Thế giới hôm nay: 25/02/2020

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Một tòa án ở New York tuyên Harvey Weinstein phạm tội tấn công tình dục cấp độ một và hiếp dâm cấp độ ba. Tuy nhiên, bồi thẩm đoàn tha bổng ông khỏi các cáo buộc nghiêm trọng nhất, hai trong số đó là tấn công tình dục nghiêm trọng và hiếp dâm cấp độ một. Phán quyết được đưa ra sau khi hàng chục phụ nữ cáo buộc ông Weinstein đã lạm dụng tình dục họ, làm dấy lên phong trào #MeToo, làm nổi bật phạm vi phổ biến của hành vi quấy rối và tấn công tình dục.

Mahathir Mohamad bất ngờ từ chức thủ tướng Malaysia. Các dự đoán xoay quanh quyết định của nhà lãnh đạo 94 tuổi. Một phiên bản cho rằng ông có thể thành lập chính phủ mới và đề xuất một thỏa thuận từ chức có lợi cho Anwar Ibrahim, người kế nhiệm dự kiến và là đối thủ thường xuyên của ông. Mahathir trở thành thủ tướng sau biến động lớn trong cuộc bầu cử năm 2018. Cập nhập: Đêm qua theo giờ Việt Nam, Quốc vương Malaysia đã chỉ định ông Mahathir Mohamad làm Thủ tướng lâm thời.

Thị trường tài chính trên toàn thế giới trượt dốc sau khi các ca nhiễm covid-19 mới ở Iran, Ý và Hàn Quốc được phát hiện vào cuối tuần qua. Chỉ số Kospi của Hàn Quốc, Stoxx 600 của châu Âu, FTSE 100 của Anh và chỉ số S&P 500 của Mỹ đều giảm ít nhất 3%. Giá của các tài sản trú ẩn an toàn như vàng và trái phiếu chính phủ tăng lên giữa lúc các nhà đầu tư bán tháo cổ phiếu.

Chính phủ Anh cho biết họ sẽ ưu tiên chủ quyền hơn yếu tố chi phí cho doanh nghiệp Anh trong các cuộc đàm phán thương mại với EU. Chính phủ Anh, bên muốn có một thỏa thuận thương mại tự do “kiểu Canada”, nói mục tiêu chính của họ là “độc lập về kinh tế và chính trị,” và mọi yêu cầu tuân thủ các quy định của EU sẽ không được Anh chấp thuận.

United TechnologiesRaytheon, hai hãng đang có ý định hợp nhất, đã nhượng bộ cơ quan giám sát chống độc quyền của EU. Nếu sáp nhập, hai hãng hàng không vũ trụ và quốc phòng này sẽ tạo thành một công ty khổng lồ trị giá 120 tỷ đô la. United Technologies đã đề nghị bán bộ phận GPS chuyên dùng cho quân đội của mình, trong khi Raytheon đề nghị bán bộ phận radio chiến thuật trên không của mình cho BAE Systems. Ủy ban châu Âu đã kéo dài thời hạn cho phép sáp nhập thêm hai tuần nữa.

Đảng cầm quyền Liên minh Dân chủ Thiên chúa giáo (CDU) của Đức sẽ tổ chức một đại hội bất thường vào ngày 25 tháng 4 để chọn lãnh đạo mới. Annegret Kramp-Karrenbauer, lãnh đạo của đảng trung hữu này, đã từ chức hồi đầu tháng sau khi CDU hợp tác với đảng Sự lựa chọn khác cho nước Đức trong cuộc bỏ phiếu chọn thủ hiến bang Thuringia miền đông. Vào Chủ nhật, đảng này đã phải chịu kết quả tồi tệ nhất từ trước đến nay trong cuộc bầu cử vùng ở Hamburg khi chỉ đứng thứ ba.

