Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Israel đã rút thêm binh sĩ khỏi miền nam Gaza, bao gồm cả thành phố Khan Younis, nói rằng họ đã kết thúc nhiệm vụ ở đó. Hiện quân đội nước này đang đứng trước áp lực phải giải ngũ bớt lực lượng dự bị. Những người Palestine phải rời bỏ nhà cửa để sơ tán đến Rafah đã bắt đầu trở về nhà. Trong khi đó, Israel và Hamas đều cử phái đoàn tới Ai Cập để nối lại đàm phán ngừng bắn. Thủ tướng Israel, Binyamin Netanyahu, cho biết bất kỳ thỏa thuận nào cũng phải có điều khoản yêu cầu thả con tin (khoảng 130 người vẫn còn bị giam ở Gaza). Chủ nhật vừa qua là tròn sáu tháng kể từ khi họ bị bắt.
Bộ trưởng tài chính Mỹ Janet Yellen và thủ tướng Lý Cường của Trung Quốc đã có giọng điệu hòa giải khi gặp nhau ở Bắc Kinh. Bà Yellen bày tỏ quan ngại về “sự dư thừa năng lực công nghiệp” của Trung Quốc, nhưng nói rằng hai nước phải hợp tác vì lợi ích của thế giới, bất chấp mối quan hệ “phức tạp” giữa họ. Bà nói Mỹ-Trung đã bắt đầu đưa quan hệ song phương “lên một nền tảng ổn định hơn.” Ông Lý gọi các cuộc đàm phán là “mang tính xây dựng.”
Hơn 4.000 người đã được sơ tán do lũ lụt ở vùng Orenburg phía tây nam nước Nga. Băng tan khiến mực nước sông Ural dâng cao nguy hiểm. Hồi tối thứ Sáu, một con đập ở thành phố Orsk bị vỡ, khiến khoảng 6.300 ngôi nhà bị nhấn chìm. Chính phủ Nga đã ban bố tình trạng khẩn cấp liên bang và ra lệnh trấn áp nạn hôi của.
New Zealand thắt chặt chương trình thị thực lao động sau khi dữ liệu mới cho thấy khoảng 173.000 người nước ngoài đã chuyển đến đất nước có 5,1 triệu dân này vào năm ngoái, một mức gần kỷ lục. Chính phủ cho biết dòng người đổ vào là “không bền vững.” Các quy định mới của nước này, có hiệu lực ngay lập tức, sẽ ưu tiên lao động tay nghề cao bằng cách hạn chế thời gian lưu trú tối đa đối với một loạt ngành nghề được trả lương thấp và yêu cầu người lao động phải nói tiếng Anh.
Slovakia đã bầu một người theo chủ nghĩa dân túy thân Nga làm tổng thống. Peter Pellegrin là đồng minh của thủ tướng Robert Fico, người được bầu vào tháng 9. Cả hai đều không muốn ủng hộ Ukraine trong cuộc chiến với Nga. Điều này có thể gây đau đầu cho các thành viên của cả EU và NATO.
Chiến dịch tái tranh cử của Joe Biden đã huy động được hơn 90 triệu USD trong tháng 3, tăng từ khoảng 53 triệu USD của tháng 2. Tới nay đảng Dân chủ đã quyên được 192 triệu USD, con số mà ủy ban gây quỹ tuyên bố là kỷ lục đối với bất kỳ chiến dịch tranh cử nào của phe Dân chủ tại giai đoạn này trong chu kỳ bầu cử. Ngược lại, chiến dịch tranh cử của Donald Trump đã huy động được hơn 66 triệu USD trong tháng 3, mang lại cho đảng Cộng hòa 93 triệu USD tiền mặt.
Những người theo dõi nhật thực ở Bắc Mỹ lo lắng khi các nhà khí tượng học dự báo phần lớn sự kiện hôm thứ Hai có thể bị che khuất bởi mây dày đặc. Hàng nghìn người đã đổ xô đến nơi xảy ra nhật thực toàn phần, với những nhà trọ và phòng khách sạn chật kín. Các nhà dự báo thời tiết cho biết bầu trời ở Texas và Utah là đặc biệt bất lợi.
Con số trong ngày: 2.000 km2, là diện tích rừng nhiệt đới trưởng thành bị mất ở Nam Mỹ vào năm ngoái.
