Category: Thế giới hôm nay

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thư ký Liên Hợp Quốc gọi tình hình ở Gaza là “thảm họa nhân đạo”, hai ngày sau khi Israel đưa quân vào dải đất này. António Guterres cảnh báo cuộc sống ở đó đang “ngày càng tuyệt vọng hơn theo từng giờ.” Nguồn cung hàng hoá bị hạn chế và y tế đang sụp đổ. Trước đó, người đứng đầu cơ quan của LHQ về người tị nạn Palestine đã cảnh báo về tình trạng rối loạn dân sự, khi các kho chứa lương thực viện trợ đã bị dân thường cướp phá. Hôm qua thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu cho biết Lực lượng Phòng vệ Israel đã bước vào giai đoạn thứ hai của cuộc chiến. Ông cảnh báo về một chiến dịch “kéo dài và khó khăn” nhằm “tiêu diệt” Hamas và giải phóng con tin.

Ngoại trưởng Iran Hossein Amirabdollahian nói với CNN rằng nước ông không muốn xung đột “lan rộng.” Trước đó, tổng thống Ebrahim Raisi đăng trên X là Israel đã “vượt qua ranh giới đỏ, và có thể buộc mọi người phải hành động.” Ông Raisi nói Mỹ đã yêu cầu Iran và “trục kháng chiến” của nước này – một mạng lưới các lực lượng ủy nhiệm bao gồm Hizbullah ở Lebanon – kiềm chế. Continue reading “Thế giới hôm nay: 30/10/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Lực lượng Phòng vệ Israel cho biết đã thực hiện một “cuộc đột kích có mục tiêu” vào thứ Năm ở phía bắc Gaza bằng xe tăng và các đơn vị bộ binh nhằm “chuẩn bị cho các giai đoạn chiến đấu tiếp theo.” Trong khi đó cánh quân sự của Hamas cho biết “gần 50” con tin, vốn bị nhóm này bắt cóc trong cuộc tấn công vào Israel hôm 7 tháng 10, đã thiệt mạng do các đòn không kích của Israel vào Dải Gaza – một tuyên bố chưa được xác minh độc lập. Trong khi đó, một quan chức của Tổ chức Y tế Thế giới cho biết cuộc khủng hoảng nhân đạo ở Gaza đã đạt tới “quy mô thảm khốc.” Theo Tổ chức Trăng lưỡi liềm Đỏ, chỉ có 12 xe tải có thể cung cấp viện trợ cho khu vực này trong đêm.

GDP của Mỹ tăng trưởng với tốc độ năm 4,9% trong quý 3, tăng từ 2,1% của quý 2 và là tốc độ nhanh nhất trong gần hai năm qua. Nền kinh tế Mỹ vẫn tỏ ra mạnh mẽ bất chấp lãi suất cao, nhờ chi tiêu tiêu dùng vững chắc và lương cao hơn. Nhưng tăng trưởng có thể chậm lại khi lợi suất trái phiếu tiếp tục tăng. Continue reading “Thế giới hôm nay: 27/10/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Cơ quan của Liên Hợp Quốc phụ trách vấn đề người tị nạn Palestine cho biết họ sẽ hết nhiên liệu ở Gaza – để có điện cho bệnh viện và cung cấp nước uống – trong vòng chưa đầy một ngày. Cơ quan này cho biết họ đang che chở gần 600.000 người Palestine tại các cơ sở của LHQ trên khắp Gaza. Trong khi đó, tổng thư ký LHQ António Guterres nói ông “bị sốc trước những xuyên tạc” về các bình luận của ông hôm thứ Ba. Ông Guterres khi ấy nói cuộc tấn công của Hamas (mà ông lên án) “không phải vô cớ mà xảy ra.” Israel phản ứng dữ dội bằng cách từ chối cấp thị thực cho nhân viên LHQ và kêu gọi ông Guterres từ chức.

Thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu vừa có bài bài phát biểu nói rằng nước ông đang chuẩn bị cho một cuộc tấn công trên bộ vào Gaza, và rằng “tất cả các chiến binh Hamas đều phải bị tiêu diệt.” Theo Wall Street Journal, Israel đã trì hoãn cuộc tấn công để Mỹ điều động hệ thống phòng thủ tên lửa vào khu vực nhằm giúp bảo vệ quân đội Israel. Hôm Chủ nhật, bộ trưởng quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đã cảnh báo về “khả năng leo thang đáng kể” chống lại các lực lượng Mỹ. Continue reading “Thế giới hôm nay: 26/10/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Cơ quan của Liên Hợp Quốc về người tị nạn Palestine cho biết sẽ không thể tiếp tục các hoạt động ở Gaza nếu không được nhận nhiên liệu trước tối thứ Tư. Israel đã chặn nhiên liệu vào Gaza từ Ai Cập. Cho đến nay, nước này chỉ cho phép 54 xe tải chở thực phẩm và vật tư y tế vào. Hôm thứ Hai, Hamas đã thả hai phụ nữ Israel lớn tuổi bị họ bắt làm con tin trong cuộc tấn công ngày 7 tháng 10. Theo Lực lượng Phòng vệ Israel, nhóm chiến binh này vẫn đang giam giữ hơn 200 người ở Gaza.

Đại sứ Israel tại Liên Hợp Quốc kêu gọi António Guterres từ chức sau khi người đứng đầu tổ chức này nói rằng cuộc tấn công của Hamas “không tự dưng xảy ra” và mô tả việc Israel bắn phá Gaza là “vô cùng đáng báo động.” Ông Guterres – người cũng lên án hành động của Hamas – đã kêu gọi ngừng bắn. Ngoại trưởng Israel Eli Cohen được cho là đã hủy cuộc gặp theo lịch với ông Guterres. Continue reading “Thế giới hôm nay: 25/10/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Trong chuyến đi tới Tel Aviv, tổng thống Mỹ Joe Biden dường như đã thuyết phục được Israel cho phép hàng viện trợ được đưa vào Gaza qua Ai Cập. Tổng thống Mỹ cũng công bố 100 triệu USD viện trợ nhân đạo cho người Palestine ở Gaza và Bờ Tây. Ông cho biết sẽ cung cấp viện trợ “chưa từng có” cho Israel, mặc dù quy mô của gói viện trợ vẫn chưa được công bố.

Trước đó, ông Biden — và Hội đồng An ninh Quốc gia Hoa Kỳ — đã ủng hộ quan điểm của Israel rằng tên lửa bị lỗi của nhóm chiến binh Hồi giáo Jihad Palestine chính là nguyên nhân gây ra vụ nổ tại một bệnh viện ở Thành phố Gaza. Hamas đổ lỗi cho lực lượng Israel về vụ tấn công mà các quan chức Palestine cho rằng đã giết chết hàng trăm người. Vụ nổ này gây ra biểu tình kéo dài đến thứ Tư tại Bờ Tây do Israel chiếm đóng cũng như một số quốc gia Ả Rập. Continue reading “Thế giới hôm nay: 19/10/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Bộ y tế Gaza, do Hamas điều hành, cho biết có ít nhất 500 người thiệt mạng sau khi Israel không kích một bệnh viện ở Thành phố Gaza, nơi dân thường Palestine đang được điều trị hoặc trú ẩn. Lực lượng Phòng vệ Israel phủ nhận trách nhiệm và nói đây là tên lửa của nhóm Jihad Hồi giáo Palestine. Mahmoud Abbas, tổng thống của Chính quyền Palestine ở Bờ Tây, tuyên bố để tang ba ngày.

Joe Biden sẽ đến thăm Israel và Jordan vào thứ Tư để tái khẳng định sự ủng hộ của Mỹ dành cho Israel trong khi cố gắng ngăn xung đột lan rộng khắp khu vực. Ông dự định gặp Mahmoud Abbas, nhưng sau vụ không kích bệnh viện Gaza ông Abbas được cho là đã hủy cuộc gặp. Continue reading “Thế giới hôm nay: 18/10/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Khi thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu tuyên bố sẽ “tiêu diệt Hamas” trước cuộc tấn công vào Dải Gaza, giới chức Mỹ đã cảnh báo cuộc xung đột có thể lan rộng khắp Trung Đông. Israel yêu cầu người dân ở Gaza sơ tán về phía nam tới Ai Cập. Các quan chức Gaza cho biết hơn 2.400 người đã thiệt mạng, chủ yếu là do các cuộc không kích của Israel, bao gồm cả những người đang tìm cách chạy trốn. Trong khi đó, Ai Cập đã triển khai quân đội đến gần biên giới, và tuyên bố bất kỳ nỗ lực nào nhằm đẩy người tị nạn vào nước này sẽ vi phạm an ninh của Ai Cập và luật pháp quốc tế. Ngoại trưởng Iran nói “bàn tay của tất cả các bên trong khu vực sẽ sẵn sàng” nếu Israel tiếp tục gây hấn.

