Author: Nhat Huy

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Nga tấn công lớn vào cơ sở hạ tầng của Ukraine, khiến 7 người thiệt mạng và nhiều người khác bị thương. Một cuộc tấn công tên lửa đã phá hủy nhà máy điện Trypilska gần Kiev. Đòn đánh của Nga cũng nhắm vào nhà máy điện ở những nơi khác ở Ukraine, khiến khoảng 200.000 người ở Kharkiv, thành phố lớn thứ hai, bị mất điện. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết nước ông cần “hệ thống phòng không và hỗ trợ phòng thủ” từ các đồng minh, chứ không chỉ là “các cuộc thảo luận kéo dài.” Trước đó, các nhà lập pháp Ukraine đã loại bỏ một điều khoản trong dự thảo luật cho phép những người lính đã trải qua hơn 36 tháng chiến đấu được trở về nhà. Quyết định này khiến các chiến binh kiệt sức tức giận. Continue reading “Thế giới hôm nay: 12/04/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Giá tiêu dùng ở Mỹ đã tăng 3,5% trong thời gian một năm tính đến tháng 3, từ mức 3,2% của tháng 2. Giá tiêu dùng cốt lõi — không tính năng lượng và thực phẩm — tăng 0,4% so với tháng trước. Đây là tháng thứ ba liên tiếp con số này cao hơn dự kiến. Giá xăng và nhà ở tăng, bao gồm cả chi phí thuê nhà, là những yếu tố chính đẩy giá lên cao. Dữ liệu này làm giảm khả năng Cục Dự trữ Liên bang, ngân hàng trung ương của Mỹ, sẽ cắt giảm lãi suất trong mùa hè.

Hãng xếp hạng Fitch đã hạ triển vọng dài hạn về tín dụng quốc gia của Trung Quốc xuống tiêu cực. Fitch cho biết họ dự đoán chính phủ sẽ tăng nợ khi cố gắng kéo nền kinh tế lớn thứ hai thế giới thoát khỏi suy thoái do ngành bất động sản gây ra. Chính phủ Trung Quốc cho biết xếp hạng này không phản ánh “vai trò tích cực của chính sách tài khóa trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.” Moody’s, một cơ quan xếp hạng khác, cũng đã hạ triển vọng của Trung Quốc xuống mức tiêu cực hồi tháng 12. Continue reading “Thế giới hôm nay: 11/04/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố hạn chế xuất khẩu sang Israel 54 sản phẩm liên quan đến quân sự. Cuối tuần qua, hàng ngàn người Thổ Nhĩ Kỳ đã phản đối việc nước họ tiếp tục giao thương với nhà nước Do Thái, vốn phản đối đề xuất viện trợ của Thổ Nhĩ Kỳ ở Dải Gaza. Các nhà lãnh đạo Ai Cập, Pháp và Jordan cảnh báo rằng kế hoạch tấn công thành phố Rafah của Israel ở phía nam Gaza sẽ gây ra “hậu quả nguy hiểm.” Trước đó, thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu nói ngày tấn công đã được ấn định.

Theo Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế, nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia ở miền nam Ukraine đã bị tấn công bằng máy bay không người lái sau các cuộc tấn công khác chỉ mấy ngày trước. Cơ quan giám sát hạt nhân thế giới cho biết vụ việc không gây ra “mối đe dọa đối với an toàn hạt nhân.” Nga – nước đang nắm quyền kiểm soát  nhà máy này sau khi xâm lược Ukraine – cáo buộc lực lượng vũ trang Ukraine “khủng bố hạt nhân,” nhưng Ukraine phủ nhận có liên quan. Continue reading “Thế giới hôm nay: 10/04/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Hàng triệu người ở Bắc Mỹ đã xem nhật thực toàn phần bắt đầu quét qua lục địa lúc 11:07 PDT. Hiện tượng này xảy ra khoảng 18 tháng một lần nhưng hiếm khi xảy ra ở khu vực đông dân cư như vậy. Từ bờ biển phía Tây sang bờ biển phía Đông lục địa, người Mexico, người Mỹ, và người Canada đều xem được nhật thực.

