Author: Nhat Huy

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Israel tiếp tục tấn công Gaza khi tháng chay Ramadan bắt đầu. Hôm thứ Bảy Lực lượng Phòng vệ Israel được cho là đã tấn công nơi Marwan Issa – lãnh đạo Lữ đoàn Qassam, cánh vũ trang của Hamas – có thể đã ẩn náu và đang cố gắng xác nhận xem ông ta có bị giết hay chưa. Trong khi đó, chuyến khởi hành của con tàu chở hàng viện trợ nhân đạo đầu tiên từ Síp đến Gaza đã bị trì hoãn.

Tổng thống Joe Biden đề xuất ngân sách 7,3 nghìn tỷ USD cho năm tài khoá sắp tới. Kế hoạch của ông đề xuất giảm chi phí dịch vụ giữ trẻ và nhà ở, cùng nhiều thứ khác. Các đề xuất sẽ được tài trợ bằng cách tăng thuế đối với các tập đoàn và người giàu. Nhưng kế hoạch của ông Biden nhiều khả năng sẽ không qua được Hạ viện do đảng Cộng hòa kiểm soát. Continue reading “Thế giới hôm nay: 12/03/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Mọi hy vọng về một thỏa thuận ngừng bắn trước tháng Ramadan giữa Hamas và Israel đã tiêu tan. Nhiều người Hồi giáo sẽ bắt đầu ăn chay vào thứ Hai sau khi có trăng lưỡi liềm, dấu hiệu đánh dấu khởi đầu tháng thánh, ở Ả Rập Saudi và các nước vùng Vịnh. Các cuộc đàm phán dường như đã bị đình trệ. Các quan chức Ai Cập cho biết họ vẫn giữ liên lạc với cả Hamas và Israel với hy vọng sớm đạt được thỏa thuận. Bộ y tế Hamas cho biết số người chết vì cuộc tấn công của Israel vào Gaza đã vượt quá 31.000 người.

Trước đó, tổng thống Joe Biden đã cáo buộc thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu “làm tổn thương Israel” với số người chết ngày càng tăng ở Gaza. Nhưng ông Biden cũng nhắc lại là “việc phòng thủ Israel vẫn rất quan trọng.” Trong khi đó, quân đội Mỹ đã điều tàu tới Gaza chở theo thiết bị để xây dựng một cầu tàu tạm ở bờ biển của dải đất. Bến tàu sẽ nhận được các chuyến hàng viện trợ cần thiết nhưng có thể mất tới 60 ngày để xây dựng. Continue reading “Thế giới hôm nay: 11/03/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Mỹ được cho là sẽ xây dựng một bến tàu ngoài khơi bờ biển Gaza để tăng thêm viện trợ cho khu vực này. Tổng thống Joe Biden dự kiến sẽ công bố dự án này trong bài phát biểu thông điệp liên bang của ông. Các quan chức cho biết dự án sẽ mất “vài tuần.” Trước đó, các nhà đàm phán của Hamas đã không đạt được thỏa thuận ngừng bắn trong đàm phán ở Cairo, dù đại diện Ai Cập và Qatar đã hy vọng đạt được một thỏa thuận ngừng bắn kéo dài 40 ngày ở Gaza trước tháng Ramadan, bắt đầu vào tuần tới. Hamas cho biết đại diện của họ sẽ tiếp tục đàm phán gián tiếp với Israel.

EU mở rộng khả năng tiếp cận miễn thuế vào thị trường chung cho các nhà sản xuất thực phẩm Ukraine. Khối đã miễn thuế nhập khẩu và hạn ngạch cho nông dân nước này từ năm 2022 sau khi chiến tranh làm gián đoạn các chuyến hàng qua Biển Đen. Thỏa thuận mới nhất có nhượng bộ cho những nông dân đang biểu tình trên khắp lục địa: thuế quan có thể được áp dụng lại nếu khối lượng hàng nhập khẩu của Ukraine tăng lên trên mức trung bình gần đây. Continue reading “Thế giới hôm nay: 08/03/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Phiến quân Houthi đã nhận trách nhiệm về vụ tấn công tên lửa khiến ít nhất hai thủy thủ trên một con tàu thương mại ở Vịnh Aden thiệt mạng, gây ra những thương vong đầu tiên kể từ khi Houthi bắt đầu bắn phá tàu bè ngoài khơi Yemen. Những người còn lại trên chiếc tàu này đã sơ tán. Houthi tuyên bố các cuộc tấn công của họ là để phản đối cuộc chiến của Israel ở Gaza, mặc dù trên thực tế họ chỉ ngẫu nhiên bắn phá các tàu.

