Thế giới hôm nay: 21/09/2019

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Thomas Cook, công ty lữ hành trọn gói lâu đời nhất thế giới, đang trên bờ vực phá sản. Hai chủ nợ chính của công ty là Royal Bank of Scotland và Lloyds đã đe dọa sẽ ngừng hỗ trợ nếu hãng không thể tìm được thêm 200 triệu bảng (250 triệu đô la) nguồn vốn, bên cạnh gói cứu trợ 900 triệu bảng đã được thỏa thuận vào tháng trước, để giúp hãng vượt qua mùa đông khắc nghiệt sắp tới.

Donald Trump đã công bố một vòng trừng phạt mới đối với Ngân hàng Trung ương Iran và quỹ đầu tư quốc gia của nước này. “Hiện tại, chúng tôi đã cắt tất cả các nguồn vốn vào Iran”, ông Steven Mnuchin, Bộ trưởng Tài chính Mỹ cho biết. Mỹ đổ lỗi cho Iran về các cuộc tấn công vào các cơ sở dầu mỏ của Ả Rập Saudi. Tehran phủ nhận mọi trách nhiệm và tuyên bố sẽ đáp trả hành động quân sự bằng một cuộc chiến tranh toàn diện.

Số lượng các quốc gia công nhận Đài Loan đã giảm xuống còn 15 sau khi Kiribati, một đảo quốc nhỏ ở Thái Bình Dương, chuyển sang công nhận ngoại giao đối với Trung Quốc. Đầu tuần này Quần đảo Solomon cũng quyết định tương tự. Trung Quốc, nước tuyên bố Đài Loan là lãnh thổ của mình, khẳng định các nước không thể giữ quan hệ ngoại giao đầy đủ với cả hai. Trung Quốc đang cố gắng gây áp lực trước cuộc bầu cử tổng thống Đài Loan vào đầu năm tới.

Quân đội Nigeria đã ngăn chặn tổ chức Action Against Hunger trong việc phân phối thực phẩm, cáo buộc tổ chức phi chính phủ này hỗ trợ cho lực lượng Boko Haram ở vùng đông bắc của đất nước. Action Against Hunger đã phủ nhận việc giúp đỡ nhóm phiến quân Hồi giáo. Năm ngoái, quân đội đã cấm UNICEF, Quỹ Nhi đồng của Liên Hợp Quốc, tuyên bố rằng tổ chức này đang do thám cho Boko Haram, nhưng ngay sau đó đã gỡ bỏ lệnh cấm này.

Chính quyền Nga đã bỏ tù sáu thành viên tổ chức Nhân Chứng Giê-hô-va vì tham gia chủ nghĩa cực đoan. Nga cấm tổ chức tôn giáo này vào năm 2017 với lý do kích động hận thù. Kể từ đó, 175.000 thành viên của tổ chức này ở Nga sẽ bị coi là phạm tội hình sự nếu gặp gỡ để làm nghi lễ thờ phụng hoặc phân phát các tài liệu. Hàng trăm người trong số họ hiện đang đối mặt với các phiên tòa. Các nhóm nhân quyền nói rằng hành động này chính là đàn áp tôn giáo.

Mitsubishi, một tập đoàn của Nhật Bản, cho biết một nhà giao dịch trái phép đã đặt cược sai một khoản trị giá 320 triệu đô la trên thị trường dầu mỏ. Người này, làm việc tại Singapore, đã tiến hành các giao dịch phái sinh trái phép kể từ tháng 1, đã bị thiệt hại  nặng nề khi giá dầu giảm trong tháng Bảy. Anh ta làm việc cho Petro-Diamond Singapore, công ty con chuyên kinh doanh dầu khí của Mitsubishi. Công ty cho biết có thể tổn thất vẫn còn tăng hơn nữa.