Binyamin Netanyahu cho biết ngày tháng đã được ấn định cho cuộc tấn công trên bộ của Israel vào Rafah, một thành phố ở phía nam Gaza, nơi có khoảng 1,4 triệu người Palestine đang sinh sống. “Điều này sẽ xảy ra,” ông tuyên bố. Bộ trưởng an ninh quốc gia cực hữu Itamar Ben-Gvir cảnh báo thủ tướng sẽ “không còn quyền hạn” nếu Israel không tiến hành chiến dịch này, bất chấp phản đối của Mỹ. Continue reading “Thế giới hôm nay: 09/04/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Israel đã rút thêm binh sĩ khỏi miền nam Gaza, bao gồm cả thành phố Khan Younis, nói rằng họ đã kết thúc nhiệm vụ ở đó. Hiện quân đội nước này đang đứng trước áp lực phải giải ngũ bớt lực lượng dự bị. Những người Palestine phải rời bỏ nhà cửa để sơ tán đến Rafah đã bắt đầu trở về nhà. Trong khi đó, Israel và Hamas đều cử phái đoàn tới Ai Cập để nối lại đàm phán ngừng bắn. Thủ tướng Israel, Binyamin Netanyahu, cho biết bất kỳ thỏa thuận nào cũng phải có điều khoản yêu cầu thả con tin (khoảng 130 người vẫn còn bị giam ở Gaza). Chủ nhật vừa qua là tròn sáu tháng kể từ khi họ bị bắt.

Bộ trưởng tài chính Mỹ Janet Yellen và thủ tướng Lý Cường của Trung Quốc đã có giọng điệu hòa giải khi gặp nhau ở Bắc Kinh. Bà Yellen bày tỏ quan ngại về “sự dư thừa năng lực công nghiệp” của Trung Quốc, nhưng nói rằng hai nước phải hợp tác vì lợi ích của thế giới, bất chấp mối quan hệ “phức tạp” giữa họ. Bà nói Mỹ-Trung đã bắt đầu đưa quan hệ song phương “lên một nền tảng ổn định hơn.” Ông Lý gọi các cuộc đàm phán là “mang tính xây dựng.” Continue reading “Thế giới hôm nay: 08/04/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thống Joe Biden nói với Binyamin Netanyahu rằng chính sách của Mỹ đối với cuộc chiến ở Gaza phụ thuộc vào “hành động ngay lập tức” của Israel nhằm giảm thiểu rủi ro cho dân thường và nhân viên cứu trợ. Ý của ông dường như là viện trợ của Mỹ dành cho Israel phải phụ thuộc vào cách Israel tiến hành chiến tranh. Ông Biden gọi tình hình nhân đạo ở khu vực này là “không thể chấp nhận được” và thúc đẩy lệnh ngừng bắn ngay lập tức. Áp lực quốc tế đối với Israel đã gia tăng kể từ khi một cuộc không kích giết chết bảy nhân viên cứu trợ ở Gaza hôm thứ Hai.

No Labels, một nhóm trung dung của Mỹ, cho biết họ sẽ không giới thiệu ứng viên tổng thống của bên thứ ba sau khi không tuyển được người có “con đường đáng tin cậy để giành được Nhà Trắng.” Nhóm cho biết họ đã huy động được 60 triệu đô la trong nỗ lực tạo ra tấm vé lưỡng đảng để thách thức hai đảng chính. Nhưng những ứng viên hứa hẹn nhất – chẳng hạn như Joe Manchin, một thượng nghị sĩ Dân chủ ôn hòa – đã từ chối vị trí này. Continue reading “Thế giới hôm nay: 05/04/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu thừa nhận lực lượng nước này đã giết chết 7 nhân viên cứu trợ trong một “cuộc tấn công ngoài ý muốn” nhằm vào “những người vô tội” ở Gaza. Nhóm nhân viên cứu trợ quốc tế đang hoạt động thay mặt cho World Central Kitchen, một tổ chức phi chính phủ của Mỹ. WCK lưu ý rằng họ đang ở trong “khu vực giảm xung đột” bằng các phương tiện có dán nhãn nhận biết. Thủ tướng Úc Anthony Albanese xác nhận một công dân Úc nằm trong số các nạn nhân và cho biết nước ông sẽ tìm kiếm “trách nhiệm đầy đủ và đúng đắn.” Các chính phủ khác, bao gồm cả Mỹ, kêu gọi Israel “nhanh chóng điều tra.”

