Nguồn: President Lincoln allegedly writes to mother of Civil War casualties, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1864, người ta tin rằng Tổng thống Abraham Lincoln đã viết một bức thư cho Lydia Bixby – bà góa phụ là mẹ của 5 người lính đã tử trận trong Nội chiến Mỹ. Một bản sao của bức thư sau đó được xuất bản trên Boston Evening Transcript vào ngày 25/11 và được ký tên “Abraham Lincoln”; tuy nhiên, bản gốc của bức thư chưa bao giờ được tìm thấy.
Bức thư có nội dung chia buồn với bà Bixby trước cái chết của 5 người con, những người đã chiến đấu để bảo vệ Liên minh miền Bắc trong Nội chiến. Tác giả bày tỏ “bất kỳ lời nói nào của tôi cũng đều yếu ớt và vô vọng trước nỗi mất mát quá lớn của bà.” Ông tiếp tục với lời cầu nguyện “Cha Trên Trời sẽ xoa dịu nỗi đau đớn của bà, và sẽ chỉ để lại ký ức trân quý về người thân yêu đã mất, cùng niềm tự hào xứng thuộc về bà, vì đã đặt một sự hy sinh quý giá như vậy trên bàn thờ Tự do.”
Các học giả hiện vẫn tiếp tục tranh luận về tác giả của bức thư và tính xác thực của các bản sao được in trong giai đoạn 1864 – 1891. Vào thời điểm đó, các bản sao thông điệp của tổng thống thường được xuất bản và bán làm quà lưu niệm. Nhiều nhà sử học và nhà lưu trữ đồng ý rằng bức thư gốc có lẽ đã được viết bởi thư ký riêng của Lincoln, John Hay.
Về mất mát của bà Bixby, các học giả cũng phát hiện ra rằng chỉ có hai người con trai của bà thực sự hi sinh trong Nội chiến. Người thứ ba được giải ngũ trong danh dự, còn người thứ tư bị loại khỏi quân đội. Không rõ số phận của người con trai thứ năm, nhưng người ta cho rằng anh ta đã đào ngũ hoặc chết trong trại tù của Hợp bang miền Nam. Bất chấp nguồn gốc không rõ ràng, bức thư đã trở nên nổi tiếng hơn nữa khi nó được trích dẫn trong bộ phim sử thi về Thế chiến II Saving Private Ryan (1998) của Steven Spielberg.