Nikki Haley tuyên bố kết thúc chiến dịch tranh cử tổng thống sau khi thua 14/15 cuộc bầu cử sơ bộ cấp bang trước Donald Trump vào ngày Siêu Thứ Ba. Bà Haley kêu gọi người Mỹ “tránh xa bóng tối của hận thù và chia rẽ,” và thẳng thừng từ chối ủng hộ ông Trump. Động thái của bà Haley tạo tiền đề cho cuộc tái đấu vào tháng 11 tới đây giữa ông Trump và Tổng thống Joe Biden, người đã thắng trọn các cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Dân chủ. Continue reading “Thế giới hôm nay: 07/03/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Ủy ban châu Âu đã công bố một chiến lược quốc phòng mới được thiết kế để phát triển ngành công nghiệp quốc phòng của lục địa. Kế hoạch này yêu cầu chính phủ các nước chi một nửa ngân sách mua sắm quốc phòng trong nội bộ khối; và quy định 40% thiết bị quân sự phải được mua theo “phương thức hợp tác” vào năm 2030. Các khía cạnh của thỏa thuận còn gây tranh cãi. Mặc dù nó không bao gồm kế hoạch trước đó nhằm thành lập quỹ 100 tỷ euro cho quốc phòng, một số nước bảo thủ về mặt tài chính vẫn tỏ ra nghi ngờ về việc phát hành nợ chung để hỗ trợ chiến lược mới.

Theo cơ quan tình báo quân sự Ukraine, lực lượng đặc biệt của Ukraine đã đánh chìm tàu chiến Sergei Kotov của Nga trị giá 65 triệu USD. Con tàu này bị nhắm mục tiêu gần eo biển Kerch bằng tàu không người lái Magura V5 do Ukraine tự sản xuất, cùng loại với chiếc drone đã đánh chìm chiến hạm Caesar Kunikov hồi tháng 2. Ukraine cũng nhận trách nhiệm về vụ tấn công kho dầu ở Dolgoye, một ngôi làng tại vùng Belgorod của Nga. Continue reading “Thế giới hôm nay: 06/03/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tòa án Tối cao Hoa Kỳ nhất trí ra phán quyết Colorado không thể loại Donald Trump khỏi lá phiếu sơ bộ, qua đó đảo ngược quyết định trước đó của bang này trên cơ sở ông bị cáo buộc tham gia nổi dậy chống lại chính quyền liên bang. Tất cả chín thẩm phán đều nhất trí rằng các bang không thể thực thi Phần Ba của Tu Chính án 14 đối với các ứng viên tổng thống. Phán quyết, được đưa ra một ngày trước khi Colorado tổ chức cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa, chắc chắn sẽ dập tắt những nỗ lực tương tự của các bang khác nhằm cấm ông Trump tranh cử vì cuộc bạo loạn ở Điện Capitol ngày 6 tháng 1.

Israel đã tiến hành một cuộc đột kích kéo dài sáu giờ ở Ramallah, thủ phủ trên thực tế của Bờ Tây. Đây là cuộc đột kích lớn nhất được từng thực hiện ở Ramallah trong nhiều năm qua và gây ra đụng độ bạo lực giữa các cơ quan an ninh Israel và người Palestine. Các nguồn tin của Israel nói chiến dịch này đã dẫn đến việc bắt giữ hai kẻ tình nghi khủng bố. Bộ Y tế Palestine cho biết một cậu bé 16 tuổi đã thiệt mạng. Continue reading “Thế giới hôm nay: 05/03/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Theo một quan chức Mỹ, Israel “ít nhiều đã chấp nhận” đề xuất ngừng bắn. Thỏa thuận này sẽ yêu cầu Hamas tạm dừng giao tranh trong sáu tuần và thả các con tin dễ bị tổn thương. Vị quan chức cho biết hiện “đến lượt Hamas quyết định.” Một phái đoàn của Hamas đã đến Ai Cập vào Chủ nhật để hội đàm với các nhà hòa giải từ Mỹ, Ai Cập và Qatar. Nhưng Israel đã tẩy chay các cuộc đàm phán sau khi Hamas không cung cấp danh sách con tin còn sống. Nhóm chiến binh này nhấn mạnh đàm phán phải kết thúc trước lễ Ramadan, tức ngày 10 tháng 3.

