Category: Thế giới hôm nay

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Những đợt sóng cao khoảng 1 mét đã ập vào nhiều khu vực bờ biển Nhật Bản sau một loạt trận động đất, trong đó có trận mạnh 7,6 độ. Nhà chức trách đã hạ mức cảnh báo sóng thần từ mức cao nhất nhưng vẫn yêu cầu người dân ở các khu vực sơ tán không trở về nhà. Hàng chục ngôi nhà bị sập và ít nhất 4 người thiệt mạng. Hơn 36.000 hộ gia đình bị mất điện.

Tòa án Tối cao Israel bác bỏ một đạo luật gây tranh cãi vốn sẽ hạn chế quyền lực của toà. Hồi tháng 7, quốc hội Israel thông qua luật loại bỏ hoàn toàn quyền của Toà Tối cao trong việc lật ngược các quyết định của chính phủ nếu xét thấy điều này là “hợp lý”, gây ra biểu tình trên toàn quốc. Phán quyết mới của toà có thể gây ra khủng hoảng hiến pháp giữa lúc Israel đang bị cầm chân ở Gaza. Continue reading “Thế giới hôm nay: 02/01/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Bộ quốc phòng Nga thừa nhận đòn tấn công của Ukraine vào Feodosiya, một thành phố cảng ở miền đông Crimea, đã làm hư hại một trong các tàu chiến của nước này. Thống đốc Crimea (do Nga bổ nhiệm) cho biết có một người chết và hai người bị thương. Con tàu được cho là Novocherkassk, một tàu đổ bộ cỡ lớn. Không quân Ukraine tuyên bố trên thực tế họ đã phá hủy con tàu và so sánh số phận của nó với tàu Moskva, soái hạm của hạm đội Biển Đen của Nga, vốn bị lực lượng Ukraine đánh chìm hồi tháng 4 năm 2022.

Bộ trưởng quốc phòng Israel Yoav Gallant cho biết nước ông đang ở trong một “cuộc chiến trên nhiều mặt trận” khi phải căng sức đối phó các đòn tấn công từ “bảy hướng.” Chúng không chỉ bao gồm Gaza, mà còn có Lebanon, Iran, Iraq, Syria, Bờ Tây và Yemen. Bình luận của ông được đưa ra sau khi truyền thông nhà nước Iran đưa tin đòn không kích của Israel ở Syria đã giết chết Seyed Razi Mousavi, một tướng cấp cao của Iran. Iran cam kết sẽ trả thù. Continue reading “Thế giới hôm nay: 27/12/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu vừa đưa ra một thông điệp rõ ràng tới những người đang mong ông xem xét ngừng bắn. Sau chuyến thăm ngắn hạn tới Gaza, ông nói với các nghị sĩ trong đảng Likud của ông là cuộc giao tranh ở Gaza vẫn “chưa đi đến hồi kết.” Ông nói trước quốc hội Israel rằng “áp lực quân sự” là rất quan trọng để giải thoát hơn 100 con tin vẫn đang bị Hamas giam giữ. Trước đó, chính quyền Palestine cho biết ít nhất 100 người đã thiệt mạng do không kích của Israel trong đêm, trong đó hơn 70 người đang trú tại một trại tị nạn ở trung tâm Gaza. Israel cho biết họ đang xem xét tuyên bố này.

Theo một phát ngôn viên, vị trí hiện nay của Alexei Navalny, điều từng là một bí ẩn đáng lo ngại đối với nhiều người ủng hộ ông, đã được xác nhận. Các luật sư của nhà lãnh đạo đối lập hàng đầu nước Nga, người đang thụ án 30 năm tù do nhiều tội danh khác nhau, đã cố gắng xác định vị trí của ông kể từ khi được biết vào ngày 11 tháng 12 rằng ông không còn ở trại giam ở phía đông Moscow. Hiện ông Navalny đang ở một cơ sở ở Bắc Cực, cách thủ đô 1.900km về phía đông bắc. Continue reading “Thế giới hôm nay: 26/12/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc lần thứ ba trì hoãn cuộc bỏ phiếu về đề xuất do UAE đệ trình kêu gọi ngừng bắn ở Gaza để cho phép viện trợ. Ban đầu được lên kế hoạch cho thứ Hai, cuộc bỏ phiếu hiện dự kiến ​​sẽ diễn ra vào thứ Năm, khi các thành viên tiến hành đàm phán để tránh quyền phủ quyết từ Mỹ. (Trước đây Mỹ đã phủ quyết hai nghị quyết tương tự.) Trong khi đó Ismail Haniyeh, lãnh đạo Hamas, đến Cairo để thảo luận về cuộc chiến ở Gaza với các quan chức Ai Cập. Trước đây Ai Cập từng giúp làm trung gian cho lệnh ngừng bắn vào tháng 11 giữa Hamas và Israel. Theo bộ y tế của Hamas ở Gaza, số người Palestine thiệt mạng hiện đã vượt quá 20.000 người.