Ngân hàng Thế giới ước tính ít nhất 18,5 tỷ USD cơ sở hạ tầng ở Gaza đã bị phá hủy trong cuộc chiến với Israel. Con số này bằng 97% GDP tổng hợp của các vùng lãnh thổ Palestine vào năm 2022. Thiệt hại về nhà ở chiếm khoảng ¾ số tiền trên. Ngân hàng cho biết tính đến tháng 1, hệ thống cấp nước và vệ sinh của Gaza chỉ cung cấp chưa đến 5% sản lượng trước chiến tranh. Continue reading “Thế giới hôm nay: 03/04/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Sam Bankman-Fried bị kết án 25 năm tù vì lừa đảo khách hàng và nhà đầu tư của sàn giao dịch tiền điện tử FTX. Ông nói trước toà tại New York rằng ông đã đưa ra “một loạt quyết định tồi tệ” nhưng vẫn khẳng định FTX có thể trả lại hàng tỷ đô la mà họ nợ khách hàng. Các công tố viên gọi vụ án này là “một trong những vụ lừa đảo tài chính lớn nhất” trong lịch sử nước Mỹ. Vị vua tiền điện tử buộc bảy tội danh vào tháng 11.

Nga tuyên bố có bằng chứng liên hệ vụ tấn công khủng bố khiến hơn 140 người thiệt mạng ở Moscow vào tuần trước với “những người theo chủ nghĩa dân tộc Ukraine.” Các nhà điều tra Nga cho biết những kẻ tấn công đã nhận tiền mặt và tiền điện tử từ Ukraine, và cho biết một nghi phạm “có liên quan đến tài trợ” cho vụ thảm sát đã bị bắt giữ. Tổng thống Nga Vladimir Putin đã cố gắng ám chỉ Ukraine ngay cả sau khi Nhà nước Hồi giáo tuyên bố nhận trách nhiệm. Continue reading “Thế giới hôm nay: 29/03/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Truyền thông địa phương ở Israel đưa tin 4 người, bao gồm cả người thân của một con tin Israel bị giam ở Gaza, đã bị bắt trong một cuộc biểu tình ở Tel Aviv. Những người biểu tình tụ tập bên ngoài trụ sở quân đội sau khi cuộc đàm phán ngừng bắn giữa Israel và Hamas đổ vỡ hôm thứ Ba. Các nhà đàm phán đã cố gắng đạt được một thỏa thuận thả 40 trong số 130 con tin còn lại bị Hamas bắt giữ trong cuộc tấn công ngày 7 tháng 10.

Các quan chức Mỹ đã lấy được hộp đen từ Dali, con tàu container vừa đâm vào cầu Francis Scott Key ở cảng Baltimore. Lực lượng cứu hộ vẫn tiếp tục đào bới đống đổ nát của cây cầu để tìm thi thể của 6 người được cho là đã thiệt mạng trong vụ tai nạn. Vụ sập cầu sẽ để lại hậu quả lớn, khi cảng Baltimore xử lý khoảng 80 tỷ USD hàng hóa nước ngoài vào năm ngoái. Continue reading “Thế giới hôm nay: 28/03/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Chuck Schumer, lãnh đạo phe đa số Dân chủ tại Thượng viện và là chính trị gia Do Thái cấp cao nhất của Mỹ, đã kêu gọi Israel tổ chức bầu cử. Ông Schumer nói rằng chính phủ của thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu đã để cho quá nhiều thường dân thiệt mạng ở Gaza và “không còn phù hợp với nhu cầu của Israel.” Ông nói thêm là đất nước “không thể tồn tại nếu trở thành một kẻ bị ruồng bỏ trên trường quốc tế.” Tổng thống Joe Biden cũng tỏ ra chán ngấy với ông Netanyahu – người mà gần đây ông nói là “làm tổn thương Israel nhiều hơn là giúp đỡ” nước này – nhưng vẫn chưa kêu gọi thay thế nhà lãnh đạo Israel.