TIÊU ĐIỂM
Quốc hội Mỹ họp trở lại với mục tiêu lập pháp tham vọng
Vào thứ Hai, các thành viên Quốc hội Mỹ sẽ trở lại Washington sau hai tuần tạm nghỉ. Họ có những mục tiêu lập pháp đầy tham vọng, có lẽ là quá tham vọng. Thượng viện sẽ xem xét dự luật cho phép các ngân hàng làm việc với các công ty cần sa và dự luật có thể cấm TikTok. Họ cũng sẽ giải quyết vấn đề cải cách thuế. Nhà Trắng đã yêu cầu cả hai viện phê duyệt nguồn tài trợ liên bang để xây dựng lại cầu Francis Scott Key của Baltimore và tái cấp quyền cho một phần của Đạo luật Giám sát Tình báo Nước ngoài, vốn sẽ hết hạn vào cuối tháng 4.
Vấn đề gây tranh cãi nhất là gói viện trợ cho Ukraine và các đồng minh khác của Mỹ. Mike Johnson, chủ tịch Hạ viện và là người từng hoài nghi về việc giúp đỡ Ukraine, đã đặt luật này làm ưu tiên hàng đầu. Thượng viện do phe Dân chủ kiểm soát đã thông qua, nhưng ông Johnson sẽ hướng tới sửa đổi các phần trong dự luật để xoa dịu nhóm MAGA cực hữu. Nhưng bấy nhiêu có thể là không đủ. Marjorie Taylor Greene, một nhà lập pháp cực hữu, đã đe dọa phế truất Johnson vì ông thay đổi quan điểm.
Quan hệ Anh-Pháp nồng ấm lên nhờ Ukraine
Những người lính Pháp và Anh có nhiệm vụ bảo vệ nguyên thủ quốc gia của họ, một người là tổng thống cộng hòa, còn người kia là nhà vua, sẽ tham gia các nghi lễ hàng ngày của nhau vào thứ Hai. Màn trình diễn mang tính biểu tượng đánh dấu kỷ niệm 120 năm Entente Cordiale, một thỏa thuận song phương vào năm 1904 đã chấm dứt căng thẳng giữa hai nước. Tại London, các thành viên của lực lượng vệ binh cộng hòa Pháp sẽ giúp thay người gác tại Cung điện Buckingham. Trong khi đó, những người đồng cấp Anh của họ sẽ là đội quân nước ngoài đầu tiên tham gia buổi lễ tương đương tại cung điện Elysée ở Paris.
Quan hệ Pháp-Anh đang khôi phục sau nhiều năm tranh cãi về Brexit và hiệp ước AUKUS. Pháp và Anh hiện đang phối hợp đào tạo phi công lái máy bay chiến đấu cho Ukraine, và cả hai đều đã viện trợ tên lửa hành trình cho nước này. Nhưng còn đó những khác biệt, đặc biệt là sau tuyên bố có thể gửi lực lượng mặt đất tới Ukraine hồi tháng 2 của tổng thống Pháp Emmanuel Macron. Ngoại trưởng Anh David Cameron thẳng thừng nói Không.
Scandal chính trị ở Gibraltar
Một cuộc điều tra làm rung chuyển Gibraltar, một lãnh thổ thuộc Anh, sẽ bước vào giai đoạn quan trọng cuối cùng vào thứ Hai. Nó xoay quanh vụ từ chức của cựu ủy viên cảnh sát Ian McGrail, người tuyên bố ông bị buộc thôi việc. Vụ việc đã đặt ra các vấn đề pháp quyền ở một vùng đất nhạy cảm về mặt tài chính và chiến lược: một thiên đường thuế, nơi có căn cứ của Anh nằm chặn ngay yết hầu của Địa Trung Hải. Gibraltar cũng nhạy cảm về mặt ngoại giao, vì Tây Ban Nha tuyên bố đây là đất của họ.
Ông McGrail đổ lỗi cho người đứng đầu chính phủ, Fabian Picardo, cho rằng việc sa thải ông là đòn đáp trả vì đã điều tra một công ty mà ông Picardo có cổ phần. Ông Picardo phủ nhận. Cảnh sát đang điều tra những tuyên bố rằng các nhân chứng bị ép buộc ra làm chứng. Cuộc điều tra cũng gây tranh cãi chính trị về việc chính phủ ngăn chặn công chúng tiếp cận một số bằng chứng. Ông Picardo trích dẫn lý do an ninh và lợi ích công cộng. Nhưng dù kết quả cuộc điều tra có ra sao thì danh tiếng của Gibraltar cũng đã bị ảnh hưởng.