Tòa án Tối cao Hoa Kỳ hôm Chủ Nhật thông báo sẽ đưa ra ít nhất một phán quyết vào sáng thứ Hai, dẫn đến suy đoán toà có thể ra phán quyết về tư cách của Donald Trump để xuất hiện trên lá phiếu ở Colorado. Hồi tháng 12, tòa án tối cao của bang này đã tuyên bố ông Trump không thể có tên trong vòng bỏ phiếu sơ bộ của đảng Cộng hòa theo Tu Chính án thứ 14 vì đã tham gia vào một cuộc nổi dậy. Colorado là một trong 15 bang tổ chức bầu cử sơ bộ vào ngày Siêu Thứ Ba tuần này. Continue reading “Thế giới hôm nay: 04/03/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Cơ quan y tế Gaza nói binh sĩ Israel đã bắn chết hơn 100 người và làm bị thương hàng trăm người khác đang xếp hàng nhận cứu trợ từ các xe tải. Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) cho biết hàng chục người này thực chất là nạn nhân của một vụ giẫm đạp nổ ra khi xe tải đến. Chưa có bên độc lập đứng ra xác nhận, nhưng nhiều cơ quan báo chí dẫn lời một quan chức quân sự Israel cho biết IDF đã bắn vào những người được coi là mối đe dọa. Tổng thống Joe Biden cho rằng vụ việc sẽ làm phức tạp thêm cuộc đàm phán ngừng bắn đang diễn ra.

Chỉ số tiêu dùng cá nhân (PCE) theo năm của Mỹ đã giảm xuống 2,4% trong tháng 1, từ mức 2,6% của tháng 12, đánh dấu mức thấp nhất trong gần ba năm qua. Lạm phát giảm sẽ củng cố kỳ vọng của thị trường là Fed – vốn đặt mục tiêu lạm phát PCE ở mức 2% – sẽ cắt giảm lãi suất trong năm nay. Continue reading “Thế giới hôm nay: 01/03/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen nói EU nên sử dụng lợi nhuận từ tài sản của ngân hàng trung ương Nga trong các tài khoản phương Tây để mua vũ khí cho Ukraine. Đây là lần đầu tiên EU đề xuất sử dụng tài sản bị phong tỏa của Nga để trang bị cho Ukraine. Hơn 200 tỷ euro (216 tỷ USD) tài sản Nga đang bị phong tỏa ở EU. Mỹ muốn châu Âu tịch thu tài sản của Nga, nhưng các nước EU lại lưỡng lự do lo ngại bị Nga trả đũa, đặc biệt là các cuộc tấn công mạng tiềm tàng. Kế hoạch này vẫn phải được sự nhất trí của tất cả 27 quốc gia thành viên.

