16/11/1907: Oklahoma gia nhập liên bang Hoa Kỳ

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: Oklahoma enters the Union, History.com

Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Vào ngày này năm 1907, Lãnh thổ Người da đỏ và Lãnh thổ Oklahoma cùng gia nhập vào Hợp chúng quốc Hoa Kỳ, tạo thành bang thứ 46 mang tên Oklahoma.

Oklahoma – một cái tên có nguồn gốc từ tiếng của người da đỏ Choctaw, okla có nghĩa là “người”, và humma, có nghĩa là “màu đỏ” – có một lịch sử cư ngụ của con người với hơn 15.000 năm. Những người châu Âu đầu tiên đến thăm khu vực này là những nhà thám hiểm Tây Ban Nha vào thế kỷ 16, và vào thế kỷ 18, người Tây Ban Nha và Pháp đã phải vật lộn để kiểm soát lãnh thổ này. Hoa Kỳ mua lại Oklahoma từ Pháp vào năm 1803 như là một phần của Thương vụ Louisiana.

Sau Chiến tranh 1812, chính phủ Hoa Kỳ đã quyết định di dời các bộ lạc Người da đỏ khỏi các vùng đất phía đông đã được người da trắng định cư và di chuyển họ về phía tây tới các vùng đất chưa có người định cư như Oklahoma, Kansas và Nebraska. Năm 1828, Quốc hội dành Oklahoma cho Người da đỏ và năm 1834 chính thức nhượng nó lại cho năm bộ lạc phía đông nam với tên gọi Lãnh thổ Người da đỏ (Indian Territory). Nhiều người Cherokee từ chối từ bỏ nhà cửa của mình ở phía đông Mississippi, và do đó quân đội Hoa Kỳ đã cưỡng chế họ di dời họ về phía tây trong một sự kiện được gọi là “Con đường nước mắt” (“Trail of Tears”). Các bộ tộc bị buộc rời khỏi quê nhà đã gia nhập với  những người da đỏ  đã sinh sống từ lâu trong khu vực, và các quốc gia của người da đỏ với ranh giới cố định và các chính phủ riêng được thành lập trong khu vực.

Trong Nội chiến Hoa Kỳ, hầu hết các bộ tộc ở Lãnh thổ Người da đỏ ủng hộ Hợp bang miền Nam. Với sự thất bại của Hợp bang miền Nam vào năm 1865, lãnh thổ này được đặt dưới sự cai trị của quân đội Hoa Kỳ. Những người chăn bò và những người định cư da trắng bắt đầu thèm muốn những vùng đất hoang sơ của Oklahoma, và sau sự xuất hiện của đường sắt vào những năm 1870, những cuộc xâm lấn bất hợp pháp của người da trắng vào Lãnh thổ Người da đỏ tăng nhanh. Hầu hết các “Boomers” đã bị trục xuất, nhưng áp lực vẫn tiếp tục cho đến khi vào năm 1889 chính phủ liên bang đồng ý mở hai triệu mẫu Anh ở trung tâm Oklahoma cho người định cư da trắng. Vào trưa ngày 22 tháng 04 năm 1889, một tiếng súng vang lên báo hiệu cho việc mở cửa vùng đất mới, và hàng chục nghìn người đã đổ xô đến tuyên bố quyền sở hữu. Những người xâm nhập bất hợp pháp trước khi tiếng súng bắt đầu được gọi là “Những người đến sớm”, từ đó tạo nên biệt danh của tiểu bang Oklahoma (“Bang Người đến sớm”). Năm tiếp theo, khu vực này được chia thành Lãnh thổ Người da đỏ và Lãnh thổ Oklahoma.

Năm 1907, Quốc hội đã quyết định sáp nhập Lãnh thổ Người da đỏ và Lãnh thổ Oklahoma vào Liên bang như là một bang duy nhất, với tất cả người da đỏ trong tiểu bang trở thành công dân Hoa Kỳ. Đại diện của hai vùng lãnh thổ đã soạn thảo một bản hiến pháp, và vào ngày 17 tháng 09 năm 1907, nó được chấp thuận bởi cử tri của cả hai lãnh thổ. Vào ngày 16 tháng 11, Oklahoma được Tổng thống Theodore Roosevelt chào đón gia nhập vào Hoa Kỳ.

Ban đầu Oklahoma phát triển như một tiểu bang nông nghiệp, nhưng thời kỳ hạn hán của những năm 1930 đã làm cho tiểu bang này trở thành một phần của Dust Bowl (tức vùng đất hạn hán kéo dài và có bão bụi – ND). Trong thời kỳ Đại Khủng hoảng, những người nông dân nghèo đi thuê đất được gọi là các “Okies” đã buộc phải đi về phía tây để tìm kiếm những cơ hội tốt hơn. Vào những năm 1940, sự thịnh vượng đã trở lại với Oklahoma, và sản xuất dầu đã mang lại một sự bùng nổ kinh tế lớn trong những năm 1970.

Tại sao Oklahoma có biệt danh là Bang Người đến sớm?