Sundar Pichai, giám đốc điều hành Google, cho biết gã khổng lồ công nghệ sẽ đầu tư thêm 3 tỷ euro (3,6 tỷ đô la) vào các trung tâm dữ liệu châu Âu của mình. Google gần đây đã mua 1.600 megawatt năng lượng tái tạo và sẽ sử dụng một nửa trong số đó ở châu Âu. Các trung tâm dữ liệu, nơi chứa các thiết bị được sử dụng để chạy các dịch vụ điện toán đám mây của Google, tiêu thụ một lượng điện rất lớn.

TIÊU ĐIỂM

Lễ trao giải Emmy năm 2019

Lễ trao giải Emmy lần thứ 71 sẽ được tổ chức vào ngày mai tại Los Angeles. Giải thưởng hàng năm của ngành truyền hình lấy tên từ một bộ phận máy ảnh thuở ban đầu, ống orthicon hình ảnh, hay ’immy’. Năm nay, chương trình sẽ bị áp đảo bởi các loạt phim lớn. Hai chương trình cực kỳ thành công trong thập kỷ qua đã tạo ra một làn sóng đề cử. “Veep”, loạt phim châm biếm của đạo diễn Armando Iannucci về một chính trị gia Mỹ bất hạnh, kết thúc hồi tháng Năm sau bảy mùa. Nó đã được đề cử cho năm giải thưởng lớn, bao gồm đề cử nữ diễn viên chính xuất sắc nhất dành cho Julia Louis-Dreyfus.

Và mặc dù vô tình để lọt vào ống kính một tách cà phê hiện đại trong một cảnh quay, mùa cuối cùng của “Trò chơi vương quyền” cũng đã nhận được 14 đề cử lớn. Có lẽ sẽ hơi thừa nếu trao cho loạt phim này giải Phim truyền hình xuất sắc nhất lần thứ tư. Song không phải là sẽ không có bất ngờ. “Fleabag” và “Killing Eve” của đạo diễn Phoebe Waller-Bridge, đang tạo ra tiếng vang tốt. Hãy chờ xem!

Đã 25 năm ngày công chiếu Friends

Đúng 25 năm trước vào tuần này, năm người bạn với kiểu tóc mềm và điện thoại khổng lồ lần đầu tiên xuất hiện trên truyền hình Mỹ. Và tập cuối của “Friends” trình chiếu 10 năm sau. Đến nay loạt phim vẫn rất được yêu thích. Năm ngoái, Netflix đã trả khoảng 100 triệu đô để có quyền phát sóng chương trình trong 12 tháng, không quá xa so với 130 triệu đô cho mùa đầu tiên của “The Crown”, sản phẩm gốc đắt nhất của họ. Ước tính từ Nielsen, một hãng nghiên cứu, cho rằng “Friends” là chương trình được xem nhiều thứ hai bởi các thuê bao Netflix của Mỹ trong năm 2018.

Điều gì khiến loạt phim thành công lâu dài như vậy? Có lẽ vì nó nửa là hài kịch, nửa là phim tâm lý, bên cạnh những khoảnh khắc lãng mạn hồi hộp suốt một thập kỷ giữa Ross và Rachel. Nhưng nó cũng là một bức chân dung lý tưởng của cuộc sống trong thập niên đầu thế kỷ này, khi mà giá thuê ở West Village còn phải chăng, không ai dành quá nhiều thời gian cho công việc hay lo lắng quá nhiều về thu nhập của họ – một thế giới mà nhiều người trẻ ngày nay chỉ có thể mơ mộng.

Triển lãm của nhà điêu khắc Antony Gormley

Ông đã để lại các bản sao bằng gang của mình trên khắp thế giới. Khuôn mặt trống rỗng và trần trụi, những bức tượng kim loại của Sir Antony Gormley, xuất hiện ở các bãi biển trên khắp nước Anh, trên các đỉnh núi Áo và trên nóc các tòa nhà ở Rotterdam, New York, São Paulo hay Hồng Kông. Hôm nay, tại London, triển lãm hồi tưởng của ông sẽ khai mạc tại Học viện Nghệ thuật Hoàng gia.

