soát, như Virginia, lại bắt đầu tham gia cuộc chiến vẽ lại bản đồ. Và vào ngày 4 tháng 11, cử tri California sẽ bỏ phiếu cho một đề xuất cho phép cơ quan lập pháp bang tự vẽ lại bản đồ bầu cử quốc hội mới — một bản đồ sẽ có lợi cho Đảng Dân chủ.
