Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Hội đồng thành phố Mariupol, Ukraine, cho biết một bệnh viện nhi ở đây đã bị phá hủy do Nga không kích. Tổng thống Volodymyr Zelensky nói có trẻ em mắc kẹt dưới đống đổ nát. Trong khi đó thị trưởng Kharkiv nói thành phố này cũng đang liên tục bị pháo kích. Hôm thứ Tư, Ukraine và Nga đã cam kết ngừng giao tranh xung quanh một số thị trấn và thành phố để dân thường có thể sơ tán dọc theo sáu “hành lang nhân đạo.” Mariupol là một trong số đó.
Các nhà lãnh đạo quốc hội Mỹ đã nhất trí về gói viện trợ trị giá 13,6 tỷ USD cho Ukraine, trong khi IMF phê duyệt 1,4 tỷ USD tài trợ khẩn cấp cho nước này. Hơn 4 tỷ đô la tiền tài trợ Mỹ sẽ được chuyển đến các nước Đông Âu đang đón nhận dòng người tị nạn, theo hãng tin AP. Tổng thống Joe Biden chỉ yêu cầu 10 tỷ, nhưng lưỡng đảng đã quyết định cấp một con số lớn hơn.
Một quan chức chính phủ Nga cảnh báo có trả đũa “nhanh chóng” và mạnh tay sau khi ông Biden cấm nhập khẩu dầu và khí đốt của Nga sang Mỹ. Ngoài ra Anh cho biết sẽ loại bỏ dầu Nga và công bố các lệnh trừng phạt ngành hàng không nước này. Các quốc gia châu Âu khác, vốn phụ thuộc nhiều hơn vào dầu Nga, cho đến nay tỏ ra không mấy hào hứng với lệnh cấm.
Chính phủ Ukraine cấm xuất khẩu một số loại lương thực, bao gồm lúa mạch đen, lúa mạch và kê, cho đến cuối năm, dường như để đảm bảo an ninh lương thực. Lệnh cấm này có thể khiến giá tăng ở các nước khác, đặc biệt ở những nơi có nguy cơ chịu nạn đói như Trung Đông và châu Phi. Trước đó, Ukraine đã đặt ra giấy phép xuất khẩu (không phải lệnh cấm hoàn toàn) đối với lúa mì, ngô và dầu hướng dương. Giá lúa mì tăng vọt trong những ngày gần đây do lo ngại nguồn cung eo hẹp đi, khi cả Ukraine lẫn Nga đều là những nhà sản xuất lớn.
Anh cho biết đang xem xét tài trợ tên lửa phòng không cho Ukraine, sau khi đã gửi tên lửa chống tăng. Riêng Đức nói sẽ không gửi máy bay chiến đấu. Trước đó, Ba Lan đã đề nghị chuyển các máy bay của họ tới một căn cứ không quân của Mỹ ở Đức để Mỹ đưa chúng đến Ukraine, nhưng bị Mỹ bác bỏ kế hoạch. Mỹ lo ngại việc đưa máy bay chiến đấu từ lãnh thổ NATO vào vùng trời đang tranh chấp có thể không phù hợp với lập trường không can thiệp trực tiếp vào cuộc chiến của nhóm.
Fitch Ratings hạ xếp hạng tín dụng của Nga xuống mức thấp thứ hai và cho biết “sắp xảy ra” một vụ vỡ nợ công. Hôm thứ Ba, Vladimir Putin đã ký một gói các biện pháp nhằm giảm nhẹ thiệt hại từ các lệnh trừng phạt chưa từng có của phương Tây cũng như việc nhiều doanh nghiệp nước ngoài rút khỏi Nga. Ông ra lệnh cho chính phủ trợ cấp thêm cho các gia đình nghèo và người hưu trí. Trong bối cảnh lo ngại giá thực phẩm tăng, một số người Nga đang đổ đi mua thực phẩm, khiến các nhà bán lẻ phải hạn chế số hàng mỗi người được mua.
Yoon Suk-yeol, ứng cử viên đối lập chính của Đảng Quyền lực Nhân dân bảo thủ, đã thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Hàn Quốc, đánh bại Lee Jae-myung của Đảng Dân chủ cầm quyền. • Tổng thống Biden ban hành sắc lệnh hành pháp về tiền điện tử, ra lệnh cho các cơ quan chính phủ phối hợp quản lý lĩnh vực này. Song ông không nói rõ bất kỳ biện pháp quản lý cụ thể nào; giá Bitcoin tăng sau tin này. • Các nhà khoa học đã tìm ra Endurance, con tàu thám hiểm bị chìm ở Nam Cực của Ernest Shackleton. Nó dường như ở trong tình trạng rất tốt. • Người đầu tiên được ghép tim từ lợn qua đời hai tháng sau ca mổ ở tuổi 57.
Con số trong ngày: 70%, là tỷ lệ vũ khí của Ấn Độ do Nga sản xuất.
TIÊU ĐIỂM
Ngoại trưởng Nga-Ukraine đàm phán ở Thổ Nhĩ Kỳ
Mọi năm, hàng triệu người Ukraine và Nga sẽ dành kỳ nghỉ của họ tắm nắng và uống rượu cùng nhau ở Antalya, thị trấn nghỉ mát bên bờ biển lớn nhất Thổ Nhĩ Kỳ. Năm nay, ngoại trưởng Nga và Ukraine sẽ gặp nhau tại đây vào thứ Năm để đàm phán hòa bình.
