Nguồn: Lincoln warns that America is becoming a “house divided”, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1858, ứng viên thượng nghị sĩ mới được đề cử Abraham Lincoln đã phát biểu tại Đại hội Đảng Cộng hòa Illinois ở Springfield và cảnh báo rằng đất nước đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng có thể hủy hoại Liên bang. Phát biểu trước hơn 1.000 đại biểu với giọng điệu đầy lo lắng, Lincoln đã diễn giải lại một đoạn trong Tân Ước: “một ngôi nhà tự chia rẽ thì không thể đứng vững được”.
Lúc bấy giờ, vấn đề gây chia rẽ nước Mỹ là chế độ nô lệ ở các vùng lãnh thổ phía Tây đang phát triển, và quyền kiểm soát của chính quyền liên bang đối với từng bang. Lincoln tuyên bố rằng chỉ có chính phủ liên bang mới có quyền chấm dứt chế độ nô lệ. Trong khi nền kinh tế và lối sống ở các bang miền Nam phụ thuộc vào sức lao động của những người Mỹ gốc Phi bị bắt làm nô lệ, thì miền Bắc lại phản đối chế độ nô lệ. Các bang miền Bắc cũng coi công nghiệp hóa và sản xuất là chìa khóa cho tương lai kinh tế của Mỹ chứ không phải nông nghiệp.
Sự gia nhập của các bang mới vào Liên bang, chẳng hạn như Missouri, Kansas và Nebraska, đã dẫn đến những xung đột chưa được giải quyết về việc cơ quan chính phủ nào – tiểu bang hay liên bang – sẽ đưa ra quyết định cuối cùng về chế độ nô lệ. Về phần mình, Lincoln tin chắc rằng chế độ nô lệ là vô đạo đức và hoàn toàn không phù hợp với các nguyên tắc của Tuyên ngôn Độc lập, vốn được thể hiện trong câu “tất cả mọi người sinh ra đều bình đẳng.” Tuy nhiên, ưu tiên trên hết của Lincoln là bảo tồn Liên bang.
Sau bài phát biểu của Lincoln, một số bạn bè của ông bày tỏ sự thất vọng trước nội dung “cực đoan” của nó. Leonard Swett, một luật sư và là bạn của Lincoln, sau này đã viết rằng việc Lincoln nói về việc sử dụng quyền lực liên bang để chấm dứt chế độ nô lệ là “đáng tiếc và không phù hợp,” dù Swett thừa nhận rằng khi nhìn lại thì Lincoln cuối cùng đã đúng. Vào thời điểm đó, người dân Illinois đã đồng ý với Swett: Lincoln đã thua sát nút trong cuộc đua vào Thượng viện năm 1858 trước Stephen Douglas, người ôn hòa hơn, người ủng hộ chủ quyền của các tiểu bang. Tuy nhiên, bài phát biểu hùng hồn của Lincoln đã khiến ông được cả nước chú ý và thành tích xuất sắc của ông trong các cuộc thăm dò đã khuyến khích người dân ủng hộ nỗ lực tranh cử tổng thống thành công của ông vào năm 1860.
