Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Cựu Phó Tổng thống thuộc Đảng Dân chủ Joe Biden yêu cầu một cuộc điều tra về các cáo buộc rằng ông Donald Trump gây áp lực đòi Ukraine điều tra tham nhũng đối với con trai ông, Hunter Biden. Hunter Biden từng làm ăn ở Ukraine khi cha anh làm Phó Tổng thống. Ông Biden, ứng cử viên hàng đầu cho đề cử tổng thống của Đảng Dân chủ, đã cáo buộc ông Trump “cực kì lạm dụng quyền lực”. Ông Trump nói ông không làm gì sai.
Iran đúng như dự đoán đã phản đối gay gắt quyết định triển khai quân tới Ả Rập Saudi của Mỹ. Iran phủ nhận cáo buộc của Mỹ rằng họ phải chịu trách nhiệm cho cuộc tấn công vào hai cơ sở dầu mỏ của Saudi. Chỉ huy Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran hứa “hủy diệt hoàn toàn bất kỳ kẻ xâm lược nào”, trong khi Tổng thống Hassan Rouhani cảnh báo các lực lượng nước ngoài hãy tránh xa. Mỹ nói việc triển khai quân là để phòng thủ.
Hàng trăm người biểu tình đã xuống đường ở Paris trong một nỗ lực rõ ràng nhằm nhen nhóm trở lại phong trào gilet jaunes (áo vàng). Cảnh sát đã bắn hơi cay để giải tán đám đông và thực hiện hàng chục vụ bắt giữ. Nhiều tháng biểu tình của phe áo vàng đã làm tê liệt nước Pháp hồi đầu năm. Người biểu tình cáo buộc Tổng thống Emmanuel Macron phớt lờ tình cảnh của giới bình dân Pháp.
Cũng có hơi cay và bắt giữ ở Ai Cập, khi những người biểu tình xuống đường phản đối Tổng thống Abdul-Fattah al-Sisi. Căng thẳng tăng cao kể từ khi Mohamed Ali, một diễn viên, phát hành các video cáo buộc ông Sisi tham nhũng và tiêu xài hoang phí. Tổng thống gọi những lời buộc tội là “vu khống”. Theo luật, các cuộc biểu tình bị cấm trong cả nước.
Một nỗ lực loại bỏ Tom Watson, phó lãnh đạo Công đảng đối lập tại Anh, đã phá sản. Ông Watson chỉ trích chính sách Brexit của lãnh đạo đảng Jeremy Corbyn. Ông Corbyn muốn một cuộc trưng cầu dân ý lần hai sau cuộc tổng tuyển cử và giữ Công đảng trung lập. Trong khi đó, ông Watson muốn trưng cầu dân ý trước bất kỳ cuộc bầu cử nào và muốn Công đảng ủng hộ Anh ở lại EU.
Đức công bố các biện pháp trị giá 54 tỷ euro (59 tỷ đô la) trong bốn năm tới để giảm lượng khí thải nhà kính. Các sáng kiến bao gồm thuế carbon, giảm giá vé đường sắt và tăng thuế cho vé máy bay. Friday for Future, một nhóm vận động đã tập trung hàng trăm ngàn người biểu tình ở Berlin hồi tuần trước, cho biết các biện pháp này vẫn chưa đủ.
Huawei và China Mobile sẽ cùng hợp tác để mua lại Oi, một công ty viễn thông Brazil đang mắc nợ, theo truyền thông địa phương. Huawei, đối tượng bị hạn chế kinh doanh tại Mỹ, có thể coi Brazil là một thị trường mới cho thiết bị viễn thông của họ. Brazil đang lên kế hoạch bán đấu giá dải băng tần 5G vào năm tới.
TIÊU ĐIỂM
Liên Hợp Quốc chuẩn bị họp Đại hội đồng thường niên
Mỗi khi Liên Hợp Quốc tổ chức Đại hội đồng hàng năm, trung tâm Manhattan lại ùn ứ. Tuần này các nhà lãnh đạo thế giới, một loạt các tổ chức phi chính phủ và vô số chuyên gia tư vấn sẽ làm tắc nghẽn thành phố. Năm nay, biến đổi khí hậu sẽ là trọng tâm đặc biệt. Hội nghị Thượng đỉnh về Khí hậu của Giới trẻ vào thứ Bảy sẽ được tổ chức sau Hội nghị Thượng đỉnh Hành động Khí hậu chung của Tổng thư ký vào hôm nay và phiên họp cho các quốc đảo nhỏ dễ bị tổn thương vào 27 tháng 9. Bài phát biểu của Donald Trump vào 24 tháng 9 sẽ rất được quan tâm (năm ngoái ông đến muộn và chỉ trích chủ nghĩa toàn cầu).
Người Anh sẽ tập trung vào ngoại giao Brexit của ông Boris Johnson. Có một số điều rất rõ ràng: không có Binyamin Netanyahu, người đã hủy chuyến đi do màn thể hiện nghèo nàn của ông trong cuộc bầu cử Israel; và có thể không có cuộc họp bên lề nào giữa ông Trump và tổng thống Iran Hassan Rouhani, trong bối cảnh căng thẳng gia tăng sau cuộc tấn công vào các cơ sở dầu mỏ của Saudi. Với sự cố này, bầu không khí chính trị ở New York sẽ nóng một cách đáng lo ngại.