Tòa tối cao bang Colorado ra phán quyết Donald Trump không đủ điều kiện tranh cử tổng thống lần nữa và không thể xuất hiện trong lá phiếu sơ bộ của bang. Phán quyết rất quan trọng này, mà ông Trump chắc chắn sẽ kháng cáo lên Tòa Tối cao Hoa Kỳ, là quyết định đầu tiên tại toà loại ông Trump theo Tu chính án thứ 14, vốn cấm những người từng nổi dậy chống lại nước Mỹ nắm giữ chức vụ liên bang. Continue reading “Thế giới hôm nay: 21/12/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Mỹ đã thành lập một lực lượng trên biển mới để bảo vệ Biển Đỏ, huyết mạch quan trọng của thương mại thế giới. Tàu Mỹ và tàu của hơn chục nước khác sẽ bảo vệ các tàu thương mại đi qua tuyến đường thủy này và tiến hành tuần tra chung. Có chín nước công khai cam kết tham gia liên minh; bên cạnh một số nước tham gia lặng lẽ. Trong tuần trước, Houthi, một nhóm chiến binh được Iran hậu thuẫn ở Yemen, đã tăng cường các đòn tấn công bằng máy bay không người lái vào tàu buôn đi qua biển, khiến giá năng lượng tăng vọt. Một số công ty, bao gồm BP và Maersk, cho biết họ sẽ điều chỉnh hành trình các tàu của mình để đi vòng quanh Mũi Hảo Vọng ở Nam Phi. Continue reading “Thế giới hôm nay: 20/12/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Bộ trưởng quốc phòng Mỹ Lloyd Austin cho biết ông sẽ không “quyết định các mốc thời gian hoặc điều khoản” cho cuộc chiến của Israel ở Gaza, sau cuộc gặp với thủ tướng Binyamin Netanyahu và các quan chức cấp cao của Israel. Nhưng ông Austin nhấn mạnh sự cần thiết phải “chuyển từ hoạt động cường độ cao sang hoạt động cường độ thấp hơn.” Bình luận của ông phản ánh áp lực quốc tế ngày càng tăng đối với Israel nhằm giảm thương vong cho dân thường. Trước đó vào hôm thứ Hai, bộ y tế của Hamas ở Gaza cho biết 19.453 người đã thiệt mạng vì các cuộc tấn công của Israel kể từ ngày 7 tháng 10.

Công ty dầu mỏ BP của Anh cho biết họ sẽ tạm dừng tất cả các chuyến hàng qua Biển Đỏ sau khi Houthi, một nhóm chiến binh được Iran hậu thuẫn, tăng cường tấn công tuyến đường này. Giá dầu kỳ hạn tăng sau thông báo của BP (trước đó các hãng vận tải khổng lồ khác cũng đã cho tạm dừng giao thông qua Biển Đỏ). Mỹ và các đồng minh được cho là có kế hoạch triển khai một lực lượng hàng hải mới để bảo đảm an ninh trên Biển Đỏ, huyết mạch quan trọng của thương mại thế giới. Continue reading “Thế giới hôm nay: 19/12/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Một số đồng minh của Israel lên tiếng kêu gọi hòa bình ở Gaza. Ngoại trưởng Anh và Đức đã cùng nhau kêu gọi “lệnh ngừng bắn bền vững,” đồng thời cho rằng Israel đã giết hại “quá nhiều dân thường.” Người đồng cấp Pháp của họ còn đi xa hơn khi kêu gọi một thỏa thuận ngừng bắn “ngay lập tức và lâu dài.” Trong khi đó, bộ trưởng quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đã lên đường công du Trung Đông, trong đó ông dự kiến sẽ thúc ép Israel thu hẹp quy mô hoạt động quân sự của nước này. Israel hiện đã cho phép viện trợ vào Gaza qua cửa khẩu biên giới Kerem Shalom, lần đầu tiên kể từ cuộc tấn công ngày 7/10 của Hamas.

