Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Donald Trump đã ký bản kế hoạch hòa bình Trung Đông của mình, với mục tiêu xây dựng trên nền tảng thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza để hướng tới ổn định khu vực. Tổng thống Mỹ vừa tham dự hội nghị thượng đỉnh tại Ai Cập cùng các nhà lãnh đạo từ châu Âu và các quốc gia Ả Rập, bao gồm Qatar. Tuy nhiên, ngay cả khi ông Trump ca ngợi “bình minh lịch sử” — và những con tin Israel cuối cùng được trả tự do — thì Hamas vẫn đang tìm cách khôi phục quyền kiểm soát của mình tại Gaza.
OpenAI thông báo sẽ mua chip trí tuệ nhân tạo có tổng mức tiêu thụ điện năng 10 gigawatt từ Broadcom. Hai công ty Mỹ sẽ cùng phát triển chip và công nghệ trung tâm dữ liệu đi kèm. Đây là thương vụ mới nhất trong chuỗi thỏa thuận hạ tầng AI mà nhà phát triển ChatGPT đã ký kết, sau các thỏa thuận tương tự với AMD và Nvidia. Cổ phiếu của Broadcom đã tăng gần 10% sau thông báo này.
Tổng thống Madagascar, Andry Rajoelina, cho biết ông đang ở nơi “trú ẩn an toàn” sau khi rời khỏi đất nước. Ông không tiết lộ vị trí của mình, nhưng nói rằng “một nhóm quân nhân và chính trị gia” đã lên kế hoạch ám sát ông. Trước đó có thông tin ông được sơ tán bằng máy bay quân sự Pháp. Quyền lực của ông Rajoelina đã suy yếu đáng kể kể từ khi các cuộc biểu tình chống chính phủ bùng nổ vào tháng 9.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nói rằng những đối thủ “gây bất ổn” cho thủ tướng Sébastien Lecornu phải “chịu hoàn toàn trách nhiệm” cho tình trạng rối loạn trong chính trị nước Pháp. Ông Lecornu từ chức thủ tướng vào tuần trước, nhưng được ông Macron tái bổ nhiệm vào thứ Sáu. Hôm Chủ nhật, ông Lecornu đã công bố nội các mới. Ông sẽ có bài phát biểu quan trọng trước quốc hội Pháp vào thứ Ba — có thể là bước ngoặt định đoạt vận mệnh chính phủ.
Nhà hoạt động cực hữu người Anh Tommy Robinson cho biết Elon Musk đang chi trả chi phí pháp lý cho phiên tòa của ông, vốn bắt đầu tại London vào thứ Hai. Cảnh sát buộc tội Robinson từ chối cung cấp mã PIN điện thoại cho một sĩ quan đã chặn ông theo luật chống khủng bố. Tỷ phú Musk, người giàu nhất thế giới, đã tham dự qua video một cuộc mít-tinh do Robinson tổ chức hồi tháng 9.
Venezuela tuyên bố sẽ đóng cửa các đại sứ quán tại Na Uy và Úc như một phần trong “tái cơ cấu nguồn lực ngoại giao.” Tuần trước, Ủy ban Nobel có trụ sở tại Na Uy đã trao giải Hòa bình cho lãnh đạo phe đối lập Venezuela, bà Maria Corina Machado. Na Uy — quốc gia từng làm trung gian đàm phán giữa nhà độc tài Nicolás Maduro và phe đối lập — gọi động thái của Venezuela là “đáng tiếc.”
Giá bạc kỳ hạn đạt kỷ lục 52,21 USD/ounce, vượt qua mức cao thiết lập từ vụ bê bối thị trường năm 1980. Giá đã tăng gần 10% chỉ trong một tuần, khi các nhà đầu tư lo ngại nguồn cung sụt giảm tại Anh, trung tâm giao dịch bạc lớn của thế giới. Hiện giá bạc tại London đang ở mức cao bất thường so với New York, một thị trường trọng yếu khác.
TIÊU ĐIỂM
Canh bạc mạo hiểm của Mỹ ở Argentina
Tổng thống Argentina Javier Milei sẽ gặp Donald Trump tại Nhà Trắng vào thứ Ba để chính thức hoàn tất gói cứu trợ cho Argentina. Bộ tài chính Mỹ đã cam kết một hạn mức hoán đổi tiền tệ trị giá 20 tỷ USD cho ngân hàng trung ương Argentina và thậm chí đã mua đồng peso Argentina hôm 9 tháng 10, bất chấp việc chính phủ liên bang Mỹ đang trong giai đoạn đóng cửa.
