Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Tổng thống Joe Biden nói với Binyamin Netanyahu rằng chính sách của Mỹ đối với cuộc chiến ở Gaza phụ thuộc vào “hành động ngay lập tức” của Israel nhằm giảm thiểu rủi ro cho dân thường và nhân viên cứu trợ. Ý của ông dường như là viện trợ của Mỹ dành cho Israel phải phụ thuộc vào cách Israel tiến hành chiến tranh. Ông Biden gọi tình hình nhân đạo ở khu vực này là “không thể chấp nhận được” và thúc đẩy lệnh ngừng bắn ngay lập tức. Áp lực quốc tế đối với Israel đã gia tăng kể từ khi một cuộc không kích giết chết bảy nhân viên cứu trợ ở Gaza hôm thứ Hai.
No Labels, một nhóm trung dung của Mỹ, cho biết họ sẽ không giới thiệu ứng viên tổng thống của bên thứ ba sau khi không tuyển được người có “con đường đáng tin cậy để giành được Nhà Trắng.” Nhóm cho biết họ đã huy động được 60 triệu đô la trong nỗ lực tạo ra tấm vé lưỡng đảng để thách thức hai đảng chính. Nhưng những ứng viên hứa hẹn nhất – chẳng hạn như Joe Manchin, một thượng nghị sĩ Dân chủ ôn hòa – đã từ chối vị trí này.
Đức công bố tái cơ cấu lực lượng vũ trang. Kế hoạch này bao gồm việc thành lập một cơ quan chỉ huy trung ương để thay thế các đơn vị riêng biệt hiện đang giám sát các hoạt động trong và ngoài nước. Một nhánh của lực lượng vũ trang tập trung vào chiến tranh mạng cũng sẽ được thành lập. Nước này đang cố gắng chuyển đổi quân đội của mình để đối phó với cuộc xâm lược Ukraine của Nga.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky gọi vụ tấn công máy bay không người lái của Nga vào một tòa nhà dân cư ở Kharkov là một “cuộc tấn công hèn hạ và ác độc.” Vụ việc khiến bốn người thiệt mạng. Máy bay không người lái cũng tấn công một nhà máy nhiệt điện, tiếp tục chiến dịch tấn công của Nga vào cơ sở hạ tầng năng lượng ở thành phố phía đông bắc và khu vực xung quanh. Công ty điều hành lưới điện quốc gia cho biết khoảng 350.000 người bị mất điện.
Cảnh sát đã bắt giữ gần hai chục người ở Ý, Áo, Romania và Slovakia trong khuôn khổ cuộc điều tra gian lận liên quan đến quỹ phục hồi Covid của EU. Chính quyền Ý cũng tịch thu tài sản trị giá hơn 600 triệu euro (652 triệu USD). Văn phòng Công tố châu Âu cho biết cáo buộc gian lận liên quan đến quỹ phục hồi của khối dành cho Ý. Nước này chuẩn bị nhận được 200 tỷ euro hỗ trợ của châu Âu.
Theo báo cáo của Viện Tài nguyên Thế giới, một tổ chức tư vấn môi trường, và Đại học Maryland, thế giới đã mất khoảng 37.000 km2 rừng nhiệt đới trong năm 2023, gần bằng diện tích Thụy Sĩ. Nhưng tổng diện tích được phát quang lại giảm 9% so với năm trước. Ở Brazil và Colombia, tốc độ thiệt hại đã chậm lại đáng kể sau khi giới chức tiến hành các sáng kiến nhằm giải quyết nạn phá rừng.
Brazil đưa ra lời xin lỗi đầu tiên về việc trục xuất, giam giữ, và tra tấn người dân bản địa sau cuộc đảo chính 60 năm trước, cũng như về cách đối xử tàn bạo với họ trong hàng trăm năm dưới chế độ thuộc địa. Chủ tịch ủy ban chính phủ điều tra chế độ hậu đảo chính đã quỳ xuống trước lãnh đạo người dân Krenak và nói: “Nhân danh nhà nước Brazil, tôi muốn nói lời xin lỗi”.
Con số trong ngày: 16 tỷ, là tổng số lượt khách hàng mà bốn chuỗi cửa hàng tiện lợi chính của Nhật Bản phục vụ vào năm ngoái.
TIÊU ĐIỂM
Liệu thị trường lao động Mỹ đã hạ nhiệt?
Trong năm qua, nền kinh tế Mỹ vẫn rất mạnh mẽ. Dữ liệu hàng tháng mới nhất về việc làm, được công bố vào thứ Sáu, sẽ cho thấy liệu nó có chậm lại hay không. Hầu hết các nhà kinh tế cho rằng Mỹ đã tạo thêm 200.000 việc làm vào tháng trước, giảm so với mức 275.000 của tháng 2. Đây vẫn là con số ấn tượng so với thập niên 2010, nhưng Cục Dự trữ Liên bang sẽ hoan nghênh đà giảm.