Các cuộc biểu tình tiếp tục rung chuyển Delhi xoay quanh đạo luật mới về quyền công dân gây tranh cãi của Ấn Độ, đúng lúc Tổng thống Donald Trump khởi hành đến đất nước này. Đám đông người biểu tình đã đụng độ với cảnh sát trên toàn thủ đô trong khi tổng thống Mỹ và Narendra Modi, thủ tướng Ấn Độ, nói chuyện trước một đám đông khác tại sân vận động cricket lớn nhất thế giới ở bang Gujarat.

TIÊU ĐIỂM

Weinstein có tội: khoảnh khắc nhiều người chờ đón

Sau năm ngày cân nhắc, một bồi thẩm đoàn ở Manhattan đã tuyên Harvey Weinstein, một nhà sản xuất phim Hollywood, phạm tội hiếp dâm và có hành vi phạm tội tình dục ở mức hình sự. Họ tha bổng ông về các tội nghiêm trọng hơn bao gồm tấn công tình dục nghiêm trọng, mà nếu bị tuyên có thể khiến ông phải chịu án chung thân. Tuần trước, bồi thẩm đoàn đã báo hiệu rằng họ đang tìm cách cân bằng những tội danh đó, làm dấy lên lo ngại về một vụ xử không chính xác. Luật sư của ông nói ông sẽ kháng cáo.

Ông Weinstein, người bị dẫn đến nhà tù để chờ tuyên án vào ngày 11 tháng 3, có thể phải đối mặt với án tù 25 năm và chịu án tối thiểu năm năm. Mức án này sẽ thấp hơn so với những gì một số người buộc tội và các nhà hoạt động chống ông trên khắp thế giới mong chờ. Nhưng việc kết án ông Weinstein, người mà việc bị lật đổ đã trở thành cảm hứng cho phong trào #MeToo, sẽ trở thành một khoảnh khắc lịch sử trong nỗ lực đưa các thủ phạm tấn công tình dục có quyền lực ra trước công lý.

Đảng Dân chủ tiếp tục bỏ phiếu ở Nam Carolina

Chưa đầy một tuần sau khi cuộc tranh luận trước đó của họ biến thành một cuộc cãi lộn, các ứng viên cho đề cử tổng thống của Đảng Dân chủ tối nay sẽ lại tề tựu trên sân khấu ở Charleston. Nam Carolina, tiểu bang đầu tiên đi bỏ phiếu với đa số cử tri Dân chủ người Mỹ gốc Phi, sẽ đến thùng phiếu vào thứ Bảy này. Chính trị gia cánh tả Bernie Sanders vẫn là ứng viên hàng đầu, với thêm một chiến thắng ấn tượng khác trong các cuộc bỏ phiếu kín ở Nevada vào thứ Bảy tuần trước.

Nhưng Joe Biden vẫn duy trì một vị trí dẫn đầu với cách biệt nhỏ trong các cuộc thăm dò ở Nam Carolina, nhờ vào vị trí phó tổng thống của ông Barack Obama và mối quan hệ lâu dài với nhiều chính trị gia của bang. James Clyburn, một nghị sĩ 14 nhiệm kỳ và là phó lãnh đạo nhóm đa số ở Hạ Viện, ủng hộ ông Biden. Mike Bloomberg, cựu tỷ phú thị trưởng của New York, sẽ tìm cách bật lại từ màn thể hiện tệ hại trong cuộc tranh luận tuần trước. Câu hỏi lớn là liệu các ứng viên khác sẽ lần nữa nhắm vào ông hay vào ông Sanders, điều mà cho đến nay họ vẫn chưa muốn làm.

JPMorgan Chase họp cổ đông

Jamie Dimon hôm nay có thể sẽ cảm thấy thoải mái với sự kiện dành cho các nhà đầu tư của JPMorgan Chase, ngân hàng giá trị nhất thế giới. Các nhà đầu tư đang rất vui với màn thể hiện của ông trong vai trò chủ tịch và giám đốc điều hành. JPMorgan Chase đã đánh bại dự đoán thu nhập quý của giới phân tích trong tất cả các quý của năm 2019. Doanh thu hàng năm tăng hơn 6% so với năm trước, kể cả khi các đối thủ đang phải vật lộn để duy trì doanh thu. Giá cổ phiếu của họ cũng đã tăng 44% trong năm ngoái, vượt qua chỉ số chứng khoán S&P 500 cũng như của các ngân hàng đối thủ.

