Nguồn: Marconi sends first Atlantic wireless transmission, History.com
Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp
Vào ngày này năm 1901, nhà vật lý người Ý và người tiên phong trong lĩnh vực radio Guglielmo Marconi đã thành công trong việc gửi tín hiệu vô tuyến đầu tiên xuyên Đại Tây Dương, bác bỏ những người dèm pha nói rằng độ cong của bề mặt trái đất sẽ hạn chế việc truyền tải tín hiệu trong phạm vi chỉ 200 dặm hoặc ít hơn. Thông điệp được truyền đi – chỉ đơn giản là tín hiệu mã Morse cho chữ cái “s” – đã di chuyển hơn 2.000 dặm từ Poldhu ở Cornwall, Anh, tới Newfoundland, Canada.
Sinh ra ở Bologna, Ý, vào năm 1874, có cha là người Ý và mẹ là người Ireland, Marconi học vật lý và bắt đầu quan tâm đến việc truyền sóng radio sau khi biết được về thí nghiệm của nhà vật lý người Đức Heinrich Hertz. Ông bắt đầu các thí nghiệm của mình ở Bologna vào năm 1894 và nhanh chóng thành công trong việc gửi một tín hiệu vô tuyến qua một khoảng cách 1,5 dặm. Ít nhận được khuyến khích cho các thí nghiệm của mình ở Ý, ông chuyển tới Anh vào năm 1896. Ông đã thành lập một công ty điện báo không dây và chẳng bao lâu sau đã gửi được các thông điệp qua một khoảng cách xa hơn 10 dặm. Năm 1899, ông đã thành công trong việc gửi một thông điệp truyền qua Eo biển Manche. Năm đó, ông cũng trang bị thiết bị radio cho hai tàu của Hoa Kỳ để tường thuật cho các tờ báo ở New York về tiến trình cuộc đua du thuyền Cúp nước Mỹ. Nỗ lực thành công đó đã làm dấy lên sự quan tâm rộng khắp đối với Marconi và công ty vô tuyến của ông.
Thành tựu lớn nhất của Marconi đến vào ngày 12 tháng 12 năm 1901 khi ông nhận được một tin nhắn được gửi từ Anh tại St. John, Newfoundland. Việc truyền sóng radio xuyên Đại Tây Dương đã mang về cho ông danh tiếng trên toàn thế giới. Trớ trêu thay, những kẻ gièm pha dự án của ông đã đúng khi họ tuyên bố rằng sóng vô tuyến sẽ không bám theo độ cong của bề mặt trái đất, như Marconi hằng tin tưởng. Trên thực tế, tín hiệu vô tuyến xuyên Đại Tây Dương của Marconi đã được đưa vào không trung rồi bị phản xạ khỏi tầng điện ly và dội ngược về phía Canada. Vẫn còn nhiều điều phải tìm hiểu về các định luật của sóng vô tuyến và vai trò của bầu khí quyển trong việc truyền phát sóng vô tuyến, và Marconi sẽ tiếp tục đóng vai trò dẫn đầu trong các khám phá và đổi mới thuộc lĩnh vực sóng radio trong ba thập niên sau đó.
Năm 1909, ông được trao giải thưởng Nobel vật lý cùng với nhà cải cách radio người Đức Ferdinand Braun. Sau khi gửi thành công tín hiệu radio từ các vị trí xa như Anh và Úc, Marconi đã chuyển sự tập trung của mình sang thử nghiệm các sóng vô tuyến ngắn hơn và mạnh hơn. Ông qua đời vào năm 1937, và vào ngày tang lễ của ông, tất cả các đài của Tập đoàn Phát thanh Anh quốc (BBC) đã im lặng trong hai phút để tưởng nhớ những đóng góp của ông cho sự phát triển của lĩnh vực phát thanh.