Tiền lương đang tăng với tốc độ hàng năm khoảng 5%, khiến lạm phát ở mức cao. Có thể thị trường việc làm sẽ suy yếu để tăng trưởng tiền lương chậm lại và lạm phát giảm xuống mục tiêu 2% của Fed từ mức khoảng 3% hiện nay. Kịch bản tốt nhất là nền kinh tế suy yếu một chút, khi Mỹ tiếp tục tạo thêm việc làm nhưng với tốc độ chậm hơn. Điều đó sẽ giúp củng cố niềm tin của Fed rằng họ có thể sớm bắt đầu cắt giảm lãi suất.
Armenia nhìn về phương Tây
Xu hướng xoay trục sang phương Tây của Armenia ngày càng trở nên rõ rệt. Trong những tháng gần đây, nước này đã gửi viện trợ cho Ukraine và đình chỉ việc tham gia vào Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể, một khối do Nga lãnh đạo. Hồi tháng 2, họ gia nhập Tòa án Hình sự Quốc tế, nơi đã ban hành lệnh bắt giữ Vladimir Putin. Tháng trước, ngoại trưởng Armenia gợi ý nước này có thể tìm cách gia nhập EU.
Vào thứ Sáu, thủ tướng Nikol Pashinyan sẽ gặp Ursula von der Leyen, chủ tịch Ủy ban châu Âu, và Antony Blinken, ngoại trưởng Mỹ, tại Brussels. Ba nhà lãnh đạo sẽ thảo luận về viện trợ cho khoảng 100.000 người tị nạn chạy sang Armenia từ lãnh thổ Nagorno-Karabakh, nơi bị Azerbaijan chiếm từ năm ngoái. Họ cũng sẽ thảo luận về việc xây dựng mối quan hệ thương mại lâu dài hơn.
Ông Pashinyan có thể đề cập đến chủ đề gia nhập EU. Nhưng làm vậy chẳng khác nào chọc tức nước bảo trợ trước đây của Armenia. Nga nói tư cách thành viên EU sẽ biến nước này thành “người thực thi mệnh lệnh từ Brussels và Washington.”
Căng thẳng leo thang giữa Iran và Israel
Ayatollah Ali Khamenei không phải là người sẽ nói giảm nói tránh. Vào thứ Sáu, nhà lãnh đạo tối cao của Iran dự kiến sẽ có bài phát biểu đánh dấu Ngày Al Quds, một sự kiện quốc tế thường niên nhằm ủng hộ chính nghĩa của người Palestine và phản đối Israel. Tại các sự kiện Al Quds trước đó, ông Khamenei đã gọi Israel là “trại khủng bố” và yêu cầu những người theo ông chiến đấu chống lại nó.
Ông sẽ có nhiều điều để nói trong năm nay. Israel đang chiến đấu với một loạt lực lượng dân quân được Iran hậu thuẫn ở các quốc gia lân cận kể từ ngày 7 tháng 10. Hôm thứ Hai, một đòn không kích được cho là từ Israel đã san phẳng một tòa nhà tại khu đại sứ quán Iran ở Damascus. Vụ nổ giết chết 7 người, trong đó có tướng Mohammad Reza Zahedi, một chỉ huy Lực lượng Quds tinh nhuệ của Iran.
Iran vẫn chưa trả đũa. Nhưng ông Khamenei đã gợi ý rằng lần này họ có thể trả đũa trực tiếp (thay vì thông qua lực lượng uỷ nhiệm). “Chế độ tà ác sẽ bị trừng phạt,” ông nói hôm thứ Ba. Israel đã tăng cường phòng không ngay sau đó.
Ấn Độ nhiều khả năng sẽ giữ nguyên lãi suất
Vào thứ Sáu, các lãnh đạo ngân hàng trung ương của Ấn Độ dự kiến sẽ giữ lãi suất ổn định như họ đã làm trong hơn một năm qua. Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ có lý do chính đáng để duy trì hiện trạng. Trong quý cuối của năm 2023, tốc độ tăng trưởng GDP hàng năm đã tăng lên mức 8,4%. Và lạm phát dường như cũng đang dịu đi. Giá tiêu dùng trong tháng 2 đã tăng 5,1% so với cùng kỳ năm ngoái, thấp hơn nhiều so với ngưỡng 6% của RBI.
Nhưng không phải tất cả đều màu hồng. Tăng trưởng kinh tế không tạo ra việc làm – đặc biệt cho giới trẻ đất nước. Tỷ lệ thất nghiệp trong độ tuổi từ 20 đến 24 đang dao động khoảng 44%. Tuần trước, Tổ chức Lao động Quốc tế cho biết, kể từ năm 2019, việc làm trong lĩnh vực nông nghiệp ở Ấn Độ đã tăng lên, đi ngược với con đường phát triển truyền thống trên toàn thế giới. Họ nói rằng Ấn Độ phải “chuyển đổi cơ cấu” trong đó sản xuất phải có “vai trò quan trọng.” Nhưng chỉ ngân hàng trung ương thì không thể làm được điều này.