Hizbullah, một nhóm chiến binh người Lebanon, đã bắn tên lửa qua biên giới phía bắc của Israel, khiến một người thiệt mạng và ba người khác bị thương. Người phát ngôn của lực lượng vũ trang Israel cho biết họ sẵn sàng chiến đấu trên mặt trận thứ hai nếu cần thiết. Trong khi đó, giới chức Syria nói Israel đã ném bom các sân bay chính ở Damascus và Aleppo. Cả Hizbullah và chế độ Syria đều được Iran hậu thuẫn. Continue reading “Thế giới hôm nay: 16/10/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã đến thăm Israel để thể hiện tình đoàn kết sau khi nước này bị Hamas tấn công, đồng thời cam kết Mỹ sẽ “luôn” bên cạnh Israel. Ông Blinken, người có gốc Do Thái, cho biết cuộc tấn công của người Palestine gợi nhớ về Holocaust. Ông cho biết sẽ kêu gọi các nước khác trong khu vực kiềm chế xung đột. Trong khi đó, Syria nói tên lửa của Israel đã tấn công các sân bay ở Aleppo và Damascus, khiến cả hai đều không thể hoạt động. Hôm thứ Sáu, ngoại trưởng Iran, một đồng minh của Syria và là kẻ thù của Israel, sẽ đến thăm Syria.

Mỹ sẽ ngăn Iran tiếp cận khoản tiền 6 tỷ USD được Qatar giữ từ tháng trước để đổi lấy việc trả tự do cho những người Mỹ đang bị cầm tù. Kể từ cuộc tấn công của Hamas vào Israel, đảng Cộng hòa đã chỉ trích tổng thống Joe Biden vì cho phép khoản tiền được trả cho Iran — ngay cả với những hạn chế nghiêm ngặt. Giới chức Mỹ nói không bằng chứng nào cho thấy Iran có liên quan, nhưng nước này có lịch sử ủng hộ Hamas. Continue reading “Thế giới hôm nay: 13/10/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Israel đã đạt được thỏa thuận thành lập một chính phủ đoàn kết khi nước này chuẩn bị cho cuộc xâm lược Gaza. Sau nhiều ngày trì hoãn, thủ tướng Binyamin Netanyahu và Benny Gantz, lãnh đạo đảng Thống nhất Quốc gia và cựu bộ trưởng quốc phòng, cũng đã đồng ý thành lập một “nội các chiến tranh” để lãnh đạo nỗ lực quân sự của đất nước. Các bộ trưởng cấp cao có nhiệm kỳ đến hết chiến sự.

Điện bị cắt ở Gaza sau khi nhà máy điện duy nhất ở đây hết nhiên liệu. Israel đang phong tỏa toàn khu vực, cắt đứt nguồn cung từ bên ngoài. Chính quyền Gaza cảnh báo việc cắt điện sẽ đe dọa “tất cả các dịch vụ sinh hoạt cơ bản” tại một trong những khu vực có mật độ dân số cao nhất thế giới. Liên Hợp Quốc ước tính hơn 260.000 người Gaza đã phải rời bỏ nhà cửa. Continue reading “Thế giới hôm nay: 12/10/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thống Joe Biden đã gọi cuộc tấn công của Hamas vào Israel – vụ việc đẫm máu nhất kể từ cuộc tấn công của Ai Cập và Syria cách đây 50 năm – là “độc ác.” Ông cũng xác nhận có công dân Mỹ trong số những người bị Hamas bắt làm con tin (ông ví nhóm này như Nhà nước Hồi giáo), đồng thời cho biết 14 người Mỹ đã thiệt mạng. Israel tuyên bố đã tấn công 200 mục tiêu ở Gaza trong đêm và thu hồi thi thể của 1.500 tay súng Hamas trên lãnh thổ của mình. Hamas cảnh báo sẽ bắt đầu hành quyết các con tin Israel nếu Israel tiếp tục ném bom mục tiêu dân sự ở Gaza mà không báo trước.

