24/09/1918: Bulgaria đàm phán ngừng bắn với phe Hiệp ước

Nguồn: Bulgaria seeks ceasefire with Allied powers, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1918, chính phủ Bulgaria ra một tuyên bố chính thức thông báo rằng họ đã cử một phái đoàn đàm phán nhằm tìm kiếm một lệnh ngừng bắn với phe Hiệp ước, từ đó chấm dứt sự tham gia của Bulgaria vào Thế chiến I.

Sau khi được cả hai phe bí mật dụ dỗ trở thành đồng minh trong những tháng đầu của cuộc chiến, Bulgaria đã quyết định ủng hộ Đức và các cường quốc Liên minh Trung tâm vào tháng 10/1915.

Mùa hè năm 1916, Bulgaria xâm lược và chiếm đóng một phần của Hy Lạp khi đó còn trung lập, chuẩn bị tiến hành một cuộc tấn công lớn vào tháng 08 nhưng bị ngăn chặn bởi không quân và hải quân Anh. Tháng 04/1917, đợt tấn công tiếp theo của Anh nhắm vào những chiến hào của Bulgaria tại Hồ Doiran của Macedonia đã không thành công, và hai bên rơi vào bế tắc suốt một năm sau đó.

Trong năm 1918, khi phe Hiệp ước bắt đầu gây áp lực nhiều hơn lên Đức ở Mặt trận phía Tây, quân Đức buộc phải điều chuyển nhiều binh lính khỏi Mặt trận Salonika – có các chiến trường phía bắc Hy Lạp và Macedonia – nơi họ đang hỗ trợ đồng minh Bulgaria của mình. Kết quả là, cuộc tấn công được Bulgaria lên kế hoạch cho mùa hè năm đó cuối cùng bị hủy bỏ, gây ra suy sụp tinh thần và gia tăng bất mãn trong quân đội Bulgaria cũng như ở quê nhà, nơi mọi người đang chết đói.

Giữa tháng 09, quân Hiệp ước tận dụng điểm yếu của kẻ thù bằng cách mở cuộc tấn công của riêng họ ở Salonika, do Tướng Pháp Louis Franchet d’Esperey chỉ huy. Chưa đầy một tuần sau đợt tấn công đầu tiên nhắm vào các vị trí của quân Đức và Bulgaria ở Macedonia, quân Hiệp ước đã chiếm được Hồ Doiran. Thất bại ở Macedonia đã làm dấy lên bất ổn ở thủ đô Sofia của Bulgaria, châm ngòi cho nhiều cuộc binh biến trong các doanh trại.

Ngày 24/09, với việc lực lượng Anh tiếp cận biên giới Bulgaria — và họ sẽ vượt qua biên giới này vào ngày hôm sau — chính phủ Bulgaria đã đưa ra một tuyên bố thông báo rằng do “sự kết hợp của các tình huống phát sinh gần đây,” chính quyền của họ đã “ủy quyền cho Tổng Tư lệnh Quân đội đến làm việc với các Đại thống lĩnh của phe Hiệp ước tại Salonika, nhằm chấm dứt các hành vi thù địch và tham gia đàm phán để đạt được một hiệp định đình chiến và hòa bình.” Đàm phán đình chiến bắt đầu vào ngày 28/09 và Bulgaria chính thức rút khỏi Thế chiến I ngay ngày hôm sau, khi đã mất tổng cộng 90.000 binh sĩ trong suốt cuộc xung đột.