Tháng 11 này Mitch McConnell sẽ từ chức khỏi vị trí lãnh đạo phe Cộng hòa tại Thượng viện Hoa Kỳ, vai trò mà ông đã nắm giữ lâu hơn bất kỳ nhân vật nào trong lịch sử của cả hai đảng. Năm nay 82 tuổi, ông sẽ kết thúc nhiệm kỳ vào tháng 1 năm 2027. Là một nhân vật ủng hộ Ukraine nhiệt thành, di sản của ông sẽ được quyết định bởi khả năng lèo lái những phản đối trong nội bộ đảng Cộng hòa để duy trì hỗ trợ cho nước này. Continue reading “Thế giới hôm nay: 29/02/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Donald Trump giành chiến thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa ở Nam Carolina với 60% số phiếu bầu. Các cử tri thích ông hơn Nikki Haley, người từng làm thống đốc bang này trong sáu năm nhưng không thể thuyết phục được người dân Nam Carolina rằng bà sẽ thể hiện tốt hơn trong cuộc bầu cử tổng thống năm nay. “Đất nước chúng ta sẽ tan rã nếu chúng ta đưa ra những lựa chọn sai lầm,” bà Haley cảnh báo, đồng thời dự đoán rằng ông Trump sẽ không đánh bại được Joe Biden. Ông Trump nói rằng bất kỳ ai quyên góp cho chiến dịch tranh cử của bà Haley sẽ “bị cấm vĩnh viễn khỏi phong trào MAGA,” tức phong trào nước Mỹ trên hết mà ông chủ trương.

Nội các chiến tranh của Israel đã họp để xem xét các đề xuất mới về lệnh ngừng bắn ở Gaza, sau cuộc hội đàm với các nhà đàm phán từ Qatar, Ai Cập, và Mỹ ở Paris. Israel được cho là sẽ cử một phái đoàn tới Qatar trong tuần này để đàm phán thêm. Trong khi đó, thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu cho biết nội các sẽ sớm họp để phê chuẩn các hoạt động quân sự ở Rafah, một thành phố miền nam Gaza. Continue reading “Thế giới hôm nay: 26/02/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Brett McGurk, cố vấn Trung Đông của tổng thống Joe Biden, đã tới Israel để gặp Binyamin Netanyahu, thủ tướng Israel. Ông McGurk sẽ giúp Israel đàm phán việc thả các con tin bị giữ ở Gaza. Trong khi đó, cơ quan y tế Gaza cho biết 97 người đã thiệt mạng và 130 người bị thương trong 24 giờ qua tại Rafah, một thành phố ở miền nam Gaza, sau vụ bắn phá của Israel. Hiện có khoảng 1,5 triệu người Palestine đang trú ẩn trong khu vực. Quân đội Israel được cho là đang chuẩn bị tiến hành một cuộc tấn công trên bộ ở Rafah.

Cổ phiếu của Nvidia tăng 15% sau khi công ty báo cáo doanh thu quý 4 tốt hơn mong đợi, 22 tỷ USD, tăng 265% so với cùng kỳ năm ngoái. Kết quả là chỉ số Nasdaq 100 tăng 2,5% trong phiên giao dịch sớm. Thu nhập tăng mạnh của công ty chip giá trị nhất thế giới cũng đã thúc đẩy thị trường chứng khoán toàn cầu, bao gồm cả Nhật Bản và châu Âu. Continue reading “Thế giới hôm nay: 23/02/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Liên minh châu Âu công bố vòng trừng phạt thứ 13 đối với Nga. Theo chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen, các biện pháp này nhắm vào các thực thể được cho là đang hỗ trợ “cỗ máy chiến tranh” của Nga. EU cũng nhắm vào các doanh nghiệp ở Ấn Độ và Trung Quốc có liên quan đến cuộc chiến của Nga. Gói trừng phạt được thống nhất sau khi Hungary tuyên bố ủng hộ. Trong khi đó, Anh áp đặt lệnh trừng phạt đối với 6 quan chức Nga tại trại giam nơi Alexei Navalny qua đời.

Somalia đồng ý cho phép Thổ Nhĩ Kỳ bảo vệ lãnh hải của mình. Hải quân Thổ Nhĩ Kỳ từ lâu đã hoạt động trên lãnh hải Somali để chống cướp biển. Nhưng thủ tướng Somalia, Hamza Abdi Barre, hứa rằng thỏa thuận mới sẽ chấm dứt “các mối đe dọa từ bên ngoài.” Căng thẳng với nước láng giềng Ethiopia đã gia tăng kể từ khi nước này ký thỏa thuận với khu vực Somaliland ly khai của Somalia. Continue reading “Thế giới hôm nay: 22/02/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Mỹ phủ quyết một nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc do Algeria đề xuất, theo đó yêu cầu ngừng bắn ngay lập tức ở Gaza và cảnh báo về việc người Palestine bị mất nơi ở. Mỹ lập luận rằng nghị quyết này sẽ cản trở những nỗ lực trung gian của họ cho một thỏa thuận thả con tin và cho phép thêm viện trợ nhân đạo vào Gaza. Trước đó, Mỹ đã soạn thảo nghị quyết riêng, kêu gọi “ngừng bắn tạm thời” và phản đối kế hoạch của Israel tấn công trên bộ vào Rafah.

