Thế giới hôm nay: 09/07/2020

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tòa án Tối cao Mỹ phán quyết ủng hộ các điều luật do chính quyền Trump đặt ra cho phép các nhà tuyển dụng, vì lý do tôn giáo, được từ chối cung cấp biện pháp tránh thai miễn phí theo Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Hợp túi tiền (Obamacare). Có tới 126.000 phụ nữ có thể mất bảo hiểm tránh thai nếu chủ lao động của họ áp dụng miễn trừ. Trong một quyết định khác, tòa cũng phán quyết rằng “sự miễn trừ tôn giáo” giúp các trường đạo không bị điều chỉnh bởi một số luật chống phân biệt đối xử về tuyển dụng và sa thải nhân viên.

Tổng thống Donald Trump chính thức thông báo đến WHO về việc Mỹ rút khỏi tổ chức này, một quyết định mà ông đã công bố hồi tháng 5. Ông Trump cho rằng WHO quá thiên vị Trung Quốc, và đôi khi đổ lỗi cho tổ chức này vì đại dịch. Việc rút khỏi WHO dự kiến ​​sẽ diễn ra sau đúng một năm. Tuy nhiên, Joe Biden, hiện đang dẫn đầu cuộc đua tổng thống vào tháng 11, phản đối quyết định này.

Trong khi đó, WHO cho biết việc lây nhiễm coronavirus qua không khí “là không thể loại trừ được”, nhằm trả lời lá thư kí bởi 239 nhà khoa học trích dẫn bằng chứng cho thấy bệnh này có thể lây qua không khí. Tổ chức này vẫn luôn nói virus lây lan chủ yếu qua các giọt bắn lớn hơn, vốn sẽ rơi xuống đất. Thay đổi quan điểm này đồng nghĩa với thay đổi các quy tắc giãn cách xã hội.

Harvard và MIT kiện chính quyền Trump về quyết định tước visa của sinh viên quốc tế tại các trường đại học Mỹ nếu họ phải học hoàn toàn trực tuyến. Gần 1,1 triệu sinh viên nước ngoài học ở Mỹ trong năm học 2018-19 và nhiều trường đại học đã công bố kế hoạch như vậy. Hiệu trưởng Harvard, nói “mức độ cẩu thả của lệnh này còn hơn cả sự tàn nhẫn của nó”.

Bộ trưởng Tài chính Anh Rishi Sunak công bố các kế hoạch mới để tránh thất nghiệp hàng loạt trong bối cảnh khủng hoảng covid-19. Chính phủ sẽ trả cho các công ty một khoản tiền 1.000 bảng (1.259 đô la) để giữ chân nhân viên sau khi chương trình tài trợ tiền lương kết thúc vào tháng 10, tạm thời cắt giảm thuế trước bạ nhà đất lên tới 500.000 bảng và thậm chí là phiếu giảm giá buổi tối khi ăn ngoài trong tháng 8, bên cạnh các biện pháp khác.

Trung Quốc đã chuyển đổi khách sạn Metropark cũ ở Hồng Kông thành một văn phòng an ninh quốc gia mới, có nhiệm vụ thực thi đạo luật hà khắc mà Đảng Cộng sản đã áp đặt trên lãnh thổ  này từ 30 tháng 6. Văn phòng nằm gần Công viên Victoria, nơi từ lâu đã là chốn tụ tập của các nhà hoạt động dân chủ Hồng Kông.

Facebook nhận được kết quả của cuộc kiểm toán ngoài kéo dài hai năm về các hoạt động bảo vệ quyền công dân. Báo cáo này có việc chỉ trích Facebook không xóa hoặc xác thực phát ngôn của các chính trị gia. Báo cáo cũng lưu ý rằng công ty đã thực hiện các thay đổi đáng hoan nghênh, chẳng hạn như tăng cường chính sách hạn chế các bài đăng được thiết kế để kiềm chế bỏ phiếu, nhưng nói rằng hãng nên làm nhiều hơn.

TIÊU ĐIỂM

Các số liệu mới về thị trường việc làm Mỹ

Báo cáo việc làm tháng 6, được công bố vào tuần trước, cho thấy tuyển dụng tăng nhanh và tỷ lệ thất nghiệp giảm. Đây là tin tốt cho những người tin rằng nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ hồi phục trở lại tương đối nhanh chóng. Nhưng có thật vậy không? Các nhà kinh tế thận trọng hơn đã chuyển sự chú ý của họ sang số lượng đơn yêu cầu bảo hiểm thất nghiệp hàng tuần, với đợt mới nhất sẽ được công bố sáng nay.

Các khảo sát tuần trước phần lớn được thực hiện vào đầu đến giữa tháng 6. Nhưng kể từ đó, sô ca nhiễm coronavirus đã gia tăng trên khắp nước Mỹ, dẫn đến áp đặt các biện pháp giãn cách xã hội mới và áp dụng lại các biện pháp phong tỏa.  Số đơn yêu cầu đã giảm kể từ khi tăng mạnh vào cuối tháng 3. Song con số gần đây nhất, trong tuần đến ngày 4 tháng 7, có thể cho thấy số người Mỹ tìm kiếm bảo hiểm thất nghiệp đã tăng trở lại. Nước Mỹ vẫn chưa qua khỏi giai đoạn khó khăn.

Tòa Tối cao Mỹ ra phán quyết về kiểm soát sinh đẻ

Tòa án Tối cao Mỹ hôm qua đứng về phía chính quyền Trump trong cuộc tranh cãi về bảo hiểm sinh đẻ theo Đạo luật Chăm sóc Sức khoẻ Giá cả phải chăng. Bằng kết quả bỏ phiếu 7-2 trong vụ Little Sisters of the Poor v Pennsylvania, tòa đã giữ nguyên quy định cho phép người sử dụng lao động có lý do tôn giáo hoặc đạo đức không phải thực hiện nghĩa vụ cung cấp biện pháp tránh thai cho nhân viên nữ như một phần chương trình bảo hiểm y tế của họ.