Đồng peso hiện chịu áp lực lớn. Thị trường cho rằng nó bị định giá quá cao và đang bán khống, khiến chính phủ Argentina cạn kiệt nguồn dự trữ USD quý giá. Nỗi lo các đồng minh của ông Milei có thể thất bại trong cuộc bầu cử giữa kỳ ngày 26 tháng 10 đã khiến đà bán tháo càng tăng mạnh. Trước mắt, gói hỗ trợ tài chính từ Mỹ đã phần nào trấn an thị trường. Ông Trump cũng có thể công bố một thỏa thuận thương mại mới với Argentina — động thái mang lại thêm lợi thế chính trị cho ông Milei. Song canh bạc của ông Trump đối với đồng peso vẫn đầy rủi ro: nếu ông Milei chịu thất bại nặng nề tại hòm phiếu, thị trường sẽ ồ ạt bán tháo đồng peso, bất chấp hậu thuẫn từ Mỹ.
Cuộc chiến thương mại lan ra ngành vận tải biển
Mỹ và Trung Quốc sẽ mở thêm một mặt trận mới trong cuộc chiến thương mại vào thứ Ba khi cả hai bên cùng áp phí đối với tàu thuyền của đối phương. Ông Trump sẽ đánh thuế 50 USD trên mỗi tấn hàng hóa đối với tàu Trung Quốc cập cảng Mỹ. Trung Quốc đáp trả bằng mức phí 400 nhân dân tệ (56 USD) mỗi tấn — và mức phí này sẽ dần tăng theo thời gian. Các khoản thuế này sẽ ảnh hưởng đến khoảng một phần mười số tàu chở dầu thô và khí hóa lỏng lớn nhất thế giới, dự kiến khiến COSCO — hãng vận tải biển lớn nhất Trung Quốc — thiệt hại ước tính 2 tỷ USD trong năm tới.
Chính quyền Trump muốn hồi sinh ngành đóng tàu Mỹ — một lĩnh vực mà Trung Quốc đang thống trị. Năng lực đóng tàu của Trung Quốc hiện gấp hơn 200 lần của Mỹ. Do Mỹ gần như không còn sản xuất tàu lớn trong nước, Trung Quốc dự kiến sẽ tập trung vào các công ty vận tải có ít nhất 25% vốn sở hữu từ nhà đầu tư Mỹ. Động thái này cho thấy Bắc Kinh đang áp dụng chiến lược “ăn miếng trả miếng” trong đối sách thương mại với Washington.
Lợi nhuận và rủi ro trên Phố Wall
Vài ngân hàng lớn nhất của Mỹ, như JPMorgan Chase, Wells Fargo, Citigroup, Goldman Sachs và tập đoàn quản lý tài sản BlackRock, sẽ mở màn mùa công bố lợi nhuận quý ba vào hôm nay. Phần lớn các tổ chức này đã có một năm thuận lợi: chỉ số cổ phiếu ngân hàng KBW tăng 15% kể từ đầu năm.
Bất chấp biến động do chính sách thuế quan của ông Trump gây ra, các ngân hàng vẫn hưởng lợi từ hoạt động mua bán – sáp nhập, doanh thu giao dịch, và đà tăng vọt của thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, giới phân tích và nhà đầu tư sẽ đặc biệt theo dõi rủi ro liên quan đến người vay thu nhập thấp và các doanh nghiệp có xếp hạng tín dụng thấp. Hai vụ phá sản gần đây của Tricolor (công ty cho vay ô tô dưới chuẩn) và First Brands (hãng sản xuất phụ tùng ô tô) cho thấy mối nguy tiềm ẩn đang tích tụ trong thị trường tín dụng.
Đức — Âu châu bệnh phu?
Nền kinh tế Đức vẫn đang chật vật. Bị suy thoái công nghiệp và chi phí năng lượng cao bào mòn, nước này đang khát khao tin tốt. Vào thứ Ba, Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế châu Âu Leibniz (ZEW) sẽ công bố chỉ số tâm lý kinh tế tháng 10, thước đo kỳ vọng sáu tháng của các nhà đầu tư tổ chức. Cơ quan Thống kê Liên bang Đức (Destatis) cũng sẽ xác nhận tỷ lệ lạm phát tháng 9 ở mức 2,4%.
Là nền kinh tế lớn nhất khu vực eurozone, Đức đã trải qua nhiều năm tăng trưởng yếu. Các mức thuế của Mỹ càng khiến gánh nặng lớn hơn. Dù chính phủ Friedrich Merz hứa hẹn “mùa thu cải cách,” kết quả vẫn mờ nhạt. Song tâm lý thị trường đã có dấu hiệu phục hồi: chỉ số ZEW bất ngờ tăng trong tháng 9, và trung tâm nghiên cứu cho biết giới đầu tư đang lạc quan trong thận trọng. Triển vọng của các ngành xuất khẩu chủ lực như ô tô, hóa chất, và dược phẩm cũng được cải thiện. Dữ liệu hôm nay sẽ cho thấy liệu niềm hy vọng đó có tiếp tục duy trì hay không.