Mỹ hứa sẽ công bố “các biện pháp trừng phạt lớn” sau cái chết của Alexei Navalny, chính trị gia đối lập nổi bật nhất của Nga. Phát ngôn viên an ninh quốc gia John Kirby cho biết các biện pháp này sẽ “bắt Nga phải chịu trách nhiệm về những gì đã xảy ra với ông Navalny”, nhưng không cho biết chi tiết. Trước đó Yulia Navalnaya, người vợ góa của ông Navalny, đã kêu gọi các quan chức ở Brussels không công nhận cuộc bầu cử Nga, dự kiến diễn ra vào tháng 3. Continue reading “Thế giới hôm nay: 21/02/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Yulia Navalnya, người vợ goá của Alexei Navalny, thề sẽ tiếp tục công cuộc đấu tranh vì một “nước Nga tự do, hòa bình và hạnh phúc” của chồng bà. Bà Navalnya đã gặp các ngoại trưởng EU hôm thứ Hai. Trước cuộc họp đó Annalena Baerbock, ngoại trưởng Đức, đã đề xuất các biện pháp trừng phạt mới đối với Nga để đáp trả cái chết của ông Navalny. Trong khi đó, các nhà điều tra Nga cho biết họ sẽ giữ thi thể của ông Navalny trong “ít nhất hai tuần,” theo người phát ngôn của ông. Các cộng sự của ông Navalny cáo buộc chính quyền Nga giữ kín thi thể để “che đậy dấu vết giết người.”

GDP của Israel giảm với tốc độ năm 19% trong quý 4 năm 2023. Đà giảm tồi tệ hơn dự kiến là do đầu tư và chi tiêu tiêu dùng xuống dốc sau các cuộc tấn công của Hamas hôm 7 tháng 10. Trong khi đó, Benny Gantz, một thành viên nội các chiến tranh của Israel, cảnh báo nước ông sẽ tấn công Rafah trừ khi Hamas giải phóng tất cả các con tin Israel còn lại trước ngày 10 tháng 3, ngày bắt đầu của tháng Ramadan. Continue reading “Thế giới hôm nay: 20/02/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Sau nhiều tháng giao tranh, quân Nga đã nắm quyền kiểm soát Avdiivka, một thị trấn ở Donbas, sau khi phần lớn quân Ukraine rút lui. Tuy nhiên, phát ngôn viên của Nga nói một số binh sĩ Ukraine đang ẩn náu trong nhà máy than cốc khổng lồ thời Liên Xô của thị trấn. Tại Hội nghị An ninh Munich hôm thứ Bảy, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết “sự thiếu hụt nhân tạo về vũ khí” của Ukraine đang cho phép Vladimir Putin “thích ứng với cường độ hiện tại của cuộc chiến.” Trong một cuộc điện đàm, tổng thống Joe Biden nói với ông Zelensky là ông “tin tưởng” viện trợ của Mỹ sẽ được phê duyệt.

Các đồng nghiệp của Alexei Navalny, nhà lãnh đạo đối lập Nga, cáo buộc chính quyền nước này không cho gia đình tiếp cận thi thể ông nhằm “che giấu dấu vết giết người.” Theo một nhóm nhân quyền, hơn 400 người đã bị giam giữ trên khắp nước Nga vì bày tỏ lòng kính trọng với ông Navalny ở nơi công cộng. Các ngoại trưởng G7 đã dành một phút mặc niệm cho Navalny và yêu cầu Nga ngay lập tức làm rõ nguyên nhân cái chết của ông. Continue reading “Thế giới hôm nay: 19/02/2024”