Người đứng đầu hoạt động nhân đạo của Liên Hợp Quốc, Volker Turk, đã lên án việc Israel phong tỏa Gaza, khiến khu vực này bị cắt nguồn cung cấp thực phẩm, điện và nhiên liệu. Ông Turk cho rằng luật nhân đạo quốc tế nghiêm cấm một cuộc “bao vây” gây nguy hiểm đến tính mạng dân thường; cũng như việc Hamas bắt cóc con tin từ Israel. Gần 200.000 người, tương đương 1/10 dân số Gaza, đã phải rời bỏ nhà cửa. Continue reading “Thế giới hôm nay: 11/10/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Hamas tuyên bố sẽ bắt đầu hành quyết các tù nhân Israel nếu Israel tiếp tục ném bom không báo trước các mục tiêu dân sự ở Gaza. Trước đó vào hôm thứ Hai, Israel đã ra lệnh “bao vây toàn diện” dải Gaza, cắt lương thực, điện và nhiên liệu. Các quan chức Gaza cho biết không kích của Israel đã giết chết hơn 600 người Palestine, trong khi Liên Hợp Quốc nói hơn 124.000 người đã phải rời bỏ nhà cửa. Israel đã huy động 300.000 quân dự bị, một dấu hiệu cho thấy nước này có thể tiến hành một chiến dịch trên bộ quy mô lớn ở Gaza. Động thái leo thang diễn ra hai ngày sau khi các tay súng từ Gaza bất ngờ tấn công giết chết khoảng 900 người Israel và bắt làm con tin hàng chục người khác, với nhiều người trong số đó là dân thường đang dự một lễ hội ở miền nam đất nước.

Lực lượng Phòng vệ Israel cho biết họ đã tiêu diệt những kẻ có vũ trang xâm nhập vào nước này từ Lebanon. Hizbullah, một nhóm chiến binh được Iran hậu thuẫn ở Lebanon, phủ nhận có liên quan dù trước đó chính nhóm này đã pháo kích vào các vị trí quân sự của Israel. Trong một diễn biến khác, EU đang xem xét lại các chương trình viện trợ cho các vùng lãnh thổ Palestine để đảm bảo tiền tài trợ của EU không “gián tiếp hỗ trợ bất kỳ tổ chức khủng bố nào” tấn công Israel. Continue reading “Thế giới hôm nay: 10/10/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Xung đột giữa Israel và Hamas cũng như các cuộc không kích của Israel vào Gaza vẫn tiếp tục kéo dài đến Chủ nhật, một ngày sau khi các tay súng từ Gaza bất ngờ tấn công vào Israel. Hamas đã giết chết ít nhất 600 người Israel, trong đó có nhiều dân thường, và bắt giữ hàng chục con tin. Các quan chức Gaza cho biết không kích của Israel đã giết chết hơn 313 người Palestine tại đây và làm hơn 2.000 người bị thương. Hamas đã kêu gọi người Palestine và người Ả Rập nói chung “quét sạch” sự “chiếm đóng” của Israel khỏi các khu vực như Bờ Tây và Đông Jerusalem. Hizbullah, một nhóm chiến binh được Iran hậu thuẫn ở Lebanon, đã pháo kích vào các vị trí quân sự của Israel, cho thấy cuộc chiến đang mở rộng. Israel đã đáp trả lại bằng pháo binh.

Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc họp khẩn vào Chủ nhật để thảo luận về cuộc chiến do cuộc tấn công bất ngờ của Hamas gây ra. Tổng thống Joe Biden nói sự hỗ trợ của chính quyền ông dành cho Israel là “vững chắc và không lay chuyển.” Thủ tướng Anh Rishi Sunak và người đồng cấp Canada Justin Trudeau cũng đã lên tiếng bày tỏ tình đoàn kết với Israel. Trong khi đó Iran chúc mừng các chiến binh đã tấn công Israel. Continue reading “Thế giới hôm nay: 09/10/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

EU đã thống nhất một thỏa thuận cải tổ hệ thống chính sách di cư, ngay sau khi Đức và Ý giải quyết xong tranh chấp giữa họ về vai trò của các tổ chức phi chính phủ ở Địa Trung Hải. Thỏa thuận này sẽ làm cơ sở cho các vòng đàm phán tiếp theo giữa các nước thành viên và Nghị viện châu Âu để xây dựng luật mới. Được thông qua bất chấp phản đối của một số nước, thỏa thuận này quy định các nước có biên giới sẽ có thể đẩy nhanh thủ tục tị nạn và yêu cầu hỗ trợ từ các nước khác. Các nước không có biên giới sẽ phải chấp nhận đón một hạn ngạch người di cư nhất định hoặc đóng góp vào một quỹ chung.