Các nhà phân tích có thể sẽ đặt câu hỏi về kế hoạch (chưa được xác nhận) của họ trong việc ra mắt một ngân hàng kỹ thuật số ở Anh, điều mà các tờ báo đã đưa tin vào cuối tuần qua. Ban lãnh đạo ngân hàng sẽ được hỏi về triển vọng tăng trưởng chậm hơn của năm 2020. Song những câu hỏi khó nhất khả năng cao sẽ là khi nào ông Dimon, người đã điều hành ngân hàng từ năm 2005, nghỉ hưu. Câu trả lời của ông: năm năm nữa.

Đàm phán thương mại Anh-EU căng thẳng

Hôm nay các bộ trưởng ngoại giao châu Âu dự kiến sẽ đồng thuận về một phương án đàm phán dành cho Ủy ban châu Âu trong các cuộc đàm phán thương mại hậu Brexit. Chính phủ Anh cho biết sau đó sẽ công bố phương án của riêng mình, trước khi các cuộc đàm phán chính thức bắt đầu vào ngày 3 tháng 3. Hai bên rất bất đồng. Anh muốn một thỏa thuận thương mại tự do kiểu Canada không có thuế và hạn ngạch, nhưng khẳng định họ sẽ không bị ràng buộc bởi các quy định của EU. EU vui lòng cung cấp một thỏa thuận theo kiểu Canada, nhưng chỉ khi Anh tuân thủ các quy định một cách công bằng, tức tuân thủ các quy tắc của EU về các tiêu chuẩn xã hội, môi trường, lao động và trợ cấp của nhà nước cho ngành công nghiệp.

Các thành viên EU đã tăng cường điều kiện này và bổ sung thêm các điều kiện khác như được tiếp cận đầy đủ các ngư trường của Anh. Các quan điểm đàm phán không khoan nhượng sẽ khiến việc đạt được một thỏa thuận thương mại vào cuối năm trở nên khó khăn hơn, làm tăng rủi ro thương mại giữa hai nước, buộc họ phải chuyển sang sử dụng các điều khoản cơ bản của WTO vào ngày 31 tháng 12.

Air Italy chấm dứt hoạt động

Hãng hàng không quốc gia lớn thứ hai của Ý kết thúc hầu hết các hoạt động của họ ngày hôm nay, chỉ hai năm sau khi hoạt động lại với tên Air Italy. Các cổ đông của nó, Aga Khan – một doanh nhân và là lãnh tụ tôn giáo dòng Shia– người sở hữu 51% – và Qatar Airways, bên sở hữu phần còn lại, đã quyết định giải thể hãng hàng không. Họ đã từng hy vọng hãng sẽ thay thế hãng hàng không quốc gia chính Alitalia của Ý sau khi hãng này phá sản vào năm 2017 (hãng này chỉ có lãi một năm duy nhất kể từ 1946).

Thay vào đó, trong khi Alitalia khập khiễng trở lại với sự hỗ trợ của nhà nước, Air Italy đã mất hơn 360 triệu euro (tương đương 415 triệu USD) chỉ sau hai năm. Cạnh tranh từ các hãng hàng không giá rẻ như Ryanair, việc Alitalia tiếp tục hoạt động và việc Boeing 737 MAX bị cấm bay (Air Italy có ba chiếc) đều là một phần nguyên nhân. Song mồi lửa cuối cùng chính là việc các cổ đông không chịu đổ thêm tiền vào những lúc khó khăn. Qatar Airways cho biết hiện tại họ “không còn quan tâm đến việc đầu tư vào Air Italy hay bất kỳ dự án hàng không vận tải nào khác ở Ý.”