Thế giới hôm nay: 22/11/2023

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu nói rằng chính phủ của ông đang “đạt được tiến bộ” trong thỏa thuận với Hamas về việc thả con tin. Ông đã triệu tập các cuộc họp tối nay với nội các chiến tranh, nội các an ninh, và chính phủ. Trước đó Ismail Haniyeh, người đứng đầu nhánh chính trị của Hamas, cho biết nhóm chiến binh này đã “gần đạt được thỏa thuận ngừng bắn” với Israel. Các điều khoản được cho là bao gồm việc Israel đồng ý tạm dừng 5 ngày trong cuộc tấn công ở Dải Gaza, để đổi lấy việc Hamas thả một số con tin. Qatar, quốc gia đang làm trung gian thỏa thuận cùng với Mỹ, cho biết các cuộc đàm phán về thỏa thuận này đang ở “giai đoạn quan trọng và cuối cùng.”

Triệu Trường Bằng (Changpeng Zhao), ông chủ của công ty tiền điện tử Binance, đã nhận tội với các cáo buộc rửa tiền cấp liên bang, được đệ trình tại Seattle, Washington. CZ, như tên thường gọi của ông, sẽ từ bỏ hoàn toàn vai trò của mình và rời khỏi công ty, đồng thời nộp phạt 50 triệu USD. Binance, hiện là sàn giao dịch tiền điện tử lớn nhất thế giới, cũng đã nhận tội và sẽ phải nộp phạt 4,3 tỷ USD.

Triều Tiên đã phóng vệ tinh do thám lần thứ ba trong năm nay (cả hai lần thử trước đều thất bại). Nếu lần phóng này thành công, vệ tinh sẽ cung cấp cho Triều Tiên phương tiện để theo dõi các hoạt động của quân đội Mỹ và Hàn Quốc. Nhật Bản, nước đã lên án vụ phóng vệ tinh sau khi được cảnh báo trước, đã yêu cầu người dân ở Okinawa, một hòn đảo phía nam Nhật Bản, ở yên trong nhà.

Gần như toàn bộ nhân viên của OpenAI đã ký một bức thư ngỏ kêu gọi hội đồng quản trị của công ty từ chức, sau khi họ sa thải CEO Sam Altman vào thứ Sáu. Hầu hết trong số 770 nhân viên của OpenAI đã đe dọa chuyển sang công ty mà Altman mới thành lập thuộc Microsoft (cũng là nhà đầu tư lớn nhất của OpenAI). Emmett Shear, cựu giám đốc của Twitch, một dịch vụ phát video trực tuyến, đã được bổ nhiệm làm giám đốc tạm thời của OpenAI.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình kêu gọi tổ chức một hội nghị hòa bình quốc tế để giải quyết cuộc chiến giữa Israel và Hamas trong cuộc họp trực tuyến của khối kinh tế BRICS. Các nhà lãnh đạo từ Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc, và Nam Phi, đã nhóm họp cùng với một số nước sắp trở thành thành viên của khối, bao gồm Iran và Ả Rập Saudi. Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa cáo buộc Israel có hành động “tương đương với tội diệt chủng” ở Gaza.

Đức đã đình chỉ các cam kết chi tiêu mới khi chính phủ nước này chật vật trong cuộc khủng hoảng ngân sách gây ra bởi một phán quyết gây tranh cãi của Tối cao Pháp viện hồi tuần trước. Phán quyết của tòa án cao nhất nước Đức nói rằng khoản ngân sách chính phủ chưa được sử dụng, ban đầu được dành cho COVID-19, sẽ không thể được sử dụng cho các mục đích khác. Các quy định về vay mượn nghiêm ngặt ở Đức, hay còn gọi là “phanh nợ,” đã khiến chính phủ không còn cách nào khác để huy động vốn.

Tối cao Pháp viện Anh đã ra phán quyết rằng những người giao hàng cho Deliveroo, một công ty giao đồ ăn, không thể được công nhận là nhân viên, trong một phán quyết mang tính bước ngoặt đối với nền kinh tế gig (kinh tế hợp đồng tự do). Tòa án đã viện dẫn khả năng người giao hàng có thể tự chọn giờ làm việc và ủy quyền việc giao hàng cho người khác mà không cần sự can thiệp của Deliveroo. Năm 2021, tòa án từng ra phán quyết rằng các tài xế của Uber, một công ty cung cấp dịch vụ gọi xe, là nhân viên.

Con số trong ngày: 750 triệu USD là số tiền ước tính Hamas đã nhận được từ nước ngoài.

TIÊU ĐIỂM

Tiến triển trong thỏa thuận con tin Israel-Hamas

Chính phủ Israel dự kiến sẽ sớm thông qua một thỏa thuận với Hamas về việc trao trả 50 con tin bị nhóm phiến quân bắt cóc trong cuộc tấn công vào ngày 7/10.

Theo thỏa thuận, chủ yếu do chính phủ Qatar làm trung gian, phụ nữ và trẻ em dự kiến sẽ được trả tự do theo từng đợt trong vài ngày. Đổi lại, Israel đồng ý trả tự do cho 150 phụ nữ và trẻ vị thành niên Palestine đang bị giam giữ trong các nhà tù của Israel. Israel cũng đã đồng ý ngừng bắn tạm thời, từ 4 đến 5 ngày, trong đó quân đội của họ sẽ không tiến lên hoặc tiếp tục tấn công cơ sở hạ tầng quân sự của Hamas bên trong Dải Gaza.