Bán tháo trái phiếu trên toàn cầu đã đẩy chi phí vay lên mức cao nhất trong nhiều năm ở một số nước, trong bối cảnh nhà đầu tư chuẩn bị cho chu kỳ thắt chặt chính sách tiền tệ kéo dài. Lợi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 30 năm của Mỹ lần đầu tiên tăng trên 5% kể từ năm 2007, trong khi lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm của Đức vượt quá 3%, mức cao nhất kể từ năm 2011. Trong khi đó, Ngân hàng Nhật Bản đang nỗ lực duy trì chính sách kiểm soát đường cong lợi suất bằng cách mua trái phiếu khẩn cấp. Continue reading “Thế giới hôm nay: 05/10/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Hạ viện Mỹ đã bỏ phiếu miễn nhiệm Kevin McCarthy khỏi ghế chủ tịch. Vào tối thứ Hai, Matt Gaetz, một nghị sĩ cánh hữu trong chính đảng của ông McCarthy, đã đệ đơn kiến nghị phế truất chủ tịch hạ viện để phản đối việc ông thông qua dự luật chi tiêu lưỡng đảng giúp chính phủ không phải đóng cửa. Một cuộc bỏ phiếu sau đó để cản việc thông qua đơn của Gaetz cũng thất bại với cách biệt 10 phiếu.

Giải Nobel Vật lý đã được trao cho Pierre Agostini, Ferenc Krausz và Anne L’Huillier vì công trình nghiên cứu các xung ánh sáng – được tạo ra bởi ánh sáng từ tia laser truyền qua chất khí – đủ ngắn để quan sát chuyển động nhanh của các electron. Bà L’Huillier xuất bản công trình của mình vào năm 1987. Nó được ông Agostini và ông Krausz phát triển vào năm 2001. Continue reading “Thế giới hôm nay: 04/10/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm của Mỹ đã tăng lên 4,7%, mức cao nhất kể từ 2007. Sau khi chính phủ thoát cảnh có thể đóng cửa vào thứ Bảy, thị trường đã củng cố kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang sẽ giữ lãi suất “cao hơn và lâu hơn.” Chi phí vay liên bang ngày càng tăng là một vấn đề ngày càng lớn đối với kinh tế Mỹ, khi chính phủ sẽ phải chi tới 2,5% GDP để trả nợ trong năm nay, gấp đôi so với mười năm trước.

Theo số liệu chính thức, ít nhất 1.000 người đã chết vì sốt xuất huyết ở Bangladesh trong năm nay, với hơn 200.000 ca nhiễm được xác nhận. Số người chết trong năm 2023 cao hơn so với cả ba năm 2000-22 cộng lại. Nhiệt độ cao và lượng mưa thất thường – hậu quả của biến đổi khí hậu và kiểu thời tiết El Niño – đang làm trầm trọng thêm nhiều bệnh truyền nhiễm do muỗi, bao gồm sốt xuất huyết. Continue reading “Thế giới hôm nay: 03/10/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Matt Gaetz, một nghị sĩ Cộng hòa đến từ Florida, cho biết ông sẽ tiến hành các bước phế truất chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy vì hợp tác với các nghị sĩ Dân chủ để thông qua dự luật ngân sách liên bang tạm thời. Tổng thống Joe Biden đã ký dự luật ngăn chặn việc đóng cửa chính phủ Mỹ vào cuối ngày thứ Bảy. Dự luật này cung cấp tiền cứu trợ thiên tai, nhưng không có các khoản viện trợ cho Ukraine như đảng Dân chủ mong muốn. Chuỗi sự kiện mới nhất diễn ra sau nhiều tuần các nghị sĩ cực hữu của đảng Cộng hòa tìm cách ngăn các nỗ lực cấp ngân sách cho chính phủ.

Tại Ba Lan, hàng trăm nghìn người ủng hộ nhóm đối lập Liên minh Dân sự, đã tuần hành qua thủ đô Warsaw trước cuộc tổng tuyển cử ngày 15/10. Nhiều người trong số họ đã vẫy cờ EU. Trước đó đảng Luật pháp và Công lý cầm quyền, vốn đe dọa rút Ba Lan khỏi EU, đã tổ chức một cuộc tuần hành nhỏ hơn ở thành phố Katowice miền nam. Continue reading “Thế giới hôm nay: 02/10/2023”