Được mô tả bởi một nhà phê bình là “một công chức thân yêu, tốt bụng của nghệ thuật”, Ngài Antony nổi tiếng nhất với tác phẩm điêu khắc “Angel of the North” nặng 500 tấn (miêu  tả cơ thể của chính ông, chỉ khác là cao tới 20 mét ) trên đường A1 ở Gateshead, Anh và được nhìn thấy bởi 33 triệu tài xế đi qua mỗi năm. Điểm nổi bật của chương trình bao gồm cả “Host”, một căn phòng được biến tấu thành một đầm lầy chứa đầy nước biển và đất sét. Và đừng quên còn có một em bé bằng gang nhỏ xíu, lấy hình tượng từ cô con gái sáu ngày tuổi của ông, cuộn tròn ngủ say trong phòng trưng bày yên tĩnh.

Ngủ sâu và tác động tới trí nhớ

Ai cũng biết rằng giấc ngủ sâu và một trí nhớ tốt đi đôi với nhau. Nhưng nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Science chỉ ra rằng ngủ sâu cũng có thể khiến ta quên. Các nhà khoa học Mỹ-Nhật đã khám phá ra điều trái ngược bằng cách điều tra các tế bào thần kinh hormone tập trung melanin (MCH), các tế bào đan xen với hồi hải mã (hippocampus), trung tâm bộ nhớ của não. Họ đã bật và tắt các nơ-ron MCH ở não chuột để đánh giá tác động lên ký ức của chúng.

Chẳng hạn, chuột thường dành nhiều thời gian để đánh hơi các vật thể lạ hơn là các vật quen thuộc. Tăng mức MCH của chúng khiến chúng mất nhiều thời gian hơn để điều tra các vật chúng đã gặp trước đây. Khi tế bào thần kinh MCH bị chặn, chúng ghi nhớ tốt hơn. Vì vậy, các tế bào thần kinh MCH có thể là trung gian cho “quên chủ động”, trong đó não bộ vứt đi những kinh nghiệm gần đây hoặc không quan trọng. Đó có thể là lý do tại sao ta thường không thể nhớ giấc mơ: các tế bào MCH hoạt động mạnh trong quá trình chuyển động mắt nhanh, giai đoạn nhiều mộng mị nhất của giấc ngủ.

World Cup cờ vua

Rất ít người chơi có thể thống trị một môn thể thao như cách Magnus Carlsen thống trị cờ vua. Anh chàng Na-uy đã đạt cấp đại kiện tướng, cấp cao nhất của môn này, vào năm 2004, ở tuổi 13. Anh đã bảo vệ danh hiệu vô địch cờ vua thế giới vào năm 2014, 2016 và một lần nữa vào năm 2018. Nhưng một trận đấu gần đây nhất của anh trước Fabiano Caruana, một người Mỹ, lại sít sao một cách bất ngờ. World Cup cờ vua, đang diễn ra tại thị trấn Khanty-Mansiysk của Siberia, sẽ chọn ra đối thủ tiếp theo cho Carlsen.

Hai người vào chung kết giải đấu sẽ tham gia một vòng thi đấu tám người có tên là Candidates (Tuyển chọn ứng viên). Và người chiến thắng của giải đấu đó sẽ phải đối mặt với Carlsen vào năm tới. Cạnh tranh là rất gay gắt. Hạt giống thứ hai, Anish Giri của Hà Lan, đã bị loại ở vòng thứ ba. Người được cho sẽ giành chiến thắng, Ding Liren của Trung Quốc, đã giành chiến thắng hiếm hoi trước Carlsen tại một giải đấu ở Mỹ tháng trước. Ding và các ứng viên còn lại hy vọng cuối cùng họ có thể lật đổ nhà vua.