Thế giới hôm nay: 28/03/2024

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Truyền thông địa phương ở Israel đưa tin 4 người, bao gồm cả người thân của một con tin Israel bị giam ở Gaza, đã bị bắt trong một cuộc biểu tình ở Tel Aviv. Những người biểu tình tụ tập bên ngoài trụ sở quân đội sau khi cuộc đàm phán ngừng bắn giữa Israel và Hamas đổ vỡ hôm thứ Ba. Các nhà đàm phán đã cố gắng đạt được một thỏa thuận thả 40 trong số 130 con tin còn lại bị Hamas bắt giữ trong cuộc tấn công ngày 7 tháng 10.

Các quan chức Mỹ đã lấy được hộp đen từ Dali, con tàu container vừa đâm vào cầu Francis Scott Key ở cảng Baltimore. Lực lượng cứu hộ vẫn tiếp tục đào bới đống đổ nát của cây cầu để tìm thi thể của 6 người được cho là đã thiệt mạng trong vụ tai nạn. Vụ sập cầu sẽ để lại hậu quả lớn, khi cảng Baltimore xử lý khoảng 80 tỷ USD hàng hóa nước ngoài vào năm ngoái.

Các nhóm nghiên cứu kinh tế hàng đầu của Đức đã điều chỉnh lại dự báo tăng trưởng của năm nay. Họ cắt giảm tăng trưởng GDP dự kiến của đất nước xuống 0,1%, so với con số 1,3% như dự báo của sáu tháng trước. Đức là nền kinh tế lớn hoạt động kém nhất thế giới trong năm ngoái, giảm 0,3% do nhu cầu trong nước  và xuất khẩu yếu.

Hạ viện của Quốc hội Thái Lan đã thông qua dự luật mở đường cho việc hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới. Động thái này sẽ đưa Thái Lan trở thành quốc gia đầu tiên ở Đông Nam Á làm như vậy. Dự luật vẫn phải được thượng viện thông qua và nhận được sự chấp thuận của hoàng gia. Nhưng nhiều người dự kiến nó sẽ trở thành luật vào cuối năm nay.

Disney đã giải quyết cuộc chiến pháp lý kéo dài với một hội đồng do Ron DeSantis, thống đốc thuộc đảng Cộng hòa của Florida, bổ nhiệm. Trong nhiều năm qua, Disney kiểm soát một khu đặc biệt bao gồm Disney World. Nhưng vào năm 2023, để trả đũa những lời chỉ trích của Disney đối với một đạo luật được chính quyền của ông thông qua, DeSantis đã thay thế hội đồng quản trị của khu vực bằng các đồng minh của mình. Theo thỏa thuận dàn xếp, Disney sẽ hủy bỏ hoặc tạm dừng một số vụ kiện tụng và đàm phán kế hoạch phát triển với hội đồng quản trị mới.

UBS đã ký một thỏa thuận với Apollo, một công ty quản lý tài sản của Mỹ, để bán các khoản vay không mong muốn trị giá 8 tỷ USD. Thỏa thuận này khép lại một thỏa thuận cũ, theo đó Apollo đồng ý mua tài sản từ Credit Suisse — hiện thuộc sở hữu của UBS —  ký từ năm 2022. UBS đã cố gắng hết sức để đàm phán lại thỏa thuận trước đó, cho rằng mức phí mà Credit Suisse đồng ý là quá cao.

Theo một bài báo đăng trên tạp chí khoa học Nature, một giây có thể cần phải được trừ đi khỏi năm 2029. Trước đây tốc độ quay của Trái Đất đã dần chậm lại. Nhưng nghiên cứu này cho thấy chuyển động của hành tinh xanh đang tăng tốc kể từ cuối những năm 2010. Sự thay đổi này đòi hỏi phải có “giây nhuận âm” để đồng hồ vẫn chính xác.

Con số trong ngày: 60%, là thị phần của Trung Quốc trên thị trường turbin gió toàn cầu tính đến năm 2022, theo Hội đồng Năng lượng Gió Toàn cầu.

TIÊU ĐIỂM

Đảng cầm quyền Ấn Độ dùng chống tham nhũng cho mục đích chính trị

Vào thứ Năm, một tòa án ở Delhi sẽ quyết định liệu Arvind Kejriwal, thủ hiến của thủ đô, có được ra tù hay không. Ông Kejriwal, lãnh đạo Đảng Aam Aadmi (AAP) — và là đối thủ nổi bật của thủ tướng Narendra Modi — bị bắt vào ngày 21 tháng 3 trong một cuộc điều tra tham nhũng (ông phủ nhận hành vi sai trái). Việc trả tự do cho ông sẽ là một bàn thua đối với chính phủ Modi, vốn bị cáo buộc sử dụng các cơ quan chống tham nhũng của Ấn Độ để quấy rối các đối thủ chính trị và những người chỉ trích khác.

