Thế giới hôm nay: 07/03/2024

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Phiến quân Houthi đã nhận trách nhiệm về vụ tấn công tên lửa khiến ít nhất hai thủy thủ trên một con tàu thương mại ở Vịnh Aden thiệt mạng, gây ra những thương vong đầu tiên kể từ khi Houthi bắt đầu bắn phá tàu bè ngoài khơi Yemen. Những người còn lại trên chiếc tàu này đã sơ tán. Houthi tuyên bố các cuộc tấn công của họ là để phản đối cuộc chiến của Israel ở Gaza, mặc dù trên thực tế họ chỉ ngẫu nhiên bắn phá các tàu.

Nikki Haley tuyên bố kết thúc chiến dịch tranh cử tổng thống sau khi thua 14/15 cuộc bầu cử sơ bộ cấp bang trước Donald Trump vào ngày Siêu Thứ Ba. Bà Haley kêu gọi người Mỹ “tránh xa bóng tối của hận thù và chia rẽ,” và thẳng thừng từ chối ủng hộ ông Trump. Động thái của bà Haley tạo tiền đề cho cuộc tái đấu vào tháng 11 tới đây giữa ông Trump và Tổng thống Joe Biden, người đã thắng trọn các cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Dân chủ.

Bộ trưởng Tài chính Anh Jeremy Hunt đã công bố ngân sách chính phủ. Trong gói này có việc cắt giảm hai điểm phần trăm thuế bảo hiểm quốc gia, tức thuế tiền lương. Ông cũng hứa sẽ chấm dứt tình trạng miễn thuế gây tranh cãi của Anh đối với người nước ngoài giàu có. Thay vào đó, ông đề xuất một “hệ thống cư trú hiện đại,” theo đó những người mới đến sẽ bắt đầu đóng thuế đối với thu nhập kiếm được ở nước ngoài sau bốn năm ở Anh.

Ai Cập đạt được thỏa thuận trị giá 8 tỷ USD với IMF ngay sau khi ngân hàng trung ương nước này tăng lãi suất và cho phép thả nổi đồng bảng Ai Cập. Chính phủ cũng nhận được khoản vay 1,2 tỷ USD cho các hoạt động bảo vệ môi trường. Trước đây IMF đã yêu cầu một tỷ giá hối đoái linh hoạt hơn đối với đồng tiền của Ai Cập như một điều kiện tiên quyết để cung cấp hỗ trợ tài chính.

Các chiến binh thánh chiến bị nghi ngờ đã bắt cóc hàng chục người ở đông bắc Nigeria. Họ được cho là có liên kết với nhóm Hồi giáo Boko Haram. Số nạn nhân có thể dao động từ khoảng 50 đến hơn 300, hầu hết là phụ nữ. Đây có thể là một trong những vụ bắt cóc lớn nhất trong khu vực kể từ năm 2014, khi Boko Haram bắt cóc hơn 270 nữ sinh.

Cơ quan quản lý bảo vệ dữ liệu của Tây Ban Nha đã tạm thời cấm dự án tiền điện tử Worldcoin của Sam Altman thu thập dữ liệu cá nhân vì vấn đề quyền riêng tư. Công ty này sử dụng dữ liệu sinh trắc học để xác minh danh tính của người dùng và cho biết họ sẽ xóa hoặc mã hóa dữ liệu đó. Song một số nước, bao gồm Hàn Quốc và Argentina, đã mở điều tra đối với doanh nghiệp này.

Tổng thống Peru Dina Boluarte đã tổ chức cho Gustavo Lino Adrianzen tuyên thệ làm thủ tướng. Người tiền nhiệm của ông, Alberto Otárola, từ chức hôm thứ Ba sau khi xuất hiện các đoạn ghi âm trong đó ông dường như tuyên bố tình yêu của mình với một người phụ nữ và xin CV của cô. Ông Otárola, người phủ nhận mọi hành vi sai trái, kể từ đó đã bị cáo buộc ưu ái người này bằng các hợp đồng béo bở với chính phủ.

TIÊU ĐIỂM

Mùa tranh cử ở Ấn Độ

Cuộc tổng tuyển cử ở Ấn Độ sẽ bắt đầu vào tháng Tư, đồng nghĩa Thủ tướng Narendra Modi đang trong giai đoạn vận động tranh cử. Tuần này, ông sẽ bắt đầu chuyến công du khắp đất nước kéo dài 10 ngày để ca ngợi những thành tựu của chính phủ ông tại các cuộc mít tinh lớn. Chuyến thăm của ông vào thứ Năm tới Srinagar, thành phố lớn nhất Kashmir, bang duy nhất có đa số người Hồi giáo ở Ấn Độ, sẽ đặc biệt quan trọng.