Cơ quan quản lý kênh đào Suez của Ai Cập cho biết họ đang “theo dõi chặt chẽ” các sự kiện ở Biển Đỏ. Cuối tuần qua, các tàu khu trục của Mỹ và Anh đã bắn hạ hơn chục máy bay không người lái trên biển của Houthi, một nhóm phiến quân Yemen được Iran hậu thuẫn, nhắm vào các tàu hướng tới Israel. Một số công ty vận tải biển đã thông báo tạm dừng các chuyến đi qua Biển Đỏ, vốn là tuyến đường biển huyết mạch quan trọng cho thương mại toàn cầu. Continue reading “Thế giới hôm nay: 18/12/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Trong một động thái bất ngờ, EU đã đồng ý mở đàm phán quy chế thành viên cho Ukraine. Thủ tướng Hungary Viktor Orban vốn đe dọa phủ quyết nhưng được cho là đã rời khỏi phòng họp khi nó được đưa ra bỏ phiếu bởi 27 người đứng đầu chính phủ. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ca ngợi quyết định này là một “chiến thắng cho Ukraine.” EU cũng đồng ý mở đàm phán gia nhập cho Moldova và cấp tư cách ứng cử viên cho Gruzia.

Ngân hàng Anh và Ngân hàng Trung ương châu Âu giữ nguyên lãi suất ở mức lần lượt là 5,25% và 4%. Cả hai ngân hàng đều không cho rằng lãi suất sẽ được cắt giảm trong tương lai gần. Trước đó, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ cũng giữ nguyên lãi suất cơ bản ở mức 5,25-5,5%, song phát đi tín hiệu sẽ nới lỏng chính sách tiền tệ vào năm tới. Continue reading “Thế giới hôm nay: 15/12/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Lực lượng Phòng vệ Israel đã tiếp cận phần phía đông của Khan Younis, một thành phố miền nam Dải Gaza. Họ đã kêu gọi hàng trăm nghìn người trong thành phố di dời tới al-Mawasi, một thị trấn nhỏ ven biển. Trước đó Hamas cho biết Israel sẽ không thể được trao “tù nhân còn sống” trừ khi đồng ý “trao đổi và đàm phán.” Nhưng thủ tướng Qatar cho rằng cơ hội tiến tới lệnh ngừng bắn mới đang ngày càng nhỏ đi. Theo bộ y tế của Hamas, hơn 18.000 người ở Gaza đã thiệt mạng kể từ ngày 7 tháng 10.

Cơ quan khí hậu của Liên Hợp Quốc đã công bố một dự thảo thỏa thuận nêu ra cách mà các nước “có thể” hạn chế tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch cho tới năm 2050. Tuy vậy, cơ quan này không đề cập đến việc “loại bỏ dần” việc sử dụng tất cả các loại nhiên liệu hóa thạch, khiến những người tham dự COP28 tức giận. Bộ ngoại giao Mỹ cho biết ngôn ngữ phải được “tăng cường đáng kể;” trong khi đại diện EU cho biết các phần của tài liệu này “hoàn toàn không thể chấp nhận được.” Continue reading “Thế giới hôm nay: 12/12/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Quân đội Israel (IDF) đã tiến tới trung tâm Khan Younis, một thành phố ở phía nam Dải Gaza, sau khi vượt qua kháng cự quyết liệt của Hamas. IDF cũng cho biết đã làm ngập các đường hầm của Hamas bên dưới thành phố. Hôm thứ Bảy, Liên Hợp Quốc nói một nửa dân số Gaza đang chết đói và 9/10 người dân ở lãnh thổ này không thể ăn uống hàng ngày.

Tân tổng thống theo chủ nghĩa tự do của Argentina, Javier Milei, đã nhậm chức và cảnh báo sẽ có một “cú sốc” khi ông tái cơ cấu lại nền kinh tế. Lạm phát năm ở Argentina đang ở mức trên 140%. Một trong những điều đầu tiên ông Milei sẽ phải làm là cắt giảm chi tiêu, vốn đã tăng vọt từ 22% GDP năm 2003 lên 38% hiện nay. Continue reading “Thế giới hôm nay: 11/12/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Israel và Hamas đã giao tranh ác liệt tại Jabalia, một trại tị nạn ở phía bắc Gaza. Chính quyền địa phương do Hamas điều hành cho biết có khoảng 100.000 người trong trại này. Hôm thứ Tư, tổng thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres đã viện dẫn một điều khoản trong Hiến chương Liên hợp quốc – không được sử dụng từ năm 1989 – để cảnh báo Hội đồng Bảo an về “nguy cơ sụp đổ nghiêm trọng hệ thống nhân đạo” ở Gaza. Ông cũng nhắc lại lời kêu gọi ngừng bắn nhân đạo. UAE, một thành viên của Hội đồng, cho biết đã đệ trình dự thảo nghị quyết để bỏ phiếu về lệnh ngừng bắn. Trước đây Mỹ đã bác bỏ những động thái tương tự.