Hamas đã đưa khoảng 240 con tin từ Israel đến Gaza vào ngày 7/10. Một số đã bị giết; số khác thì được thả hoặc được giải cứu. Thỏa thuận ngừng bắn có thể được kéo dài để thả thêm nhiều người trong nhóm này. Nhưng dường như Hamas vẫn muốn giữ nhiều con tin làm con bài thương lượng cho các thỏa thuận tiếp theo.

Một thành viên khác của nhà Kennedy tham gia định hình nền chính trị Mỹ

Vụ ám sát John F. Kennedy, diễn ra vào ngày này 60 năm trước, đã làm thay đổi nước Mỹ. Nhiều năm trôi qua, thảm kịch của JFK đã làm nảy sinh nhiều thuyết âm mưu về cái chết của tổng thống – đặc biệt là trong những năm 1970, khi người Mỹ ngày càng vỡ mộng về chính phủ của họ. Một trong số những người ủng hộ giả thuyết cho rằng CIA đã giết JFK chính là Robert F. Kennedy Jr., cháu trai của cựu tổng thống – người sẽ là một ứng viên độc lập trong kỳ bầu cử tổng thống diễn ra vào tháng 11/2024 tới.

Robert F. Kennedy Jr. (con trai của Bobby, người cũng bị ám sát vào năm 1968) còn đưa ra nhiều giả thuyết tai hại khác, bao gồm việc cho rằng vaccine rất nguy hiểm. Tuy nhiên, một cuộc thăm dò gần đây của Đại học Quinnipiac cho thấy 22% cử tri sẽ chọn ông thay vì Joe Biden hoặc Donald Trump, người cũng có những thuyết âm mưu của riêng mình. Nếu giành được tỷ lệ phiếu cao như dự đoán trong cuộc bầu cử, Robert F. Kennedy Jr. sẽ là ứng viên độc lập thành công nhất trong nhiều thập niên. (Ross Perot từng giành được 19% số phiếu phổ thông vào năm 1992.) Nếu ông thành công giành được phiếu bầu của một trong hai ứng viên chính, thì nhà Kennedy sẽ tiếp tục để lại dấu ấn của mình trên chính trường Mỹ.

Anh chuẩn bị công bố ngân sách

Vào thứ Tư, Bộ trưởng Tài chính Anh sẽ công bố ngân sách lần thứ hai trong năm. Trong những ngày gần đây, Jeremy Hunt và Thủ tướng Rishi Sunak đã tỏ ra lạc quan hơn về nền kinh tế. Theo họ, lạm phát đã được khắc phục và nền kinh tế đã chuyển sang giai đoạn mới. Cuộc thảo luận hiện nay xoay quanh việc cắt giảm thuế trước cuộc tổng tuyển cử cần được tổ chức trước tháng 1/2025.

Văn phòng Trách nhiệm Ngân sách, cơ quan đảm bảo rằng chính phủ tuân thủ các quy định tài chính, khó có thể lạc quan như vậy. Những dự báo mới của họ, được đưa ra ngay sau tuyên bố mùa thu của Hunt, sẽ khiến người đọc khó chịu. Những dự báo mới nhất từ Ngân hàng Anh cho thấy nền kinh tế nước này sẽ rơi vào trì trệ trong năm 2024, và dù lạm phát đã lên đến đỉnh điểm, nó sẽ kéo dài ở mức cao khó chịu trong thời gian dài hơn dự kiến trước đây. Trong bối cảnh đó, việc cắt giảm thuế ở mức khiêm tốn khó có thể tạo ra sự nhiệt tình trước bầu cử mà vị thủ tướng đang mong đợi.

Tổng tuyển cử ở Hà Lan

Vào thứ Tư, cử tri Hà Lan sẽ bỏ phiếu trong cuộc tổng tuyển cử được tổ chức sau khi Mark Rutte, thủ tướng trong suốt 13 năm qua, đệ đơn từ chức vào tháng 7. Người Hà Lan đang trong tâm trạng nổi loạn: các vụ bê bối của chính phủ và chi phí sinh hoạt tăng cao đã làm tổn hại niềm tin vào chính giới.

Nền chính trị Hà Lan đang bị chia nhỏ khi có tới 26 đảng tranh cử vào quốc hội. Ứng viên hàng đầu cho việc thành lập chính phủ tiếp theo là Đảng Hợp đồng Xã hội Mới, một đảng trung hữu mới do Pieter Omtzigt, cựu Nghị sĩ Đảng Dân chủ Cơ đốc giáo, thành lập. Một ứng viên khác là Đảng Tự do trung hữu của Rutte, hiện đã có lãnh đạo mới là Dilan Yesilgoz. Liên minh giữa Đảng Lao động và Đảng Xanh cũng đang được hình thành.

Tuy nhiên, các cuộc thăm dò mới nhất cũng cho thấy sự tiến bộ của Đảng Vì Tự do (PVV) cực hữu của Geert Wilders. Cuộc bầu cử lần này có thể tạo ra một liên minh trung dung lớn như cuộc bầu cử lần trước. Nhưng nếu các đảng trung hữu ngừng xa lánh Wilders, Hà Lan có thể sẽ chứng kiến một trong những chính phủ hữu khuynh nhất từ trước đến nay.