Đây là chuyến đi đầu tiên của ông Modi tới thành phố này kể từ khi chính phủ ông cắt bỏ quyền tự trị của Kashmir theo hiến pháp Ấn Độ vào năm 2019. Bước đi này đã hiện thực hoá lời hứa lâu dài của Đảng Bharatiya Janata của ông Modi. Nó làm hài lòng những người theo chủ nghĩa dân tộc Hindu của đảng, những người đã phản đối tình trạng đặc biệt của bang. Nhưng giờ đây, chính phủ liên bang buộc người dân Kashmir phải chịu sự cai trị trực tiếp, phong toả, và hạn chế sử dụng internet. Chính phủ của ông Modi nói những thay đổi này đã mang lại hòa bình và thịnh vượng; nhưng người Kashmir không đồng ý. Song họ không phải là đối tượng của ông Modi vào thứ Năm tại Srinagar: bài phát biểu của ông nhắm tới phần còn lại của Ấn Độ.

Hôm nay Tổng thống Biden chuẩn bị đọc thông điệp liên bang

Các đảng viên Dân chủ sẽ căng mình hồi hộp vào thứ Năm khi Joe Biden đọc bài diễn văn thông điệp liên bang hàng năm. Cho đến nay, sẽ không quá khi nói đây là bài phát biểu quan trọng nhất trong nhiệm kỳ tổng thống của ông.

Chắc chắn sẽ có một cuộc tái đấu giữa ông với Donald Trump vào tháng 11. Và nhiều cử tri sẽ quyết định lá phiếu của họ chỉ trong vòng ba tháng tới. Công cụ theo dõi của The Economist cho thấy ông Trump dẫn trước ông Biden trên toàn quốc hai điểm, nhưng thăm dò ở các bang chiến trường quan trọng cho thấy ông dẫn trước với cách biệt còn lớn hơn. Nhiều cử tri cho rằng ông Trump xử lý vấn đề kinh tế và biên giới tốt hơn.

Vào thứ Năm, ông Biden cần phải chứng minh ông đã đạt được tiến bộ về kinh tế. Ông sẽ phải đổ lỗi cho phe Cộng hòa vì cản trở tiến trình giải quyết những vấn đề như người nhập cư không giấy tờ. Trên hết, ông phải đảm bảo được với cử tri là ông vẫn đủ sức làm việc ở tuổi 81. Đó là một yêu cầu cao ngay cả với những vị tổng thống nhanh nhẹn và có tài hùng biện nhất.

ECB có lẽ sẽ chưa giảm lãi suất

Các nhà kinh tế từng tin lạm phát ở châu Âu có thể sẽ giảm đủ để Ngân hàng Trung ương châu Âu bắt đầu cắt giảm lãi suất vào tháng 3 hoặc tháng 4. Nhưng hy vọng của họ đã bị dập tan bởi số liệu tháng 2: giá tiêu dùng tăng 2,6% so với một năm trước. Khi họp vào thứ Năm, ngân hàng có thể nói họ cần thêm dữ liệu để hoàn toàn tự tin lạm phát sẽ giảm xuống mục tiêu 2% trước khi tiến hành giảm lãi suất.

Dữ liệu lạm phát nhìn chung khá đáng ngại. Được điều chỉnh theo mùa, mức tăng giá tiêu dùng hàng tháng trong tháng 2 cho thấy tỷ lệ lạm phát năm 5%, sau mức 5,2% của tháng 1. Ngay cả khi loại trừ giá năng lượng, con số hàng năm vẫn lên tới 3,5%. Nếu so với ba tháng trước, giá vẫn cao hơn 3,4% theo năm (không tính năng lượng và có điều chỉnh theo mùa). Con số đó đã chạm mức thấp 1,6% trong tháng 11. Có thể sẽ phải đến tháng 6 ECB mới giảm lãi suất.

Yandex sẽ bán mảng kinh doanh ở Nga cho nhà nước

Yandex, một công ty dịch vụ internet và công cụ tìm kiếm, từ lâu đã là doanh nghiệp công nghệ nổi bật nhất của Nga. Vào thứ Năm, các cổ đông của công ty mẹ, có trụ sở tại Hà Lan và niêm yết tại New York, dự kiến sẽ cho phép bán mảng kinh doanh ở Nga, chiếm 95% doanh thu, với giá khoảng 5 tỷ USD. Bên mua là một tập đoàn do một bộ phận của Lukoil, một trong những công ty năng lượng lớn nhất của Nga, đứng đầu. Điện Kremlin đã tham gia chặt chẽ vào các cuộc đàm phán và hoan nghênh thỏa thuận này.

Chính phủ Nga đang dần dần tăng cường kiểm soát ngành công nghệ của đất nước nhằm hạn chế thông tin mà người Nga có được trên mạng. Cuộc xâm lược Ukraine đã đẩy nhanh tiến trình này. Năm 2022, Yandex đã bán dịch vụ viết blog và tin tức phổ biến của mình cho VK, một tập đoàn nhà nước. Trong khi đó, nhà đồng sáng lập của Yandex, Arkady Volozh, người đang sống lưu vong ở Israel, đã rời công ty sau khi EU áp đặt trừng phạt đối với ông. Kể từ đó, ông gọi cuộc chiến là “man rợ”. Khối có thể sẽ sớm đưa ông ra khỏi danh sách trừng phạt.