Mỹ tuyên bố sẽ thực hiện các chuyến bay quân sự chung với Guyana trong bối cảnh căng thẳng giữa quốc gia Nam Mỹ này và nước láng giềng Venezuela leo thang. Hôm thứ Ba, tổng thống Venezuela Nicolás Maduro đã yêu cầu các công ty nhà nước của nước này bắt đầu khai thác dầu, khí đốt và các mỏ ở Essequibo. Trước đó vào Chủ nhật, Venezuela đã tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý mà ông Maduro cho rằng ủng hộ nỗ lực thúc đẩy tuyên bố chủ quyền của ông ở Guyana. Continue reading “Thế giới hôm nay: 08/12/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Lực lượng Phòng vệ Israel cho biết họ đang hoạt động “ở trung tâm” ba khu vực của Dải Gaza, bao gồm Khan Younis ở phía nam, vào ngày mà họ gọi là “ngày căng thẳng nhất” trong chiến dịch trên bộ. Lynn Hastings, một quan chức cấp cao của Liên Hợp Quốc, nói không còn nơi nào là an toàn cho người Palestine ở Gaza và “một kịch bản thậm chí còn khủng khiếp hơn sắp diễn ra.” Bộ Y tế của Hamas cho biết gần 16.000 người đã thiệt mạng ở Gaza kể từ ngày 7 tháng 10.

Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ thực hiện chuyến công du quốc tế hiếm hoi vào thứ Tư tới Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Ả Rập Saudi để đàm phán về quan hệ song phương và các vấn đề quốc tế. Việc đi lại của ông Putin bị hạn chế bởi lệnh bắt giữ do Tòa án Hình sự Quốc tế ban hành liên quan đến cuộc xâm lược Ukraine. Tổng thống Iran Ebrahim Raisi sẽ tới Moscow vào thứ Năm để hội đàm với ông Putin. Continue reading “Thế giới hôm nay: 06/12/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Phiên tòa xét xử cáo buộc tham nhũng đối với Binyamin Netanyahu sẽ được nối lại vào thứ Hai, sau khi giai đoạn đình chỉ tạm thời của các tòa án Israel sau vụ khủng bố 7 tháng 10 của Hamas hết hạn. Thủ tướng Israel đang đứng trước cáo buộc hối lộ và lừa đảo, cùng các tội danh khác; ông phủ nhận tất cả. Trong một diễn biến khác, Israel yêu cầu người dân ở các vùng của Khan Younis, một thành phố miền nam Gaza, sơ tán. Thành phố này đã trở thành tâm điểm trong các hoạt động trên bộ của Israel, vốn được thông báo hôm Chủ Nhật là đang mở rộng ra tất cả các khu vực ở Gaza. Bộ y tế của Hamas ở Gaza cho biết hơn 15.500 người đã thiệt mạng ở Gaza kể từ ngày 7/10.

Chính phủ Venezuela tuyên bố người dân nước họ đã bỏ phiếu ủng hộ việc đòi chủ quyền đối với Essequibo, một khu vực giàu dầu mỏ, vốn chiếm 2/3 lãnh thổ của nước láng giềng Guyana. Chính phủ tuyên bố có 10,5 triệu cử tri, trên hơn 20 triệu cử tri đủ điều kiện, đã bỏ phiếu trong cuộc trưng cầu dân ý hôm Chủ nhật – dù các báo cáo cho thấy rất ít cử tri thực sự đi bỏ phiếu. Biên giới giữa hai nước đã ở trong tình trạng tranh chấp kể từ khi được vẽ vào thế kỷ 19. Continue reading “Thế giới hôm nay: 05/12/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Israel tiếp tục không kích trên khắp Dải Gaza, và dường như đã tấn công vào trại tị nạn Jabalia ở phía bắc cũng như các thành phố Khan Younis và Rafah ở phía nam. Hamas nói các chiến binh của họ đã đụng độ với quân đội Israel xung quanh Khan Younis. Trong khi đó, các quan chức hàng đầu của Mỹ kêu gọi Israel nỗ lực bảo vệ dân thường. Bộ y tế của Hamas ở Gaza cho biết số người chết ở khu vực này kể từ ngày 7/10 đã vượt quá 15.500.

Lầu Năm Góc cho biết họ “đã nắm thông tin” một tàu khu trục hải quân Mỹ bị tấn công ở Biển Đỏ cùng với các tàu thương mại. Phiến quân Houthi từ Yemen cho biết họ đã tấn công hai tàu, dù không thừa nhận có tấn công một tàu chiến Mỹ. Những vụ việc như thế này đang gia tăng trong khu vực: hồi tháng 11, phiến quân Houthi đã bắt giữ một tàu chở hàng mà họ cho rằng có liên hệ với Israel. Continue reading “Thế giới hôm nay: 04/12/2023”