Joe Biden cho biết ông phản đối đề xuất tiếp quản US Steel của Nippon Steel. Hồi tháng 12, nhà sản xuất thép lớn nhất Nhật Bản đã đồng ý mua công ty Mỹ trong một thỏa thuận trị giá gần 15 tỷ USD. Tuy vậy, thỏa thuận này bị chỉ trích gay gắt bởi các công đoàn và chính trị gia, một phần vì lý do an ninh quốc gia. Donald Trump, đối thủ của ông Biden trong cuộc bầu cử tổng thống, cho biết ông sẽ “chặn nó ngay lập tức.” Continue reading “Thế giới hôm nay: 15/04/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Hạ viện Mỹ đã thông qua dự luật buộc chủ sở hữu Trung Quốc của TikTok, ByteDance, phải bán ứng dụng này cho chủ sở hữu quốc tịch khác. Nếu không TikTok sẽ bị cấm ở Mỹ, thị trường lớn nhất của công ty. Các cơ quan quản lý lo ngại Trung Quốc đang dùng ứng dụng này để thu thập dữ liệu cá nhân của người Mỹ. Hơn nữa, vì TikTok ngày càng trở thành một nguồn tin tức, họ lo ngại nó có thể bị sử dụng như một công cụ tuyên truyền. Dự luật lưỡng đảng được thông qua với tỷ lệ 352-65, dù số phận của nó tại Thượng viện vẫn chưa chắc chắn.

Vladimir Putin cảnh báo phương Tây rằng Nga đã sẵn sàng cho một cuộc chiến tranh hạt nhân “từ quan điểm kỹ thuật quân sự” và cảnh báo Mỹ không nên triển khai quân tới Ukraine. Ông nói một loạt các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Ukraine gần đây vào các cơ sở dầu mỏ của Nga là nhằm mục đích phá hoại “cuộc bầu cử” tổng thống Nga. Cuộc bỏ phiếu kéo dài ba ngày đó, bắt đầu vào thứ Sáu, chắc chắn sẽ trao cho ông Putin thêm sáu năm nắm quyền. Continue reading “Thế giới hôm nay: 14/03/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Israel tiếp tục tấn công Gaza khi tháng chay Ramadan bắt đầu. Hôm thứ Bảy Lực lượng Phòng vệ Israel được cho là đã tấn công nơi Marwan Issa – lãnh đạo Lữ đoàn Qassam, cánh vũ trang của Hamas – có thể đã ẩn náu và đang cố gắng xác nhận xem ông ta có bị giết hay chưa. Trong khi đó, chuyến khởi hành của con tàu chở hàng viện trợ nhân đạo đầu tiên từ Síp đến Gaza đã bị trì hoãn.

Tổng thống Joe Biden đề xuất ngân sách 7,3 nghìn tỷ USD cho năm tài khoá sắp tới. Kế hoạch của ông đề xuất giảm chi phí dịch vụ giữ trẻ và nhà ở, cùng nhiều thứ khác. Các đề xuất sẽ được tài trợ bằng cách tăng thuế đối với các tập đoàn và người giàu. Nhưng kế hoạch của ông Biden nhiều khả năng sẽ không qua được Hạ viện do đảng Cộng hòa kiểm soát. Continue reading “Thế giới hôm nay: 12/03/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Mọi hy vọng về một thỏa thuận ngừng bắn trước tháng Ramadan giữa Hamas và Israel đã tiêu tan. Nhiều người Hồi giáo sẽ bắt đầu ăn chay vào thứ Hai sau khi có trăng lưỡi liềm, dấu hiệu đánh dấu khởi đầu tháng thánh, ở Ả Rập Saudi và các nước vùng Vịnh. Các cuộc đàm phán dường như đã bị đình trệ. Các quan chức Ai Cập cho biết họ vẫn giữ liên lạc với cả Hamas và Israel với hy vọng sớm đạt được thỏa thuận. Bộ y tế Hamas cho biết số người chết vì cuộc tấn công của Israel vào Gaza đã vượt quá 31.000 người.