Thẩm phán Clarence Thomas, người dẫn đầu bên đa số, đã viết rằng sự miễn trừ “cho phép các tổ chức tiếp tục công việc cao quý của họ mà không vi phạm niềm tin tôn giáo chân thành của mình”. Thẩm phán của bên thiểu số Ruth Bader Ginsburg (cùng với Thẩm phán Sonia Sotomayor) viết rằng quyết định này “khiến các nữ công nhân phải tự bảo vệ mình” và đi ngược lại mục tiêu của ACA về “sức khỏe cộng đồng và phúc lợi xã hội và hạnh phúc của phụ nữ”. Tiếp theo trong danh sách sẽ ra phán quyết của tòa: ba vấn đề quyết định ​​của nhiệm kỳ này, bao gồm các phán quyết của hai vụ liên quan đến quyền tiếp cận hồ sơ tài chính của Tổng thống Donald Trump.

Các hãng dược tìm cách khắc phục kháng kháng sinh

Khi mà tình trạng kháng kháng sinh ngày càng nghiêm trọng, một nhóm các công ty dược vào hôm nay sẽ công bố một chương trình đối tác để đưa những sản phẩm mới ra thị trường. Với nguồn quỹ 1 tỷ đô la, Thử thách Đổi mới Kháng sinh sẽ mua lại hoặc đầu tư vào các công ty công nghệ sinh học nhỏ đang phát triển kháng sinh. Tham gia nỗ lực này có Pfizer, Merck, Eli Lilly, Novo Nordisk, GSK cùng các hãng khác, và sẽ được Tổ chức Y tế Thế giới và Ngân hàng Đầu tư Châu Âu hỗ trợ.

Với hệ thống kháng sinh mới trên toàn cầu đang cạn kiệt, nếu không hành động, tình trạng kháng kháng sinh có thể giết chết 10 triệu người mỗi năm vào năm 2050, tăng từ con số 700.000 ngày nay. Một nghiên cứu cho thấy chi phí từ thất bại trong chữa trị bằng kháng sinh có thể ngang với cuộc khủng hoảng tài chính 2007-2009. Sáng kiến ​​này được hoan nghênh, nhưng dường như không thể khắc phục được vấn đề thiếu các khuyến khích thị trường vốn đã tạo ra vấn đề. Một giải pháp dài hạn sẽ yêu cầu các công ty bảo hiểm y tế và chính phủ chi trả nhiều hơn cho các loại thuốc thiết yếu này.

Hội nghị bộ trưởng Eurogroup bầu lãnh đạo

Các bộ trưởng tài chính từ khu vực đồng euro hôm nay sẽ họp để bầu chủ tịch mới của câu lạc bộ quyền lực của họ. Có ba ứng viên nổi bật. Paschal Donohoe, bộ trưởng tài chính Ireland, được các quốc gia thành viên nhỏ hơn ủng hộ. Nadia Calvino, bộ trưởng kinh tế Tây Ban Nha, là một người dày dạn ở Brussels, với kinh nghiệm làm quan chức cấp cao của Ủy ban châu Âu. Pierre Gramegna, bộ trưởng tài chính theo khuynh hướng tự do của Luxembourg, tham gia cuộc đua với hy vọng tiếp nối truyền thống của Đại Công quốc này về việc đưa người vào các vị trí cấp cao của EU.

Người chiến thắng sẽ tiếp quản thiết chế lâu đời nhất của Brussels. Vốn khởi đầu như một câu lạc bộ giao lưu của các bộ trưởng tài chính khu vực, tại cao điểm của cuộc khủng hoảng đồng euro, nó đã trở thành ‘chính phủ trên thực tế’ của khu vực đồng tiền chung. Giờ đây nó yên lặng hơn, ngay cả khi EU đang bị khủng hoảng. Nhiệm vụ đầu tiên của chủ tịch mới là trả lời câu hỏi xem liệu có nên đi tìm một vị thế quan trọng hơn cho Eurogroup hay không.

Rolls-Royce tái cấu trúc vì đại dịch

Hàng không là một trong những ngành công nghiệp bị ảnh hưởng nặng nhất bởi covid-19. Một tuyên bố giao dịch hôm nay của Rolls-Royce sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về mức độ thiệt hại nó gây ra cho công ty lâu nay vốn sống dựa vào việc chế tạo các động cơ máy bay thân rộng. Thông thường, mô hình dịch vụ của Rolls-Royce  – “power by the hour” (tức thu tiền theo số giờ bay), thay vì chỉ thu tiền bán động cơ – giúp đảm bảo thu nhập ổn định.

Nhưng khi gần như tất cả các máy bay lớn trên thế giới đều không thể bay, thì sẽ chẳng có nguồn thu nào. Rolls, đang phải tái cấu trúc khi virus tấn công, đã cắt giảm 9.000 việc làm để tiết kiệm tiền mặt và hy vọng những dự đoán rằng ngành hàng không sẽ mất nhiều năm để phục hồi chỉ là phóng đại. Công ty cũng hy vọng mảng kinh doanh quốc phòng và năng lượng, chiếm 40% doanh thu và phần lớn lợi nhuận trong năm 2019, sẽ sáng sủa hơn mảng hàng không. Các nhà đầu tư thì mong chờ điều tồi tệ nhất với ngành hàng không đã qua đi.