Biến đổi khí hậu trở thành tâm điểm tại Đại hội đồng LHQ
“Hãy lập kế hoạch, đừng chỉ nói” là thông điệp của Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres trước thềm Hội nghị Thượng đỉnh Hành động Khí hậu. Hơn 100 nhà lãnh đạo thế giới đã đăng ký phát biểu nhưng chỉ có khoảng 60 người thực hiện việc cắt giảm, dựa trên tham vọng trong kế hoạch của họ. Các nền kinh tế lớn như Nhật Bản đã từ chối phát biểu, trong khi một phiên họp được thiết kế cho các quốc đảo nhỏ có nguy cơ bị ảnh hưởng cao nhất từ tác động của biến đổi khí hậu.
Ông Guterres đang đặc biệt nhắm vào than đá, yêu cầu các nước tham dự hội nghị thượng đỉnh ngừng xây các nhà máy nhiệt điện than mới. Mặc dù vậy, đại diện từ Trung Quốc và Ấn Độ, những quốc gia dùng nhiều than nhất thế giới, có khả năng sẽ phát biểu. Hãy chờ đợi các tuyên bố của các doanh nghiệp. Jeff Bezos đã hứa sẽ làm cho Amazon không sử dụng than vào năm 2040. Các tuyên bố khác chắc chắn sẽ theo sau. Những lời hứa như vậy thật đáng ngưỡng mộ. Nhưng còn phải xem liệu họ có thực sự biến được lời nói thành hành động hay không.
Chiến dịch tranh cử tổng thống Argentina bắt đầu
Tuần này sẽ là tuần đầu tiên trong chiến dịch tranh cử tổng thống tiếp theo của Argentina. Hãy mong đợi một sự tương phản trong phong cách, trọng tâm và chiến lược. Người đương nhiệm từng tự tin, Mauricio Macri, hiện đang lo sợ sẽ thất bại. Vào tháng 8, ông thua vòng bầu cử sơ bộ, gây ra đợt bán tháo trên thị trường và làm đồng peso mất giá 25%. Ông hứa sẽ đi đến tất cả các khu phố của các tỉnh xung quanh thành phố Buenos Aires, nơi tập trung gần 40% dân số. “Sí, se puede” (Vâng, bạn có thể), ông tweet, lặp lại khẩu hiệu tranh cử của Barack Obama.
Đối thủ của ông, Alberto Fernández, một người Peron chủ nghĩa trọn đời, đã đến thăm Bolivia và Peru vào đêm trước chiến dịch, thể hiện mình là tổng thống tương lai. Chiến lược của ông là giữ vững 47% số phiếu mà ông nhận được hồi tháng 8 – do đó sẽ chỉ vận động tối thiểu, các cuộc họp chụp ảnh yên tĩnh và một vài tuyên bố trước công chúng. Các cuộc thăm dò mới nhất dự đoán ông và người đồng hành của mình, Cristina Fernández de Kirchner, một cựu tổng thống, sẽ giành chiến thắng hoàn toàn vào ngày 27 tháng 10.
Châu Âu thỏa thuận về việc chia sẻ gánh nặng người di cư
Một số bộ trưởng nội vụ châu Âu, bao gồm cả những người Italia, Đức và Pháp, gặp nhau ở Malta hôm nay với hy vọng cuối cùng sẽ thống nhất được về một hệ thống tự động phân bổ người di cư đổ bộ lên bờ Địa Trung Hải của EU. Các chính phủ Đông Âu đã nhiều lần chặn một thỏa thuận có thể buộc họ phải chia sẻ gánh nặng với các quốc gia như Italia và Malta. Tuần trước, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết ông ủng hộ việc phạt các quốc gia từ chối chia sẻ trách nhiệm nhận người di cư và muốn thiết lập một hệ thống phân bổ giữa các nước sẵn sàng thực hiện.
Nhưng người di cư nào? Chính phủ Italia trước đây, bao gồm Liên đoàn phương Bắc cứng rắn, đã từ chối một đề xuất trước đó với lý do họ sẽ không nhận những người di cư kinh tế, những người khó có thể chấp nhận hồi hương. Trong khi đó, số lượng người di cư đang tăng trở lại: 1.098 tại Italy cho đến giữa tháng này, nhiều hơn cả tháng 9 năm 2018.
Sàn Giao dịch Kim loại London duy trì truyền thống
Hầu hết các sàn giao dịch chứng khoán hiện đại, nơi các giao dịch được thực hiện trên hệ thống điện tử trong tích tắc, quá khác xa so với tiền thân thế kỷ 19 của họ. Nhưng Sàn Giao dịch Kim loại London (LME) thì khác, nơi các nhà giao dịch vẫn có thể đặt lệnh như họ luôn làm bấy lâu nay: la lên thật to và ra hiệu cho nhau từ tầng trệt của tòa nhà trong các phiên giao dịch kéo dài năm phút suốt cả ngày.
Mặc dù hầu hết các giao dịch ở sàn 142 năm tuổi này giờ đây vẫn diễn ra qua điện thoại hoặc trực tuyến, nhưng sàn này vẫn tồn tại, nhờ vào tính minh bạch và khả năng xử lý tính chất phức tạp của một số giao dịch hoán đổi, chẳng hạn như cho vay theo các khung thời gian bất thường. Nhưng sự bất định của thị trường kim loại toàn cầu, sản xuất chậm lại ở Trung Quốc, đã khiến lượng giao dịch sụt giảm. Để kích cầu, LME hôm nay sẽ tăng thời gian phiên đóng cửa giao dịch bằng miệng của họ lên mười phút. Thay đổi tại sàn giao dịch lâu đời này đang diễn ra, nhưng chắc chắn là rất chậm: họ chỉ mới cấm uống rượu trên sàn từ hồi tháng Sáu.