Nhưng có vẻ ông Kejriwal sẽ không được tự do. Hai nhà lãnh đạo AAP khác, bị giam giữ trong cùng một cuộc điều tra, đã liên tục bị tòa án gia hạn thời gian tạm giam (một người là 13 tháng, người còn lại sáu tháng). Cả hai đều chưa được đưa ra xét xử. Chỉ còn ba tuần nữa là diễn ra cuộc bầu cử mà ông Modi được nhiều người dự đoán giành chiến thắng. Ông Kejriwal chắc chắn sẽ vắng mặt trong thời gian tranh cử.

Hôm nay kết án Sam Bankman-Fried

Cuối năm ngoái Sam Bankman-Fried, từng là cậu bé vàng của tiền điện tử, đã bị truy tố vì bảy tội lừa đảo. Phiên tòa kéo dài 15 ngày, trong đó ông chứng kiến bạn bè và bạn gái cũ miêu tả cách các hành động của ông dẫn đến sự sụp đổ của sàn giao dịch tiền điện tử FTX. Vào thứ Năm, một thẩm phán ở Manhattan sẽ tuyên án Bankman-Fried.

Với tư cách là người đứng đầu FTX, Bankman-Fried có tên trong câu lạc bộ những người quyền lực và nổi tiếng ở Washington. Nhưng vào tháng 11 năm 2022, có thông tin cho rằng Alameda — quỹ phòng hộ tương tự của FTX, cũng do Bankman-Fried thành lập — nắm giữ rất ít tài sản ngoại trừ một số token kém thanh khoản. Những khách hàng hoảng sợ bắt đầu rút tiền khỏi sàn giao dịch; và chỉ trong vòng vài ngày FTX phải ngừng đáp ứng các yêu cầu rút tiền.

Bankman-Fried hiện phải đối mặt với án tù hàng chục năm, với mức tối đa là 110 năm. Các công tố viên liên bang cho biết ông có thể phải nhận tới 50 năm tù vì “dàn dựng một trong những vụ lừa đảo tài chính lớn nhất trong lịch sử.”

Thượng đỉnh Pháp-Brazil

Emmanuel Macron bắt đầu chặng chính thức của chuyến thăm cấp nhà nước tới Brazil vào thứ Năm, sau hai ngày ở nước này. Tổng thống Pháp sẽ gặp người đồng cấp Brazil, Luiz Inácio Lula da Silva, tại dinh tổng thống ở thủ đô Brasília. Cặp đôi này, một người từng là chủ ngân hàng đầu tư và người kia từng là công nhân luyện kim, đã gặp nhau hai lần trong tuần qua: một ở Amazon để thảo luận về việc bảo vệ rừng nhiệt đới, và một ở gần Rio de Janeiro để hạ thủy một tàu ngầm hải quân sử dụng công nghệ Pháp.

Hai nhà lãnh đạo có một số chủ đề gai góc phải thảo luận. Đầu tiên là việc ông Macron từ chối ủng hộ thỏa thuận thương mại Mercosur giữa EU và các nước Mỹ Latinh – một quan điểm mà Lula đổ lỗi cho nông dân Pháp. Thứ hai là hy vọng của ông Macron nhằm thuyết phục Brazil hỗ trợ Ukraine trước cuộc chiến của Nga. Cũng như nhiều nhà lãnh đạo ở các nước đang phát triển, Lula cho đến nay vẫn từ chối lên án hành động của Nga.

Tranh cãi Ba Lan-Ukraine vẫn chưa chấm dứt

Quan hệ Ba Lan-Ukraine rạn nứt từ tháng 2 khi nông dân Ba Lan chặn một số cửa khẩu ở biên giới hai nước và phá hủy các ụ ngũ cốc của Ukraine, nhằm phản đối điều mà họ cho là cạnh tranh không lành mạnh. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã kêu gọi một cuộc họp khẩn cấp. Một ngày sau, Denys Shmyhal, thủ tướng của ông, đến biên giới để đàm phán, nhưng không có ai đến gặp ông. Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk nhấn mạnh Ukraine sẽ phải đợi tới cuộc gặp dự kiến diễn ra tại Warsaw vào ngày 28/3.

Hôm nay là 28/3. Vào thứ Năm, hai chính phủ sẽ thảo luận kế hoạch của EU nhằm mở rộng tự do hóa thương mại đối với một số mặt hàng nông sản của Ukraine, được cấp lần đầu vào năm 2022, cho đến giữa năm 2025. Ba Lan sẽ kiên quyết thực hiện các biện pháp để bảo vệ nông dân trong nước. Tuần trước, EU cho biết họ đang chuẩn bị “các biện pháp bảo vệ” để ngăn chặn làn sóng sản phẩm giá rẻ tràn vào. Nhưng ông Zelensky cảnh báo rằng những biện pháp này cuối cùng sẽ có tác dụng chống lại châu Âu. Ông nói với Hội đồng châu Âu: “Bất kỳ tổn thất nào trong thương mại đều làm mất đi nguồn tài nguyên để có thể ngăn cản Nga.”