Trước đó, tổng thống Joe Biden đã cáo buộc thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu “làm tổn thương Israel” với số người chết ngày càng tăng ở Gaza. Nhưng ông Biden cũng nhắc lại là “việc phòng thủ Israel vẫn rất quan trọng.” Trong khi đó, quân đội Mỹ đã điều tàu tới Gaza chở theo thiết bị để xây dựng một cầu tàu tạm ở bờ biển của dải đất. Bến tàu sẽ nhận được các chuyến hàng viện trợ cần thiết nhưng có thể mất tới 60 ngày để xây dựng. Continue reading “Thế giới hôm nay: 11/03/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Mỹ được cho là sẽ xây dựng một bến tàu ngoài khơi bờ biển Gaza để tăng thêm viện trợ cho khu vực này. Tổng thống Joe Biden dự kiến sẽ công bố dự án này trong bài phát biểu thông điệp liên bang của ông. Các quan chức cho biết dự án sẽ mất “vài tuần.” Trước đó, các nhà đàm phán của Hamas đã không đạt được thỏa thuận ngừng bắn trong đàm phán ở Cairo, dù đại diện Ai Cập và Qatar đã hy vọng đạt được một thỏa thuận ngừng bắn kéo dài 40 ngày ở Gaza trước tháng Ramadan, bắt đầu vào tuần tới. Hamas cho biết đại diện của họ sẽ tiếp tục đàm phán gián tiếp với Israel.

EU mở rộng khả năng tiếp cận miễn thuế vào thị trường chung cho các nhà sản xuất thực phẩm Ukraine. Khối đã miễn thuế nhập khẩu và hạn ngạch cho nông dân nước này từ năm 2022 sau khi chiến tranh làm gián đoạn các chuyến hàng qua Biển Đen. Thỏa thuận mới nhất có nhượng bộ cho những nông dân đang biểu tình trên khắp lục địa: thuế quan có thể được áp dụng lại nếu khối lượng hàng nhập khẩu của Ukraine tăng lên trên mức trung bình gần đây. Continue reading “Thế giới hôm nay: 08/03/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Phiến quân Houthi đã nhận trách nhiệm về vụ tấn công tên lửa khiến ít nhất hai thủy thủ trên một con tàu thương mại ở Vịnh Aden thiệt mạng, gây ra những thương vong đầu tiên kể từ khi Houthi bắt đầu bắn phá tàu bè ngoài khơi Yemen. Những người còn lại trên chiếc tàu này đã sơ tán. Houthi tuyên bố các cuộc tấn công của họ là để phản đối cuộc chiến của Israel ở Gaza, mặc dù trên thực tế họ chỉ ngẫu nhiên bắn phá các tàu.

Nikki Haley tuyên bố kết thúc chiến dịch tranh cử tổng thống sau khi thua 14/15 cuộc bầu cử sơ bộ cấp bang trước Donald Trump vào ngày Siêu Thứ Ba. Bà Haley kêu gọi người Mỹ “tránh xa bóng tối của hận thù và chia rẽ,” và thẳng thừng từ chối ủng hộ ông Trump. Động thái của bà Haley tạo tiền đề cho cuộc tái đấu vào tháng 11 tới đây giữa ông Trump và Tổng thống Joe Biden, người đã thắng trọn các cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Dân chủ. Continue reading “Thế giới hôm nay: 07/03/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Ủy ban châu Âu đã công bố một chiến lược quốc phòng mới được thiết kế để phát triển ngành công nghiệp quốc phòng của lục địa. Kế hoạch này yêu cầu chính phủ các nước chi một nửa ngân sách mua sắm quốc phòng trong nội bộ khối; và quy định 40% thiết bị quân sự phải được mua theo “phương thức hợp tác” vào năm 2030. Các khía cạnh của thỏa thuận còn gây tranh cãi. Mặc dù nó không bao gồm kế hoạch trước đó nhằm thành lập quỹ 100 tỷ euro cho quốc phòng, một số nước bảo thủ về mặt tài chính vẫn tỏ ra nghi ngờ về việc phát hành nợ chung để hỗ trợ chiến lược mới.

Theo cơ quan tình báo quân sự Ukraine, lực lượng đặc biệt của Ukraine đã đánh chìm tàu chiến Sergei Kotov của Nga trị giá 65 triệu USD. Con tàu này bị nhắm mục tiêu gần eo biển Kerch bằng tàu không người lái Magura V5 do Ukraine tự sản xuất, cùng loại với chiếc drone đã đánh chìm chiến hạm Caesar Kunikov hồi tháng 2. Ukraine cũng nhận trách nhiệm về vụ tấn công kho dầu ở Dolgoye, một ngôi làng tại vùng Belgorod của Nga. Continue reading “Thế giới hôm nay: 06/03/2024”