Bộ trưởng Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ, Mevlut Cavusoglu, sẽ đón tiếp Sergei Lavrov của Nga và Dmytro Kuleba của Ukraine. Vị trí của ông giữa hai người phản ánh quan điểm của Thổ Nhĩ Kỳ trong cuộc xung đột cho đến nay. Là một thành viên NATO, Thổ Nhĩ Kỳ cung cấp máy bay không người lái cho Ukraine, nhưng tổng thống nước này Recep Tayyip Erdogan cũng không muốn làm mất lòng người bạn Vladimir Putin của mình.
Cuộc xâm lược Ukraine đã khiến hàng nghìn người thiệt mạng và hàng triệu người phải di tản. Hiện đàm phán vẫn tiếp diễn. Nhưng ba vòng đàm phán – hai trong số đó được tổ chức tại Belarus, một đồng minh của Nga – đã không có kết quả. Đây sẽ là cuộc đàm phán hòa bình cấp cao nhất kể từ đầu cuộc chiến. Ngay cả việc hai bên bắt tay nhau đã là một chiến thắng.
Sắp công bố kết quả bầu cử ở bang lớn nhất Ấn Độ
Trong tháng qua, 150 triệu cử tri bang Uttar Pradesh đã tham gia cuộc bầu cử cấp địa phương lớn nhất thế giới. Thứ Năm này kết quả sẽ được công bố. Các cuộc thăm dò ý kiến cho thấy Đảng Bharatiya Janata (BJP) cầm quyền theo chủ nghĩa dân tộc Ấn Độ giáo sẽ tiếp tục nắm quyền, dù với thế đa số nhỏ hơn.
Chiến thắng cho BJP sẽ là một thành tích đáng kể, nhất là đặt trong bối cảnh đại dịch và khó khăn kinh tế. Trong hơn 30 năm qua chưa có đảng nào thắng được hai nhiệm kỳ nghị viện bang liên tiếp. Thủ lĩnh của BJP ở Uttar Pradesh, linh mục Hindu Yogi Adityanath, được xem như người kế nhiệm của thủ tướng Narendra Modi.
BJP cũng có khả năng giành được ba trong số bốn bang nhỏ hơn đã tổ chức bầu cử, và sẽ chỉ thua ở Punjab. Đó là vì đa số người Sikh ở bang này luôn bác bỏ quan điểm chính trị của BJP. Nhìn chung, phần lớn Ấn Độ vẫn nằm trong tầm kiểm soát của BJP.
Lạm phát Mỹ có thể tăng vì lệnh cấm nhập dầu Nga
Khi tuyên bố cấm nhập khẩu dầu của Nga, tổng thống Joe Biden đã thừa nhận giá dầu sẽ tăng. Hiện giá đã cao từ trước. Giá xăng dầu danh nghĩa đang ở mức cao kỷ lục, trung bình 4,17 USD một gallon, tăng hơn 20% trong một tháng qua. Lệnh cấm sẽ còn đẩy giá lên cao hơn nữa.
Kết quả là lạm phát tăng. Dữ liệu công bố vào thứ Năm dự kiến cho thấy chỉ số giá tiêu dùng đã tăng 7,9% trong năm tính đến tháng 2, và các nhà kinh tế dự đoán lạm phát sẽ đạt 8% trong tháng 3 trước khi hạ nhiệt vào tháng 4. Tin tốt là ngoài dầu, giá cả ở Mỹ phần lớn không bị ảnh hưởng bởi khủng hoảng Ukraine.
Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Jerome Powell đã hứa sẽ “có các bước đi thận trọng” trước những bất ổn gần đây. Ngân hàng trung ương có kế hoạch tăng lãi suất thêm 0,25 điểm phần trăm vào ngày 16 tháng 3, với một vài đợt nữa trước khi hết năm.
Chữ “Z” trở thành biểu tượng ủng hộ chiến tranh ở Nga
Chữ cái cuối cùng của bảng chữ cái Latin đã trở thành biểu tượng ủng hộ cuộc chiến của Nga ở Ukraine. Một số giả thuyết cho rằng chữ “Z” được khắc trên hông xe tăng Nga là viết tắt của “zapad” (“phía tây” trong tiếng Nga) hoặc là tên của tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelensky. Song các nhà phân tích quân sự cho rằng chữ “Z” giúp Nga phân biệt quân của mình với quân của Ukraine.
Bộ máy tuyên truyền của đất nước đã biến “Z” thành biểu trưng không chính thức cho cuộc chiến. Mạng truyền hình Nga RT rao bán áo phông in hình chữ “Z”. Và vào ngày 5 tháng 3, một vận động viên thể dục dụng cụ Nga đã gắn biểu tượng này trên áo khi đứng cạnh một người Ukraine tại cuộc thi ở Qatar. Một nhà tế bần trẻ em thậm chí xếp các bệnh nhân theo hình chữ Z để chụp ảnh.
Trước đây biểu tượng này chưa từng gắn liền với chế độ của Vladimir Putin. Các quan chức đã mượn nó để thể hiện lòng trung thành với nhà lãnh đạo, và nó ngày càng được sử dụng để đe dọa những người chống lại ông.
